Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 22/05/2002
Vraag om uitleg van de heer Jos De Meyer tot de heer Steve Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de mobiliteit en infrastructuurwerken in het Waasland
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer De Meyer tot de heer Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de mobiliteit en infrastructuurwerken in het Waasland.
De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik wil graag het probleem situeren in een ruimere context. Ondanks negatieve effecten zoals verkeersonveiligheid kan niemand er omheen dat mobiliteit een heel belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de toenemende welvaart en het welzijn in onze samenleving. Mobiliteit en vervoer in het bijzonder vormen de slagader van onze economie, een slagader die echter hoe langer hoe meer dichtslibt.
Onze aandacht moet prioritair uitgaan naar de meest kwetsbare weggebruikers : de voetgangers en fietsers. De uitbouw van snelle en efficiënte systemen van openbaar vervoer kan bijdragen aan het inkorten van de files en het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers. Ook moeten de zwarte punten op korte termijn worden aangepakt met infrastructurele maatregelen om de veiligheid te verhogen.
Ook louter economisch gezien, is er dus dringend een doortastend mobiliteitsbeleid nodig, en een coherentie van de verschillende beleidsniveaus. Iedereen is het er intussen over eens dat een ongebreideld verder aanleggen van wegen, geen duurzame oplossing vormt en de beperkte open ruimte in Vlaanderen bedreigt. Wel zal het huidige verkeersnet moeten worden geoptimaliseerd. De aanleg van enkele missing links is daarvoor onontbeerlijk. Anderzijds moeten ook de alternatieven voor het wegverkeer, zowel voor goederen als voor personen, concurrentieel worden uitgebouwd.
Het voorgaande geldt als algemene situering van enkele specifieke Wase knelpunten en zorgen, die ik van dichterbij wil bekijken. Ik wil er ook enkele oplossingen voor voorstellen. Het Waasland kent zijn deel van de problemen meer dan een ander arrondissement. De ligging tussen Gent en Antwerpen zorgt voor de nodige extra druk. De problemen voor het gemotoriseerd verkeer zijn gekend. De files voor de Kennedytunnel staan in het Waasland. De brug van Temse zorgt voor uren piekfiles.
Maar ook de andere vervoermiddelen kennen hun zorgen en problemen. Er zijn nog lang niet voldoende fietspaden, laat staan een fietsnetwerk. De NMBS brengt ons wel naar Brussel, maar doet een uur over die 45 kilometer. De binnenvaart heeft aanlegplaatsen te kort. De bussen van De Lijn rijden zich vast in het verkeer en de Antwerpse tram geraakt amper tot aan de provinciegrens.
De bouw van het Deurganckdok zorgt en zal verder zorgen voor massale verkeerstoename van en naar de Linkeroever. Ook het Waasland zal daar uiteraard niet van gespaard blijven. Een zware belemmering is het feit dat het verkeer op de E17 dat richting Antwerpen moet en voor de Kennedytunnel staat aan te schuiven, zo het verkeer naar de Linkeroever tegenhoudt.
Ons inziens moet een nieuwe verkeerswisselaar chauffeurs de kans bieden om rechts en veel vroeger dan nu een vierde rijstrook op de E17 af te rijden. In dit verband biedt het sluiten van de Antwerpse ring perspectieven. Iedereen die de E17 af en toe gebruikt, weet dat de huidige situatie levensgevaarlijk is. De voorzitter van de intercommunale Land van Waas, de voorzitter van de Kamer van Handel en Nijverheid voor het Waasland en de voorzitter van de confederatie Bouw Waasland pleiten hier ook voor.
Het spoorverkeer vanuit de Waaslandhaven loopt mank. Er is momenteel slechts één spoor dat op lijn 59 aantakt. Bovendien loopt dit spoor enkel in de richting van Antwerpen. Dit betekent dat alle goederenverkeer per spoor door de Kennedytunnel naar het vormingsstation op de rechteroever moet. Eenmaal gevormd, moeten een deel van de goederentreinen weer door de Kennedytunnel in de richting van Gent. Ook om veiligheidsredenen is het wenselijk om het goederenverkeer, in het bijzonder het transport van gevaarlijke goederen, niet door drukbewoonde centra te leiden.
Een ander knelpunt dat hier al vaak is besproken, is de Scheldebrug van Temse. Deze brug is een echte flessenhals die dagelijks voor urenlange piekfiles zorgt. Op termijn zijn een tunnel of een nieuwe brug met tweemaal twee rijstroken mogelijke oplossingen voor dit probleem. Aangezien dergelijke oplossingen niet op korte termijn kunnen worden gerealiseerd, moet het voorstel van een derde rijstrook op de huidige brug ernstig worden onderzocht. Het gaat hier om een smalle derde rijstrook die personenwagens 's ochtends in de richting van Brussel en 's avonds in de richting van het Waasland kunnen gebruiken. Deze oplossing wordt niet enkel door de intercommunale Land van Waas en door de Kamer van Handel en Nijverheid voor het Waasland bepleit, ook de burgemeesters van Temse en Bornem verlangen dringend een oplossing voor dit probleem.
