Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 25/03/2003
Vraag om uitleg van de heer Carl Decaluwe tot de heer Gilbert Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de nieuwe verkeersboetes
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Decaluwe tot de heer Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de nieuwe verkeersboetes.
De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, op 31 januari 2003 werden de ontwerp-KB's over de nieuwe indeling van de overtredingen en over de nieuwe boetebedragen door de federale regering goedgekeurd. Deze ontwerpen werden ook voor advies aan de gewestregeringen overgemaakt. De nieuwe verkeersboetes waren reeds onderwerp van heel wat media-aandacht en -heisa die ik hier niet verder zal toelichten.
De moraal van het verhaal is evenwel dat de boete in een realistische verhouding moet staan tot de overtreding. Gebeurt dit niet, dan is er geen sensibiliseringseffect op de bestuurder, maar voelt de bestuurder zich eerder verongelijkt. We gaan dit debat over een hoofdzakelijk federale materie hier niet overdoen, maar toch heb ik de indruk dat de realiteitszin in een aantal van die KB's toch ver te zoeken is.
Belangrijkste oorzaak is niet de hoogte van de boetes, maar de erg kleine pakkans. Dat is in feite de essentie van mijn vraag om uitleg. Ons land komt bijvoorbeeld aan nauwelijks 17 percent PV's voor snelheidsovertredingen tegenover het aantal in het relatief verkeersveilige Nederland. Prioriteit moet dan ook liggen bij het opdrijven van het aantal controles. Hiervoor zijn drie zaken noodzakelijk : ten eerste het oprichten van een gespecialiseerde federale verkeerspolitie, ten tweede voldoende, moderne en onbemande camera's en tot slot de echte administratieve afhandeling van veruit de meeste verkeersovertredingen buiten de parketten.
Mits een verhoogde pakkans zou blijken dat de huidige boetes meer dan hoog genoeg zijn om effect te sorteren op de verkeersveiligheid. Tweemaal 100 euro betalen heeft nu meer effect dan eenmaal 300 euro.
Minister Gilbert Bossuyt : Dat is een persoonlijke mening.
De heer Carl Decaluwe : Dat is de mening van de meeste Vlamingen.
Ter overweging wens ik enkele vergelijkingen te geven. Parkeren op een bushalte kost nu 52 euro, maar vanaf 1 september 150 euro. Rijden zonder fietslicht kost nu 137 euro, maar vanaf 1 september 175 euro. Die laatste boete - waarover uw voorganger een positief advies heeft verleend - kost in een aantal gevallen dus meer dan de fiets zelf. Deze voorbeelden geven dus de onrealistische verhouding weer.
De boetes die nu ingevoerd worden, zullen ongetwijfeld een afschrikkingseffect hebben, maar slechts van korte duur. Als men merkt dat er nauwelijks controles worden uitgevoerd, verdwijnt dat effect als sneeuw voor de zon.
Mijnheer de minister, acht u dergelijke hoge boetes noodzakelijk voor het verhogen van de verkeersveiligheid?
Welk advies heeft de Vlaamse regering over die ontwerp-KB's uitgebracht? Zijn die ondertussen reeds positief geadviseerd?
Zult u er in uw advies aan de federale regering op aandringen om prioritair te komen tot een verhoogd aantal controles, mits een gespecialiseerde federale verkeerspolitie en via snellere homologatie van moderne onbemande camera's en een echte doorgedreven administratieve afhandeling, twee zaken waarvoor uw voorganger indertijd reeds gepleit heeft?
De voorzitter : De heer Malcorps heeft het woord.
De heer Johan Malcorps : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik ben absoluut voorstander van een verhoging van de pakkans. Ik denk ook dat de federale regering terzake de nodige initiatieven genomen heeft. Zo is er de ambitie om elk jaar tot 10 percent meer te komen. Ik denk ook aan de onbemande camera's waaromtrent gelukkig vooruitgang is geboekt. Dit is voor een deel toe te schrijven aan het constructieve overleg tussen de federale en de gewestelijke overheden.
Men maakt hier ernstig werk van, maar men kan in dat verband nooit genoeg doen. Ook ik steun de heer Ansoms in zijn vraag naar een administratieve afhandeling. Ik zal dit trouwens blijven herhalen en heb dat reeds herhaaldelijk aan minister Durant en aan minister Verwilghen duidelijk gemaakt. Ik betreur dat dit nog steeds niet rond is geraakt.
