Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media Vergadering van 27/04/2006
Vraag om uitleg van de heer Carl Decaluwe tot de heer Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, over de toewijzing van het voetbalcontract en de eventuele samenwerking van de VRT en Belgacom terzake
De voorzitter: De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, de Belgische voetbalcompetitie loopt stilaan ten einde. We weten nog niet goed wie er Belgisch kampioen zal worden, of wie de beker van België zal winnen of de finale ervan zal spelen. Daarover gaat het echter niet. Met dit alles is het eerste seizoen van het voetbalcontract dat Belgacom heeft afgesloten met de Belgische Voetbalbond, en dat inhield dat het 36 miljoen euro neertelde voor de voetbalrechten, ten einde. Een derde van het traject is dus afgelegd. In de commissie voor Media is er destijds wat heisa geweest over de toewijzing van het voetbalcontract en de samenwerking tussen de VRT en Belgacom. Dat is nu ook actueel.
Het is misschien interessant om eens na te gaan wat er allemaal is verteld. Mijnheer de voorzitter, u bent een bevoorrecht getuige. Op 20 oktober 2004 hebben we daar vragen over gesteld, daar we uit goed ingelichte bronnen hadden vernomen dat er een samenwerking tussen Belgacom en de VRT in de maak was. Er werd toen gesteld dat er duidelijkheid moest worden gecreëerd in dit dossier. Mijnheer de minister, ik verwijt u terzake zeker niets. Men heeft u toen een antwoord gegeven, dat u op 20 oktober in dit parlement hebt meegedeeld. U hebt toen gezegd dat u op dat ogenblik geen weet had van een mogelijke toekomstige samenwerking tussen Belgacom en de VRT. Ook de regeringscommissaris was daar niet van op de hoogte. Met het nieuwe decreet zou de regeringscommissaris wat meer bevoegdheden krijgen. Als we bepaalde geruchten horen, rijst trouwens de vraag of die zijn werk niet beter zou moeten doen.
Naar aanleiding van het commissiedebat over het nieuwe VRT-decreet (Parl. St. Vl. Parl. 2005-2006, nr. 762/1) is toen ook gevraagd wie terzake de beslissing zou nemen. Daarop is duidelijk geantwoord dat het een strategische aangelegenheid betreft, waarover de raad van bestuur beslist. Dit is opnieuw een brandend actuele kwestie. Ik lees vandaag in de kranten dat het debat terzake op 10 mei in de plenaire vergadering zou worden gevoerd. Naar aanleiding daarvan zullen we daar nog wel even over kunnen doorbomen.
Het voetbalseizoen loopt dus ten einde, maar in het parlement, en blijkbaar al evenmin elders, is geweten hoe de zaken nu zitten. Er is waarschijnlijk een samenwerking tussen Belgacom en de VRT. Destijds bestond er zelfs een?letter of intent´, wat ook werd gezegd in deze commissie. Op het ogenblik dat ik deze vraag heb ingediend, was er blijkbaar nog geen getekend contract tussen Belgacom en de openbare omroep. Iedere zondag om 18 uur is er telkens een rechtstreekse uitzending van een voetbalwedstrijd van de Belgische voetbalcompetitie. Godzijdank, want als we moeten afgaan op de cijfers van Belgacom, zouden er anders maar weinig mensen die voetbalcompetitie kunnen volgen. Ondertussen heb ik wel vernomen dat er, blijkbaar naar aanleiding van deze vraag, wel een contract tussen Belgacom en de VRT zou zijn ondertekend. Dat zou aantonen dat de controlefunctie van parlementsleden werkt. Er zou echter tot op maandag nog geen contract zijn ondertekend met de organisatie die de beelden moet maken en opnemen, namelijk het productiehuis Woestijnvis. Ik neem immers aan dat er een contract moet worden afgesloten tussen de VRT en Woestijnvis. Dat getekende contract is er dus nog niet, of het zou gisterenavond moeten zijn ondertekend, en dat zou me ten zeerste verbazen.
De hele constructie berust op een strategische beslissing. De inhoud van die contracten is onze zaak niet, en de manier waarop dit moet worden uitgevoerd al evenmin. Dat zijn operationele aspecten. Het gaat echter over gigantisch veel geld. We weten niet precies over welk bedrag het gaat, maar het gaat in elk geval over belastinggeld. Er moet dus een rechtsbasis zijn om die uitbetalingen te doen. Ik kan me niet indenken dat een productiehuis ongeveer een jaar lang heeft gewerkt, zonder dat er betalingen zijn gebeurd. Of het zou moeten zijn dat dit op een andere wijze is geregeld. Alleszins willen we weten hoe de vork in de steel zit, los van de inhoud van het contract. Ik vind dat er minstens getekende contracten moeten zijn.
Mijnheer de minister, ik weet dat mijn vragen delicaat zijn en op een delicaat ogenblik komen. Toen ik mijn vraag indiende, heb ik echter niet kunnen voorspellen wat er vandaag allemaal gebeurt in de media met betrekking tot deze onderwerpen. Toch had ik graag dat u op de volgende vragen zou antwoorden, in de mate dat u daartoe in staat bent op basis van de informatie die u is voorgeschoteld.
