Commissie voor Leefmilieu en Natuur, Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid en Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed Vergadering van 11/10/2007
Interpellatie van de heer Luk Van Nieuwenhuysen tot mevrouw Hilde Crevits, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de verhoudingen tussen de Vlaamse Regering en de vzw KINT
Interpellatie van de heer Jan Peumans tot mevrouw Hilde Crevits, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de werking van de vzw KINT
De voorzitter: De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
De heer Luk Van Nieuwenhuysen: Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, het zal u niet onbekend zijn dat we de eerste helft van dit jaar in dit parlement naar aanleiding van het schandaal over de werken aan de villa van prins Laurent en het proces in Hasselt diverse malen hebben gedebatteerd over het nut of de nutteloosheid van de vzw KINT (Koninklijk instituut voor het duurzame beheer van de natuurlijke rijkdommen en de bevordering van schone technologie). We hebben gedebatteerd over de Vlaamse bijdrage aan die instelling en de wijze waarop met dat geld wordt omgegaan. We hebben een actualiteitsdebat gevoerd. Er hebben hoorzittingen plaatsgevonden in deze commissie, meer bepaald over de doorlichtingen uitgevoerd door het Rekenhof en de administratie.
Ons besluit uit wat we hadden gelezen en gehoord, was dat de vzw KINT geen meerwaarde had, of alleszins niet voldoende om een jaarlijkse toelage van Vlaanderen te verantwoorden. De Vlaamse Regering was het daar niet mee eens. Ze werd daarin gesteund door de meerderheid. Mevrouw de minister, wel hield uw voorganger ons aanvankelijk voor dat de werkingssubsidie zou worden herbekeken. Aanvankelijk werd het bedrag van 50.000 euro vooropgesteld. Op een bepaald ogenblik heeft uw voorganger wel laten weten dat we hem niet mochten vastpinnen op dat bedrag, misschien omdat hij ondertussen te horen had gekregen dat de directeur van de vzw KINT had gedreigd met afdankingen bij het personeel van de vzw.
Wat er ook van zij, het is inderdaad meer dan 50.000 euro geworden. Dat hebt u me althans meegedeeld in uw antwoord op een schriftelijke vraag van 14 juni. U stelde dat, in uitvoering van de onderhandelingen die werden gevoerd met de twee andere gewesten en de vzw zelf, in de begroting 2008 uiteindelijk een bedrag van 60.000 euro zal worden ingeschreven voor de vzw. Dat bedrag ligt dan toch wel 20 percent hoger dan het oorspronkelijk vooropgestelde bedrag. Hoe komt het dat dit bedrag toch nog werd opgetrokken? Met welke objectieve redenen wordt dat verantwoord?
U zult zich ook herinneren dat het Rekenhof in zijn rapport over de subsidiëring door het Vlaamse Gewest had aanbevolen ervoor te zorgen dat de omkadering van de subsidiering wordt verbeterd. Hoe zal de regering ingaan op deze aanbeveling?
In dat verslag van het Rekenhof wordt overigens gesteld dat de activiteiten van de vzw KINT en haar voorzitter overeenkomen met de taakstelling van het instituut en dat er geen indicaties waren van oneigenlijk gebruik. Blijkbaar volstond dat voor de Vlaamse Regering om voort te blijven subsidiëren, zij het dat dit nu plots met veel minder geld blijkt te kunnen dan al die voorgaande jaren. Als ik me niet vergis, kreeg de vzw KINT toen 178.000 euro.
Sindsdien lijken de conclusies van de doorlichtingsrapporten me toch wel wat achterhaald. Dat is duidelijk geworden toen de heer Jacques Wirtgen, de directeur van de vzw KINT, die gedurende zeven jaar deze instelling heeft geleid, eind augustus werd ontslagen. Blijkbaar gebeurde dat vanwege zijn kritiek op recente praktijken van de voorzitter van de vzw, bekend onder zijn artiestennaam, prins Laurent. Iedereen weet ondertussen waarover het gaat. Naast de vzw KINT ontwikkelt de prins met een privéstichting inderdaad commerciële activiteiten die aanleunen bij die van de vzw KINT. Het gaat over de nv Grect (Global Renewable Energy and Conservation Trust) die het gebruik van hernieuwbare energie promoot en die de meerderheid heeft in een nieuwe onderneming, Rec Arlon 67. Die voert bouwactiviteiten uit met hernieuwbare energie. Op zich is dat natuurlijk heel lovenswaardig, maar het gaat hier wel degelijk over commerciële activiteiten. Blijkbaar gebruikt prins Laurent, van wie geweten is dat hij met acuut geldgebrek kampt, zijn voorzitterschap van de vzw KINT als forum voor die commerciële activiteiten. Volgens de heer Wirtgen worden er overigens ook onkosten die de prins in dat verband maakt, doorgeschoven naar de vzw. Dat is natuurlijk belangenvermenging: dat lijkt me duidelijk.
Mijn vraag is eenvoudig. Mevrouw de minister, hoe reageert de Vlaamse Regering op die nieuwste ontwikkelingen? Bent u bereid om de werkingssubsidie van de Vlaamse Regering op zijn minst in te houden tot er meer duidelijkheid bestaat over deze aangelegenheid? Ik heb gezien dat de heer Peumans in zijn interpellatieverzoek suggereert dat het misschien beter is de vzw KINT helemaal op te doeken. Ik zal hem ter zake zeker niet tegenspreken. Alleszins lijkt het ons aangewezen dat alvast de Vlaamse overheid de instelling zou laten voor wat ze is, namelijk een vorm van bezigheidstherapie voor een prins en een middel om te proberen diens nut wat op te vijzelen, maar dat nu ook als middel fungeert om de commerciële activiteiten waarbij hij betrokken is, te promoten. Mijns inziens kan dat niet. Ik hoop dat de Vlaamse Regering althans die mening wil delen.
