Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media Vergadering van 24/01/2008
Vraag om uitleg van de heer Carl Decaluwe tot de heer Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, over het digitaal televisieaanbod in het kader van de cultuurswitch
De voorzitter: De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, deze commissie heeft vorige vrijdag een werkbezoek gebracht aan de VRT, waar men ons uitvoerig heeft geïnformeerd over de cultuurdelta en de nieuwe start van Klara.
Iedereen weet dat Klara.be op 4 februari de centrale draaischijf wordt van het VRT-cultuuraanbod. Die dag lanceert de openbare omroep ook zijn eerste cultuurswitch. De kijkers van digitale televisie zullen die dag bij het kijken naar het gewone Canvasaanbod de mogelijkheid hebben om, door middel van de rode knop op hun afstandsbediening, een aantal live evenementen te zien. Dan gaat het over de uitzending van de CultuurPrijzen Vlaanderen 2007. De anderen zullen verder naar de reguliere Canvasprogramma´s kunnen kijken. Volgens de gedelegeerd bestuurder is het de bedoeling elke maand een dergelijke switch aan te bieden. Dat sluit volledig aan bij het beleid van de openbare omroep en de beheersovereenkomst.
Met dit aanbod ontstaan voor de digitaletelevisiekijkers enorm veel mogelijkheden. Het aanbod wordt drastisch uitgebreid. Toch is er een probleem, mijnheer de minister. De abonnees van de zuivere intercommunales van INDI hebben die mogelijkheid immers niet. Het gaat toch over ongeveer 800.000 abonnees in heel Vlaanderen. We hebben daar in het verleden al meermaals vragen over gesteld. Dat behoort natuurlijk niet echt tot de bevoegdheid van de politiek, maar achter de schermen zijn er toch verdienstelijke pogingen ondernomen om Telenet en INDI op één lijn te krijgen. Er is een principeakkoord ter zake. Er zijn nog wat problemen, maar vroeg of laat komt dit er.
Toch zal bij het begin van de cultuurswitch op 4 februari 2008, de interactiviteit via INDI meer dan waarschijnlijk niet zijn verwezenlijkt. Hierdoor is een situatie ontstaan waarbij een aantal initiatieven van de openbare omroep niet toegankelijk zijn voor 800.000 mensen. In de beheersovereenkomst streven we ernaar om zoveel mogelijk Vlamingen te bereiken, maar door technische problemen, waarbij de VRT geen schuld treft, duikt er toch een ernstig probleem op.
Dit probleem kan worden verholpen indien de kabelmaatschappijen en de VRT een derde kanaal zouden opstarten, zodat de culturele switchover op een andere manier wordt gerealiseerd. Ik heb al vernomen dat INDI daarin wil meegaan. Men zou natuurlijk kunnen opwerpen dat er dan weer een extra kanaal komt, maar het zou om een tijdelijke maatregel gaan, puur in functie van deze kwestie. Het regeerakkoord laat dat mijns inziens toe. Het lijkt mij zinvol om die overgangsperiode te proberen overbruggen, om zoveel mogelijk Vlamingen te bereiken.
Mijnheer de minister, bent u op de hoogte van de problematiek? Welke initiatieven kunnen er worden genomen opdat de cultuurswitch op 4 februari op Canvas via alle digitale aanbieders mogelijk zou zijn, zodat alle Vlamingen uiteindelijk de kans krijgen om van dit VRT-aanbod te genieten?
De voorzitter: De heer Marginet heeft het woord.
De heer Werner Marginet: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega´s, ik wens mij aan te sluiten bij de vraag van de heer Decaluwe. In de huidige situatie zullen de abonnees van de zuivere intercommunales die digitaal kijken via INDI, inderdaad geen toegang hebben tot deze extra content. Dat is een spijtige zaak, aangezien al die mensen via hun belastingen wel meebetalen voor het aanbod van de VRT. We hebben het in deze commissie al vaak gehad over het feit dat een dergelijk aanbod van de openbare omroep gratis moet zijn. Het zou dan ook jammer zijn dat de INDI-abonnees geen toegang zouden hebben tot de extra cultuurcontent.
