Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 22/05/2002
Vraag om uitleg van de heer Pieter Huybrechts tot de heer Steve Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de problemen van de privé-autobusondernemingen
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Huybrechts tot de heer Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de problemen van de privé-autobusondernemingen De heer Huybrechts heeft het woord.
De heer Pieter Huybrechts : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, de federatie van Bus- en Autocarbedrijven heeft problemen met wat ze de oneerlijke concurrentie van De Lijn en van de spoorwegen noemt. Blijkbaar kiezen scholen, gepensioneerden en jeugdbewegingen massaal voor De Lijn en de spoorwegen. Omwille van de overheidssponsoring zouden deze veel goedkoper transport kunnen aanbieden dan de privé-ondernemingen.
De federatie stelt terecht dat de privé-ondernemingen eigenlijk de rekening van het gratis openbaar vervoer betalen. De federatie stelt eveneens dat deze oneerlijke concurrentie de leefbaarheid van de sector, die ongeveer 10.000 mensen tewerkstelt, in het gedrang brengt. Erkent u de problemen waarmee de privé-ondernemingen, omwille van de door hen als oneerlijk omschreven concurrentie van De Lijn en van de spoorwegen, te maken hebben? Welke maatregelen kunnen er worden genomen om te voorkomen dat de leefbaarheid van de privé busondernemingen op termijn in het gedrang komt?
De voorzitter : Minister Stevaert heeft het woord.
Minister Steve Stevaert : Mijnheer de voorzitter, het Vlaams Gewest is enkel bevoegd voor De Lijn. Het gevoerde tarievenbeleid van De Lijn is de uitvoering van het regeerakkoord, dat stelt dat de huidige organisatie van het gemeenschappelijk vervoer moet worden verbeterd om op een meer efficiënte en kwalitatieve manier een degelijk en ruimer aanbod te kunnen geven. Wil men een realistisch alternatief kunnen bieden voor de auto, dan heeft de reiziger behoefte aan kwaliteit, comfort, snelheid, stiptheid en een goede prijszetting. Meer concreet wil de Vlaamse regering het gemeenschappelijk vervoer door de Vlaamse Vervoermaatschappij in Vlaanderen en Brussel aantrekkelijker maken, door een uniforme tarievenpolitiek op het niveau van het Vlaams Gewest. Trouwe gebruikers zoals abonnees, minderbegoeden en sociaal zwakkeren krijgen een tariefvermindering, en kinderen jonger dan 12 jaar en 65 plussers kunnen gratis rijden. Het tarievenbeleid van De Lijn is erop gericht de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verlagen en het gebruik te verhogen. Daardoor wordt het bestaande aanbod van het openbaar vervoer beter benut, waardoor de middelen die de Vlaamse regering aanwendt voor De Lijn ook efficiënter worden benut.
Het type vervoer dat autobusondernemingen organiseren, onder meer voor gepensioneerden, is niet vergelijkbaar met het geregeld vervoer dat De Lijn organiseert. De uitstappen van voornoemde ondernemingen zijn meestal gekoppeld aan een etentje, een bezoek aan een museum of een artiest. Dergelijk vervoer is te rangschikken in de categorie 'ongeregeld vervoer'. Meestal zijn de bediende plaatsen moeilijk te bereiken. De Lijn zal nooit dergelijke activiteiten organiseren en houdt zich alleen bezig met het geregeld vervoer. Er is dan ook geen sprake van oneerlijke concurrentie.
Ik wil dit nog eens goed uitleggen ten behoeve van het Vlaams Blok. Als men jullie lijn doortrekt, dan betekent dit dat men de juiste prijs moet aanrekenen. Doet men dit laatste, dan kost een vuilniszak in Antwerpen 150 frank, in het kader van het principe dat de vervuiler betaalt. Rekent men de juiste prijs aan voor het openbaar vervoer, dan moet men de prijzen met 70 tot 80 percent optrekken. Wij voeren geen oneerlijke concurrentie ten opzichte van de privé sector. De privé-sector mag zich zelfs inschakelen bij de Vlaamse Vervoermaatschappij om bepaalde ritten uit te baten. Dat is het unieke van de VVM. We zien dat de privé-sector momenteel zeer goede zaken doet in Vlaanderen. Dan denk ik aan de belbusprojecten : die gaan bijna systematisch naar de privé-sector ter exploitatie. We zien ook dat de busverkoop in Vlaanderen stijgt, en dat het aantal bussen de afgelopen jaren is gestegen. Wel is er een probleem bij een bepaalde sector binnen het busvervoer. Dat was de sector waarbij de mensen terug thuis kwamen met een zonnebank of een deken. Die markt is geïmplodeerd. Maar de moderne busbedrijven die naar de zon gaan in plaats van zonnebanken te verkopen, doen wel goede zaken. De moderne busbedrijven die insteken op de prijzen van De Lijn doen zeer goede zaken. Dat het openbaar vervoer gratis is, is een zeer interessante zaak voor een busbedrijf. Dan heeft dit bedrijf geen problemen met biljetten en dergelijke. Het wordt per kilometer vergoed, niet per gebruiker van het openbaar vervoer. Dat is het punt. Als ik spreek met die federatie van busuitbaters, dan heb ik steeds de indruk dat deze mensen bijzonder gelukkig zijn, en dat ze zelfs vragende partij zijn om het systeem niet te veranderen. Als men het systeem totaal privatiseert, dan verdwijnt de kleine ondernemer immers. Dan krijgt men alleen grote maatschappijen die dit zullen doen. Dan zal men de grote maatschappijen moeten subsidiëren om een buslijn uit te baten. Nu beslist de overheid waar de bus rijdt, terwijl de privé ondernemer wordt vergoed voor het inleggen van die bus. Dat is een goed systeem. Er is één kleine vorm van overlapping : soms zijn er mensen die de bus nemen en daarna de trein en opnieuw de bus, in plaats van een autocar. Het gaat hier niet over concurrentie tussen autobussen van de overheid en privé-autobussen. Wel is er soms een overlapping tussen autocars -en dat is een totaal ander marktsegment -en autobussen. Er zal wel een enkeling zijn die tracht met de bus 100 kilometer te overbruggen. Maar men neemt geen autocar om op ziekenhuisbezoek te gaan. Men neemt hoogstens een autocar om een processie te bezoeken, in Scherpenheuvel of zo. Maar in elk geval is het goed voor de ontvangsten. Een bevriend priester zegt me dat er nu mensen zijn die de bus nemen om in Hasselt naar de kerk te komen. Zijn ontvangsten zijn gestegen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.