De voorzitter: De heer Peumans heeft het woord.
De heer Jan Peumans: Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, geachte leden, ik interpelleer niet zozeer naar aanleiding van de uitspraken van de heer Wirtgen, die blijkbaar een brigadegeneraal is. Ik heb proberen te achterhalen wat dat is, maar ik heb het vooralsnog niet gevonden. Wel is mijn interpellatie ge?nspireerd door een aantal artikels in de Franstalige pers. U weet dat hier een hele resem discussies en onthullingen zijn geweest over de werking van de vzw KINT en de rol van voorzitter prins Laurent. Er zijn onderzoeken uitgevoerd door de administratie en door het Rekenhof. Het Vlaams Parlement heeft vervolgens een voorstel van resolutie (Parl. St. Vl. Parl. 2006-07, nr. 1226/1) goedgekeurd. Een deel van mijn fractie heeft zich trouwens onthouden wat dat betreft, omdat we twijfelen aan de noodzaak van, zoals dat heet, een discussieplatform op prinselijk niveau om het overleg tussen de gewesten te organiseren, en aan de relevantie van de studies van de vzw KINT.
Ik wil trouwens een milieuspecialist van Bond Beter Leefmilieu citeren die in een van die begeleidingscomités zat: ?Ik twijfel niet aan de ernst en de goede bedoelingen van het KINT, maar ik heb toch vragen over de relevantie van die rapporten. Die aanbevelingen zijn zo omslachtig en wollig geformuleerd dat je amper nog weet waarover het gaat. Ik heb vijf halve dagen met een aantal mensen van het KINT over die materie vergaderd, maar daarna heb ik er eigenlijk niets meer over vernomen. En neen, prins Laurent heb ik daar niet één keer gezien.? Dat was een citaat uit Gazet van Antwerpen van 5 januari van dit jaar.
Hoe dan ook werd de dotatie sindsdien sterk verminderd, eerst die vanwege Vlaanderen, later ook die vanwege de andere gewesten. De heer Van Nieuwenhuysen heeft er al op gewezen: de totale dotatie ging van 400.000 naar 130.000 euro per jaar. Directeur Wirtgen, toen nog op de bovenste trede, schreeuwde toen moord en brand en vreesde voor het voortbestaan van de vzw KINT. Dat was in april 2007. Een drietal mensen zouden moeten worden ontslagen.
Recente onthullingen plaatsen de vzw KINT opnieuw in de belangstelling, met name een aantal artikels in de Vlaamse dagbladen van 18 tot 20 september, naar aanleiding van het ontslag van de heer Wirtgen. Dit nieuws was echter al opgedoken in Franstalige media. Dat heeft natuurlijk misschien minder aandacht gekregen, omdat we misschien minder de Franstalige pers lezen. Ik verwijs naar het boeiende blad Le Soir Illustré. Voor wie alles wil weten over koningshuizen, staan er geregeld artikels in. Ik verwijs echter ook naar het Franstalige kwaliteitsblad Le Vif/L´Express, dat kopte: ?Laurent multi-président.? U ziet dat er hier sprake is van een zekere dichterlijkheid.
Op 27 juli heeft het blad een aantal onthullende bijdragen gebracht over het reilen en zeilen binnen de nv´s die de prins op de ene of andere wijze heeft opgericht, en over de belangenvermenging door de prins. Zo schreef het blad: ?Entre les fonctions protocolaires du prince et les activités commerciales de sa fondation, toutes orientées vers les énergies durables, la confusion est maximale.? Nu, ik vind het goed dat dit verschijnt in de Franstalige pers, die zoals u weet iets meer koningsgezind is dan de pers aan de andere kant van de taalgrens. Dat artikel is trouwens ook uitgebreid aan bod gekomen in Le Soir Illustré.
De heer Wirtgen is natuurlijk een bevoorrechte getuige. Hij heeft het over belangenvermenging tussen de vzw KINT en de nv Grect, die op 30 oktober 2006 door de prins werd opgericht. Grect tracht hernieuwbare energie te promoten. Grect wordt bovendien gesteund door een Europese lobbygroep, de European Renewable Energy Council (EREC) waarmee het het Ecohuis in Brussel deelt en waarvoor prins Laurent een soort ambassadeur is. Dan is er nog Cerbux Invest, dat naar het schijnt in heel moeilijke papieren zit, maar dat is hier niet zo relevant. Cerbux Invest kreeg voor dit Ecohuis een subsidie van 50.000 euro van niemand minder dan federaal minister van Leefmilieu, de heer Bruno Tobback. Ik wil terloops wijzen op een aantal vzw´s en stichtingen die volgens mij veel zinvoller werk leveren. De vereniging Hout en Groen Wonen kreeg in 2006 bijvoorbeeld een toelage van 5000 euro, Natuurpunt 8000 euro en Greenpeace een schamele 250 euro. Alleen de Bond Beter Leefmilieu en zijn Waalse tegenhanger deden het met 100.000 euro beter dan Cerbux.
