Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media Vergadering van 09/12/2004
Vraag om uitleg van de heer Mark Demesmaeker tot de heer Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, over het gebruik van het Frans bij rechtstreekse uitzendingen van de VRT
De voorzitter: Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Demesmaeker tot de heer Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, over het gebruik van het Frans bij rechtstreekse uitzendingen van de VRT.
De heer Demesmaeker heeft het woord.
De heer Mark Demesmaeker: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, in de pers lezen we dat de VRT en de RTBF volgend jaar samen Eursong for kids organiseren. De puike organisatie van vooral de voorrondes voor Eurosong for kids tijdens de eerste editie was een kijkcijfersucces voor de VRT. Bovendien stond de organisatie ook model voor een analoge aanpak in andere landen. Tot slot was de kwaliteit een doorslaggevend argument in Genève om de organisatie van de derde editie toe te vertrouwen aan de VRT, in coproductie met de RTBF.
De VRT en de RTBF hebben ook beslist om, in tegenstelling tot het verleden, toen kandidaten afwisselend door VRT en RTBF werden aangeduid, samen een Belgische kandidaat voor te stellen. Normaal was de VRT aan de beurt om een kandidaat af te vaardigen.
De uitzending vindt plaats in de Ethias Arena in Hasselt, de voorselecties worden rechtstreeks uitgezonden vanuit de RTBF-studio's. In het Nieuwsblad van 24 november laatstleden las ik onder de titel 'VRT spreekt Frans tijdens Eurosong for kids' dat regisseurs, cameramensen en geluidstechnici van beide omroepen één taal zullen spreken tijdens die uitzending, namelijk het Frans. Volgens de VRT-producers is het te riskant om iedereen zijn eigen taal te laten spreken, want het gaat om rechtstreekse uitzendingen.
Mijnheer de minister, wat vindt u ervan dat de VRT beslist om in plaats van Vlaams talent in de kijker te stellen, te kiezen voor een Belgische kandidaat?
Dat Frans de voertaal is tijdens de uitzendingen van de RTBF-studio's is misschien nog te begrijpen, maar betekent de beslissing van de VRT en de RTBF echter ook dat in het Vlaamse Hasselt Frans zal worden gesproken? Kan het personeel van de VRT daartoe worden verplicht? Zo ja, vindt u dat dit kan? Is dat conform de wet op het taalgebruik in het bedrijfsleven? Het EBU-reglement bepaalt dat Frans en Engels de talen zijn voor de presentatie van die bewuste uitzending. Een andere taal mag als local flavour aan bod komen. Wat vindt u daarvan? Wordt op die manier niet opnieuw een verkeerd beeld gecreëerd van Vlaanderen?
Aangezien de VRT en de RTBF bij de organisatie van gezamenlijke uitzendingen alleen voor het Frans kiezen, kan ik niet anders dan besluiten dat er bij de Franstalige openbare omroep een manifest probleem is met de kennis van het Nederlands. Vindt u het opportuun dat de VRT, die gesubsidieerd wordt met Vlaams belastinggeld, samenwerkt met een omroep die een gebrek aan kennis en respect vertoont voor onze taal?
De voorzitter: De heer Marginet heeft het woord.
De heer Werner Marginet: Mijnheer de minister, ik sluit me aan bij deze vraag. Eind vorige maand heb ik over deze kwestie een vraag gesteld waarop ik tot op heden geen antwoord heb gekregen.
We keren terug naar vroeger: 'La Belgique sera latine ou elle ne sera pas'. Dit wordt opnieuw actueel in de televisiewereld. Ik vraag me ook af waarom uitgerekend de Vlamingen zich in Vlaanderen moeten aanpassen aan de Walen.
Aimé Van Hecke, algemeen directeur van de VRT, heeft ook gezegd: 'Als dit project slaagt, kunnen we in de toekomst nog meer dingen samen organiseren.' Ook zijn Waalse collega heeft zich in die zin uitgesproken.
Mijnheer de minister, moeten we dit beschouwen als de eerste stappen terug naar de unitaire toestanden op het vlak van de media? Hoe staat u tegenover dergelijke initiatieven?
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Demesmaeker, mijnheer Marginet, de VRT en de RTBF zijn van mening dat als ze samen het Junior Eurovisiesongfestival organiseren, het ook is aangewezen om de preselectie Eurokids samen te organiseren. De twee programma's, de voorronde en de internationale finale, horen immers samen.
Dit alles valt onder de decretale autonomie van de VRT. Een minister heeft ter zake geen bevoegdheid. Ik weet niet of de raad van bestuur inspraak of medezeggenschap heeft, maar het lijkt me geen strategisch samenwerkingsverband te zijn. Ik ga ervan uit dat het geen bevoegdheid van de raad van bestuur betreft, maar dat belet natuurlijk niet dat bestuurders het probleem aankaarten.
De VRT en de RTBF hebben afgesproken dat de RTBF de gastomroep is voor de uitzendingen van Eurokids, de Belgische voorronde, en de VRT van het Junior Eurosongfestival. Bijgevolg zijn alle mensen die worden betrokken bij de technische realisatie van Eurokids, werknemers van de RTBF en Franstalig. Van de VRT is een beperkte delegatie aanwezig, waaronder één Nederlandstalige studiomeester als begeleider van de zes Vlaamse deelnemers. Elk deelnemend kind wordt tijdens het hele project steeds in zijn moedertaal begeleid.
