Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 11/12/2001
Vraag om uitleg van de heer Johan Malcorps tot de heer Steve Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over het Westhoekpact tot realisatie van een nieuwe verbinding tussen Ieper en Veurne
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Malcorps tot de heer Stevaert, minister vice-president van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over het Westhoekpact tot realisatie van een nieuwe verbinding tussen Ieper en Veurne.
De heer Malcorps heeft het woord.
De heer Johan Malcorps : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, het moet niet altijd over Antwerpse dossiers gaan ; ik wil mijn horizon wel eens verruimen. sp . a en VLD zijn blijkbaar vragende partij voor het realiseren van een nieuwe missing link in de Westhoek. De plaatselijke ministers Vande Lanotte en Landuyt zijn daarbij tijdelijk opgetreden op als verkeersministers van dienst.
Het zogenaamde Westhoekpact is tot in de puntjes uitgewerkt en geeft zelfs al aan waar de werken moeten worden aangevat. Het volledige tracé van deze weg moet volgens het pact worden geselecteerd als primair II bij de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Meer zelfs, er wordt ook gevraagd dat de nieuwe verbinding Ieper-Veurne zou worden opgenomen in het Mobiliteitsplan Vlaanderen, en dat de Vlaamse regering zich ertoe zou verbinden om deze missing link op het terrein prioritair te realiseren.
Concreet gaat het dan - gelukkig - niet om het oorspronkelijk tracé voor een doortrekking van de A19 tussen leper en Veurne, dwars door natuur- en landbouwgebieden, maar om een zogenaamde bypass- verbinding tussen Ieper en Steenstrate, en verder tot de N8 tussen Woesten en Oostvleteren. Vervolgens zou het gaan om een forse opwaardering van de N8 van voor Oostvleteren tot in Veurne met een autoweg primair II parallel aan twee lokale rijbanen voor lokaal verkeer, landbouwvoertuigen en als erffunctie, en fietspaden. Van dit tracé zou een nieuw RUP opgemaakt moeten worden. Het oude A19 tracé zou dan uit het gewestplan worden geschrapt.
Er is blijkbaar heel wat tegenkanting in de streek. De burgemeesters van Lo-Reninge, Vleteren en Houthulst zijn allesbehalve gelukkig. Ook de Boerenbond, het Natuurfonds Westland en Piet Chielens van In Flanders Fields hebben bedenkingen bij het project. Er bestaat zeker geen consensus over.
Vooral het eerste deel Ieper-Steenstrate roept sterke tegenstand op bij mensen die opkomen voor het behoud van het erfgoed dat herinnert aan de Eerste Wereldoorlog. Door dit tracé wordt immers het oude aanvalsveld van de Battle of the Pilkem Ridge - een van de belangrijkste veldslagen - voorgoed doormidden gesneden. Daardoor worden honderdduizenden Britse bezoekers aan de Vlaamse velden op de ziel getrapt en mogen we zeker opnieuw lastige vragen van de Britse regering verwachten. Denk maar aan de diplomatieke rel naar aanleiding van het Britse televisieprogramma 'Battlefield Scavengers' in november 2000. Tegelijk gaat een belangrijke troef voor een zinvolle beleving van het oorlogsverleden voor vredeseducatie verloren, waar een vredesstad als Ieper blijkbaar weinig gevoelig voor is, alsook een troef voor een zachte, bewuste vorm van toerisme in de Westhoek, waar de minister van Toerisme dan weer weinig gevoelig voor is.
Zowel de minister van Mobiliteit als de minister van Ruimtelijke Ordening betoonden terstond hun instemming met het gesloten pact en beloofden het dossier op de Vlaamse regering te verdedigen.
Mijnheer de minister, hoe ver staat het met de formele besluitvorming rond dit dossier? Is hierover al een beslissing genomen op het niveau van de Vlaamse regering? Zo neen, wordt dit binnenkort gepland? Het project staat in elk geval ingeschreven in het indicatief driejarenprogramma : na 2004 voor 500 miljoen frank en een deel herinrichtingwerken op de N8. Is dit het hele project of komen er nog volgende fasen?