Bovendien heeft Grect aandelen in het onroerendgoed- en bouwbedrijf Rec Arlon 67. De heer Wirtgen klaagt nu dat door de prins gemaakte onkosten worden doorgeschoven naar de vzw KINT, met medeweten en onder druk van diens eeuwige beschermheer in de pers, afgevaardigd-bestuurder Rik Van Aerschot. Het betreft onder meer reis- en taxikosten naar aanleiding van een reis naar Oostenrijk. Ik weet niet of hij er met zijn Porsche was, maar alleszins heeft die reis plaatsgevonden. Anonieme bronnen daar geven bovendien aan dat prins Laurent op elke gelegenheid waar hij spreekt als voorzitter van de vzw KINT, niet nalaat reclame te maken voor zijn andere activiteiten. De heer Wirtgen nam ontslag op 31 augustus, aldus de vzw KINT. Volgens de heer Wirtgen zelf werd hij ontslagen vanwege zijn verzet tegen deze vormen van belangenvermenging. De heer Van Aerschot ontkent uiteraard alle verdachtmakingen.
Mevrouw de minister, klopt het dat de vzw KINT voor de heer Wirtgen reeds drie mensen moest ontslaan? U hebt dat indertijd gesignaleerd. Ik begrijp dat natuurlijk. Er is sprake van zeven personeelsleden. Als deze instelling geen geld meer krijgt, en geen andere opdrachten, dan moeten die mensen eventueel worden ontslagen. We hebben dit even gecontroleerd: op de webstek van de vzw KINT staan nog altijd zeven medewerkers vermeld, waaronder twee militairen, de brigadegeneraal en nog iemand anders. Zo ja, is het dan geen betere optie de vzw KINT helemaal op te doeken, als het toch zo is dat het personeel er wegloopt en de grote bezieler, de heer Wirtgen, ook ontslagen is? De heer Wirtgen zelf beweerde voor zijn ontslag nog dat de huidige personeelsbezetting te krap is om voldoende werk te leveren.
Bij de herziening van de beheersovereenkomst met de vzw KINT in 2000 zou de afspraak zijn gemaakt dat prins Laurent elk belang in privéfirma´s zou opgeven. Ik baseer me daarvoor op Le Vif/L´Express van 27 juli 2007: ?En échange de quoi le prince s´engage à renoncer à toute activité rémunérée dans des sociétés privées.? Klopt dit? Hebben de huidige prinselijke activiteiten dan geen gevolgen? Zijn de feiten of geruchten van belangenvermenging op zich voldoende grond om nogmaals de financiering van de vzw KINT vanwege Vlaanderen te herzien of alleszins in te houden tot er meer duidelijkheid bestaat over deze situatie, temeer daar de prins blijkbaar zelf andere bronnen van inkomsten heeft?
Daarvoor willen we hem trouwens feliciteren: in de roddelpers lees ik wel eens dat hij, in navolging van zijn vader, liever in Grasse gaat zitten dan in Ciergnon. Maar daar gaan we het nu niet over hebben. Mevrouw de minister, het verbaast u misschien, maar ik lees veel wetenschappelijke boeken over de geschiedenis van het koningshuis. Ik zie een aantal kenmerken die we ook ontmoeten bij de voorouders van prins Laurent. (Gelach)
Vrij fundamenteel in deze kwestie is dat in het licht van de uitspraken van de heer Wirtgen, een en ander vragen doet rijzen met betrekking tot de doorlichtingen uitgevoerd door de administratie en het Rekenhof. Als noch de administratie, noch het Rekenhof erin slagen de malversaties te vinden die door gewezen directeur Wirtgen vanuit de interne keuken worden aangeklaagd, dan zijn er drie mogelijkheden: ofwel liegt de heer Wirtgen - maar dat kan ik niet geloven van een brigadegeneraal -, ofwel werden de doorlichtingen niet grondig genoeg uitgevoerd, ofwel zijn noch de administratie, noch het Rekenhof geschikt of uitgerust om dit soort onderzoeken uit te voeren. Bent u van plan deze laatste opties te onderzoeken?
De brigadegeneraal kan trouwens met pensioen gegaan, want in het leger kan dat vanaf 57 jaar. Hij is 59 jaar en heeft dus financieel geen problemen.
De heer Erik Matthijs: Mevrouw de minister, dames en heren, het klopt dat het zeker niet de eerste keer is dat vzw KINT in deze commissie aan bod komt. Ik herinner u ook aan het actualiteitsdebat in januari van dit jaar, aan de onderzoeksrapporten van het Rekenhof en van de administratie Leefmilieu, Natuur en Energie en aan de resolutie die door deze commissie en de plenaire vergadering werd goedgekeurd.
Graag verwijs ik nog even naar twee belangrijke punten uit de door de plenaire vergadering goedgekeurde resolutie. Daarin vraagt het Vlaams Parlement aan de Vlaamse Regering om een subsidiereglement op te stellen waarin glasheldere, specifieke, meetbare en tijdsgebonden doelstellingen opgenomen worden, waarin de subsidievoorwaarden nauwkeurig worden omschreven en waarin overlegmomenten met de administratie Leefmilieu, Natuur en Energie worden vastgelegd.
Het Vlaams Parlement vraagt in de resolutie ook aan de Vlaamse Regering om op te leggen dat de evaluatierapporten van de vzw KINT ook een financieel verslag bevatten met het detail van de gerealiseerde projectuitgaven en de algemene uitgaven, en eveneens met vermelding welke financiering van welke overheid daaraan gekoppeld wordt.
Namens mijn fractie hoop ik dat met de uitvoering van deze resolutie voorvallen zoals we vandaag in de commissie bespreken, in de toekomst kunnen worden vermeden. En als er geen sluitende oplossing kan worden uitgewerkt die bovendien een transparant toezicht op de financiële situatie van de vzw KINT toelaat, rest er ons niets anders dan de subsidiëring aan vzw KINT opnieuw volledig in vraag te stellen. Ik hoop dat het niet zo ver hoeft te komen.