Kunt u bevestigen dat er een ondertekend contract bestaat tussen Belgacom en de VRT, maar vooral ook met het productiehuis? De inhoud van het contract interesseert me niet, maar ik wil wel weten of er een contract bestaat als rechtsbasis om iets te betalen. Op welke manier en op welke juridische basis worden de betalingen verricht door de VRT? Is dit in de huidige situatie volledig rechtsgeldig? Is de raad van bestuur en vooral de gemeenschapscommissaris op de hoogte van deze situatie? Welke stappen dient het management te zetten om tot een correcte situatie te komen?
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Mijnheer de voorzitter, geachte leden, ik heb van de VRT het volgende antwoord ontvangen. Ik citeer:?In maart 2005 werd een intentieovereenkomst of short-formovereenkomst ondertekend, waarin een aantal basisafspraken werden opgenomen die de verhouding tussen de VRT en Skynet I-motions Activities-Belgacom beheersen.´ Uw vraag getuigt van een grote alertheid, maar blijkbaar is enkele dagen voor deze vraag uiteindelijk toch een overeenkomst getekend.
Ik citeer verder:?Op 13 april 2006 werd de zogenaamde long-formovereenkomst tussen de VRT en SIA-Belgacom ondertekend. Dit is een zeer complexe overeenkomst, waarin diverse praktische modaliteiten dienden te worden vastgelegd. De complexiteit is ook toe te schrijven aan het feit dat de afspraken dienden te worden afgestemd op de contractsonderhandelingen die de VRT simultaan met Woestijnvis en RTBF voerde. Zolang de long-formovereenkomst tussen de VRT en SIA-Belgacom niet werd ondertekend, hebben de VRT en SIA-Belgacom onderling geen betalingen verricht.
Het spreekt voor zich dat de betalingsafspraken in de long-formovereenkomst zullen worden uitgevoerd. Nu de long-formovereenkomst tussen de VRT en SIA-Belgacom werd ondertekend, kunnen ook de onderhandelingen met RTBF en Woestijnvis worden afgerond. Met Woestijnvis en RTBF werd voor de aanvang van het voetbalseizoen een mondelinge afspraak gemaakt. Zo werd met Woestijnvis vooraf een prijs afgesproken voor de realisatie van de beelden. De betalingen aan Woestijnvis werden verricht na levering van de afgesproken prestaties en in functie van de prijs die vooraf werd afgesproken.
Zowel de gemeenschapscommissaris als de raad van bestuur zijn op de hoogte gebracht van de situatie. De problemen rond het voetbalcontract kwamen onder meer ter sprake tijdens de bespreking van de jaarrekening 2005 van de VRT en het bijbehorend verslag van de commissaris op de raad van bestuur van de VRT van 13 maart 2006.
Een overeenkomst op basis van een short-formovereenkomst of een mondelinge overeenkomst is niet ongebruikelijk in de mediawereld en is evenzeer rechtsgeldig. Een dergelijke short-formovereenkomst was ook de rechtsbasis waarop de VRT en SIA-Belgacom tot uitvoering zijn overgegaan en dit in afwachting van het afsluiten van de meer gedetailleerde long-formovereenkomst.´
De auditcomités werden opgericht in het kader van corporate government. Dit auditcomité heeft bij de bespreking van de jaarrekening op de vergadering van de raad van bestuur van 13 maart 2006 opgemerkt dat het contract met Belgacom TV dringend moest worden ondertekend.
Ik heb de VRT gevraagd hoe dit boekhoudkundig werd verwerkt. De VRT heeft me laten weten dat in de jaarrekening 2005 de kosten en opbrengsten geboekt werden op basis van de principeovereenkomsten waarin de financiële relaties tussen de VRT en Belgacom, tussen de VRT en Woestijnvis en tussen de VRT en RTBF geregeld zijn. De jaarrekening moet immers de bedrijfseconomische realiteit weerspiegelen. Alle geleverde prestaties, namelijk het verwerven van uitzendrechten, sublicensiëren van de aan RTBF door Woestijnvis geleverde prestaties met betrekking tot productie enzovoort, worden boekhoudkundig verwerkt, of er facturen voor opgesteld worden of niet. De betalingen vormen een andere kwestie. Niet alle betalingen waren volledig gedaan. De betalingen aan Woestijnvis waren wel in orde.
De gemeenschapsafgevaardigde laat me ook weten dat de commissaris-revisor van Deloitte bij de opmaak en bespreking van de jaarrekening op de raad van bestuur van 13 maart heeft verklaard dat het niet ongewoon is dat dergelijke ingewikkelde contracten in de mediasector slechts na geruime tijd kunnen worden afgesloten.
De voorzitter: De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe: Ik dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister.