Onderzochten de ministers of de provincie dit dossier in opdracht van de minister van Mobiliteit? Past dit in een totaal mobiliteitsplan voor de Westhoek of de provincie? Is er een objectieve studie naar de verkeersdrukte op de N8 en de doortochten door dorpskernen op de N8, zoals Oostvleteren en Hoogstade, en dit in vergelijking met andere doorgangswegen en doortochten? Wordt er gewerkt met een streefbeeldstudie voor de verbinding Ieper-Veurne zoals in andere dossiers gebruikelijk is?
Steunt de minister de opname van een missing link in het Vlaams mobiliteitsplan die niet in het huidige RSV voorkomt? Wat betekent dit dan voor de missing links die wel zijn opgenomen in het RSV? Betekent dit dat deze missing link voor de provincie West-Vlaanderen voorrang krijgt op of op gelijke hoogte komt te staan met andere al genoemde missing links, zoals de ombouw tot autosnelweg van de N49 en de ontsluiting van de achterhaven van Zeebrugge? Vooral de ombouw van N49 tot autosnelweg is voor ons prioritair omwille van de verkeersveiligheid.
De voorzitter : De heer Loones heeft het woord.
De heer Jan Loones : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, dames en heren, er is al heel veel gepraat over dit dossier. Ik kan me aansluiten bij de vragen van de heer Malcorps, maar wens wel een andere inleiding te geven.
In de streek zijn we gelukkig met deze consensus. Mijn fractie kan zich grotendeels vinden in deze oplossing. Als VLD en Agalev strijd leveren, is het bijna logisch dat men uitkomt bij een oplossing van de voormalige Volksunie. Ons standpunt sluit trouwens nauw aan bij dat van de GOM, dat een tiental jaar geleden is geformuleerd. Dat vinden we grotendeels terug in dit compromis. Er komt een gedeeltelijke doortrekking tot Steenstrate, een bypass naar de N8 en een verbetering van het overige wegennet.
We verwonderen ons een beetje over de wijze van besluitvorming. Het is niet helemaal katholiek verlopen, wat waarschijnlijk niet eens de bedoeling was. De regering heeft altijd gesteld dat in de streek eerst zelf een oplossing moest worden gevonden en dat daarna kon worden gepraat over investeringen. Ik sluit me wel aan bij de vragen van de heer Malcorps over hoe het nu verder zal verlopen.
Het is normaal dat er opmerkingen zijn vanop het terrein. Geen enkele oplossing is ideaal. Ik hecht het meeste belang aan de opmerking van de heer Chielens. Hij reageert vanuit een grote bewogenheid voor de Battle of Pilkem Ridge. Ik hoop dat daar een oplossing voor kan worden gevonden.
De voorzitter : De heer Demeulenaere heeft het woord.
De heer Julien Demeulenaere : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, dames en heren, dit dossier sleept inderdaad al jaren aan. Er is nu eindelijk een vorm van oplossing. Ik heb bij de voorstelling van de overeenkomst openlijk bekend dat ik veel te lang had vastgehouden aan de volledige doortrekking van de A19. Ik heb nog niemand horen zeggen dat er een betere oplossing bestaat dan diegene die voorligt. De heer Malcorps gebruikt taal die op het gemoed speelt. Hij heeft het over 'voorgoed doormidden gesneden' en 'op de ziel getrapt'. Ik vind dat niet nodig.
De aanpassingen die voorliggen, zullen veel meer toeristen aantrekken uit het noorden van Frankrijk. In de streek Rijsel, Roubaix en Tourcoing wonen meer dan een miljoen mensen. Eén zin van de heer Malcorps staat me wel erg aan. Hij stelt : 'Zowel de minister van Mobiliteit als de minister van Ruimtelijke Ordening betoonden terstond hun instemming met het gesloten pact en beloofden het dossier op de Vlaamse regering te verdedigen', waarvoor mijn dank.