Ik verneem graag van de minister op welke wijze de regering de resolutie van het Vlaams Parlement heeft uitgewerkt of aan het uitwerken is.
De voorzitter: Minister Crevits heeft het woord.
Minister Hilde Crevits: Mijnheer de voorzitter, dames en heren, vooraleer ik een antwoord geef op de specifieke vragen, wil ik eerst recapituleren wat er in dezen allemaal is gebeurd. We hebben het allemaal zelf meegemaakt, ik ook, maar nog niet als minister.
Het vraagstuk kwam voor het eerst aan bod tijdens de bespreking van de begroting 2007. Op 22 december 2006 heeft de Vlaamse Regering beslist dat er een rapport moest worden opgemaakt over de vzw KINT. Op 8 januari 2007 heeft het Uitgebreid Bureau van het Vlaams Parlement het Rekenhof verzocht een onderzoek te voeren naar het beheer van de vzw. Op 10 januari 2007 leidde een actualiteitsdebat in het Vlaams Parlement tot een actualiteitsmotie (Parl. St. Vl. Parl. 2006-07, nr. 1054/1) waarin gevraagd werd ?om het resultaat van deze evaluatie voor de bevoegde commissie toe te lichten opdat het samen met de resultaten van het rapport van het Rekenhof zou kunnen worden besproken, en om in het licht van beide rapporten en de parlementaire bespreking de positie inzake de subsidiëring van het KINT te bepalen?.
Op 8 februari 2007 heeft mijn voorganger het rapport, dat opgemaakt werd door het departement Leefmilieu, Natuur en Energie, ontvangen en op 9 februari 2007 werd het overgemaakt aan de Vlaamse Regering en vervolgens ook aan de voorzitter van het Vlaams Parlement. In dit rapport werd onder meer het bestaan van een niet zonder meer ontbindbare basisovereenkomst vastgesteld, afgesloten op 11 juli 1994, alsook een beheersovereenkomst die alleen het Vlaamse Gewest betreft, afgesloten op 14 december 2003.
Op 21 maart 2007 bracht het Rekenhof zijn definitieve rapport uit. Het werd aan het Vlaams Parlement overgemaakt. Op 23 maart 2007 hield de Vlaamse Regering een eerste gedachtewisseling over de conclusies van beide rapporten.
Die gedachtewisseling leidde tot volgende krachtlijnen. De Vlaamse Regering trekt zich terug uit de vzw KINT, zowel uit de raad van bestuur als uit de algemene vergadering. De Vlaamse Regering trekt wel een werkingssubsidie uit voor de vzw, gelet op haar intergewestelijke dimensie. De vzw KINT blijft verder in aanmerking komen voor projectsubsidies van de Vlaamse overheid.
De bevoegde commissie besprak vervolgens op 19 en 26 april 2007 het verslag van het Rekenhof over de subsidiëring door het Vlaamse Gewest van de vzw KINT. Enkele maanden geleden, op 14 juni 2007, besprak deze commissie de voorstellen van resolutie van de heren Luk Van Nieuwenhuysen, Stefaan Sintobin en Frans Wymeersch en mevrouw Marleen Van den Eynde betreffende de subsidiëring door het Vlaamse Gewest van vzw KINT (Parl. St. Vl. Parl. 2006-07, nr. 1024/1) enerzijds, en het voorstel van resolutie van de heren Erik Matthijs, Patrick Lachaert en Bart Martens, mevrouw Joke Schauvliege en de heren Karlos Callens en Jos Bex anderzijds.
?
Vervolgens werd door het Vlaams Parlement de resolutie aangenomen op 4 juli 2007. In essentie werd gevraagd naar een subsidiereglement, naar insluiting van financiële verslaggeving in de evaluatierapporten, naar kostenefficiënte projecten die een meerwaarde betekenen en naar een rol voor de vzw KINT als discussieplatform tussen de gewesten.
Op grond van deze gedachtewisseling en na de resolutie van het Vlaams Parlement heeft de Vlaamse Regering op 17 april 2007 en op 17 juli 2007 gesprekken met de vzw KINT gevoerd. De vertegenwoordigers van het Vlaamse Gewest hebben ook de vergaderingen van de raad van bestuur op 15 juni 2007, 22 juni 2007, 20 juli 2007, 27 augustus 2007 en 25 september 2007 bijgewoond. We hebben die gesprekken gevoerd en die vergaderingen bijgewoond om een aantal besluiten voor te bereiden.
Ten eerste, met het oog op de terugtrekking van de vertegenwoordiging van de gewesten uit de raad van bestuur willen we de statuten van de vzw KINT wijzigen. Die herziening van de statuten wordt momenteel gefinaliseerd en moet vervolgens nog door de algemene vergadering van de vzw KINT worden goedgekeurd. Ten tweede, om de subsidiëringswijze te wijzigen, willen we een aanhangsel nummer twee aan de basisovereenkomst met de vzw KINT toevoegen. Ten derde, we willen dat de vzw KINT vanuit een gezonde financiële uitgangspositie in zijn nieuwe situatie terechtkomt.
Het is mijn bedoeling dat de gesprekken die momenteel met de vzw KINT worden gevoerd, voor het einde van dit jaar tot resultaten leiden en dat we op 1 januari 2008 met een propere lei kunnen beginnen.
Ik betwist de door de heer Van Nieuwenhuysen aangehaalde verhoging van 50.000 euro tot 60.000 euro niet. Ik heb dit hier trouwens zelf meegedeeld. Naar aanleiding van de besprekingen die in deze commissie op 19 april 2007 en 26 april 2007 zijn gevoerd, heeft mijn voorganger de redenen voor deze verhoging overigens al toegelicht.
