Commissie voor Algemeen Beleid, Financi?n en Begroting Vergadering van 27/01/2009
Vraag om uitleg van de heer Koen Van den Heuvel tot de heer Dirk Van Mechelen, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Financiën en Begroting en Ruimtelijke Ordening, over de vooropgestelde maatregelen voor versnelde vergunningsprocedures in het Vlaams economisch herstelplan
De voorzitter: De heer Van den Heuvel heeft het woord.
De heer Koen Van den Heuvel: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, dit is een opvolgingsvraag in het kader van het relanceplan. We hebben daar de voorbije maanden al heel wat aandacht aan besteed. De Vlaamse Regering heeft terecht al heel wat initiatieven genomen om de financiële en economische crisis zo goed mogelijk proberen te doorstaan. Enkele weken geleden heeft de minister-president het parlement uitgenodigd om daar mee over te waken. De initiatieven die worden genomen, moeten zo goed mogelijk worden uitgevoerd.
Mijnheer de minister, ik heb een vraag over de versnelde vergunningsprocedures in het Vlaams economisch relanceplan 'Herstel het vertrouwen'. Er wordt terecht gesteld dat de overheid niet moet terugtreden als de privésector aarzelt en een aantal projecten uitstelt of in het slechtste geval afvoert. Het is de taak van de overheid om te blijven investeren en een klimaat te creëren waarin het vertrouwen van zowel investeerders als consumenten wordt teruggewonnen. Er moeten dus blijvend geïnvesteerd worden, maar daarnaast moeten de geplande overheidsinvesteringen ook worden versneld. In het kader daarvan wil ik u een aantal vragen stellen.
Er moet worden nagegaan of sommige vergunningsprocedures niet kunnen worden versneld. Het gaat dan vooral over de bouwsector en een aantal infrastructuurwerken. Uit een nota blijkt dat het uw ambitie was om tegen half februari van dit jaar 3000 woningen te vergunnen als ondersteuning van de bouwsector.
Mijnheer de minister, welke concrete maatregelen hebt u al genomen om ervoor te zorgen dat deze investeringsprojecten versneld kunnen worden vergund? Denkt u erover na om deze vergunningsprocedures op een duurzame manier te vereenvoudigen? Wat is de concrete aanpak daarvoor?
De voorzitter: Minister Van Mechelen heeft het woord.
Minister Dirk Van Mechelen: Mijnheer de voorzitter, collega's, ik trap een open deur in als ik stel dat de huidige financiële crisis bijzonder zwaar weegt op het vertrouwen van de ondernemingen, werknemers en burgers. Voor ondernemingen gaat het vanzelfsprekend om de continuïteit van het bedrijf, voor werknemers om het behoud van hun job, voor burgers over hun financiële toekomst, hun welvaart en welzijn.
De Vlaamse Regering heeft dan ook een actieplan van maatregelen voorgesteld dat erop gericht is het vertrouwen van burgers en ondernemingen in het financieel-economisch weefsel maximaal te herstellen. Het vertrouwen zal vanzelfsprekend maar hersteld worden indien de maatregelen geplaatst worden in een langetermijnvisie en -strategie voor duurzame groei en als er tegelijkertijd een adequaat antwoord wordt geboden op de huidige negatieve gevolgen. De uitvoering versnellen door middel van vereenvoudigde procedures is een van de acties uit het actieplan 'Herstel het vertrouwen', waarbij op korte termijn positieve effecten gerealiseerd kunnen worden.
Mijnheer de voorzitter, ik vind het wat vreemd dat de vraag in deze commissie wordt behandeld. Mijn administratie, het Agentschap Ruimtelijke Ordening, maar ook het Departement Ruimtelijke Ordening (RO) hebben inzake ruimtelijke ordening een concreet actieplan opgemaakt dat sinds medio december 2008 prioriteit heeft gekregen. We willen er op die manier voor zorgen dat tegen 15 februari de stedenbouwkundige vergunningen voor meer dan 3000 woningen en een reeks grote infrastructuurwerken versneld kunnen worden afgehandeld. Op 17 december 2008 heb ik een vrij omstandig antwoord gegeven op een actuele vraag over die materie.
De bedoeling is om in eerste instantie 733 dossier te behandelen die rechtstreeks bij de Vlaamse overheid werden ingediend. Die dossiers hebben betrekking op grote huisvestingsprojecten, dossiers over wegenwerken, verkavelingsaanvragen, rust- en ziekenhuizen, schoolgebouwen, nieuwe bedrijfsgebouwen en/of -uitbreidingen, belangrijke dossiers in het kader van waterzuivering, zoals collectoren of zuiveringsstations, of andere nutsvoorzieningen. Om de inspanningen maximaal te laten renderen zijn ook werkafspraken gemaakt met andere gewestelijke instanties en de betrokken ministers, die meestal ook instaan voor het verlenen van de nodige adviezen.
Tegelijk hebben we de gemeentebesturen ook opgeroepen zich maximaal in te schakelen in deze actie. Dit kan perfect door bijvoorbeeld enkele noodzakelijke praktische administratieve plichtplegingen prioritair af te werken, zoals het onmiddellijk afleveren van een ontvangstbewijs of, wat nog veel belangrijker is in het kader van de artikel 127-aanvragen (aanvragen voor handelingen van algemeen belang of ingediend door publieke rechtspersonen), geen tijd te verliezen bij het organiseren van het noodzakelijke openbare onderzoek en het doorsturen van de noodzakelijke documenten bij de vergunningsprocedures.
