Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media Vergadering van 15/01/2009
Vraag om uitleg van de heer Gino De Craemer tot de heer Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel, over het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis
De voorzitter: De heer De Craemer heeft het woord.
De heer Gino De Craemer: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega´s, ik hoop dat mijn vraag vandaag ook goed aankomt, want ik heb het over een dossier dat blijft voortsudderen, de oprichting van het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis. Ik heb hierover ook een vraag gericht tot minister Keulen, maar dan in het kader van het inburgeringsbeleid.
Mijnheer de minister, in juni 2007 stelde u uw plannen voor een Vlaams-Marokkaans Culturenhuis voor. Ik zal hier niet de hele historie van dat Culturenhuis herhalen, maar dit Culturenhuis is een samenwerkingsproject tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Marokkaanse overheid en moet een interculturele, open en laagdrempelige ontmoetingsplaats worden voor de Vlaamse en Marokkaanse cultuur in Brussel. Het huis wordt als een platform voor ontmoeting, dialoog en culturele kruisbestuiving beschouwd. Ik stel daarover vandaag uiteraard geen enkele vraag. Dat is een logische zaak. We zijn het er, over de meeste partijgrenzen heen, over eens dat dat de doelstelling moet wezen.
De start van het Culturenhuis loopt niet van een leien dakje - en dan denk ik dat ik mij nog zacht uitdruk. In de commissievergadering van 13 november 2008 bevestigde u dat een aantal aspecten de vooruitgang van dit dossier hebben bemoeilijkt. De samenwerking tussen de Vlaamse Gemeenschap en het koninkrijk Marokko blijkt niet zo vanzelfsprekend, er zijn problemen met de bouw en er is uiteraard ook nog de werking zelf.
Mijnheer de minister, werd de mogelijkheid tot verlenging van de huurovereenkomst in het addendum van het contract ondertussen opgenomen? Werd deze bepaling intussen ook voorgelegd aan de Inspectie van Financiën? Werd het bouwdossier intussen aanbesteed?
Kunt u een stand van zaken geven?
De beheersovereenkomst moet volgens u op 1 januari 2009 ondertekend zijn. Is dat gebeurd?
Vanaf 1 januari 2009 moet de volwaardige werking van het Culturenhuis zichtbaar zijn. Is dat het geval? Zijn er positieve vooruitzichten? Kunt u dit kort toelichten?
Acht u de opening van het Culturenhuis voor juni 2009 haalbaar?
De voorzitter: De heer Delva heeft het woord.
De heer Paul Delva: Ik sluit me aan bij deze vraag. Dit dossier houdt me al een tijdje bezig. Het is een moeilijk en technisch dossier. Mijnheer de minister, ik weet dat u daar zo goed mogelijk werk van wilt maken. Mijn enige zorg is de lange en moeilijke opstartfase. Ik vrees dat dit een hypotheek zou kunnen leggen op het imago van het Culturenhuis. Ik hoop dat dit niet het geval zal zijn. Het zou jammer zijn dat de oprechte doelstellingen die aan de grondslag liggen van het Culturenhuis worden overschaduwd door de technische bekommernissen. Ik ben er echter van overtuigd dat u hard aan die kar blijft trekken. Ik hoop dat er op korte termijn vooruitgang kan worden geboekt.
De voorzitter: Minister Anciaux heeft het woord.
Minister Bert Anciaux: Op 12 december heeft de Vlaamse Regering op mijn voorstel de investering voor de verbouwing van het voormalige variététheater La Gaité tot Vlaams-Marokkaans Culturenhuis goedgekeurd. De Vlaamse overheid investeert in totaal 2,25 miljoen euro. Het koninkrijk Marokko stelt een budget van 1 miljoen euro ter beschikking. Ook voor de Marokkaanse overheid is de realisatie van een spraakmakende infrastructuur zeer belangrijk.
Marokko heeft op 2 januari 2009 een eerste schijf van 440.000 euro gestort, op rekening van de vzw Daarkom. Dat is in elk geval zeer verheugend nieuws. Met de investeringssubsidie heeft de Vlaamse Regering ook een addendum bij de basishuurovereenkomst goedgekeurd. Dat addendum voorziet in het optierecht om het huidige huurcontract te verlengen tot 31 januari 2030. Daarmee is een voldoende lange beschikkingsmacht voor de Vlaamse overheid gecreëerd die het investeringsbedrag verantwoordt. Daarmee werd ook tegemoetgekomen aan de opmerkingen van de Inspectie van Financiën.
Alle belangrijke voorwaarden zijn vervuld om Daarkom definitief uit de startblokken te krijgen. Er kan voor een voldoende lange periode worden gehuurd, de Vlaamse overheid kent de investeringsmiddelen toe voor de verbouwing en de Marokkaanse overheid komt, ondanks de scepsis die veel mensen van buitenaf hierover hadden, haar financiële beloftes na.
