Commissie voor Binnenlandse Aangelegenheden, Bestuurszaken, Institutionele en Bestuurlijke Hervorming en Decreetsevaluatie Vergadering van 28/06/2005
Vraag om uitleg van de heer Marc Demesmaeker tot de heer Yves Leterme, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid, over de niet-splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel in het plan-Onkelinx
De voorzitter: Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Demesmaeker tot de heer Leterme, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid, over de niet-splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel in het plan-Onkelinx.
De heer Demesmaeker heeft het woord.
De heer Marc Demesmaeker: Mijnheer de minister-president, op 16 maart, de dag waarop ik deze vraag om uitleg indiende, pakte de Vlaamse pers uit met een nota van federaal minister van Justitie Onkelinx. Die nota had betrekking op haar plan om het gerechtelijk landschap drastisch te hertekenen. De bedoeling daarvan is het gerechtelijk apparaat sneller en efficiënter te laten werken via decentralisatie, het invoeren van meer management en het stroomlijnen van het aantal gerechtelijke arrondissementen.
Uit de oorspronkelijke tekst van die nota van minister Onkelinx blijkt dat de huidige 27 arrondissementen zouden worden samengevoegd tot 16 grotere en meer efficiënte gebieden. Sommige arrondissementen zijn volgens Justitie te klein om op een moderne en efficiënte manier te functioneren. Dat zal ook wel zo zijn. In kleine arrondissementen werkt immers een beperkt aantal magistraten. Specialisatie, wat ten zeerste nodig is in een modern justitieapparaat, is dan zo goed als onmogelijk.
Te groot is natuurlijk ook niet efficiënt, en dan wil ik het even hebben over het gerechtelijk arrondissement Brussel. De nota maakt daar geen melding van. De splitsing van dit arrondissement is opgenomen in het Vlaams regeerakkoord, maar na de mislukking van het dossier van de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde is ook dit dossier weer helemaal naar af verwezen.
De splitsing van het gerechtelijk arrondissement is van ingrijpend belang in het dagelijks leven van de inwoners van Brussel en Vlaams-Brabant. Ze is van groter belang dan de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Zelfs minister Onkelinx toonde zich vorig jaar in de Vlaamse kranten een voorstander van de splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel. Zoals de zaken nu lopen bij het Brussel gerecht, kan het niet langer, zei minister Onkelinx, verwijzend naar de gerechtelijke achterstand. Volgens haar hebben rechtzoekenden alleen maar te winnen bij een splitsing.
De gebrekkige werking van het Brussels parket veroorzaakt al jaren een hoop ergernis in Halle-Vilvoorde. Die werking is trouwens institutioneel heel moeilijk. Het parket van Brussel strekt zich immers uit over twee taalgebieden en over twee gewesten. Veel parketmagistraten beheersen het Nederlands onvoldoende en communiceren dan maar in het Frans met de politie van Halle Vilvoorde. Dat geeft aanleiding tot misverstanden en veel ergernis bij de lokale politiediensten.
Daarnaast wordt Halle-Vilvoorde, dat ongeveer 570.000 inwoners telt, stiefmoederlijk behandeld door het Brussels parket in vergelijking met Brussel. Bijna alle aandacht gaat naar de criminaliteit in de hoofdstad. Strafdossiers die betrekking hebben op de Vlaamse Rand worden massaal geseponeerd. Bovendien wordt criminaliteit in een landelijke regio anders aangevoeld dan in een grootstad. Er is dus een parketbeleid nodig dat rekening houdt met de situatie ter plaatse.
Het gebied waarop het Brussels parket opereert, is veel te groot. Het omvat het landelijke Halle- Vilvoorde, van Galmaarden tot Zemst en de grootstad Brussel, die gebukt gaat onder zware criminaliteit. Dat is dus helemaal niet logisch. Het Brussels parket is daardoor uitgegroeid tot een echte mastodont.