Een ander probleem is de omvorming en de mogelijke doortrekking van de N41. Het RSV omschrijft duidelijk welke functie elke weg krijgt. Het project ter omvorming van de N41 tussen Temse, Hamme en Dendermonde vordert tergend traag. Dit geldt ook voor het doortrekken naar de Spoorweglaan in Sint Niklaas.
Bovendien zorgt de mogelijke doortrekking in oostelijke richting, naar Aalst, en in westelijke richting, naar de N49, voor enige onduidelijkheid. Aangezien de ruimtelijke planning duidelijk stelt dat een grootschalig tracé binnen de visie van het RSV niet mogelijk is, zoekt de administratie Openbare Werken terecht naar kleinschalige alternatieven voor deze lokale verbindingsweg. Door middel van een duidelijke visie zou u op dit vlak heel wat discussie en onzekerheid kunnen wegwerken, mijnheer de minister.
Wat is uw mening over de verbinding tussen de E17 en de linkeroever van de Schelde? Wat denkt u van het nieuwe voorstel om in een verkeerswisselaar en eventueel in een bijkomende, vierde rijstrook op de E17 te voorzien? Ziet u andere oplossingen voor de huidige problemen? Houdt u hierbij rekening met het feit dat het Deurganckdok uitzonderlijk veel bijkomend verkeer zal genereren?
Welke mobiliteitsvisie hebt u op de verdere afwikkeling van de linkeroever van de Schelde? Vrij recent is aan de grens van de provincie een park-and-ride in gebruik genomen. Om vlot te functioneren, moet deze park-and-ride vlot bereikbaar zijn van op de E17. Aangezien dit momenteel niet het geval is, blijven heel wat chauffeurs verder aanschuiven op de E17 in de richting van Antwerpen.
Welke investeringen in het openbaar vervoer zijn, onder meer in het kader van de basismobiliteit, noodzakelijk in het Waasland? Welke consequenties zullen deze investeringen hebben voor de investeringen van de NMBS in het goederenvervoer en in het reizigersverkeer? In welke investeringen voorziet u voor het tram- en het busvervoer? Zijn er in het Waasland nog bijkomende alternatieven op het vlak van het vervoer over het water? Voorziet u in dit verband in de nodige investeringen?
Voorziet u, binnen de grenzen van uw budget, in investeringen in fietspaden in deze regio? Voorziet u tijdens deze legislatuur nog in specifieke infrastructuurinvesteringen in deze regio? Welke werken zullen tijdens deze legislatuur nog aan de N41 worden uitgevoerd? Welke visie hebt u op de verdere ontwikkeling van deze gewestweg? Zult u hierbij de visie van het RSV volgen? Bent bereid om het probleem van de Scheldebrug te Temse grondig te onderzoeken?
Ik heb ook nog een aantal vragen die aansluiten bij het protocol dat we met de stad Sint-Niklaas hebben afgesloten. Wanneer zult u in de aanleg van de oostelijke tangent rond Sint-Niklaas voorzien? Het protocol voorziet principieel in een studie over dit onderwerp. Is de opdracht om deze studie uit te voeren reeds gegeven? Zo ja, wanneer zal die studie worden uitgevoerd? Wanneer voorziet u in de aanleg van het zeer belangrijk rond punt op de Prins Alexanderlaan te Sint-Niklaas? Volgens het protocol zou dit rond punt in 2003 moeten worden aangelegd. Aangezien 2003 nadert, vraag ik me af of de opdracht al is gegeven om hierover een studie uit te voeren.
Welke andere investeringen in mobiliteit en in infrastructuur mogen we tijdens deze legislatuur in dit arrondissement nog verwachten?
De voorzitter : Minister Stevaert heeft het woord.
Minister Steve Stevaert : Mijnheer de voorzitter, collega's, het probleem van de aansluiting van de linkeroever van de Schelde op de E17 zal mee worden onderzocht in de studie over de aansluiting van de Oosterweelverbinding op de E17, de A11 en de N49. Aangezien deze studie momenteel nog niet is afgerond, kan ik hierover nog geen definitieve uitspraken doen.