Om de geplande infrastructuurwerken optimaal te realiseren, is het bouwdossier opgedeeld in diverse gespecialiseerde loten die toelaten dat de inschrijvers snel beschikbaar kunnen zijn en een zo scherp mogelijke prijs kunnen aanbieden. De toewijzing van de loten gebeurt via de procedure van een openbare aanbesteding. Voor de hele procedure van openbare aanbesteding wordt de vzw Daarkom intensief begeleid door de Afdeling Gesubsidieerde Infrastructuur van de Vlaamse Gemeenschap.
Onlangs verscheen in het Bulletin der Aanbestedingen de offertevraag voor het eerste perceel van de werken, zijnde afbraak, ruwbouw, stabiliteit en architectuur. De offertes werden tot 5 januari 2009 ingewacht en ze werden die dag om 11 uur, zoals de procedure voorschrijft, in openbare zitting gezamenlijk geopend.
De laagste inschrijvingsbedragen situeren zich op de hoogte van de door het bouwteam geraamde kosten. We blijven dus binnen het voorziene budget. Op dit moment worden de ingediende offertes echter nog zeer gedetailleerd nagerekend. Daarna kan de gunning gebeuren.
In de publicatieperiode van het eerste perceel werd de storting van de eerste schijf van de investeringssubsidie van Marokko ontvangen. Meer specifiek biedt deze storting vanuit Marokko de opportuniteit om het eerste perceel van het bouwdossier op een andere, voor het project gunstigere wijze te benaderen. Een deel van de werken die naar een latere uitvoeringsfase waren verschoven, zouden hierdoor toch mee in het eerste perceel kunnen worden genomen.
Een wijziging - uitbreiding - van de inhoud van dit perceel houdt echter in dat de huidige procedure nog eens moet worden overgedaan. Dit zou een vertraging van zowat anderhalve maand met zich meebrengen. Deze termijn zou door een betere opeenvolging van de werken naar het einde toe nagenoeg volledig kunnen worden ingelopen. Een herformulering van de eerste percelen zou kunnen leiden tot een nog gunstigere eindprijs. Ik heb in elk geval opdracht gegeven aan het bouwteam om zeer snel een minutieuze analyse te maken van de voor- en nadelen van deze mogelijke scenario´s, zodat we zeer snel beslissen om ofwel over te gaan tot de gunning van de actuele meest gunstige offerte, dan wel in te spelen op de opportuniteit die zich door de storting van Marokko aandient.
De Vlaamse Gemeenschap en de vzw Daarkom hebben een beheersovereenkomst afgesloten voor de periode 2008-2010. Deze beheersovereenkomst regelt de samenwerking tussen de twee partners voor de realisatie van de voorziene infrastructuurwerken en voor de inhoudelijke werking van Daarkom. De overeenkomst regelt de taken van Daarkom, het kader van de subsidiëring van Daarkom en het engagement van de Vlaamse Gemeenschap.
Het convenant regelt verder de voorwaarden en modaliteiten inzake het beheer en de exploitatie van het gebouwencomplex La Gaité. De overeenkomst werd op 4 september 2008 door beide partijen ondertekend.
Mijnheer De Craemer, u verwijst naar het feit dat ik gevraagd heb om vooraleer de werkingsmiddelen voor 2009 uit te betalen, ik een volledig jaarprogramma wil ontvangen dat, als ik me niet vergis, volgende week bij mij zal zijn. Ik denk dat daar de verwarring over 1 januari bestond. Het kan zijn dat ik me zelf daar ooit eens in heb vergist en over een beheersovereenkomst heb gesproken, terwijl die beheersovereenkomst al is getekend, waar ik het jaarplan bedoelde.
Het is in ieder geval duidelijk dat we niet noodzakelijk wachten tot de bouwwerken helemaal af zijn om de werking van Daarkom 100 percent op te starten.
De Vlaamse Gemeenschap heeft de afgelopen jaren reeds heel wat geïnvesteerd in het Daarkom-project. Zoals ik ook in november in deze commissie heb aangegeven, is het gros van deze werkingsmiddelen die in 2007 en 2008 aan vzw Daarkom werden toegekend, voor een aanzienlijk deel bestemd voor de uitvoering van de huurverplichtingen van de Vlaamse Gemeenschap voor het gebouwencomplex. Het restbedrag van de middelen, namelijk de eigenlijke werkingsmiddelen, 60 percent van het subsidiebedrag of 485.000 euro, werd de voorbije jaren maar zeer gedeeltelijk uitgegeven, net omdat er nog geen publieksprogramma werd gerealiseerd. Zowel in 2007 als in 2008 wordt een deel van het subsidiebedrag gebruikt om een specifiek omschreven reserve op te bouwen waarmee vanaf 2009 inderdaad de inhoudelijke werking mee kan worden uitgebouwd en gerealiseerd. Deze gecumuleerde reserve bedraagt op 1 januari 2009 zowat 300.000 euro.
