Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media Vergadering van 23/02/2006
Vraag om uitleg van de heer Marnic De Meulemeester tot de heer Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel, over de afschaffing van de Bonus-3-Pas in het kader van de administratieve vereenvoudiging
De voorzitter: De heer De Meulemeester heeft het woord.
De heer Marnic De Meulemeester: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, geachte collega's, het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap stelt aan personen die ouder dan 55 jaar zijn, gratis een Plus-3-Pas ter beschikking. De houder ervan heeft recht op een reductie op diverse activiteiten en manifestaties die met de medewerking van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap tot stand komen. De praktijk leert ons echter dat deze passen aan iedereen ouder dan 55 jaar worden bedeeld zonder dat er enige voorwaarde aan wordt verbonden. De aanvrager moet wel een aanvraag indienen bij ofwel het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, ofwel bij zijn gemeentebestuur.
Het is volgens mij dan ook nutteloos dat er een speciaal pasje met de daaraan verbonden administratieve lasten en kosten, wordt gebruikt. Door het afschaffen ervan bespaart het gemeentepersoneel tijd en de gemeente geld. De mensen moeten ook geen nutteloze verplaatsingen maken naar het gemeentebestuur.
Bovendien zou deze vereenvoudiging een sociaal karakter hebben, aangezien de kortingkaart niet meer moet worden aangevraagd. De meeste maar niet alle gemeenten verwittigen de inwoners. Ook het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap kan dit om begrijpbare, financiële redenen niet doen. Het zijn dan ook meestal de sociaal zwaksten die het minst geïnformeerd zijn en daarom niet van de korting kunnen genieten.
Indien de afschaffing wordt doorgevoerd, zal er een significante besparing worden gerealiseerd door de gemeentebesturen. Gemeenten die vandaag elke inwoner verwittigen, halen zich veel werk op de hals. Dat is ook voor de burger het geval.
Mijnheer de minister, het is van het allergrootste belang dat cultuur dichter bij de mensen kan worden gebracht, zowel op het lokaal vlak als op het provinciaal en gewestelijk niveau. Als gewezen schepen van Cultuur weet ik hoe moeilijk het is om die doelstelling waar te maken. We moeten wel alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat ze niet voor een bepaalde elite bestemd is, maar dat ze ook zo dicht mogelijk bij de gewone man kan worden gebracht. Mijn voorstel tot afschaffing van de Bonus-3-Pas past dan ook perfect in de visie om meer mensen op voet van gelijkheid te laten deelnemen aan het cultuurproces.
In antwoord op mijn schriftelijke vraag van 3 december 2004 hebt u me geantwoord dat de evaluatie en het eventueel herbekijken van deze pas aan bod komen binnen het Vlaams actieplan Cultuurverbreding.
Mijnheer de minister, sinds vorige maand heb ik de hoop gekregen dat aan de administratieve rompslomp en de papierberg in Vlaanderen daadwerkelijk iets kan worden gedaan. Ik heb namelijk aan minister Bourgeois in de commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden gevraagd of er enige vooruitgang is geboekt. Hij heeft me toen een hoopvol antwoord gegeven. Hij zei: 'De Plus-3-Pas is een beslissing van de vorige minister van Cultuur. Trouwens, ik kreeg het bericht dat de minister van Cultuur die pas wil afschaffen.'
Mijnheer de minister, voor mij hoeft dit geen symbooldossier te worden inzake de administratieve vereenvoudiging. Het kan wel een symboolwaarde hebben als het gaat over het terugdringen van de papierberg in Vlaanderen. Klopt het antwoord dat minister Bourgeois me op 31 januari heeft gegeven in de commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden over de afschaffing van die pas? Indien ja, wanneer zal dat gebeuren?
De voorzitter: De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken: Mijnheer de voorzitter, ik sluit me graag aan bij de vraag van de heer De Meulemeester. Hij heeft pertinente argumenten aangehaald over de administratieve vereenvoudiging. Als schepen van Cultuur wist ik een paar jaar geleden niet eens af van het bestaan van die pas. Ik heb het toevallig ontdekt toen iemand met zo'n pasje naar me toe stapte. Er zijn waarschijnlijk heel wat collega's die in hetzelfde geval zitten. Ik heb het dan nog niet eens over de 55-plussers. In mijn eigen familiekring zijn er heel wat die in dat geval zijn en niet weten dat die kaart bestaat. Ze kennen er ook de voordelen niet van. Als ze me er iets over vragen, moet ik trouwens het antwoord schuldig blijven. Dat is wel bedroevend.
Mijnheer de minister, communicatie over cultuur is belangrijk. Degenen die hier rond de tafel zitten, zijn allemaal voorstander van cultuurparticipatie. We willen ook het actieplan Cultuurverbreding uitvoeren. Wat is de stand van zaken in verband met de Plus-3-Pas? Ik zie een eenvoudige oplossing door mensen gewoon hun identiteitskaart te laten tonen. Op die manier kan er ook worden bespaard. Er moet dan wel zeer goed worden gecommuniceerd met de mensen, zodat ze weten dat ze op vertoon van die kaart kunnen genieten van heel wat kortingen.
De voorzitter: Minister Anciaux heeft het woord.
Minister Anciaux: Mijnheer De Meulemeester, ik kan u geruststellen. Aan de Plus-3-Pas is bijna geen reglementering verbonden. De enige verplichting die de Vlaamse Gemeenschap in dit verband oplegt, is dat de organisatoren van initiatieven die door de Vlaamse Gemeenschap worden ondersteund via de Cel Cultuurspreiding van de administratie Cultuur, verplicht zijn een prijsvermindering toe te kennen aan bezitters van de Plus-3-Pas. Deze initiatieven zijn beter bekend als de culturele manifestaties uit 'den boek'. Verdere reglementering bestaat hierover niet. De opdracht om voor de omkadering van deze pas te zorgen, staat in de beheersovereenkomst met de vzw Cubido.