De voorzitter : De heer Maes heeft het woord.
De heer Jacky Maes : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik ben enigszins verwonderd over de vraag van de heer Malcorps. Hij doet alsof enkel de VLD en de sp . a een oplossing willen voor dit probleem. Ik kan u verzekeren dat ook de N-VA en CD&V een oplossing willen. Dit geldt ook voor alle westkustgemeenten, voor alle gemeenten langs het tracé en voor de werkgroep 'Ja A19'. Zij zijn allemaal vragende partij voor een langetermijnoplossing met een visie.
Waarom zijn de zaken nu zo plotseling verlopen? De VLD en de sp . a hebben gesprekken gevoerd en zijn tot een overeenkomst gekomen. Het verschil tussen de VLD en de sp . a was immers net op dat vlak het grootst. Men sprak namelijk over de doortrekking van de A19 door de kom van Lampernisse. Met het nu voorliggende tracé wordt die kom van Lampernisse gevrijwaard. Mijns inziens moet Agalev zeer tevreden zijn dat dit pijnpunt is weggenomen.
Ik ga niet akkoord met de stelling dat alleen de VLD en de sp . a daarover hebben onderhandeld. Er is wel degelijk ook met Agalev onderhandeld. Zelfs nog de dag voor de persconferentie hebben we met parlementsleden rond de tafel gezeten om daarover te praten. Er is ook met de N-VA gepraat. Er is ook gesproken met CD&V, zij het dan niet op het vlak van het parlement, maar wel op het vlak van de provincie. Daarom is in de overeenkomst duidelijk gevraagd dat het provinciale niveau, waar CD&V en sp . a in de bestendige deputatie zitten, het project zou 'trekken'. Het plan dat de provincie heeft neergelegd op de persconferentie waar de bestendige deputatie aanwezig was, is hetzelfde als het plan dat we nu voorstellen. Het is dus zeker niet waar dat dit allemaal zomaar uit de lucht is komen vallen.
De heer Malcorps zegt voorts dat alles is vastgelegd. Er is een MER en er is een streefdoelvisie. Er is helemaal nog niets definitief vastgelegd. Het tracé moet eigenlijk nog worden vastgelegd. Ook wij zijn op de hoogte gesteld van de historische sites. Ook wij hebben er begrip voor dat daarvoor een oplossing moet worden gezocht. We hopen dat alle mensen die hierbij betrokken zijn, samen naar een oplossing zoeken, zodat we ook dat probleem in de toekomst kunnen oplossen.
De voorzitter : De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : Mevrouw de voorzitter, het is inderdaad al de honderdste keer dat deze zaak hier aan bod komt. Als men in dit verband de regionale pers volgt en de foto's bekijkt, dan ziet men steeds federaal minister Vande Lanotte opduiken. Hij is de rode draad in dit dossier.
Men spreekt hier vooral over de sp . a en de VLD. Ik wil toch op het volgende wijzen. Wij hebben de vorige keer ook met de heer Vande Lanotte een overeenkomst gesloten over dit tracé. Ik wil er ook op wijzen dat de VLD het voorstel van de sp . a gewoon heeft overgenomen.
In de regionale pers merk ik ook dat de heer Loones en de N-VA nogal stoere taal spreken. Ze stellen dat zij het zullen zijn die in de Vlaamse regering zullen bepalen of dit al dan niet doorgaat. Mijnheer Loones, ik moet u zwaar ontgoochelen. De N-VA zit helemaal niet in de regering. Spirit zit in de regering. Mijnheer Loones, de waarheid is dat de N-VA in dit dossier totaal niet meespeelt.
