Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 17/05/2011
Vraag om uitleg van de heer Carl Decaluwe tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over VRT-radio via middengolf
- 2000 (2010-2011)
De voorzitter : De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : Voorzitter, minister, collegas, we weten dat Digital Audio Broadcasting (DAB) sinds 1993 digitale radio-uitzendingen mogelijk maakt. Ik moet eerlijk zeggen dat ik geen dagelijkse DAB-luisteraar ben, al heb ik wel zon toestel. Het klinkt in elk geval glashelder, dankzij een ruisvrije ontvangst met een digitaal radiotoestel, ook via mobiel internet en straks via internetradio in de auto.
Vandaag is internetradio voor de consument nog duur, en dan heb ik het nog niet over mobiele verbindingen via internationale telefoonproviders. Dat is nog veel duurder. Mobiel internet in het buitenland is voor de modale burger in feite onbetaalbaar en bovendien werkt het niet optimaal. De verbindingen zijn meestal te traag om via een pc of een smartphone te luisteren.
Minister, de middengolf reikt verder dan de FM-band en heeft nog steeds zijn bestaansredenen. De twee kanalen van Radio Vlaanderen zijn via middengolf en via het internet bereikbaar. Niet iedereen heeft toegang tot internet. Veel Belgen in het buitenland bevinden zich in een of andere pousada in Portugal, in de Provence of in het midden van Spanje, waar men nog nooit van internet heeft gehoord. Daarom heeft de FM-band zijn nut.
Het is belangrijk dat onze openbare omroep vooralsnog via de middengolf blijft uitzenden, zeker s avonds wanneer de propagatievoorwaarden het ideaalst zijn, zoals de techneuten zeggen. De middengolfzender zou overdag eventueel uitgeschakeld kunnen worden, aangezien hij nauwelijks verder gaat dan de FM-zenders. Dat zou ook een enorme energiebesparing betekenen, minister. s Avonds is 1512 kilohertz, de vroegere frequentie van Radio Vlaanderen Internationaal, wel meer dan 1000 kilometer buiten onze landsgrenzen goed te ontvangen.
Minister, wat zijn de plannen van de VRT voor de uitzendingen via middengolf? Ik weet dat het op het vlak van energie een niet te verwaarlozen kost is. Kunt u zich vinden in de overweging dat de VRT via middengolf nog enkel s avonds zou uitzenden of waarom niet? Specialisten zeggen mij dat er overdag problemen zijn met de bereikbaarheid. Als je geen toegevoegde waarde creëert, maar wel zware energiekosten maakt, moet je die afweging maken. Wat zijn de huidige resultaten van de digitale radio-uitzendingen?
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Collegas, ik schets eerst de achtergrond, aanvullend bij wat u hebt gezegd, mijnheer Decaluwe. De vorige Vlaamse Regering keurde op 29 februari 2008, en definitief op 11 april 2008, het besluit goed dat de middengolffrequenties 540, 1188 en 1512 kilohertz terugnam van de VRT. Dat gebeurde op basis van een verzoek van de VRT van 8 november 2007. De VRT zette de uitzendingen op die frequenties op 30 maart 2008 stop, maar behield de middengolfuitzending via de frequentie 927 kilohertz. Die frequentie op de middengolf bedient Vlaanderen en omstreken en neemt het volledige aanbod van Radio 1 over. Norkring België staat in voor de technische transmissie voor het omroepsignaal via de frequentie 927 kilohertz.
Mijnheer Decaluwe, u vraagt naar de intenties van de VRT zelf. Ik heb dat aan de VRT gevraagd. In de voorbereiding voor de besprekingen stelt zij de vraag of het opportuun en nodig is om die uitzendingen na 31 december 2011 verder te zetten. Er zijn volgens de VRT enkele nadelen verbonden aan middengolfuitzendingen. Het belangrijkste nadeel is de kwaliteit van de uitzendingen, ten opzichte van de alternatieve ontvangstmogelijkheden die er nu zijn: FM, digitaal, internetradio en satelliet. Een tweede overweging van de VRT is dat juist omwille van die alternatieven de middengolfuitzendingen steeds minder werden beluisterd. In 2010 luisterden per dag gemiddeld 17.332 mensen naar die uitzendingen. Die cijfers heeft de VRT mij meegedeeld, op basis van gegevens van de eigen studiedienst. De VRT geeft ook aan, zoals u ook zegt, mijnheer Decaluwe, dat de kostprijs relatief hoog is in vergelijking met de bereikcijfers. De kostprijs is vooral hoog vanwege het hoge energieverbruik. De VRT geeft aan dat meer en meer openbare omroepen trouwens overgaan tot de stopzetting van de middengolfuitzendingen. Dat zijn dus de overwegingen die de VRT meebrengt naar de onderhandelingstafel.