Tijdens de eerste discussie, op 23 maart 2007, heeft de Vlaamse Regering een bedrag van 50.000 euro naar voren geschoven. Dit is door de pers overgenomen. Het ging toen evenwel om een richtcijfer waarover nog verder moest worden onderhandeld. Tijdens die onderhandelingen kwam het erop aan de andere gewesten in de richting van die nieuwe constellatie te bewegen. Het was duidelijk dat de andere gewesten niet zouden instemmen met een asymmetrische oplossing, waarbij de andere gewesten de oude verplichtingen zouden blijven naleven en het Vlaamse Gewest zichzelf een vermindering zou toekennen. Om die reden is tijdens de onderhandelingen uitgegaan van een jaarlijks ongeveer 130.000 euro kostende basiswerking van de vzw KINT. Hierbij zou gradueel een vermindering van de drie gewestelijke subsidies worden doorgevoerd. Het resultaat van deze berekening verklaart het verschil tussen 50.000 euro en 60.000 euro.
Wat de door het Rekenhof aanbevolen en door het Vlaams Parlement gevraagde verbetering van de omkadering van de subsidiëring betreft, verwijs ik naar het voor alle nominatimsubsidies geldende systeem. De subsidie ad nominatim voor de vzw KINT zal immers niet verschillen met de nominatimsubsidies die aan andere verenigingen, zoals de vzw Milieuboot of de Jaarlijkse Prijs Rudi Verheyen, worden toegekend, en zal op dezelfde wijze worden opgevolgd. Dit betekent dat de betrokken organisatie op basis van de goedgekeurde begroting een dossier kan indienen. Dit dossier moet de nodige inhoudelijke en financiële informatie bevatten. Op het moment van de uitbetaling en van de afsluiting moet een goed te keuren verslag worden voorgelegd, waarin opnieuw de nodige inhoudelijke en financiële informatie wordt verschaft.
Voor het overige zal de vzw KINT voortaan over de mogelijkheid beschikken om projectvoorstellen in te dienen. Dit is een gevolg van de daarnet al aangehaalde tweede krachtlijn die de Vlaamse Regering wil volgen. Om dit mogelijk te maken, zal het besluit van de Vlaamse Regering van 10 oktober 2003 tot vaststelling van de bijzondere regelen inzake de subsidiëring van projecten inzake duurzaam milieu- en natuurbeleid worden gewijzigd. Dit zogenaamde projectbesluit regelt momenteel de subsidiëring van projecten met betrekking tot het duurzaam lokaal milieubeleid, de Dulomi-projecten, van natuur- en milieuprojecten, van natuur- en milieueducatieve projecten en van projecten inzake de intergemeentelijke of provinciale samenwerkingsstructuren. Het is de bedoeling een vijfde klasse van projecten, met name projecten inzake de interregionale uitwisseling, aan deze lijst toe te voegen. Ten gevolge van deze wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering zal het mogelijk worden intergewestelijke milieu- en natuurprojecten te subsidiëren. Tegelijkertijd zal deze subsidiemogelijkheid ook op een neutrale wijze openstaan voor alle potentiële aanvragers die aan de relevante voorwaarden voldoen. De implementatie van het besluit van de Vlaamse Regering berust bij het departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Hier worden de inhoudelijke merites van kandidaat-projecten beoordeeld en worden alle relevante aspecten van de toegestane projecten opgevolgd.
Volgens de heer Van Nieuwenhuysen is de directeur van de vzw KINT ontslagen vanwege zijn kritiek op de praktijken van de voorzitter. Ik heb dit ook in de kranten gelezen. Ik wil er echter op wijzen dat het hier om de onder meer arbeidsrechtelijke verhouding tussen een vzw en een gewezen werknemer gaat. Formeel gesproken is het Vlaamse Gewest hier niet bij betrokken. Hoewel ik niet op de feiten wil vooruitlopen, wil ik er toch op wijzen dat hieruit een arbeidsrechtelijk geschil zou kunnen voortvloeien. Het lijkt me dan ook niet aangewezen hier nu enige commentaar op te geven.
Het is uitdrukkelijk de bedoeling van de Vlaamse Regering dat het Vlaamse Gewest zich volledig uit de raad van bestuur en uit de algemene vergadering van de vzw KINT terugtrekt.
Wij zullen de engagementen voor 2007, dat is de nog voorheen bestaande werkingssubsidie, en de engagementen voor 2008, een sterk gereduceerde nominatimsubsidie met weliswaar een perspectief op mogelijke projectsubsidies, honoreren. Er zal wel toezicht worden uitgeoefend, zowel op de prestaties als op de bestuurskwaliteit.
Mijnheer Peumans, u hebt een vraag gesteld over het personeelsbeheer van een concrete vzw. Het Vlaamse Gewest is daar formeel gezien niet in betrokken. Het is de bedoeling om elke inmenging in dat verband te vermijden zodat de vzw volledig extern kan worden beoordeeld.
Het volledig opdoeken van de vzw KINT is een beslissing die ikzelf niet kan nemen. Deze beslissing komt toe aan de algemene vergadering van de vzw. Zolang de vzw KINT blijft bestaan, blijven de contractuele verplichtingen tussen de vzw en onder meer het Vlaamse Gewest bestaan. Zoals dit jaar al meermaals is herhaald, bestaat er een basisovereenkomst van 11 juli 1994, die verlengd is en dus nog enige tijd zal gelden, tenzij ze wordt stopgezet door onderlinge toestemming.
