Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 06/01/2004
Vraag om uitleg van de heer Didier Ramoudt tot de heer Gilbert Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over een centrale dispatching voor de oproepen voor takeldiensten
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Ramoudt tot de heer Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over een centrale dispatching voor de oproepen voor takeldiensten.
De heer Ramoudt heeft het woord.
De heer Didier Ramoudt : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, het staat buiten kijf dat het niet vlug genoeg wegtakelen van voertuigen na een verkeersongeval zeer dikwijls de oorzaak is van ellenlange files. De vrije doorgang op de wegen verzekeren is een taak van de wegbeheerder. De wegbeheerder moet instaan voor het takelen van de voertuigen en hij moet eveneens aan de politiediensten aangeven op welke takeldiensten een beroep moet worden gedaan. Hiervoor moet door de overheid gewerkt worden met aanbestedingen, want de takeldiensten zijn privé-bedrijven.
In de praktijk blijkt een en ander op het gebied van de snelheid waarmee de takeldiensten soms ter plaatse zijn, niet altijd efficiënt te verlopen. Het is nochtans mogelijk om een systeem op poten te zetten waarbij men na een ongeval een centrale opbelt die onmiddellijk kan bepalen welke firma het best geschikt is en deze firma ook onmiddellijk ter plaatse kan sturen.
Een project in die zin loopt in de provincies Vlaams- en Waals-Brabant onder de vleugels van de VZW Detabel. De resultaten van dit project zijn bevredigend, gezien er een gemiddelde interventietijd van 16,5 minuten is waarbij de voertuigen in minder dan een kwartier weggetakeld zijn. Er zijn vanwege de automobilistenverenigingen en de takelaars zelf nogal wat tegenkantingen tegen een veralgemening van een dergelijk systeem dat werd vooropgesteld. Op die manier is het dus niet altijd mogelijk om het meest geschikte en dichtstbijgelegen takelbedrijf in te schakelen, wat neerkomt op tijdverlies, om nog maar te zwijgen van de economische en menselijke gevolgen van de aldus ontstane files.
Een vergelijkbaar proefproject zou zijn opgezet om op de E17 de coördinatie van de takeldiensten te verzekeren op het grondgebied van de provincie Oost-Vlaanderen, in samenwerking met de verzekeringssector. Het betreft niet alleen het wegtakelen van geaccidenteerde voertuigen, maar ook van achtergelaten of gestolen voertuigen. Een aanbestedingsdossier daarvoor zou lopen bij de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Wegen en Verkeer. Een eerste evaluatie daarvan wordt echter pas verwacht tegen de zomer van 2004. Hoe vlugger een dergelijk of vergelijkbaar systeem zou kunnen worden ingevoerd, hoe vlugger de economische impact voelbaar zou kunnen zijn.
Aangezien het de wegbeheerder toekomt initiatieven ter zake te nemen, aangezien een nationale regeling blijkbaar niet binnen afzienbare tijd te verwachten valt en aangezien de bevoegdheid voor initiatieven ter zake voor de Vlaamse wegen bij u ligt, mijnheer de minister, vernam ik graag van u een antwoord op volgende vragen.
Wat is uw standpunt over het oprichten van een centraal meldingspunt voor Vlaanderen voor wat betreft het wegtakelen van voertuigen op de wegen onder bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap? Bent u op de hoogte van het project van de VZW Detabel, alsook van het proefproject voor de coördinatie van het takelen op de E17 op het grondgebied van Oost-Vlaanderen? Zo ja, op welke manier wordt dit opgevolgd op procedureel en op inhoudelijk vlak? Wat is de huidige stand van zaken van het bedoelde proefproject? Zijn hierover bezwaren van de automobilistenverenigingen en de takelbedrijven? Welke stappen kunt u desgevallend nemen om de bezwaren die mogelijk geopperd werden door de automobilistenverenigingen en de takelbedrijven in te schatten en eraan tegemoet te komen?
De voorzitter : De heer Cordeel heeft het woord.
De heer Marc Cordeel : Mijnheer de minister, ik juich een dergelijke aanbesteding toe. Ik stel echter dikwijls vast dat bepaalde takeldiensten niet beschikken over het geschikt materieel om zeer snel te kunnen werken bij een ongeval. Het is mijn bekommernis of er een erkenning bestaat voor de takeldiensten opdat deze over de mogelijkheden zouden beschikken om de nodige werkzaamheden uit te voeren.