De kandidaten die deelnemen aan Eurokids, de nationale selectie die samen met de RTBF wordt georganiseerd, krijgen psychologische ondersteuning gedurende de selectieprocedure en na de finale uitzending. Dat gebeurt op basis van het charter Eurokids dat naar aanleiding van dit evenement werd opgesteld. De begeleiding van de kandidaten gebeurt uiteraard in hun eigen taal. De organisatoren hebben er zich bovendien toe verbonden om ook begeleiding te geven op volgende vlakken: de muziekproductie, de zangles, de stemcoaching, de professionele choreografie en de professionele styling.
Tijdens het Junior Eurovisiesongfestival op 26 november in Hasselt is de situatie omgekeerd. De VRT is dan de host broadcaster of gastomroep en alle medewerkers zullen Nederlands spreken. Ten behoeve van de deelnemende jongeren wordt voor elk land voorzien in begeleiding door een hostess die de kinderen in hun eigen taal zal bijstaan en begeleiden. Dit is een verplichte regel van de European Broadcasting Union, of de EBU, de omroepunie die het Junior Eurovisiesongfestival beheert. De begeleiding van de nationale kandidaten loopt verder door en gebeurt door het nationale begeleidingsteam.
Ik vat nog eens samen. Tijdens de nationale voorrondes, geproduceerd door de RTBF, wordt onderling Frans gesproken en tijdens het Junior Eurovisiesongfestival zelf, in Hasselt, dat wordt geproduceerd door de VRT, Nederlands. Als gevolg hiervan is er geen probleem met de wet op het taalgebruik in het bedrijfsleven.
De VRT en de RTBF kiezen tijdens de uitzendingen niet alleen voor het Frans. De tv uitzendingen van Eurokids verlopen volledig in het Nederlands en het Frans zoals dat ook het geval is tijdens de ondertussen traditionele Miss-België-uitzending die steeds tweetalig is, ongeacht de locatie. Tijdens het Junior Eurovisiesongfestival verloopt de show in het Engels en het Frans, zoals volgens het reglement van de EBU wordt geëist. In datzelfde reglement staat inderdaad ook: 'It is allowed to add some national flavour to the show'. Ik zal de VRT vragen om maximaal gebruik te maken van deze mogelijkheid om de Nederlandstalige identiteit van Vlaanderen in het licht van een internationaal festival te beklemtonen. Het is immers een ideale gelegenheid om de Vlaamse culturele identiteit bekend te maken en te benadrukken.
De voorzitter: De heer Demesmaeker heeft het woord.
De heer Mark Demesmaeker: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, bedankt voor het antwoord dat een heel ander verhaal schetst dan wat in de krant te lezen stond. Ik ben uiteraard blij dat in Hasselt de voertaal Nederlands zal zijn.
Ik vind vooral uw laatste opmerking belangrijk. Het is inderdaad van belang om onze Vlaamse identiteit ook in Europa te tonen. We krijgen nu die kans. Het reglement van de EBU biedt ons niet veel mogelijkheden, en dus hoop ik dat de VRT de beperkte mogelijkheden zoveel mogelijk benut.
De voorzitter: De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik denk dat we ons geen zorgen hoeven te maken. Uit mijn vorig leven weet ik dat de EBU strenge reglementeringen hanteert, maar binnen de VRT zal het Vlaams absoluut de voertaal zijn ondanks de samenwerking die op een heel collegiale wijze zal verlopen.
De voorzitter: De heer Marginet heeft het woord.
De heer Werner Marginet: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, u hebt niet gereageerd op mijn vraag over de uitspraak van de heer Van Hecke dat als dit project slaagt, er in de toekomst nog meer zaken samen kunnen worden georganiseerd. Hoe staat u tegenover dergelijke initiatieven waarbij wordt geprobeerd om opnieuw de unitaire toer op te gaan? Kan het echt de bedoeling zijn dat Walen en Vlamingen proberen om regelmatig samen zaken te organiseren?
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Ik herhaal dat ik niet bevoegd ben om hierover te beslissen. Dit is een zaak van de VRT, die immers beschikt over een beheersautonomie. Als we dat willen veranderen, dan moeten we dat doen door middel van het decreet op de beheersovereenkomst.
Het is evident dat er per lidstaat maar één deelnemer mag zijn. In het verleden werd dit evenement afwisselend georganiseerd door Vlaanderen en Wallonië. Persoonlijk vind ik dat beter, maar dit is een zaak van de raad van bestuur.
De voorzitter: De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken: Een en ander heeft te maken met de financiële haalbaarheid van zulke projecten. Het kost enorm veel geld, en daarom is het goed dat er in de Europese context wordt samengewerkt. Er moeten dan wel duidelijke afspraken worden gemaakt.
Minister Geert Bourgeois: Dat argument blijft ook geldig in het andere geval. Als het maar om de twee jaar wordt georganiseerd, liggen de kosten even hoog als wanneer het jaarlijks gebeurt en de kosten worden gedeeld.
De voorzitter: Het incident is gesloten.