Een juridische analyse wijst uit dat een eenzijdige stopzetting zou kunnen leiden tot een schadevergoeding wegens contractbreuk. De Vlaamse Regering heeft daarom beslist om de subsidies voor de intergewestelijke werking te behouden en zich dus te houden aan de contractuele verplichtingen. De actualiteitsmotie van het Vlaams Parlement gaat overigens in dezelfde richting.
De onderhandelingen met de vzw KINT zullen leiden tot een vergelijk dat door alle gewesten wordt gedragen. Ook in dat licht is het opdoeken van de vzw niet aan de orde. Ik ben me ervan bewust dat deze problematiek hier nog aan bod zal komen. Ik heb immers zelf aangekondigd dat ik tegen eind dit jaar streef naar een transparante finalisering.
Wat de persberichten en uitlatingen van de heer Wirtgen betreft over belangenvermenging, ben ik op dit ogenblik bijzonder voorzichtig. Er zijn vandaag geen indicaties die wijzen op activiteiten van de prins met een schadelijke impact op de vzw KINT. Vanuit het oogpunt van het Vlaamse Gewest gaat het tot nader order over geruchten van belangenvermenging. Het valt natuurlijk niet uit te sluiten dat de prins in zijn contacten als voorzitter van de vzw, wellicht ook andere gespreksonderwerpen kan aansnijden. Dat heet netwerking. Ik wil echter een duidelijke kanttekening maken. Het wordt echter onoorbaar wanneer zou blijken dat er activiteiten of uitgaven gebeurd zijn die een afwending inhouden van het maatschappelijke doel van de vzw KINT.
De doorgevoerde doorlichtingen behoren tot de grondigste die tot dusverre zijn gevoerd met betrekking tot gesubsidieerde vzw´s. Ze zijn dan ook heel betrouwbaar. Het lijkt me niet zinnig deze oefening nog eens over te doen.
We hebben het verleden al grondig uitgespit en bediscussieerd. We hebben de vzw KINT las het ware uitgekleed en stoppen de vzw nu in een nieuw kleedje. Het is de bedoeling dat de vzw KINT een transparante structuur krijgt die extern kan worden gecontroleerd. Daarbij moeten de projectsubsidies worden behandeld zoals dat bij alle andere verenigingen het geval is. Ik hoop dat we op die basis de nieuwe structuur een kans kunnen geven. Daarbij zal wel systematisch geëvalueerd moeten worden.
De voorzitter: De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
De heer Luk Van Nieuwenhuysen: Mevrouw de minister, ik heb duidelijk begrepen dat het uitgangspunt is dat de vzw KINT blijft functioneren en subsidies blijft ontvangen van de Vlaamse overheid. Net als uw voorganger geeft u aan dat we moeilijk anders kunnen. U zegt dat indien de Vlaamse Regering toch zou beslissen om zich volledig terug te trekken uit de vzw KINT en de subsidies stop te zetten, we geconfronteerd zouden worden met juridische gevolgen en dus een schadevergoeding zouden moeten betalen. Ik heb ook de vorige keer al gevraagd hoeveel die schadevergoeding zou bedragen. Ik heb daar toen geen antwoord op gekregen. Ik weet niet of u daar vandaag meer over weet. Dat is immers een belangrijk element wanneer men zou overwegen om de vzw KINT af te stoten. Wat zouden daar concreet de gevolgen van zijn?
Mevrouw de minister, u zegt dat er in januari met een propere lei wordt gestart. Intussen zal in de begroting van 2008 wel een bedrag van 60.000 euro worden ingeschreven. Ik moet u eerlijk zeggen dat de logica me enigszins ontgaat wanneer u zegt dat de Vlaamse overheid zich terugtrekt uit de raad van bestuur. Anderzijds blijft Vlaanderen echter werkingssubsidies verstrekken aan die vzw en zal het eventueel ook projectsubsidies geven. Eigenlijk blijven we doen wat we vroeger al hebben gedaan, weliswaar in andere verhoudingen, maar we trekken ons terug uit die raad van bestuur. Daarmee willen we niets meer te maken hebben.
U scheen dat op een bepaald ogenblik aan te geven, maar het gaat me niet zozeer om het ontslag van de heer Wirtgen, maar over de belangenvermenging van de voorzitter van de vzw, prins Laurent. Daarover bent u een beetje op de vlakte gebleven, tenzij u zegt te willen vermijden dat dit in de toekomst nog kan gebeuren. Wat ik niet begrijp, is dat u nog over een toekomst blijft spreken voor de vzw KINT. Ik begrijp niet wat de meerwaarde is van een dergelijk instituut. Ik begrijp niet wat dat instituut doet dat de Vlaamse administratie niet zelf zou kunnen doen, al dan niet in overleg met de andere gewesten. Dat ontgaat me totaal. Ik denk nog altijd dat die vzw niet zou hebben bestaan als er niet een koningskind was dat absoluut de ene of andere opdracht toegewezen moest krijgen.
De voorzitter: De heer Peumans heeft het woord.
De heer Jan Peumans: Mevrouw de minister, we zullen uw antwoord uiteraard nader bestuderen. U hebt immers een vrij uitgebreid antwoord gegeven, met heel de voorgeschiedenis.
Ik heb nog een paar bedenkingen. Ik sluit me een beetje aan bij het betoog van de heer Van Nieuwenhuysen als ik zeg dat dit een wat schizofreen verhaal is. Dat is natuurlijk niet zo verbazingwekkend voor wie de geschiedenis van het koningshuis kent. Aan de ene kant trekt de Vlaamse Regering zich terug uit de raad van bestuur en de algemene vergadering. Eergisteren is er hier een hoorzitting geweest over de baggercontracten. Nu zult u zich afvragen wat dit ermee te maken heeft. Daar gaat het over miljoenen die op de ene of andere wijze onderhands zijn toegewezen. Hier gaat het over een constructie die wordt opgezet om 60.000 euro te geven aan een vzw die als bedoeling - sorry voor de uitdrukking - ?le retour à la Belgique´ heeft.