Ik heb op een eerdere vraag van u al geantwoord - en minister Bourgeois heeft dat tijdens een recente commissievergadering bevestigd - dat ik bereid ben het concept van deze kortingskaart te evalueren en te herbekijken. Bij die evaluatie zijn er twee belangrijke invalshoeken. Vanuit de eerste invalshoek wordt nagegaan of de kost en de administratieve last de meerwaarde van de kaart zelf voldoende verantwoorden. Vanuit een zuiver zakelijke redenering is de Plus-3-Pas inderdaad niet nodig om te bewijzen dat men recht heeft op een korting omdat men ouder is dan 55 jaar. Voor mij is de andere invalshoek veel belangrijker. De Plus-3-Pas werd immers vooral in het leven geroepen om deze doelgroep extra prikkels te geven om aan cultuur te participeren.
Tegelijk is deze pas ook een instrument waarmee de gerichte aandacht binnen de cultuurcentra zou worden aangemoedigd. Het kind mag niet met het badwater worden weggegooid. Onze specifieke aandacht voor de ouderen moet zich ook in een geactualiseerd cultuurparticipatiebeleid vertalen. Intussen hebben we al initiatieven genomen om dit extra te stimuleren. Zo kunnen de grotere gemeenschapscentra in het kader van het decreet op het lokaal cultuurbeleid, een extra subsidie krijgen voor hun inspanningen voor kinderen, jongeren en ouderen.
Het steunpunt Socius werkt aan een traject over oudereneducatie. Cultuurnet en het steunpunt Cultuur Lokaal werken aan een traject met als werktitel 'toekomstschets culturele vrijetijdsbesteding 45+'. Met dit project willen de initiatiefnemers inspelen op de behoeftes en verlangens van medioren en senioren inzake culturele vrijetijdsbesteding vandaag en in de toekomst. Naast een individuele begeleiding van de tien deelnemende gemeentelijke culturele instellingen zal dit traject leiden tot een publicatie en een themadag in het najaar van 2006. Indien relevant zal ik ook van hieruit specifieke acties initiëren.
In het licht van deze hernieuwde en eigentijdse aandacht voor medioren en senioren in het cultuurbeleid zal de opdracht over de Plus-3-Pas niet meer worden opgenomen in de beheersovereenkomst met Cubido. Deze overeenkomst wordt dit voorjaar nog geactualiseerd. Er zullen geen nieuwe Plus-3-Passen meer gedrukt worden, en ik zal het reglement op de culturele manifestaties aanpassen door een verplichte korting voor ouderen op te nemen.
De voorzitter: De heer De Meulemeester heeft het woord.
De heer Marnic De Meulemeester: Mijnheer de minister, als ik u goed heb begrepen, wordt de Plus-3-Pas dus afgeschaft. Dat lijkt me een goede zaak. Nu moeten de gemeentebesturen veel kosten maken en is er een grote administratieve rompslomp.
Ik stel voor dat, als de Plus-3-Pas wordt afgeschaft, er vanuit de Vlaamse Gemeenschap en de gemeenten een sensibiliseringsactie op gang komt zodat de burgers zo goed mogelijk worden geïnformeerd. Dat hoeft niet veel geld te kosten. Iedere gemeente heeft een informatiemagazine waarin dit kan worden vermeld. Ook de provinciebesturen en de Vlaamse Gemeenschap hebben informatiebrochures waarin dit kan worden opgenomen. Op die manier worden zoveel mogelijk mensen geïnformeerd over het feit dat het pasje niet meer nodig is. Ook in de culturele centra kan duidelijk worden gemaakt dat voortaan op eenvoudig vertoon van de identiteitskaart een korting kan worden toegekend voor bepaalde culturele manifestaties.
Minister Bert Anciaux: Ik ben het met u eens. Ik zal ervoor zorgen dat de gemeenten, die nu een deel van de administratieve lasten kwijt zijn, een partner kunnen blijven in het stimuleren van die groepen om te participeren. Ik geef toe dat de pas op zich verspilling is, maar anderzijds is het een instrument om mensen aan te zetten te participeren in cultuur. Dat kan echter ook op een andere manier.
De voorzitter: De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken: Mijnheer de minister, ik heb nog een bijkomend vraagje. Vanaf welke leeftijd zouden ouderen de korting kunnen krijgen?
Ik kijk uit naar de themadag in 2006 en naar de nieuwe beheersovereenkomst van Cubido. De vzw zal voortaan niet langer de opdracht krijgen om de Bonus-3-Pas toe te voegen. Ik heb heel veel respect voor het werk dat de mensen van Cubido verrichten ten aanzien van personen met een handicap en gepensioneerden die anders zelden ergens heen zouden gaan. Wat mij betreft mag er zelfs een uitbreiding komen. De vzw is echter nog steeds te weinig bekend bij de steden en gemeenten, en bij de doelgroepen en verenigingen. De promotie kan beter.
Minister Bert Anciaux: Ik ben het volledig met u eens. Ik zal dit opnemen in het actieplan. We denken er inderdaad aan om de opdracht van Cubido te verruimen voor wat de doelgroepen betreft.
De leeftijd moet nog nader worden bekeken, maar ik ga ervan uit dat de korting vanaf 55 jaar zal gelden, want dat was ook het geval voor de Plus-3-Pas voor de culturele manifestaties uit 'den boek'.
De voorzitter: Het incident is gesloten.