Voor de rest is de essentie van de nieuwe verkeerswet dat men eigenlijk een nieuwe rangorde heeft aangebracht in het soort van overtredingen. Daarbij heeft men gezegd dat de zware overtredingen die overtredingen zijn waardoor automobilisten het leven van zwakke weggebruikers in gevaar brengen. Parkeren op een fietspad waardoor een kind moet uitwijken en onder een auto kan terechtkomen, is een zware overtreding. Dat moeten we dan ook behandelen als een zware overtreding. Dat wil zeggen dat daar ook een hogere boete bij hoort. Die logica volgt CD&V niet. Mijnheer Decaluwe, u moet dan zeggen dat u dat geen zware overtreding vindt en dat daar geen hogere boete bij hoort. De essentie van de nieuwe verkeerswet is dat we een rangorde aanbrengen in verkeersovertredingen. Dat is een belangrijke stap vooruit, maar blijkbaar wordt die door CD&V niet gevolgd.
De voorzitter : Minister Bossuyt heeft het woord.
Minister Gilbert Bossuyt : Mijnheer Decaluwe, ik wil de nadruk blijven leggen op de twee elementen, op de pakkans en de belangrijkheid van de sanctie. We hebben 1.500 verkeersdoden per jaar in België. Dat is enorm veel. De vergelijking met Nederland gaat absoluut niet op omdat we nog een aantal maatregelen moeten treffen.
Op het moment dat werd bericht over de hogere boetes, werd men op de autosnelweg aan een snelheid van 120 kilometer per uur niet meer voorbijgestoken. Op een strook op de ring rond Brussel waar maximum 90 kilometer per uur mag worden gereden, en waar de federale politie veel bekeuringen heeft gemaakt, was het in die periode verbazingwekkend rustig. Die twee elementen spelen een rol en we moeten ze allebei toepassen. We moeten daarover geen dubbelzinnigheid laten bestaan. Ik woon in een grensstad. Daar is de situatie heel erg. Ik hoop dat de genomen maatregelen de verkeerssituatie daar zullen verbeteren. Ook de samenwerking met de verschillende politiezones is belangrijk. Ik hoop dat de relatie tussen verkeersongevallen en verkeersovertredingen ook meer veiligheid zal creëren.
De onbemande camera's die op heel wat gevaarlijke plaatsen in Vlaanderen worden geplaatst, zijn duidelijk bedoeld om de pakkans te vergroten. Tegen eind 2004 zullen 350 kruispunten in Vlaanderen met onbemande camera's worden uitgerust. Dat betekent niet dat de andere controles niet moeten gebeuren. De federale en lokale politie zullen worden gevraagd om geregeld via campagnes op te treden en het beleid te ondersteunen. Ik heb begrepen dat veel steden en gemeenten bereid zijn om dat te doen. De federale overheid heeft ook aangekondigd dat ze de controles zal opvoeren.
Een verhoging van de boetes kan de inspanningen om de pakkans te vergroten, mee ondersteunen. We kunnen daarover eindeloos discussieren, maar boetes moeten belangrijk zijn. Anders hebben ze geen of weinig effect. We mogen niet vergeten dat het over 1.500 doden en tienduizenden zwaar- en lichtgewonden per jaar gaat, met op de achtergrond het leed dat daarmee gepaard gaat.
Op korte termijn zal de Vlaamse regering advies geven over de KB's inzake verkeersboetes. Ik zal de Vlaamse regering voorstellen om een gunstig advies te verstrekken. De verkeersboetes zijn maar een onderdeel van de wet op de verkeersveiligheid. Een nieuwe indeling van de zware overtredingen in drie categorieën is zeker zo belangrijk. Op die manier worden bijvoorbeeld bepaalde asociale verkeersovertredingen die de verkeersveiligheid van de zachte weggebruiker in gevaar brengen als zware overtreding gecatalogeerd. Ook die KB's worden ter advies aan de Vlaamse regering voorgelegd. Het gaat dus over een totaalpakket van maatregelen om de verkeersveiligheid te verhogen.
Ik heb niet de bedoeling om de financiële opbrengst van de verkeersboetes te verhogen, maar wel om de verkeersveiligheid te verhogen. Als iedereen zich aan de verkeersregels houdt, zou dit op termijn zelfs kunnen leiden tot een daling van de opbrengsten van de boetes.
Mijn voorganger heeft bij de federale overheid herhaaldelijk aangedrongen op maatregelen die kunnen bijdragen tot het verhogen van de verkeersveiligheid. Het aantal controles zal verhogen. We zullen dat in gesprekken met de federale overheid en de lokale overheden stimuleren. We moeten ons ook uitspreken over een aantal technische ontwerpen van KB en niet over het aantal controles zelf. Iedere overheid behoudt haar eigen verantwoordelijkheid.
De voorzitter : De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : In de komende weken zullen we tijd hebben om daarover te discussiëren.