Op 22 juni heeft minister Onkelinx het uiteindelijke themaplan voorgelegd tijdens de bijeenkomst van het kernkabinet. Daarin is geen sprake meer van een fusie van kleine gerechtelijke arrondissementen. De passage daarover is geschrapt, maar toch blijft minister Onkelinx volgens de pers wel een voorstander van die fusie.
Minister Onkelinx wil haar plan gedurende de volgende maanden 'verkopen' aan iedereen op het terrein. Ze staat bovendien open voor kritiek en suggesties.
Wat is het standpunt van de Vlaamse Regering over het plan-Onkelinx? Welke stappen zal de Vlaamse Regering ondernemen om de splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel opnieuw op de politieke agenda te plaatsen? De schriftelijke versie van deze vraag om uitleg bevatte nog een vraag over de vermindering van het aantal gerechtelijke arrondissementen, maar die is dus enigszins achterhaald.
De voorzitter: Mevrouw Berx heeft het woord.
Mevrouw Cathy Berx: De CD&V-fractie staat uiteraard achter het voorstel van senator Vandenberghe, maar we beseffen heel goed dat we daar weinig vat op hebben vanuit het Vlaams Parlement. We hopen dat alle middelen zullen worden gebruikt en dat in elk overleg duidelijk wordt gemaakt dat ook wij aandringen op de verdere behandeling van dat voorstel in de Senaat.
De voorzitter: Minister-president Leterme heeft het woord.
Minister-president Yves Leterme: Mijnheer Demesmaeker, uit wat we hebben teruggevonden op de website en uit wat we hebben kunnen lezen over het themaplan, is gebleken dat er nog maar sprake is van een discussiedocument. Het moet dienen als basis voor verdere besprekingen.
De organisatie van justitie en politie behoort tot de federale bevoegdheden. We hebben met betrekking tot de handhaving van Vlaamse regels zijdelings belang bij een goede rechtsbedeling en een goede organisatie van de parketten. We zullen alleen maar uitspraken doen over deze kwestie indien dat nodig is op het ogenblik dat we formeel een document ontvangen.
Op dit ogenblik heeft de Vlaamse Regering dus geen standpunt. We nemen alleen maar standpunten in naar aanleiding van concrete voorstellen en wanneer ons wordt gevraagd een standpunt in te nemen.
Ik vind de splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde minstens even belangrijk als de splitsing van het kiesarrondissement. Ik heb inderdaad vastgesteld dat er in het plan niets over te lezen staat. Minister Onkelinx heeft op 14 juni in de Kamer naar aanleiding van vragen van onder anderen de heer Van Parijs gezegd dat de problematiek van de werking en de organisatie van het parket en de zetelende magistratuur binnen het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde niet aan de orde is en later zal worden behandeld.
Conform de verklaringen die we hebben afgelegd naar aanleiding van het mislukken van de uitvoering van dit punt van het Vlaams regeerakkoord, laten we geen gelegenheid onbenut om daar de aandacht op te vestigen. De splitsing van het gerechtelijk arrondissement is voor de dagelijkse belangen van de bevolking minstens even belangrijk als de splitsing van het kiesarrondissement.
De voorzitter: De heer Demesmaeker heeft het woord.
De heer Marc Demesmaeker: Mijnheer de minister-president, ik dank u voor uw zeer algemeen antwoord. Het blijft natuurlijk tamelijk vaag, maar dat begrijp ik. Het belang van het gerechtelijk arrondissement is in het dagelijkse leven meer voelbaar voor de mensen dan de splitsing van de kieskring.
Ik hoop dat alle Vlaamse partijen hun verantwoordelijkheid opnemen, ook op het federale niveau, om de voorstellen die op tafel liggen, zo snel mogelijk te realiseren.
Minister-president Yves Leterme: Volgens mijn inlichtingen lag een consensus over de splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde binnen handbereik. Ik hoop dat die situatie zich in de toekomst weer manifesteert.
De voorzitter: Het incident is gesloten.