Toen ik nog directeur bij De Lijn was, heb ik ooit eens de vzw KINT bezocht. De kabinetschef van prins Laurent begon daar uit te varen tegen mij. Hij vond dat het eens tijd werd dat de vervoersmaatschappijen in België opnieuw gingen samenwerken. Ik heb hem geantwoord dat het ging over een democratische beslissing genomen in het kader van de staatshervorming en dat hij zich daarbij neer te leggen had.
De vzw KINT is onder meer opgericht om de prins een bezigheid te geven. Dat kan therapeutisch zeer belangrijk zijn. Als ik u goed heb begrepen, wordt er blijkbaar speciaal voor deze vzw een wijziging doorgevoerd aan het reglement voor projecten in het kader van duurzame milieuactiviteiten. Want wees eens eerlijk: we hebben een heleboel samenwerkingsakkoorden met Wallonië.
Ik weet waarover ik het heb. Ik ben nu schepen en was vroeger burgemeester van een grensgemeente, zodat ik veel overleg heb gevoerd met Wallonië. Ik ken een aantal van die samenwerkingsakkoorden. Sommige werken goed, andere niet. Ik zie niet in waarom er nu plots een reglement moet worden gemaakt met betrekking tot de interregionale samenwerking.
Er is nu blijkbaar een dvd´tje gemaakt over vleermuizen. In het Frans zijn dat dan ?des chauves-souris´. Die dvd heeft men vertaald in het Nederlands. Begrijp me niet verkeerd: vleermuizen zijn heel belangrijke dieren. Zoals u weet, is het een van de weinige vliegende zoogdiersoorten. De taak van de vzw KINT was die dvd om te zetten in het Nederlands. Hoera, hoera.
Zo zijn er nog een aantal projecten waarvan uw eigen administratie zich heeft afgevraagd wat de meerwaarde was. Dat blijkt uit de analyse van de administratie. Ze vraagt wat de meerwaarde is van die interregionale samenwerking. Die samenwerking moet op politiek niveau gebeuren. Ze moet lokaal gebeuren tussen grensgemeenten. Ze moet gebeuren tussen de Vlaamse en de Waalse regeringen, of het nu gaat over milieueffectrapporten of iets anders. Dat het reglement nu wordt aangepast in functie van interregionale projecten, betekent dat Natuurpunt morgen projecten van grensoverschrijdende natuurgebieden kan indienen, maar ik heb de indruk dat dit speciaal op maat van de vzw KINT gebeurt.
Het formele antwoord over het ontslag van de heer Wirtgen klopt inderdaad, vanuit arbeidsrechtelijk oogpunt. Ik ben geen jurist, maar ik begrijp het volkomen. U weet echter dat er informeel natuurlijk veel meer aan de hand is. U hebt het heel mooi over een propere lei vanaf 2008. Er gaat dus een herziene overeenkomst komen, veronderstel ik. Zal daarin heel duidelijk worden opgenomen wat in Le Vif/L´Express staat? Ik veronderstel niet dat de journalist dat heeft verzonnen. Al wat die prins doet in het kader van die vzw mag nog uitsluitend betrekking hebben op de vzw, en niet op allerlei afgeleide vormen die heel duidelijk commerciële doeleinden dienen.
Mevrouw de minister, u bent nog niet lang op post. Ik nodig u eens uit in de rapporten van het Rekenhof te kijken hoeveel maal in uw departement dadingen zijn afgesloten en contracten werden opgezegd in het kader van openbare werken. Daar gaat het over miljoenen en miljoenen. Net als de heer Van Nieuwenhuysen zou ik wel eens graag willen weten hoe groot die schadevergoeding in feite is. Dit loopt nog tot 2011. Volgens mij gaat het over viermal 60.000 euro of 240.000 euro. De vraag is of de vzw KINT nog een lang leven beschoren is. De directeur en andere mensen vragen zich af hoe het verder moet.
Men zakt terug van 400.000 euro naar 160.000 euro. Dat is een forse streep door de rekening. Er is maar één goede oplossing. En daarom heb ik heel duidelijk gevraagd naar een aanvullend onderzoek. Volgens mij is de vzw KINT geen lang leven meer beschoren.
De voorzitter: Minister Crevits heeft het woord.
Minister Hilde Crevits: Mijnheer de voorzitter, blijkbaar was ik op een aantal punten niet voldoende duidelijk. De regering heeft een keuze gemaakt. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen mening, maar we zullen de discussie niet overdoen. We proberen de hele zaak in de toekomst zuiver en helder te maken. Dat heeft het parlement trouwens ook gevraagd. We doen dit door een nominatimsubsidie te geven. Het bedrag wordt verlaagd van 400.000 euro over 140.000 euro naar 60.000 euro. De vzw wordt behandeld zoals de andere verenigingen die een nominatimsubsidie krijgen. Niemand van de Vlaamse Regering, niemand van of namens het Vlaamse Gewest zal in die vereniging zitten. We zitten ook niet in andere vzw´s die een nominatimsubsidie krijgen. De controle gebeurt louter extern. Een vzw met een nominatimsubsidie moet een aanvraag indienen, moet alles goed onderbouwen, een financieel plan opmaken en moet achteraf, voor er wordt uitbetaald, nogmaals een verslag en een verantwoording afleveren. Alles wordt gecontroleerd door onze administratie en achteraf ook door de geëigende instanties. De keuze werd gemaakt. We proberen nu om die beslissing zo goed en transparant mogelijk uit te voeren.