Wat denk ik ervan? We kunnen vragen stellen bij de kostenefficiëntie. De totale operationele kosten zijn relatief hoog in vergelijking met het behaalde bereik en de geboden kwaliteit. Een eventuele besparing zou blijkbaar enkel kunnen worden gerealiseerd bij het compleet uitzetten van de zenders. Maar daarover ga ik meer informatie vragen. De VRT en Norkring zijn destijds een vaste vergoeding overeengekomen voor de technische distributie. Deze vergoeding zou integraal verschuldigd blijven, zelfs indien men uw voorstel zou uitvoeren om enkel s avonds uit te zenden. Ik heb daarover dus wel meer informatie gevraagd en ik wil in alle openheid het gesprek met de VRT voeren, ook rekening houdend met wat hier in de commissie naar voren wordt gebracht.
Ik geef nog wat cijfers en resultaten. Met haar digitale radio-uitzendingen, zijnde de radionetten en -stromen Klara Continuo en MNM hits, bereikte de VRT in een periode van vier maanden van januari tot april 2011 bijna 56.000 luisteraars op dagbasis. Op maandbasis gaat het om 521.707 Vlamingen. Dat is 10,1 procent van alle Vlamingen die in een maand minstens 15 minuten via digitale radio naar een VRT-radionet zouden hebben geluisterd.
De officiële data van het Centrum voor Informatie over de Media (CIM) bevatten geen informatie op platformniveau. De VRT heeft wel informatie via de eigen PPM-metingen (Portable People Meter). Ik laat u daarover een tabel bezorgen. Ik zal u de dagbereikcijfers geven, uitgesplitst per platform. De VRT-radio heeft 3.200.247 luisteraars per dag voor het totaal van alle platformen. De FM-uitzendingen alleen hebben 3.159.698 luisteraars. De digitale radio-uitzendingen hebben 55.980 luisteraars. De VRT radio-livestream heeft volgens het PPM-onderzoek 61.078 luisteraars.
De voorzitter : De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : Minister, ik dank u voor uw antwoord en de interessante cijfers. Ik ben niet ideaal geplaatst om te zeggen dat men dit of dat moet doen, maar 17.000 luisteraars is nog altijd een klein voetbalstadion vol. Men moet het wel afwegen tegenover de kostenefficiëntie in deze tijden waar, men toch beter iedere euro twee keer omdraait, zeker bij de VRT. De kostprijs is waarschijnlijk wel relatief hoog.
Ik ken de contracten met Norkring niet. Er zijn twee mogelijkheden. Ofwel zegt men dat men ermee stopt en betaalt men de vergoeding verder, wat misschien uiteindelijk een vorm van besparing zal zijn. Ofwel hernegotieert men de contracten met Norkring. Tegen het einde van het jaar en zeker voor de nieuwe beheersovereenkomst, moet er duidelijkheid zijn.
Minister, ik heb al vaak gezegd dat de problematiek van de frequenties op termijn een ijzerwinkel is. Het gaat zeer traag, om niet te zeggen dat het stilstaat. Ik ben ervan overtuigd dat het doorbreekt en dat de sleutel bij de radio in de wagen ligt. Als dat gebeurt, dan denk ik dat er veel dingen opgelost zullen zijn, maar er is niemand die exact kan voorspellen wanneer het zal gebeuren. In de toekomstige beheersovereenkomst moeten we met zulke dingen op een flexibele manier kunnen omgaan.
De voorzitter : Het incident is gesloten.