Recent werd, in gezamenlijk overleg tussen de raad van bestuur van vzw Daarkom en mezelf, de eerste fase van de opstart, de projectfase, afgesloten en werd er een nieuwe fase aangevat, de operationele fase. Bedoeling van deze fase is dat een klein team, dat ook na de beëindiging van de bouwwerken zal instaan voor de inhoudelijke werking van Daarkom, een specifiek publieksprogramma zal uitbouwen, om zo snel mogelijk een breed publiek op een verrassende en aangename wijze met de werking van Daarkom in contact te brengen. Hier maakt de raad van bestuur momenteel ernstig werk van.
Indien de geplande verbouwingswerken aan Daarkom nog in de eerste jaarhelft van 2009 kunnen worden afgewerkt, zou dat heel veel mensen bijzonder gelukkig maken. Dat dit ook daadwerkelijk zal gebeuren, ligt niet voor de hand. Ik maak me echter sterk dat de datum van juli 2009, indien niet gehaald, dan toch niet ruim zal worden overschreden. Hoe dan ook wil ik een vooropening realiseren voor de zomer waardoor in ieder geval de werking van Daarkom wordt gestart, ook al is dat niet volledig in de gebouwen zelf omdat daar nog bijkomende werken zullen worden uitgevoerd.
De voorzitter: De heer De Craemer heeft het woord.
De heer Gino De Craemer: Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. Het ziet er al beter uit ten opzichte van de situatie tijdens de commissievergadering van 13 november 2008. Paul Corthouts heeft gezegd dat binationale projecten altijd moeilijk zijn. Ik heb daar uiteraard begrip voor. De opening werd echter reeds verschillende keren aangekondigd, oorspronkelijk zelfs medio 2007. Dat is al lang geleden. In november zei u nog te hopen de opening mee te maken.
Minister Bert Anciaux: Het gebeurt wel vaker dat ik optimistisch ben.
De heer Gino De Craemer: U bent heel optimistisch geweest. Mijnheer de minister, ik voel toch aan dat u per se een opening wil meemaken, want u zult een vooropening doen.
Minister Bert Anciaux: Weet u waarom ik graag een opening zou meemaken? Omdat ik dan zeker ben dat het open is.
De heer Gino De Craemer: Er werd voor die verbouwing en voor de werkingssubsidies een aanzienlijk bedrag ter beschikking gesteld. Er is al een aanzienlijk bedrag geïnvesteerd voor de architectenplannen. Het minste dat we kunnen verwachten is dat er schot in de zaak komt. Het is uiteraard positief te horen wat er ondertussen allemaal is gebeurd, maar dat vind ik maar heel logisch. Ik kan u enkel feliciteren met de inspanningen die zijn gebeurd.
Ik vraag me ook af of er nog gesprekken zijn geweest met de Marokkaanse overheid. Ik vind het belangrijk dat er al op 2 januari een bedrag is gestort door de Marokkaanse overheid. Ik vraag me af of ze de oorspronkelijke voorwaarden die ze koppelde aan een investering van hunnentwege, geheel of gedeeltelijk laat vallen.
Minister Bert Anciaux: Vlak voor de kerstvakantie was er in de Universiteit Antwerpen een colloquium waar ik een onderhoud heb gehad met mijn collega-minister Ameur van de Marokkaanse regering. Ik kan u verzekeren dat hij voor 100 percent een opening in maart wil realiseren. Ze hebben natuurlijk een aantal regels waaraan ze zich moeten houden, maar hij heeft me verzekerd dat dat op de meest soepele wijze zal gebeuren omdat dit project voor de Marokkaanse overheid internationaal als pilootproject wordt beschouwd. Het is een project dat ze nadien op andere plaatsen willen realiseren.
Zowel de regering, de eerste minister en de bevoegde minister incluis, als de koning hebben zich volmondig achter dit project geschaard. Ze willen dat het vooruit gaat, uiteraard met inachtneming van de wettelijke regels. Ze hebben bijzonder weinig bijkomende eisen gesteld.
De heer Gino De Craemer: Wat de openbare aanbesteding betreft, zullen we dus niet struikelen over juridische zaken.
Minister Bert Anciaux: We volgen, zeker voor onze middelen, volledig de Europese regels inzake de aanbesteding. De discussie draait om de vraag of de middelen die Marokko ter beschikking stelt, ook die regels moeten volgen. Normaal gezien is dat natuurlijk niet het geval.
De voorzitter: Het incident is gesloten.