Over de schadevergoeding werd ook in het verleden gesproken. Ik heb geen cijfers bij me. Ik heb de rekening niet opnieuw gemaakt, want er werd gekozen om te werken met een sterk gereduceerde nominatimsubsidie.
Mijnheer Peumans, voor wat het reglement betreft, blaast u tegelijk warm en koud. U vraagt naar de meerwaarde van de projecten en net via deze nieuwe werkwijze zullen we de meerwaarde van de projecten heel goed kunnen nagaan. De nominatimsubsidies worden immers beoordeeld door onze eigen administratie en worden maar gegeven aan de meest waardevolle projecten. Het enige wat wij gedaan hebben, is het opnemen van het intergewestelijke spoor in de lijst van subsidieerbare zaken. De regels waaraan een project moet voldoen om de subsidie te krijgen, zijn even streng voor de gehele lijst. Wie niet voldoet aan de regels, ontvangt geen subsidie. Het is ook niet zo dat er elk jaar per se een intergewestelijk project moet zijn, het is een mogelijk criterium. Deze wijziging wordt voorbereid.
We zouden ook een speciaal reglement kunnen maken voor de vzw KINT, dat de wijze bepaalt waarop deze vereniging projectsubsidies kan aanvragen, maar dat zou volledig verkeerd zijn. Nu zorgen we ervoor dat de vzw projectsubsidies kan aanvragen, maar die moeten voldoen aan dezelfde strenge criteria als alle andere verenigingen die op dezelfde domeinen actief zijn. Of de vzw subsidies zal aanvragen voor goede projecten hangt volledig van de vzw zelf af. Als het goede projecten zijn, zullen ze wellicht een goede beoordeling krijgen van de administratie. Als het geen goede projecten zijn, zullen ze geen goede beoordeling krijgen.
Iemand zei dat het slecht gaat met de vzw en dat de vzw niet lang meer zal blijven bestaan. De vzw ontvangt een nominatimsubsidie en daarbij horen verslagen voor en na de aanvraag. Er zal een blijvende efficiënte controle zijn. Het voortbestaan is afhankelijk van de vzw zelf.
De voorzitter: De heer Van Nieuwenhuysen heeft het woord.
De heer Luk Van Nieuwenhuysen: Mevrouw de minister, over de meerwaarde van de projecten kunnen wij ons moeilijk uitspreken, tenzij we terugvallen op een aantal getuigen die hun twijfel hebben geuit. Mij gaat het niet zozeer over de meerwaarde van de projecten, maar wel over de meerwaarde van de vzw KINT. Ik begrijp nog altijd niet waarom zo´n instelling nodig is om die projecten aan toe te wijzen, vermits de vzw KINT de projecten niet zelf uitvoert.
Werden er sedert de goedkeuring van de resolutie en de beslissing van de Vlaamse Regering om de werkingssubsidies te verlagen al beslissingen genomen en werden al concrete projecten toegewezen aan de vzw KINT?
Mijnheer de voorzitter, ik kondig een motie aan.
De voorzitter: De heer Peumans heeft het woord.
De heer Jan Peumans: Mevrouw de minister, ik dank u voor uw aanvullende toelichting, maar ik kom toch nog even terug op de toe te voegen vijfde klasse, met name ?projecten inzake interregionale uitwisseling´. Is dat een nieuwe beleidslijn van u? Of is het een nieuwe beleidslijn die werd ge?nspireerd door de vzw KINT? We zullen het er nog hebben naar aanleiding van uw beleidsbrief 2008. Als u over interregionale samenwerking praat, dan wil ik u oproepen om die interregionale uitwisseling ook met Nederland tot stand te brengen. We hebben immers een lange gezamenlijke grens met Nederland en ook veel grensoverschrijdende natuurgebieden en milieuorganisaties.
Ik heb een slecht karakter. Ik krijg de indruk dat de vijfde klasse werd toegevoegd om de subsidie die aan de ene kant werd afgenomen, terug te kunnen geven. U zegt dat ik tegelijk warm en koud blaas, maar dit wijst ook op het tegelijk warm en koud blazen van deze regering. Als u zoiets tegen mij zegt, kaats ik de bal natuurlijk terug. Zo ben ik. Volgens mij werd de vijfde klasse in het leven geroepen om zo een ontsnappingsroute aan te bieden. De vzw kan de centen die terecht werden afgenomen, dus terugkrijgen. We krijgen dus een aantal boeiende interregionale projecten van de vzw KINT. Die zullen beoordeeld worden en zo meer.
Minister Hilde Crevits: U maakte een opmerking over de interregionale samenwerking. Het staat u vrij om een project met Nederland in te dienen. Het is een nieuwe mogelijkheid, daarin hebt u volledig gelijk. Ik ben daar heel open over. Het is een nieuwe mogelijkheid, maar kan door iedereen worden benut. Er bestaat geen aparte pot met geld voor de interregionale uitwisseling. De criteria zijn voor iedereen even streng.
De toekomst zal inderdaad uitwijzen hoe succesvol de vzw KINT blijkt te zijn.
Met redenen omklede motie
De voorzitter: Door de heer Van Nieuwenhuysen werd tot besluit van deze interpellatie een met redenen omklede motie aangekondigd. Ze moet zijn ingediend uiterlijk om 17 uur op de tweede werkdag volgend op de sluiting van de vergadering.
Het incident is gesloten.