Het spreekt vanzelf dat hierbij rekening zal worden gehouden met het bijkomende verkeer dat door het operationaliseren van het Deurganckdok zal worden gegenereerd. Wat de ontsluiting van het Deurganckdok betreft, zal de aantakking op de R2 door middel van een rond punt nog dit jaar worden aanbesteed. De uitvoering zal in de periode 2003- 2004 gebeuren.
Op het vlak van het openbaar vervoer zijn diverse investeringen in het Waasland gepland. Wat het tramvervoer betreft, zal de parkand-ride in Melsele worden uitgebreid. De uitvoeringsstudie is lopende. De uitbreiding zal in de periode 2002-2003 worden uitgevoerd. Dit zal een investering van 3,9 miljoen euro vergen. Op middellange termijn zal de lijn naar Beveren worden doorgetrokken. De kostprijs van deze werken wordt momenteel op 23 miljoen euro geschat. Wat het busvervoer betreft, zal in Sint Niklaas in een autobusstation worden voorzien. De uitvoeringsstudie is momenteel lopende. Mits een investering van 1,2 miljoen euro zullen deze werken in 2003 worden uitgevoerd. Wat de uitvoering van basismobiliteit betreft zijn er de projecten van de stadsdienst van Sint-Niklaas, de belbus in Sinaai en de bus Lokeren-Sint-Niklaas. De totale kostprijs is 2,4 miljoen euro. De halte-infrastructuur aan de hoofdhalten wordt verbeterd door een investering van 250.000 euro.
De NMBS voorziet in een uitbreiding van de stoptreindienst Antwerpen-Sint-Niklaas op het ogenblik dat de noord-zuidverbinding in Antwerpen in gebruik wordt genomen. Met betrekking tot het goederenvervoer krijgt lijn 10 vanaf lijn 59 Antwerpen-Gent naar de Waaslandhaven een dubbel spoor en wordt een boog naar Gent aangelegd. Op termijn is de enige oplossing voor de goederentrafiek van en naar de Waaslandhaven de aanleg van de Liefkenshoekspoortunnel, maar volgens de huidige NMBS planning zou deze slechts einde 2012 gereed zijn. Er zal worden onderzocht of het Vlaams Gewest door middel van cofinanciering dit project kan versnellen.
Op uw vraag over bijkomende alternatieven van vervoer over water kan ik u meedelen dat De Lijn opdrachtgever is van een haalbaarheidsstudie getiteld 'Personenvervoer op de Schelde Antwerpen Temse'. Deze studie zou moeten beëindigd zijn tegen eind mei 2002. De studie wordt begeleid door een stuurgroep waarin vertegenwoordigers van De Lijn, het kabinet van de minister van Mobiliteit, de gemeente Temse, de stad Antwerpen en de afdeling Zeeschelde zetelen. In een later stadium werd eveneens de gemeente Kruibeke betrokken. Op vraag van de stuurgroep en de NV Zeekanaal en Watergebonden Grondbeheer Vlaanderen wordt de mogelijkheid om de verbinding door te trekken naar het havengebied van Antwerpen bijkomend onderzocht. De resultaten van deze studie worden verwacht in de loop van de maand juni 2002.
In verband met de aanleg van fietspaden verwijs ik naar de subsidieregeling -namelijk module 13 van het mobiliteitsconvenant -waarbij de gemeenten zelf voorstellen kunnen doen voor de aanleg van fietspaden langs gewestwegen op hun grondgebied. Vanaf 2003 zal jaarlijks in 20 miljoen euro per provincie worden voorzien voor het wegwerken van de gevaarlijke punten die de provincies in het kader van een studieopdracht eerder al in kaart gebracht hebben. In de loop van dit jaar nog zal er een aanbesteding gebeuren om deze gevaarlijke punten te screenen, met het oog op de uitwerking en selectie van type-oplossingen voor het wegwerken van deze punten. De gouverneurs zullen daarna in samenspraak met het Vlaams Gewest een concreet investeringsprogramma opstellen voor het wegwerken van de geselecteerde gevaarlijke punten.
Van de N41 heb ik reeds naar aanleiding van andere vragen een stand van zaken gegeven. Ik herhaal dat nog dit jaar is voorzien in de aanleg van een tunnel ter hoogte van de Duivenhoek te Elversele. In 2003 en 2004 is de herinrichting van het wegvak vanaf de E17 tot over de Durmebrug gepland, en vanaf 2005 die op het grondgebied van Hamme. De visie van het RSV moet integraal worden gevolgd bij de aanpassingswerken aan de N41. Er is geen sprake van een volledige doortrekking van de N41 tot aan de N49 in Stekene. Over de aanleg van de oostelijke tangent R41 kan ik u meedelen dat deze gefaseerd zal worden aanbesteed in 2005 -dan gaat het over de aanleg van parallelwegen langs de E17 -en in 2006, en dan gaat het over de oostelijke tangent. Dat was u ook reeds bekend. Verder zal er in het kader van een bijakte 14 aan het mobiliteitsconvenant worden voorzien in de cofinanciering voor de herinrichting van de N16 Prins Alexanderlaan ter hoogte van het Koningin Fabiolapark, aan de ingang van het koopcentrum. In deze kredieten is voorzien in het programma voor 2003.