De voorzitter : Minister Bossuyt heeft het woord.
Minister Gilbert Bossuyt : Het gaat om een belangrijke problematiek. De laatste maanden waren de gevolgen van ongevallen zeer duidelijk voor de hele bevolking in de vorm van zeer grote files. Dit probleem draagt de belangstelling van de Vlaamse overheid weg. Zij levert inspanningen die men FAST-projecten noemt, wat staat voor Files Aanpakken door Snelle Tussenkomst, een zeer ambitieus project. Er was eerst een periode van proefdraaien. Het gaat vooral over het zo snel mogelijk weer vrijmaken van de doorgang op de autosnelwegen.
Dit FAST-project werd vooral toegepast rond de grootstedelijke gebieden en economische poorten in Vlaanderen. Een snelle tussenkomst om de plaats van het onheil eerst te beveiligen en, nadat de hulpdiensten hun werk hebben gedaan, de rijweg vrij te maken, kan het best gebeuren door een takelaar die via een algemene openbare marktbevraging werd gekozen. Er zijn bekommernissen, onder andere vanuit het gerecht, om de plaats van het ongeval onaangeroerd te laten. We moeten inderdaad oog hebben voor een goede rechtsbedeling, maar ook voor een vlotte doorstroming van het verkeer. Het beveiligen en zo snel mogelijk vrijmaken van de weg is een prioriteit. Alle diensten en organen worden zich daar stilaan van bewust.
Takelaars zijn en blijven privé-bedrijven. Er zijn echter grote verschillen in kwaliteit. We moeten daarmee rekening houden, ook in de bepalingen van onze marktbevraging. De gemeentelijke politiezones moeten dat ook doen, want die worden eveneens met dat probleem geconfronteerd. Tot voor kort was het niet evident om kwaliteitsnormen te hanteren in aanbestedingen. Nu gebeurt dat wel.
De Vlaamse regering heeft die problemen onderkend en is via de bevraging tot voordelige en transparante prijzen gekomen, in combinatie met een optimale kwaliteit. Door met één takelaar te werken kunnen striktere interventietijden worden gewaarborgd en hogere eisen worden gesteld aan het materiaal dat ter beschikking moet zijn voor het beveiligen van de plaats van het ongeval.
Door de uitbouw van het Vlaams Verkeerscentrum in de voorbije jaren, is dit centrum het meest geschikt om een rol te spelen als centraal meld- en actiepunt, niet enkel voor het beveiligen en het takelen, maar ook voor andere acties zoals informatieverstrekking, omleidings- of alternatieve wegen uitstippelen en aanbevelen. Dat zal deel uitmaken van de taakbeschrijving van die centra. We beginnen daarmee in de regio Antwerpen en bouwen dat later uit in de hele provincie.
Het FAST-project van de Vlaamse Gemeenschap loopt op belangrijke wegvakken in de provincies Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant. In de provincie Vlaams-Brabant wordt door de provinciale verkeerseenheid van de federale politie ook een beroep gedaan op de VZW Detabel. Dit gebeurt volledig buiten de Administratie Wegen en Verkeer om. Binnen het FAST-project zijn er permanent drie takelwagens aanwezig in de spitsuren en twee daarbuiten.
In Oost-Vlaanderen beperkte de inzet van FAST zich tot op heden tot het kosteloos slepen naar de pechstrook of een veilige plaats onmiddellijk in de buurt. In de nieuwe aanbesteding voor FAST in Oost-Vlaanderen zal ook het takelen en bergen evenals het beveiligen van de plaats van het ongeval worden opgenomen.
Om tot een globale oplossing te komen in de geest van de aangehaalde principes was er overleg met de verschillende betrokken actoren : politie, takelaars, automobielclubs, verzekeraars en bijstandsverzekeraars. Elk van hen heeft eigen wensen. Het is de taak van de overheid om het algemeen belang, de veiligheid en de mobiliteit op de eerste plaats te stellen. We proberen dat ook te doen.
Het systeem is proefondervindelijk getest en wordt nu uitgebouwd. De centralisatie gebeurt door de verkeerscentra. De kwaliteit wordt gewaarborgd door de marktbevraging. We proberen ook de FAST-projecten uit te breiden, zowel inzake de soort interventie als inzake het bestreken grondgebied.