Mijnheer de minister, ik vind uw antwoord onbevredigend. Indien de Vlaamse regering advies over KB's moet verlenen, moet ze misschien ook eens de moed hebben om aan die adviezen bepaalde zaken te koppelen en zich niet tot scherpe verklaringen in de media te beperken. Ik heb de Vlaamse regering nog geen dergelijke koppelingen naar voren zien brengen. De snelle homologatie, de administratieve afhandeling en een gespecialiseerde federale verkeerspolitie zijn nochtans essentieel.
Wat de hiërarchische indeling van de boetes betreft, wil ik er nog even op wijzen dat de praktische aanpak van de problemen moet worden aangepast. De hiërarchische indeling van de verkeersboetes zal niet tot een dergelijke aanpassing leiden. Ik ben er heilig van overtuigd dat snelheidsovertreders hun gedrag enkel zullen aanpassen indien de pakkans drastisch wordt verhoogd.
Mijnheer de minister, u hebt daarnet naar de Brusselse ring verwezen. Iedereen weet evenwel dat het hier enkel tijdelijke effecten en mediastunts betreft. De voorbije periode is op de Brusselse ring minder gecontroleerd dan vroeger. De controles hebben dan ook geen resultaten opgeleverd. (Opmerkingen van minister Gilbert Bossuyt)
Minister Gilbert Bossuyt : Het rechtstreeks verband tussen het aantal verkeersongevallen en het politieoptreden kan worden aangetoond.
De heer Carl Decaluwe : Nederland is op dit vlak een zeer streng land. De boetes zijn heel wat lager dan in België. De pakkans is echter een stuk hoger. Onderzoek heeft evenwel aangetoond dat Nederlanders, zodra ze de grens zijn overgestoken, het gaspedaal op onze autostrades lustig induwen. Hoewel de boetes in ons land hoger zijn, is de pakkans haast onbestaande.
Mijnheer de minister, ik weet dat dit geen deel uitmaakt van uw bevoegdheden. Ik heb dit trouwens al eens tegen uw voorganger gezegd. U zou de nodige afspraken met de federale overheid moeten maken. Momenteel wekt de overheid de indruk dat de verkeerscontroles nog het best met de Pak-de-poen-show kunnen worden vergeleken.
Elke zaterdagvoormiddag worden controles uitgevoerd op de weg tussen Kortrijk en Gent. Op die ogenblikken is er daar bijna geen verkeer. Tijdens de week is die weg, onder meer door het grote aantal vrachtwagens, enorm gevaarlijk. Op die dagen worden echter nooit controles uitgevoerd. Dit is gewoon een vaststelling. Ik vergelijk deze controles niet voor niets met de Pak-de-poen-show. (Opmerkingen van minister Gilbert Bossuyt)
Het verkeer moet in eerste instantie op gevaarlijke punten en in de nabijheid van werken worden gecontroleerd. Nu staan de controleposten meestal 20 kilometer voor of na de werken opgesteld. In de nabijheid van de werken, waar de situatie echt gevaarlijk kan zijn, worden geen controles gehouden.
Mijnheer de minister, u moet proberen een convenant met de federale regering af te sluiten. De verkeersboetes moeten in functie van verkeersonveilige situaties worden vastgelegd. Controles moeten niet op de kalmste momenten van de week worden gehouden. Dergelijke controles hebben immers niet met de verkeersveiligheid te maken. Ik verwijt u niets. Ik vraag u enkel om dit bij de federale regering te bepleiten.
De voorzitter : Minister Bossuyt heeft het woord.
Minister Gilbert Bossuyt : We mogen dit debat niet in een reeks oppervlakkigheden laten verzanden. (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
Mijnheer Decaluwe, u stelt zich vragen bij de opstelling van de federale politie. Spijtig genoeg, valt dit echter niet onder mijn bevoegdheden. (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
Ik zal even trachten uit te leggen waarom in ons land minder discipline heerst dan in Nederland en waarom we in een aanvangsfase best hoge boetes uitdelen. We zitten namelijk met een achterstand inzake de ernst waarmee deze problematiek wordt behandeld.
We mogen dit niet beperken tot het optreden van de politie. Ik hoop dat ik de medewerking van de federale politiek kan activeren. Ik hoop dat ik ook een middel vind om de lokale politie te activeren. Het gaat hier echter ook om de medewerking van de parketten. Als de parketten verklaren dat verkeersovertredingen niet belangrijk zijn, word ik ongerust. Iedereen moet, vanuit zijn eigen bevoegdheden, de juiste signalen geven. De weggebruikers moeten beseffen dat het ons ernst is. We nemen dit ernstig omdat we de belangen willen verdedigen van de mensen die zich dagelijks in het verkeer begeven. De toestand is zeer ernstig. Iedereen moet zijn deel doen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.