De technische haalbaarheid van een derde rijstrook op het huidige formaat van de brug van Temse werd inmiddels grondig onderzocht. De afdeling Zeeschelde vindt dit voorstel niet uitvoerbaar en wel om de volgende redenen. De breedte van de rijweg van de brug bedraagt tussen de boordstenen 8,20 meter. Dat is onvoldoende om drie rijstroken aan te brengen. De draagstructuur onder de rijweg is niet berekend op een verbreding van de rijweg door de inname van aanwezige verhoogde bermen. Het beweegbare gedeelte van de brug is thans maximaal belast, zodat er geen verzwaring van dit gedeelte mogelijk is. Er kunnen geen extra tegengewichten worden bijgevoegd en de trekkracht van de motoren wordt nu reeds volledig gebruikt. De aanleg van een nieuwe brug of tunnel is op dit ogenblik niet aan de orde, zoals ik reeds meermaals heb gesteld, en moet verder worden bekeken in het licht van de evolutie van het 'masterplan Antwerpen'. Voor de andere werken die nog zullen worden gerealiseerd verwijs ik naar het indicatief driejarenprogramma 2002-2004 dat ik eind 2001 in het Vlaams Parlement heb ingediend.
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Ik heb niet goed begrepen wat u hebt gezegd over het al dan niet doortrekken van de N41 naar de N49.
Minister Steve Stevaert : Over de N41 heb ik reeds naar aanleiding van andere vragen een stand van zaken gegeven. Ik herhaal dat nog dit jaar is voorzien in de aanleg van een tunnel ter hoogte van de Duivenhoek te Elversele. In 2003 en 2004 is de herinrichting van het wegvak vanaf de E17 tot over de Durmebrug gepland, en vanaf 2005 die op het grondgebied van Hamme. Er is dan ook geen sprake van een volledige doortrekking van de N41 tot aan de N49 in Stekene. Inzake de aanleg van de oostelijke tangent R41 kan ik u meedelen dat deze gefaseerd zal worden aanbesteed in 2005 -dan gaat het over de aanleg van parallelwegen langs de E17 -en in 2006, en dan gaat het over de oostelijke tangent. Verder zal er in het kader van een bijakte 14 aan het mobiliteitsconvenant worden voorzien in de cofinanciering voor de herinrichting van de N16.
De heer Jos De Meyer : Mag ik ervan uitgaan dat het rond maken van de N41 naar de Guido Gezellelaan in Sint-Niklaas toe, dat u destijds hebt beloofd en dat ook deel uitmaakte van het rollend programma, gepland blijft voor 2003?
Minister Steve Stevaert : Zeker.
De heer Jos De Meyer : Is er al een opdracht gegeven voor de studie terzake?
Minister Steve Stevaert : Dat weet ik niet, maar ik zal dit laten nagaan. We hebben toen samen met de stad Sint-Niklaas een aantal afspraken gemaakt, en die zijn concreet gemaakt door de administratie.
De heer Jos De Meyer : Bij mijn weten is die studie nog niet gebeurd, terwijl dit toch van uitzonderlijk belang is, als we het tijdschema willen naleven.
Verder dank ik u voor uw uitgebreide antwoord. Op vele vragen die leven in het Waasland hebt u hier een gunstig antwoord gegeven. Toch kampt men er nog met uitzonderlijk grote zorgen. Met betrekking tot de eerste vragen wil ik er op wijzen dat het realiseren van het Deurganckdok enorme gevolgen zal hebben voor de mobiliteit, en dat niet alleen in het Waasland, maar ook daarbuiten, in Antwerpen.
De huidige situatie op de E17 is levensgevaarlijk. Er kan moeilijk nog maanden worden gediscussieerd. Ik hoop dat met de nodige daadkracht oplossingen zullen worden voorgesteld. Zodra de studie waarnaar u verwees klaar is, zullen wij die grondig bestuderen. Onze suggestie verschilt van die van de heer Stassen. Wij zullen er op het gepaste tijdstip verder over discussiëren.
Wat de N41 betreft, is het belangrijk om consequent het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen te blijven volgen. Ik ga er van uit dat wij in de loop van de volgende maanden verdere discussies zullen voeren.
De voorzitter : Het incident is gesloten.