Ik zal direct reageren op de uitspraak van Deloitte. Dat klopt gedeeltelijk. Ik heb me ook ge?nformeerd. De VRT is een NV van publiek recht. Die werkt met belastinggeld. Dergelijke werkwijze is niet meer voor herhaling vatbaar. De contracten mogen nog zo ingewikkeld zijn, dat is geen argument. Gelukkig is de vraag gesteld en wordt het contract nu uiteindelijk getekend.
Toch blijft het merkwaardig: het contract tussen Belgacom en VRT is pas zeer recent ondertekend. Er zijn - terecht - nog geen betalingen uitgevoerd. Het contract tussen Woestijnvis en VRT is niet getekend, en er zijn wel betalingen uitgevoerd. Gelukkig voor dat productiehuis, zou ik zeggen. Wie onderneemt, verdient om snel en accuraat te worden betaald.
Het gebruik van mondelinge overeenkomsten is geen ideale zaak. Ik heb vernomen dat de onderhandelingen tussen Woestijnvis en VRT bijzonder moeilijk lopen. Er werden bijvoorbeeld al voetbalwedstrijden uitgesteld omwille van de weersomstandigheden op het moment dat de cameraploegen al gearriveerd waren. Zij moesten weer inpakken en vertrekken. Dat zijn dure affaires. En de vraag is, wie betaalt dat? Ik heb de indruk, en mijn informatie bevestigd dat, dat er nog altijd geen duidelijkheid bestaat op dat punt. Dat is een van de redenen waarom er tot op vandaag geen ondertekend contract is. De contracten zouden nu toch worden afgerond.
Dit mag niet meer gebeuren. De interne audit heeft zijn nut bewezen. Ik vermoed dat het Rekenhof commentaar zal schrijven bij deze toestand, want nogmaals - veel mensen vergeten het en vooral het management vergeet dat -: we werken hier met belastinggeld. De VRT zit in een commerciële wereld, maar een NV van publiek recht heeft een overheidsopdracht en er gelden andere regels dan in de privé-sector. De concurrentie speelt sterk in deze sector, maar de VRT heeft een paar schoonheidsfoutjes gemaakt.
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Mijnheer Decaluwe, het contract is intussen wel getekend op 13 april.
De heer Carl Decaluwe: U hebt het over het contract met Belgacom, maar het contract met Woestijnvis is nog altijd niet ondertekend, en daar gaat het mij nu net om. De VRT en Woestijnvis voeren felle discussies, onder meer over die afgelaste wedstrijden en wie dan verantwoordelijk is voor de kosten. Het productiehuis staat daar met man en macht, heeft al zijn personeel gemobiliseerd en dan wordt de wedstrijd afgeblazen omwille van het slechte weer. Wie moet dat dan betalen?
De voorzitter: We zouden kunnen proberen om het weer bij decreet vast te leggen.
De heer Carl Decaluwe: Mijnheer de voorzitter, de opmerkingen over de VRT worden altijd weggelachen.
De voorzitter: Wat heb ik verkeerd gezegd?
De heer Carl Decaluwe: Het is de ondertoon die me irriteert. Het is altijd hetzelfde.
De voorzitter: Jaag u maar eens goed op.
De heer Carl Decaluwe: Als wij vanuit onze parlementaire controlefunctie terechte vragen stellen, wordt het netwerk rond de VRT nerveus. Wij moeten onze job correct uitoefenen. Ook al gaat het om de VRT, dat is voor mij net hetzelfde als De Lijn of een andere NV van publiek recht. Het gaat over een NV van publiek recht, als dusdanig. Wie het daar niet meer eens mee is, moet maar een eenpersoonsvennootschap oprichten. Hij kan een licentie aanvragen bij de VMMa. (Opmerkingen van de voorzitter)
Het is de ondertoon, mijnheer de voorzitter.
De voorzitter: Ik denk veeleer dat het aan uw bed ligt, en niet aan de ondertoon. U bent blijkbaar met het verkeerde been uit bed gestapt.
Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Over dat eerste punt hebben we het al gehad.
Twee, dit is inderdaad een zaak van de raad van bestuur, mijnheer Decaluwe. Die heeft een auditcomité ge?nstalleerd en dat heeft zijn werk gedaan. Het is aan de raad van bestuur om dat resultaat nu op te volgen.
Het contract met Belgacom is dubbel: het is een sublicentie voor rechten en tegelijk een aannemingsovereenkomst. De VRT is de producent voor Belgacom. De VRT werkt op zijn beurt met een onderaannemer, Woestijnvis. Op het eerste zicht is dat een eigenaardige situatie. De betalingen van Belgacom aan de VRT inzake de aannemingsovereenkomst zijn nog niet gebeurd, terwijl de VRT wel zijn onderaannemer betaald heeft. Ook de RTBF die op zijn beurt koper is van beelden en rechten van de VRT, heeft nog niet betaald. Dat is een zaak voor de raad van bestuur. Die heeft de instrumenten om dat op te volgen.
De voorzitter: Het incident is gesloten.