Collega´s, dit probleem zou wel eens langer kunnen aanslepen dan wordt aangenomen. De heer Decaluwe had het over de overname van INDI door Telenet. Er is inderdaad een principeovereenkomst tussen Interkabel en Telenet, waarbij Telenet de televisiediensten van Interkabel zou overnemen. Sommige intercommunales die deel uit maken van Interkabel hebben die overeenkomst al goedgekeurd. Ik verwijs daarbij naar het Limburgse Inter-Media/Interelectra.
In Antwerpen rijst er echter een probleem. De stad Antwerpen is hoofdaandeelhouder van INTEGAN, dat ook deel uitmaakt van Interkabel. En daar staat men erg kritisch tegenover de overname door Telenet. Het gaat dan vooral over het financiële aspect van de overname. Het zou met andere woorden nog wel even kunnen duren vooraleer de overname van INDI door Telenet gerealiseerd en in de praktijk geoperationaliseerd is.
Ik vind net als de heer Decaluwe dat het nuttig zou zijn om te kijken of er een tussenoplossing kan worden gevonden om de INDI-abonnees te laten genieten van de extra content die door de digitale televisie mogelijk wordt gemaakt en nu concreet door de VRT wordt aangeboden.
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Mijnheer Decaluwe, ik ben uiteraard op de hoogte van de problematiek. Ik heb die al herhaaldelijk aangekaart en heb telkens geprobeerd om tot oplossingen te komen. We hebben er recent nog over gedebatteerd in de plenaire vergadering naar aanleiding van een vraag over het vermeende monopolie van Telenet.
Ik heb op mijn kabinet de preview gekregen van de cultuurplannen van de VRT. Ik neem aan dat die plannen ook voorgesteld zijn aan de leden van deze commissie bij het werkbezoek aan de VRT. De aanpak van de VRT lijkt mij in elk geval heel goed, zij het dat de cultuurswitch inderdaad alleen kan worden bekeken door digitale kijkers van operatoren die ook interactiviteit aanbieden. Op dit ogenblik zijn dat enkel Telenet en Belgacom.
Enige tijd geleden kregen we de melding dat er een voorakkoord was tussen Telenet en Interkabel over het aanbieden van digitale televisie op het netwerk van Interkabel. Een overname van de tv-klanten van INDI is echter nog niet voor morgen. De afronding van de overeenkomst stuit op een paar problemen. Om te beginnen heeft het Antwerpse kabelbedrijf INTEGAN besloten om een expertenstudie te laten uitvoeren over zijn toekomst alvorens een definitief besluit te nemen over de deal met Telenet. Een andere kink in de kabel is dat Belgacom bij de rechtbank van eerste aanleg in Antwerpen een klacht heeft ingediend tegen de vier Vlaamse kabeltelevisiebedrijven die een voorakkoord hebben gesloten met Telenet over de verkoop van hun tv-activiteiten. Dat initiatief zal de zaak met op zijn minst twee maanden vertragen. Dat betekent dat er op heel korte termijn geen formeel juridische oplossing zal zijn voor de INDI-klanten.
INDI-klanten zullen bij de start van het tv-aanbod van de cultuurdelta van de VRT dus nog niet mee kunnen genieten van het nieuwe aanbod. Ik heb daar een probleem mee. 800.000 INDI-klanten kunnen niet intekenen op het digitale aanbod waar de Vlaamse omroepen sterk in investeren. Ook de openbare omroep heeft hierin een belangrijke opdracht gekregen, maar een derde van onze kabelklanten heeft er geen toegang toe. Dat probleem hebben we al herhaaldelijk aangekaart. Ik heb daar al verschillende initiatieven over genomen en was dan ook blij met het bereikte akkoord. Maar nu duiken er dus bijkomende problemen op.
Ik herhaal mijn oproep aan alle betrokken partijen om snel te handelen en om redelijkheid en verantwoordelijkheidszin aan de dag te leggen. Er is in Vlaanderen sprake van een sterke progressie inzake digitaal tv-kijken. Ondanks onze remmende voorsprong gaat het snel vooruit. Maar hoe sneller het vooruitgaat, via Belgacom en Telenet, hoe minder aanvaardbaar het is dat de INDI-klanten geen gebruik kunnen maken van Net Gemist, iWatch, C-More en zo verder.
