Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 23/03/2004
Vraag om uitleg van mevrouw Gisèle Gardeyn-Debever tot de heer Gilbert Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over financiële compensaties voor gemeenten voor schade aan wegen door omleidingen tijdens werken aan gewestwegen
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van mevrouw Gardeyn tot de heer Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over financiële compensaties voor gemeenten voor schade aan wegen door omleidingen tijdens werken aan gewestwegen.
Mevrouw Gardeyn heeft het woord.
Mevrouw Gisèle Gardeyn-Debever : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, structurele onderhoudswerken en vernieuwingen van wegen zijn een regelmatig weerkerend en noodzakelijk gegeven. Het toenemend en vaak zwaar verkeer brengt met zich mee dat de wegen heel vaak hersteld of vernieuwd moeten worden.
Zulke werken zijn vaak van lange duur, en zowel voor aangelanden, particulieren en zelfstandigen als voor inwoners van de omliggende gemeenten zorgen ze voor heel wat overlast en ongemakken. Er bestaan zelfs voorstellen om zelfstandigen te vergoeden voor het inkomensverlies tijdens de werkzaamheden.
De administratie Wegen en Verkeer opteert meestal voor heel ruime omleidingen via andere gewestwegen, maar die hebben, hoe goedbedoeld ook, slechts een heel beperkte invloed. Automobilisten en vrachtwagenchauffeurs zoeken en vinden snel sluipwegen, meestal of vooral via landelijke wegen en door dorpskernen.
Het resultaat is na enkele maanden dan ook dat de gemeenten en steden behalve een nieuwe of vernieuwde gewestweg op hun grondgebied, ook een aantal compleet kapotgereden landelijke wegen hebben. Die zijn immers niet berekend op zo'n intensief en zwaar verkeer. Vooral voor de kleinere gemeenten, met heel veel landelijke wegen, wordt dat op de duur een financieel bijzonder zware opdracht, bovenop de kosten van het jaarlijks structureel onderhoud.
Mijnheer de minister, in welke maatregelen is voorzien om deze bijkomende schade aan landelijke wegen zoveel mogelijk te vermijden? Bent u bereid om de gemeenten financieel te vergoeden voor de objectief vastgestelde schade? Zijn er daaromtrent afspraken of contacten met de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten?
De voorzitter : De heer Loones heeft het woord.
De heer Jan Loones : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, dit is een goede vraag, en ik zal met belangstelling naar het antwoord luisteren.
De voorzitter : De heer Verfaillie heeft het woord.
De heer Jan Verfaillie : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik sluit me hier ten volle bij aan. Het probleem duikt immers meermaals op. Omleidingen bij werken aan gewestwegen gebeuren via de gemeentewegen. De gemeentewegen worden daardoor kapotgereden, en de gemeenten staan dan in voor de herstellingen.
De voorzitter : Minister Bossuyt heeft het woord.
Minister Gilbert Bossuyt : Mevrouw de voorzitter, collega's, het lijkt wel alsof men in Veurne niet erg gesteld is op de wegenwerken van onze administratie. Daar moeten we rekening mee houden.
Ik ben heel gevoelig voor de problemen van de gemeenten op dit vlak. We mogen hier niet te licht over gaan. Daarom wordt, in geval van werken op gewestwegen, vanzelfsprekend overleg gevoerd tussen de administratie Wegen en Verkeer en de lokale overheden. Dat overleg is erg belangrijk, want daar worden de krijtlijnen uitgetekend.
Voor grote en langdurige werken wordt meestal vooraf een vergadering belegd met de politie, de technische dienst en de beleidsmensen van de lokale overheid om een omleidingsplan uit te werken. Voor kleinere en korte ingrepen is er vaak een contact met de lokale technische dienst of de politie. Als een omleiding noodzakelijk blijkt voor de uitvoering van de werken, wordt steeds op de eerste plaats gekozen voor een omleiding via andere gewestwegen om het evenwicht te bewaren. Als de omrijfactor te groot wordt, wordt gekozen voor provinciale of gemeentewegen die dit verkeer kunnen verwerken.
Indien omleidingen zijn gepland via wegen die niet onder het beheer van het gewest vallen, wordt hierover steeds vooraf overleg gepleegd met de wegbeheerder. Als de omleiding zich situeert op lokale wegen met een zwakke opbouw, wordt in de lastenboeken meestal voorzien in posten om schade aan het wegdek tengevolge van de werken op gewestwegen te herstellen. Dit gebeurt echter enkel indien de lokale overheid daar tijdens het vooroverleg op aangedrongen heeft. We vragen de gemeenten dan ook voldoende alert te zijn. Soms gebeurt alles op een te laag niveau. Als er plannen zijn voor een omleiding, dan is het goed dat ook de gemeente de zaak volgt zodat er vooraf in het bestek rekening mee kan worden gehouden. Daar is iedereen bij gebaat, ook wij. De verantwoordelijkheid ligt daarmee bij de aannemer.
De lokale overheid kan haar opmerkingen ook in de vergunning opnemen. In die gevallen wordt dan ook voor de aanvang van de werken, samen met de lokale overheid, een uitgebreide plaatsbeschrijving van de weg opgesteld. Na het einde van de omleiding wordt de geleden schade vastgesteld en hersteld.
Er zijn hierover geen bijzondere contacten geweest of afspraken gemaakt met de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten, omdat de gevolgde werkwijze de correcte en normale manier van werken is. Af en toe wordt dit ter plaatse eens vergeten, soms ook door de diensten. De lokale overheden zijn in elk geval de meest gerede partij. Ze kunnen er dus maar best op voorhand rekening mee houden, zodat er achteraf geen betwisting meer is.
De voorzitter : Mevrouw Gardeyn heeft het woord.
Mevrouw Gisèle Gardeyn-Debever : Mijnheer de voorzitter, ik dank u voor uw antwoord. Soms blijkt het inderdaad nodig extra te communiceren om op bepaalde dingen te wijzen. De aannemers stippelen inderdaad in het lokaal overleg een goede alternatieve weg uit, maar toch worden andere wegen gebruikt. In Meulebeke is er al meer dan een maand een omleiding op een verbindingsweg, terwijl de werken bijna vier weken stil liggen. Met concretere afspraken is dat te vermijden.
Minister Gilbert Bossuyt : Ik kan niet genoeg benadrukken dat het gaat om lokale situaties, en dat dus de gemeente als meest gerede partij het best het initiatief kan nemen, ook inzake de omleidingen.
We weten als politici dat omleidingen geen natuurlijke situaties zijn, en het is goed dat we de administratie daar nogmaals op wijzen. In deze gevallen is het hoe dan ook wijs dat de gemeente het initiatief neemt, aangezien ze de verantwoordelijkheid heeft, en ook het recht om een en ander op te leggen. Als de werken zoals in dit geval 4 weken stil liggen, dan moet worden nagegaan of de maatregelen normale maatregelen zijn en we niet te maken hebben met een geval van laissez faire, laissez passer.
De voorzitter : Het incident is gesloten.