Niet-ontvoogde gemeentebesturen kunnen ook maximaal hun decretaal toegekende rechten toepassen, zodat ze zelf kunnen beslissen over een stedenbouwkundige vergunning indien er geen advies komt van de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar (GSA) binnen de 50 dagen. In de praktijk gaat dit vaak over dossiers van particulieren. De gemeenten hebben voldoende ervaring en kennis in huis om dit snel, efficiënt en adequaat af te handelen. Ik heb zonet ook de recente rapportering over dit vrij ambitieus project ontvangen. Daaruit blijkt dat we vrij goed op schema zitten om de beloofde resultaten tegen 15 februari te halen.
Sinds medio december 2008 en rekening houdend met de kerst- en nieuwjaarsperiode, toen ook de Vlaamse administratie gesloten was, werden er in totaal 190 dossiers afgeleverd voor in totaal ongeveer 1150 woongelegenheden. Het actieplan werpt met andere woorden stilaan zijn vruchten af. Ik heb een exemplaar van het plan bij. Het geeft een opsomming van alle mogelijke aanvragen die we prioritair zullen behandelen. We focussen vooral op die aanvragen voor grote woongelegenheden of aanvragen die betrekking hebben op belangrijke rioleringswerken, wegen- en rioleringswerken, collectoren, waterzuiveringstations en dergelijke meer. Ze zijn per provincie opgelijst. U weet dat we in Vlaanderen sinds een jaar binnen het agentschap RO functioneren met één informaticasysteem, namelijk het systeem Bredero (Beheer, Registratie en Evaluatie van DossiErs inzake Ruimtelijke Ordening) light. Dat levert nu ook resultaat op.
Het is natuurlijk belangrijk dat er tegelijkertijd maatregelen van duurzame aard worden genomen, die dus ook na 15 februari 2009 doorwerken. Het opzet van dit actieprogramma was om deze belangrijke bouwaanvragen voor 3000 woongelegenheden prioritair af te handelen, zodat ze maximaal aanbesteed kunnen worden in het voorjaar en met de bouw kan worden begonnen vanaf 1 augustus 2009, op een moment dat we in de bouwsector een eerste ernstige dip verwachten. Met andere woorden, dit kost de Vlaamse overheid geen euro, behalve heel wat extra inspanningen. Dit kan echter een ongelofelijk hefboomeffect hebben.
Wat de lange termijn betreft, wil ik verwijzen naar het ontwerp van decreet op de Ruimtelijke Ordening dat op dit ogenblik, samen met drie andere decreten, het voorwerp uitmaakt van hoorzittingen in de commissie voor Ruimtelijke Ordening. Het is de bedoeling te komen tot het versneld vereenvoudigen en transparant maken van vergunningsprocedures voor belangrijke investeringen, maar ook voor de gewone projecten. Dit is de hoofddoelstelling van dit ontwerp van decreet dat nu wordt besproken.
We willen proberen dat ontwerp van decreet goed te keuren tegen het paasreces zodat het op 1 juni of juli in werking kan treden. Ik geef een aantal eyecatchers uit het ontwerp van decreet. We zullen de vergunningsprocedures maximaal vereenvoudigen. Vandaag werken we met een vrijstelling van stedenbouwkundige vergunning of met een verplichte aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning. Er komt nu een nieuwe categorie, met name de meldingsplicht. De procedures zijn zo opgevat dat voortaan, zeker voor de complexe aanvragen die nogal eens het voorwerp uitmaken van controverse, heel het vergunningstraject inclusief alle beroepen, binnen het jaar kan worden afgewerkt, met inbegrip van het nieuwe beroep dat zal worden ingesteld, niet langer bij de minister, maar bij de Raad voor vergunningenbetwistingen. Daardoor krijgt de Raad van State in deze context het karakter van Hof van Cassatie dat enkel cassatieberoepen kan behandelen.
Er zijn ook nieuwe dwingende termijnen opgelegd aan de gemeentebesturen. In niet-ontvoogde gemeenten zal de gewestelijke stedenbouwkundig ambtenaar voortaan advies moeten uitbrengen binnen een termijn van 30 dagen in plaats van 50 dagen. Het college moet in deze gemeente vanzelfsprekend redelijke termijnen respecteren. Daarvoor worden termijnen naar voren geschoven 75 dagen na de vaststelling van de ontvankelijkheid van het dossier. Er zijn bepaalde bindende termijnen, ook voor verkavelingsvergunningen en dergelijke.
Wat de behandeling van beroepen door de deputatie betreft, zijn er dwingende termijnen opgelegd. Een administratief rechtscollege wordt in de nieuwe procedure cassatierechter.
Ook voor de zogenaamde artikel 127-aanvragen - dat zijn de werken van algemeen nut - wordt een nieuwe procedure gevolgd. Er wordt zelfs een beroepsmogelijkheid ingesteld bij de betrokken minister. Ook hier zijn vervaltermijnen vastgelegd. Terwijl we vandaag werken met termijnen van orde, zullen we in de toekomst steeds meer werken met wat we hakbijltermijnen noemen: men verleent advies binnen de opgelegde termijn, of men verliest het recht om advies te verlenen.
Ook het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) waarvan de herziening is goedgekeurd door de Vlaamse Regering, bevat nogal wat actiepunten over woningvoorraad en bijkomende ruimte voor bedrijvigheid. Dit kan alleen maar bijdragen tot de economische relance die we allen willen bewerkstelligen.
De voorzitter: De heer Van den Heuvel heeft het woord.
De heer Koen Van den Heuvel: Mijnheer de minister, ik ben blij dat het relanceplan effectief in daden wordt omgezet. Het is niet alleen belangrijk om iets aan te kondigen, men moet ook de moed hebben om ambitieuze doelstellingen te halen, zoals de 3000 woongelegenheden tegen midden februari. Dat getuigt van een moedig en krachtdadig bestuur.
De voorzitter: Het incident is gesloten.