Daar komt nu nog bij dat de publieke omroep, in uitvoering van de aanvullende beheersovereenkomst, zijn opdracht inzake cultuur ter harte neemt, met de cultuurdelta en Klara.be als het hart daarvan. Het opzet daarvan is om het driesporenbeleid volop te ontwikkelen en de kijkers en luisteraars op diverse manieren toe te leiden tot cultuur. In de aanvullende beheersovereenkomst heb ik bedongen dat er maandelijks een gratis uitzending is rond een cultuurevenement:?Vanaf de start van de VIA-diensten zal de VRT maandelijks een gratis avondvullend aanbod aanbieden rond culturele evenementen of rond bepaalde thema´s.?
Dit is een extra dimensie aan deze problematiek. Er was al een probleem met Net Gemist en de andere VIA-diensten. In het kader van het cultuurbeleid stellen wij dat zoveel mogelijk mensen betrokken moeten worden bij cultuur. Als dan een derde van de kabelkijkers geen toegang heeft tot een gratis avondvullend programma, is dat een bijkomend probleem.
U suggereert een oplossing onder de vorm van een derde kanaal, mijnheer Decaluwe. Daarvoor botsen we natuurlijk op een aantal obstakels, zoals het regeerakkoord en de letterlijke tekst van de beheersovereenkomst. Ik ben het in elk geval met u eens dat er een oplossing moet worden gevonden.
Je kunt dit echter niet als een derde kanaal beschouwen in de letterlijke zin van het woord. Technisch gezien is het wel een derde kanaal, want bij INDI kun je niet anders dan met een kanaal te werken. Persoonlijk ben ik geneigd om te zeggen dat dit geen derde kanaal is, op voorwaarde dat de cultuurswitch, zoals de heer Decaluwe het noemt, alleen bij INDI komt met betrekking tot dat maandelijkse aanvullende aanbod. Voor de rest kan men dat natuurlijk niet maken, want dan komt men tot een clash met de distributeurs en de afgesloten akkoorden. Die richting wil ik niet uitgaan. We kiezen met ons beleid voor een gratis of digitaal aangeboden verrijkte inhoud. Die keuze wordt parlementsbreed gedragen. Dat aanbod moet op een of andere manier bij dat derde deel potentiële kijkers geraken.
Ik ben het met u eens, de formele vraag is niet gesteld, maar er beweegt een en ander. Wat aan mij is gezegd, is aan u gezegd. Ik ben bereid om naar een oplossing te zoeken. Dat moet lukken. Als iedereen redelijk en verstandig is, moeten we niet voor een derde kanaal kiezen, maar een technische oplossing zoeken. De ruimte is er, INDI heeft gelukkig veel bandbreedte, om toe te laten dat die uitzendingen beschikbaar zijn voor de digitale kijkers van INDI.
Ik ben het met u eens, mijnheer Decaluwe, en ook de heer Marginet steunt die vraag, ik heb de indruk dat dit een breed draagvlak heeft. Het ligt in de lijn van ons beleid en de aanvullende beheersovereenkomst.
De voorzitter: De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe: Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord en voor uw bereidwilligheid om naar oplossingen te zoeken.
Mijn contacten bij de zuivere intercommunales zijn goed. Ze hebben inderdaad voldoende bandbreedte, als zij toelating krijgen, willen ze dat gerust doen zoals u het voorstelt. Het regeerakkoord laat dat mijns inziens toe. Voor alle veiligheid moet u de principiële vraag misschien nog aan de regering stellen, al hoeft dat niet als het om een technische oplossing gaat. 4 februari nadert, er moeten zo snel mogelijk initiatieven worden genomen.
Ik zou aan de Antwerpse collega´s willen zeggen dat ik hun veronderstellingen omtrent INTEGAN begrijp, maar ik heb als West-Vlaming geen zin om nog langer gegijzeld te worden omwille van een bepaalde opportuniteit. We kunnen een tussenoplossing zoeken. Ik hoor dat de Limburgers ook in die richting denken. We zouden West-Vlaanderen en Limburg kunnen loskoppelen, en dan moet INTEGAN maar zijn plan trekken. Als het dan als geïsoleerd eilandje wil voortdoen, is het over twee jaar waardeloos. We zullen zien of dat de optie is van de stad Antwerpen, onder druk van de aandeelhouders.