De voorzitter : De heer Ramoudt heeft het woord.
De heer Didier Ramoudt : Mijnheer de minister, ik ben verheugd te horen dat u initiatieven zult nemen. Het is me echter nog niet duidelijk wanneer wat zal gebeuren. Dat is nochtans erg belangrijk. Ik begrijp dat het gerecht vraagt om de plaats van het ongeval onaangeroerd te laten om de nodige vaststellingen te doen. Toch wil ik graag een tijdstip horen wanneer u met een centrale dispatching zult beginnen. Het zou goed zijn als naast de officiële diensten, ook de burgers zo'n dienst kunnen opbellen. Ongevallen doen zich niet alleen op grote wegen voor, maar ook op kleine.
Minister Gilbert Bossuyt : Mijnheer Ramoudt, ik deel uw bezorgdheid. We zullen u een concrete timing van wat al gebeurd is en nog te gebeuren staat, schriftelijk bezorgen. We moeten er rekening mee houden dat we ingrijpen in het privé-gebeuren. Het is altijd iemands voertuig dat wordt weggesleept. In veel gevallen is het de politie die het initiatief neemt. Daarom plegen we overleg met de verschillende actoren. Als de politie niet wil meewerken, staan we nergens. De projecten die op dit ogenblik lopen, zijn heel concreet. De uitbreiding ervan moet ook heel concreet gebeuren.
Mijnheer Ramoudt, u zou als burger niet willen dat een of andere overheid uw wagen wegsleept. U hebt ook recht van spreken. Daar moeten we rekening mee houden.
De heer Didier Ramoudt : Mijnheer de minister, ik volg uw redenering tot op zekere hoogte, maar op een bepaald ogenblik primeert het algemeen en niet het individueel belang van de eigenaar van de auto. Als zoiets gebeurt in het buitenland, dan heb je niet eens inspraak. Het voertuig wordt onmiddellijk verwijderd omdat het een wezenlijk gevaar betekent voor het verkeer, zelfs als het op de pechstrook staat. Een eigenaar kan niet meteen alles organiseren, de verzekering bellen, de goedkoopste takeldienst zoeken, enzovoort. Het voertuig wordt weggesleept in het algemeen belang, niet in het belang van de persoon.
In het initiatief dat nu is genomen, moet een aantal prioriteiten worden ingebouwd. In Duitsland en Frankrijk worden wagens weggesleept naar de dichtstbijzijnde veilige plaats. Vanaf dat moment sta je er alleen voor met de verzekering.
Minister Gilbert Bossuyt : Mijnheer Ramoudt, bij ons kan dat ook. De overheid heeft als wegbeheerder een bredere verantwoordelijkheid dan de politie. We proberen daar een structureel antwoord op te geven. Daarbij moeten we rekening houden met alle mogelijke complicaties. De Ring rond Antwerpen en de Ring rond Brussel waren de eerste proefprojecten. Het stand-by houden van takelwagens, medische hulpverlening, enzovoort, moet goed worden georganiseerd om de kosten laag te houden. Een eerste overleg daarover met de politie is afgerond. De geboden oplossingen zijn structureel en juridisch sluitend, en zijn gebaseerd op de testen van de proefprojecten.
De heer Didier Ramoudt : Het spreekt voor zich dat er op dat moment verregaande protocolakkoorden moeten worden gesloten tussen de federale verkeerspolitie en de centrale dispatching. Anders blijven we naast elkaar werken. Als de politie altijd het initiatief neemt en haar eigen contacten aanspreekt, hebben we problemen. De verkeerspolitie heeft nu eenmaal akkoorden met bepaalde takeldiensten. Als we protocolakkoorden afsluiten, dan kunnen we heel wat problemen oplossen.
Zoals de heer Cordeel zegt, is het inderdaad aangewezen om minimumkwaliteitsvoorwaarden op te leggen aan de takeldiensten.
Minister Gilbert Bossuyt : Ik wil alle gemeenten en politiezones uitnodigen om hetzelfde te doen, om aanbestedingen te doen volgens kwaliteitsnormen. In vele gemeenten is dat nog niet het geval.
De voorzitter : Het incident is gesloten.