Wat Agalev betreft, vind ik dat men moet weten wat men wil. De meningen lijken niet echt duidelijk te zijn. Ik heb hier de verklaringen van een zekere heer Danny Venus. Hij zegt dat hij maar voor 60 percent akkoord gaat. Op die manier zou men dus kunnen stellen dat het eigenlijk niet kan doorgaan. Het gaat hier immers om een totaalconcept. Naar aanleiding van vorige verklaringen werd er telkens verwezen naar het Mobiliteitsplan Vlaanderen. Dat zou de oplossing bieden.
Mijnheer de minister, ik heb voor u een specifieke vraag inzake timing. Ten eerste gaat het dan over de gewestplanwijziging, ten tweede gaat het over bijkomende middelen. Op het investeringsprogramma wordt na 2004 in zoveel miljoen voorzien. Dat kost natuurlijk geen geld. Die investeringsprogramma's schuiven telkens op. U hoeft zich nergens aan te binden.
Mijn concrete vragen voor de Vlaamse regering zijn de volgende. Ze hebben allemaal te maken met de timing. Wanneer zal er nu effectief een standpunt zijn van de Vlaamse regering? Hoe zit het met de timing vanuit het aspect ruimtelijke ordening? Hoe zit het met de timing vanuit het aspect openbare werken en middelen?
Ten slotte wil ik nog opmerken dat CD&V de algemene bezorgdheid deelt inzake een aantal historische sites. We moeten daar rekening mee houden. Ook het stadsbestuur van Ieper heeft die bezorgdheid geuit.
De voorzitter : Mevrouw Declercq heeft het woord.
Mevrouw Veerle Declercq : Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik sluit me uiteraard aan bij de vragen van de heer Malcorps.
Heel kort wil ik echter ook reageren op de uiteenzetting van de heer Maes. Er is namelijk een zeer groot verschil tussen enerzijds onderhandelen en anderzijds gewoon iets meedelen waardoor mensen voor een voldongen feit worden geplaatst.
De voorzitter : De heer Loones heeft het woord.
De heer Jan Loones : Mevrouw de voorzitter, niets is erger dan het verwijt dat men niets te zeggen heeft. Daarom moet ik wel antwoorden op de uiteenzetting van de heer Decaluwe.
Collega's, ik wil duidelijk stellen dat we nog steeds één fractie vormen. Er gebeurt dan ook nog altijd overleg binnen die fractie. Soms zijn we het eens met elkaar en soms zijn we het niet eens met elkaar. Als we het eens zijn, dan richten we ons uiteraard met die eensgezindheid naar de vertegenwoordigers in de regering.
Mijnheer Decaluwe, u verwijst naar een persartikel. Ik kan u verzekeren dat ik me geen macht heb aangematigd die er niet is. Eigenlijk heb ik me voor de eerste keer op een gevaarlijk pad gewaagd. Ik heb gezegd dat dit door de VU&ID-fractie moet worden goedgekeurd, en dat dit anders niet doorgaat. Tussen haakjes heb ik daarbij dan Spirit en N-VA vermeld. Ik heb er trouwens ook Agalev bij vermeld.
Mijnheer Malcorps, ik verwijt u natuurlijk niet dat u de streek minder goed kent. Wij hebben echter altijd gestreden voor het behoud van dat beschermd gebied : het komgrondengebied van Lampernisse. Dat is nu bereikt. Eigenlijk is de VLD daarmee op haar standpunt teruggekomen. Nu willen wij ook effectief de schrapping van het huidige tracé in het gewestplan. Het compromis kan niet worden uitgevoerd zolang het huidige tracé niet is geschrapt.
De voorzitter : Minister Stevaert heeft het woord.
Minister Steve Stevaert : Mevrouw de voorzitter, ik stel vast dat de consensus in de Westhoek groeit. Bijna iedereen onderschrijft het zogenaamde Westhoekpact al : de VLD, de sp . a en de VU&ID-fractie bestaande uit N-VA en Spirit. Bovendien wordt ook de provincie bij de zaak betrokken en die wordt hoofdzakelijk bestuurd door CD&V. Blijkbaar heeft enkel Agalev bedenkingen. Hoe het verhaal in de media wordt gebracht, mag trouwens geen invloed hebben op het dossier.