Wij gaan dat niet meer tolereren, West-Vlaanderen heeft ook recht op interactiviteit. Het wordt tijd dat dat stopt. INTEGAN is een zeer kleine intercommunale: voor mij kan het absoluut niet meer dat die de rest van Vlaanderen blijft gijzelen.
De voorzitter: De heer Stassen heeft het woord.
De heer Jos Stassen: Ik dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister. Ik vind de vraag pertinent en logisch. De minister van Media heeft op aansturen van deze commissie zelf gevraagd dat men iets extra´s zou doen rond cultuur. Het zou nogal onlogisch zijn mocht u te horen krijgen dat het niet kan omdat er een derde kanaal moet komen.
Dit toont aan dat het regeerakkoord haaks staat op de evoluties op het terrein. In 2004, toen over het regeerakkoord werd onderhandeld, was men bezig met de eenzijdige beslissing van de toenmalige leiding van de VRT om Sporza uit te bouwen. Toen besloot de meerderheid dat de regering het allemaal zelf moest regelen en we de zaken niet op hun beloop konden laten. De politieke wereld besloot toen dat dit geen tweede keer mocht gebeuren. Vandaag dreigen we de weerbots te krijgen van die beslissing. We willen nu het omgekeerde signaal uitzenden en de VRT aansporen om iets extra´s rond cultuur te doen. Maar we hebben ons vastgereden.
Ik hoop dat u dat oplost. Als het u zou helpen, zijn wij bereid om mee te werken aan een voorstel van resolutie dat volgende week aan de plenaire vergadering kan worden voorgelegd. In dat voorstel kunnen we de regering verzoeken om dit probleem op te lossen, zodat iedereen die een digitale aansluiting heeft zonder extra kosten naar die maandelijkse cultuuruitzending kan kijken. We kunnen vragen dat de Vlaamse Regering daartoe de nodige stappen zet. Zo kan de regering de betrokken intercommunales vragen om ook zelf maatregelen te treffen. Op die manier wordt duidelijk dat het parlement niet dwarsligt, en al doende vermijden we suggesties uit de hoek van de intercommunales dat dit toch het geval zou zijn. Op dat vlak kunnen we een commissiebreed initiatief nemen.
De voorzitter: Afgezien van uw redenering over het regeerakkoord, die toch nog enige toelichting vereist, ga ik akkoord met uw voorstel om aan een voorstel van resolutie te werken.
De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe: Ik ga akkoord met de suggestie van de heer Stassen. We kunnen woensdag een zo breed mogelijk gedragen tekst voorleggen.
Het is niet de bedoeling om de intercommunales aan te pakken, maar wel om het principe duidelijk te verwoorden en een technische oplossing te vragen. Over de rest zou ik zwijgen.
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Collega´s, ik stel vast dat de vertegenwoordigers van de hier aanwezige partijen over deze zaak een consensus bereiken. Dat verheugt me. Ik dank de heer Stassen voor zijn uiteenzetting.
Wat het technische aspect betreft, moet men van de bandbreedte gebruik maken. Wat mijns inziens erg belangrijk, zelfs imperatief is, is dat het niet kan dat, enerzijds, de VRT aan digitaal aangesloten kijkers gratis cultuur aanbiedt maar dat, anderzijds, andere kijkers zouden moeten betalen voor de toegang tot het cultuuraanbod van de VRT. Dat moet ons gedrag imperatief leiden.
Mijnheer Stassen, over uw standpunt over het regeerakkoord kunnen we redetwisten. Ik kan u wel zeggen dat ook zonder die passus in het regeerakkoord, de inhoud ervan in het volgende regeerakkoord en het decreet moet worden geïntegreerd. Europa legt dat immers op. Men kan daar voor of tegen zijn, maar Europa is op dat punt erg strikt. Europa staat enkel datgene toe wat in de beheersovereenkomsten staat. Als er nieuwe diensten worden aangeboden, dan kan dat alleen mits akkoord van de overheid.
De voorzitter: Het incident is gesloten.