Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen
Vergadering van 03/03/2011
Vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Helsen tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over het stijgende ziekteverzuim van het Vlaams onderwij spe rsoneel
- 1282 (2010-2011)
Vraag om uitleg van de heer Jos De Meyer tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de evolutie van het eendagsziekteverlof
- 1298 (2010-2011)
De voorzitter : Mevrouw Helsen heeft het woord.
Mevrouw Kathleen Helsen : Voorzitter, minister, ik heb een vraag over het stijgende ziekteverzuim bij het Vlaamse onderwijspersoneel. Van de administratie van Onderwijs ontvangen wij altijd een zeer boeiend rapport, dat ons een goed inzicht geeft in dat ziekteverzuim. Het is een goed uitgewerkt rapport, dat zeer gedifferentieerd naargelang de diverse onderwijsniveaus en beroepscategorieën duidelijk maakt hoe het gesteld is met dat verzuim. Uit het rapport van 2009 blijkt dat op een aantal vlakken de cijfers gelijk blijven, maar dat het eendagsziekteverlof sterk is toegenomen in vergelijking met de jaren ervoor. Mensura stelt als oplossing daarvoor aan het beleid voor om de maatregel van het eendagsziekteverlof zonder attest af te schaffen. Minister, hoe staat u daartegenover, als u kijkt naar die cijfers?
Psychosociale aandoeningen blijven de belangrijkste oorzaak van afwezigheid in het onderwijs. Uit de cijfers blijkt heel sterk dat bijvoorbeeld het directiepersoneel in vergelijking met andere groepen veel afwezig is om die reden. Directieleden ouder van 55 jaar scoren ter zake hoger dan de andere groepen. De Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) heeft daarvoor al een plan ontwikkeld. Minister, in uw beleidsbrief legt u ook een klemtoon op het welbevinden en de geestelijke gezondheid, niet alleen van leerlingen, maar ook van schoolpersoneel. In welke mate kunnen concrete aanbevelingen van de Vlor in overweging worden genomen in het beleid? Op welke manier zult u daar zelf mee aan de slag gaan?
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Voorzitter, minister, geachte leden, ik wil alleen nog even een paar zaken onderstrepen. Zoals mevrouw Helsen zegt, is een van de opmerkelijkste elementen van het rapport de aanzienlijke stijging van het eendagsziekteverlof. Bovendien wordt dat verlof in 48,5 procent van de gevallen genomen op maandag en vrijdag, en in 51,5 procent op dinsdag, woensdag en donderdag. In het basisonderwijs is er sprake van slechts 0,31 dagen eendagsziekteverlof per personeelslid, in het secundair onderwijs van 0,65 dagen en bij de centra voor leerlingenbegeleiding van 0,74 dagen.
Minister, u hebt verklaard heel deze problematiek ook te zullen aankaarten bij de sociale partners. Een verder gesprek en een verder onderzoek ter zake zijn zeker en vast wenselijk. In een van de kranten wordt gewaagd van baaldagen. Is het zo dat mensen deze ziektedag om andere redenen gebruiken, of is de werkdruk zo gestegen dat ook het aantal ziekten stijgt? Heeft dit te maken met psychologische factoren? Dit rapport bevat vooral kwantitatieve gegevens. Het is dan ook moeilijk te peilen naar diepere oorzaken. Verder onderzoek lijkt me wenselijk. Zomaar de beslissing nemen dat ook voor één dag ziekte een ziekteattest nodig is, is misschien een te eenvoudige oplossing, die voorbijgaat aan de onderliggende problemen.
Minister, hebt u zicht op de oorzaken? Kunt u de verschillen tussen de onderwijsniveaus verklaren? Zijn er grote verschillen met de Vlaamse administratie? Zo ja, welke? Hebt u reeds overleg gehad met de sociale partners? Zo neen, wanneer is het gepland en vanuit welke invalshoek?
De voorzitter : Minister Smet heeft het woord.
Minister Pascal Smet : Uit het rapport ziekteverzuim 2009 voor het Vlaams onderwijspersoneel blijkt inderdaad een stijging. Deze stijging is echter vooral het gevolg van een toename van het aantal dagen ziekteverlof wegens griep. Er is ook een forse stijging van het aantal dagen eendagsziekte, maar er is wel een daling van het aantal psychosociale aandoeningen.
Het is zeker nodig om de evolutie van het ziekteverzuim op te volgen. We hebben dat ook gevraagd aan de administratie. De problematiek moet echter ruim worden bekeken. Daarom zal het welbevinden van leerkrachten zeker ook een thema zijn dat de nodige aandacht krijgt binnen het loopbaandebat. In cao IX werd ook afgesproken dat de huidige regeling met betrekking tot het verlof voor verminderde prestaties wegens ziekte zal worden aangepast en versoepeld.
Ik heb geen zicht op de onderliggende redenen van de stijging van het aantal dagen ziekteverlof, noch op de verschillen tussen de onderwijsniveaus. Hierover is geen onderzoek gebeurd. Voor de cijfers bij de Vlaamse ambtenaren wil ik u verwijzen naar minister Vandeurzen.
We gaan dit thema met de sociale partners bespreken in de werkgroep geïntegreerd gezondheidsbeleid enerzijds en in het loopbaandebat anderzijds. Samen met hen bekijken we welke maatregelen we kunnen nemen. Iedereen weet dat dat niet vanzelfsprekend is.
In een vorig leven was ik vluchtelingencommissaris. Ook daar werden we daarmee geconfronteerd. De beste manier is om met mensen die die dagen opnemen, intensief te praten. Dat is een maatregel die intern moet worden genomen.
De voorzitter : Mevrouw Helsen heeft het woord.
Mevrouw Kathleen Helsen : Minister, u zegt dat u de stijging van de afwezigheden kunt verklaren door de griep, maar het zijn vooral de eendagsziekteverloven die we goed moeten opvolgen. U zegt ook dat de afwezigheid door psychosociale aandoeningen is gedaald, maar het blijft nog wel de belangrijkste reden voor afwezigheid van mensen in het onderwijs. De daling is positief, maar het is nodig dat we de problemen ten gronde bekijken en bijvoorbeeld de eendagsziekteverloven, waarvan ze eventueel het symptoom zijn, analyseren. Dat moeten we ernstig nemen om er meer inzicht in te krijgen, en te weten wat we er kunnen aan doen. Het is ook positief dat u dit opneemt met de sociale partners. Ik hoop dat we daar binnen afzienbare tijd een duidelijk beeld van krijgen, om te weten welke maatregelen de beste zijn.
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Minister, verder onderzoek is zeker noodzakelijk. Het zou totaal verkeerd zijn om algemene kritiek te geven op regelmatig ziekteverlof van onderwijzend personeel. Dat is hier ook niet gebeurd. Sommige kranten neigen daartoe. Ziekteverlof is een recht voor een personeelslid, waar dan ook.
Minister Pascal Smet : Als je ziek bent.
De heer Jos De Meyer : Anderzijds is het de plicht van overheid, schoolbesturen en directies om misbruiken te bestrijden. Ik ben ervan overtuigd dat het om een minderheid gaat, maar het neemt niet weg dat we daar op alle niveaus bijzonder attent moeten voor zijn, zowel in de onderwijssector, in de administratie, als in de privésector.
De voorzitter : Het incident is gesloten.