Commissie voor Economie, Economisch Overheidsinstrumentarium, Innovatie, Wetenschapsbeleid, Werk en Sociale Economie
Vergadering van 04/03/2010
Vraag om uitleg van de heer Ivan Sabbe tot de heer Philippe Muyters, Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport, over het gebruik en de doelmatigheid van de overbruggingspremie
De voorzitter : De heer Sabbe heeft het woord.
De heer Ivan Sabbe : Voorzitter, minister, collegas, mijn vraag gaat over de tijdelijke maatregel, d e overbruggingspremie, die in het leven werd geroepen naar aanleiding van de crisis en waarbij de tijdelijke werkloosheid met verminderde activiteit wordt opgevangen.
Sinds 1 april 2009 hebben 13.641 werknemers er gebruik van gemaakt. 10 maanden na de start van het systeem hebben 523 bedrijven een premie aangevraagd. Daarvan kregen er 365 groen licht en 137 van de 523 aanvragen werden verlengd. De overheid heeft vandaag dus al 9,9 miljoen euro betaald.
Minister, zal de enveloppe van 15 miljoen euro volstaan? Hoe is de evolutie van de aanvragen? Zal de maatregel worden verlengd? Zo ja, voor welke termijn en in welk budget wordt voorzien?
De hoofdbedoeling van de overbruggingspremie is natuurlijk voorkomen dat werknemers ontslagen worden. In tijden van extreme crisis zijn tijdelijke maatregelen op hun plaats. Verwacht wordt dat het departement Werk dit opvolgt. Hoe zal het departement de doelmatigheid van de maatregel opvolgen? Wat zijn de eerste resultaten van die doelmatigheidsmeting? In welke mate heeft de premie er werkelijk voor gezorgd dat ontslagen vermeden werden? Dat is misschien wat subjectief, maar toch het bekijken waard.
Heel wat arbeidsmarktmaatregelen, zoals ook de overbruggingspremie, sterken de positie van de insiders op de arbeidsmarkt. Ik weet dat we als Vlaanderen spijtig genoeg beperkt zijn op het vlak van het tewerkstellingsbeleid. Ik heb dus nog een vraagje over de outsiders, degenen die geen werk hebben, en de acties voor ouderen die wat langer willen werken, de laaggeschoolden en de jongeren. Dit is gewoon een informatieve vraag. Welke tijdelijke maatregelen zijn er nog? Welke bent u nog van plan te nemen in tijden van crisis op de arbeidsmarkt, voor de insiders en voor de outsiders?
Het is wel zo dat de overbruggingspremie varieert in functie van het percentage dat men nog werkt: tussen afgerond 492 euro en 135 euro. Sinds 25 juni 2009 zijn er drie federale anticrisismaatregelen die een overlapping zijn, maar niet overal, want er zijn twee gevallen die enkel federaal zijn en niet Vlaams. Ik zou graag uw standpunt ter zake willen kennen.
De voorzitter : De heer Van den Heuvel heeft het woord.
De heer Koen Van den Heuvel : Het laatste punt van de heer Sabbe kan leiden tot een interessante discussie die ons heel ver kan leiden. Welk soort arbeidsmarkt willen we? Willen we er echt een markt van maken? We hebben dan natuurlijk die flexibele arbeidsmarkt waarin niet zozeer de job, maar wel de werkzekerheid een belangrijke rol speelt, waarin competentie een heel belangrijk item is, waarin de uitkeringen en de ontslagvergoedingen op een heel activerende manier moeten worden geherformuleerd. Daar staan we spijtig genoeg in ons land nog ver vanaf en dat leidt natuurlijk tot maatregelen zoals de overbruggingspremies, die misschien suboptimaal zijn, maar in het kader waarbinnen we nu spelen, wel een zekere efficiëntie hebben om arbeidskrachten op de arbeidsmarkt te houden en waarbij ook bedrijven een aantal goeie krachten kunnen behouden. Het is inderdaad een heel pertinente discussie hoe we op weg kunnen gaan naar een meer flexibele arbeidsmarkt, maar dat is misschien een thema dat we op een ander moment kunnen aanhalen.
De voorzitter : Minister Muyters heeft het woord.
Minister Philippe Muyters : Voorzitter, ik kan vrij kort zijn. Het budget dat voorzien is in 2010, bedraagt 6.500.000 euro. Dat bedrag stond in de begroting. Daarnaast is er nog in 1 miljoen euro extra voorzien in het Werkgelegenheids- en Investeringsplan (WIP). Volgens onze ramingen zal dit voldoende zijn omdat de maatregel niet verlengd wordt in de tijd; het blijft een tijdelijke maatregel.
In verband met de evaluatie denk ik dat de beste evaluatie is dat in het kader van het WIP de werkgevers- en werknemersorganisaties samen uitdrukkelijk hebben gevraagd om ten eerste als referentiebasis het jaar 2008 te nemen, omdat het een efficiënte maatregel is en door te kijken naar het verslechten van de situatie van het bedrijf, 2008, voor de crisis, als referentie te houden. Men wil de belangrijke maatregel houden. Ten tweede vroegen ze of er een derde periode mogelijk was voor de bedrijven, zodat dit ook kon blijven spelen.
Ik vind dat de beste evaluatie. Een maatregel die niet werkt, zouden de werkgeversorganisaties die terugkoppelen naar hun bedrijven en de werknemersorganisaties die terugkoppelden naar hun werknemers, niet gevraagd hebben.
We hebben een indicatie over de eventuele ontslagen en sluitingen van bedrijven die een overbruggingspremie hebben gevraagd. Uit de signalen blijkt vandaag dat een tiental bedrijven beschikt over een goedgekeurd dossier van overbruggingspremie. Toch zijn zij overgegaan tot collectief ontslag. Het is de bedoeling dit te vermijden.
Een evaluatie ten gronde is gepland voor 2010. Het gaat echter om een tijdelijke maatregel. We moeten opletten met evaluaties van maatregelen van tijdelijke duur.
Uw laatste vraag verbaast me een beetje. In het WIP staan immers een aantal maatregelen die we in overleg met de Vlaamse sociale partners hebben genomen voor de outsiders. Voor de jongeren is er naast het jeugdwerkplan een aanvullend aanbod aan werkervaring en stageplaatsen. Voor 50-plussers wordt het begeleidingsaanbod toegankelijker gemaakt. Voor werkzoekenden in herstructurering is voorzien in het vervolgtraject van de VDAB. Voor kwetsbare werkende groepen zoals mensen in armoede is er een blijvend aanbod uitgewerkt.
Ik ga niet alles uit het WIP voorlezen, dat zou me te ver leiden. Wanneer ik ook de besteding van de middelen bekijk, dan is er toch in heel wat voorzien voor werkzoekenden, meer dan voor de insiders.
De voorzitter : De heer Sabbe heeft het woord.
De heer Ivan Sabbe : We zijn het er toch over eens dat het een tijdelijke maatregel betreft.
Minister Philippe Muyters : Ik heb duidelijk gezegd dat de maatregel niet verlengd wordt.
De heer Ivan Sabbe : Tenzij we te maken zouden krijgen met bijvoorbeeld een dubbeldip.
Ik ben positief verrast dat het aantal openstaande vacatures van de VDAB is gestegen. Ik zal u via een schriftelijke vraag wat meer details vragen over de aard van die 35.533 vacatures. Ik zou willen weten in welke sectoren die zich voordoen, in welke regios en voor welke functies. Op die manier kunnen we met kennis van zaken nagaan wat de reden is waarom die vacatures niet worden ingevuld.
De voorzitter : Het incident is gesloten.