Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 22/02/2011
Vraag om uitleg van de heer Johan Verstreken tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over de stand van zaken met betrekking tot de digitalisering van de VRT-archieven inzake 100 jaar Groote Oorlog
- 1334 (2010-2011)
De voorzitter : De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken : Voorzitter, minister, collegas, een herdenking van 100 jaar Groote Oorlog is opgenomen in het Vlaams regeerakkoord 2009-2014. In dat regeerakkoord staat letterlijk De Vlaamse Regering zal, in het kader van een beleidsdomeinoverschrijdend plan rond 100 jaar Groote Oorlog, initiatieven in Vlaanderen nemen en ondersteunen die inspelen op de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog specifiek in de frontstreek.
In zijn beleidsnota 2009-2014 verwijst de minister van Toerisme naar de resolutie van het Vlaams Parlement betreffende het Vlaams beleid voor een levende herinnering aan de Eerste Wereldoorlog, die het kader biedt voor de initiatieven in 2014-2018. In die resolutie stuk 2205, 2008-2009, nr. 6 , aangenomen in de plenaire vergadering van 30 april 2009, vraagt het Vlaams Parlement aan de Vlaamse Regering om maatregelen te ontwikkelen voor de inventarisatie, bescherming, ontsluiting en opwaardering van het roerende en onroerende erfgoed van de Eerste Wereldoorlog, en in het bijzonder versneld werk te maken van de ondersteuning van de digitalisering van de diverse archieven en van de bescherming van het audiovisuele materiaal van de Vlaamse Radio- en Televisieomroep.
Minister, wat is de stand van zaken met betrekking tot het digitaliseren van de diverse VRT-archieven en van de bescherming van het audiovisuele VRT-materiaal? Wat houdt de bescherming van het audiovisuele materiaal precies in? Betekent dit alleen de conservering van de originele dragers of ook het digitaliseren, kopiëren en op verschillende locaties bewaren? Worden de gedigitaliseerde archieven ook ontsloten en indien ja, voor welke doelgroepen en hoe worden ze toegankelijk gemaakt? Zullen er voorwaarden aan verbonden zijn? Zal het tegen betaling zijn? Is er een timing voor deze operatie opgemaakt? Wanneer is in de afronding voorzien?
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Voorzitter, collegas, het grootste deel van het beeldarchief en het volledige woordarchief inzake WO I waarvan de VRT zelf rechthebbende is, werd gedigitaliseerd. Ik geef enkele voorbeelden. Het VRT-beeldarchief heeft 130 interviews met getuigenissen gedigitaliseerd. Het archief De allerlaatste getuigen heeft 105 interviews. Het VRT-klankarchief heeft 46 getuigenissen en het Elfnovember-archief 39 interviews gedigitaliseerd.
Er zijn ook een aantal historische documentaires gedigitaliseerd. Er is de collectie De Landtsheer, Met onze jongens aan den IJzer, De allerlaatste getuigen, er zijn afleveringen van Boulevard, Histories en Labyrint, er is Vermist aan het front, Vreemd volk aan het front, Het interbellum en Niets is zwart-wit.
Twee projecten hieruit verdienen een bijzondere vermelding. Binnen het project De allerlaatste getuigen werd in 2009 een honderdtal nieuwe getuigenissen van 100-plussers over WO I in Vlaanderen verzameld. Het gaat hier om de laatste getuigen, die WO I nog persoonlijk hebben meegemaakt. Deze getuigen vertellen het verhaal van WO I in al zijn aspecten: militair, burgerlijk, bezet en niet-bezet gebied enzovoort. Aangezien er dagelijks waardevolle getuigenissen verloren gaan, gaat het hier om zogenaamde urgentie-interviews. Met de productie van deze getuigenissen wordt een voorraad aan beeldmateriaal aangelegd. Ze worden in een latere fase aangewend bij de productie van tv- en radioprogrammas, internetapplicaties of mobiele toepassingen.
Eveneens in 2009 verwierf de VRT de uitzendrechten van een belangrijk woordarchief van de vzw Elfnovembergroep, die eind jaren 70 een vijftigtal belangrijke getuigenissen over de Eerste Wereldoorlog in de regio van de Ieper Salient verzamelde. Het audiovisueel materiaal werd intussen volledig gedigitaliseerd, geannoteerd en ontsloten voor intern VRT-gebruik.
Daarnaast is er nog ander beeldmateriaal dat nog moet worden gedigitaliseerd. Zo is er Het nut van de duif uit 1964, over de werking van militaire duiven. Er is de eerste aflevering van Soldaten van de Groote Oorlog, getiteld In de vuurlijn, uit 1985. Daarin vertellen Vlaamse veteranen over hun ervaringen als soldaat in de Groote Oorlog. Er is de tweede aflevering, getiteld Achter de linies, eveneens uit 1985, met verhalen over de oorlogsgebeurtenissen in de onmiddellijke nabijheid van het geallieerde front. Er is Unser Vaterland muss grosser sein uit 1988. Daarin vertellen Vlaamse ooggetuigen over het leven onder de Duitse bezetting.
Het VRT-digitaliseringsproject Digitaal VRT-Archief (DIVA) loopt ten einde in 2011. De verdere digitalisering en ontsluiting van het VRT-Archief zal worden bekeken in het licht van de nieuwe beheersovereenkomst, en van de opdracht die het Vlaams Archiveringsinstituut in wording zal hebben om de verdere mogelijkheden daarvan te onderzoeken. De bescherming van het audiovisuele materiaal houdt zowel de bewaring in van de oorspronkelijke dragers, zoals film, als het omzetten van de analoge beeld- en geluidssignalen in digitale bestanden. Zoals dat het geval is met het volledige digitale VRT-Archief, wordt dit door middel van back-ups en andere technieken maximaal tegen verlies of beschadiging beschermd. Zo staat het materiaal op meerdere servers, die elkaar gedeeltelijk overlappen, waardoor er bij verlies steeds een back-up wordt gegarandeerd.
De archieven die reeds als digitaal bestand beschikbaar zijn, kunnen door alle programmamakers van radio, televisie, websites en mobiele toepassingen worden gebruikt. Zo besteedt deredactie.be jaarlijks, in november, uitgebreid aandacht aan de Eerste Wereldoorlog, dankzij dit materiaal. De verdere ontsluiting van het historisch VRT-Archief zal dus voort worden bekeken, in het kader van de nieuwe beheersovereenkomst, maar ook in het kader van een mogelijke samenwerking met het Vlaams Archiveringsinstituut in wording.
De voorzitter : De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken : Minister, ik dank u dat u dat verder mee wilt opvolgen. Die fragmenten zijn onschatbaar. Ze moeten goed worden bewaard. In een latere fase moet er een gelijkaardig initiatief komen met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog en dergelijke.
De voorzitter : Het incident is gesloten.