De realisatie van het plan waarover consensus bestaat, kan inderdaad alleen na een aanpassing van het RSV en die kan enkel het gevolg zijn van een beslissing van de Vlaamse regering. De regering zal over deze en andere missing links beslissen na de afronding van de besprekingen van het Mobiliteitsplan Vlaanderen in het Vlaams Parlement. Dat zal gebeuren in functie van de resoluties van het parlement Misschien motiveert dit alles u om snel resoluties in te dienen.
De voorzitter : Mijnheer de minister, de snelheid waarmee wordt gewerkt, is vooral afhankelijk van de meerderheid.
Minister Steve Stevaert : Er zal in elk geval voldoende ruimte tot debat zijn. Waar en hoe de weg precies moet worden aangelegd zal later worden onderzocht, naar aanleiding van de opmaak van het streefbeeld voor het nieuwe wegvak. In de studie zal onder meer rekening worden gehouden met milieuaspecten en met het cultureel erfgoed. Ook de lokale overheden zullen bij de zaak worden betrokken en kunnen een inbreng doen. Daardoor kan rekening worden gehouden met bekommernissen zoals die over Pilkem Ridge.
Het project wordt pas concreet gefaseerd en geprogrammeerd nadat er meer duidelijkheid is over de resultaten van het streefbeeld en over de finalisatie van het ruimtelijk uitvoeringsplan dat hiervoor zal worden opgemaakt. Daarom vallen alle bedragen momenteel onder de rubriek 'na 2004'. De bedragen zijn dezelfde als die in het meerjarenprogramma 2001-2003 en komen overeen met de middelen nodig voor de aanleg van een bypass op secundair niveau. Ze zullen worden aangepast naarmate het voorontwerp vordert.
De voorzitter : De heer Malcorps heeft het woord.
De heer Johan Malcorps : Mijnheer de minister, het blijft een heel rare manier van werken door twee partijen. De tekst verwijst immers enkel naar de sp . a en de VLD. Begrijpt u me echter niet verkeerd, uiteraard vormde het oorspronkelijke A19- tracé een nog groter probleem, dat wij trouwens altijd hebben bestreden, samen met de sp . a en andere partijen. Het is echter niet omdat we de hel niet willen, dat we het vagevuur mogen binnenhalen.
We willen zeker meepraten over een bypass. Het klopt dat moet worden gezocht naar een oplossing voor de mobiliteitsproblemen in de streek. Ik ben met een aantal vrienden ter plekke geweest en kan me dus een redelijk beeld vormen van de problemen met de N8 en met Pilkem Ridge. Ik ben het ermee eens dat iets moet gebeuren, maar het eerste deel van de bypass, tussen Ieper en Steenstrate, vormt in elk geval een groot probleem.
Ik haal Pilkem Ridge niet zomaar aan om moeilijk te doen. In het gebied kampen we immers niet enkel met problemen inzake de open ruimte en de landbouwgrond, maar ook met moeilijkheden op het vlak van het cultuurhistorisch erfgoed. Pilkem Ridge is een van de belangrijkste slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. Op de tocht tussen Ieper en Passendale sneuvelden heel veel soldaten onder wie veel Engelsen. De slag kostte 400.000 tot 450.000 levens. Op 31 juli 1917 vielen op die plek 12.000 doden en ruim 32.000 gewonden tijdens de derde slag bij Ieper. Het gaat met andere worden over een plek met een heel bijzondere cultuurhistorische waarde.
We moeten dan ook heel goed nadenken welke infrastructurele werken op die plek tot de mogelijkheden behoren. Een MER opstellen alleen, is niet voldoende. We moeten ook nadenken over de mogelijkheid tot vredeseducatie en zacht toerisme - al klinkt dit misschien een beetje cynisch. We moeten immers rekening houden met het collectieve geheugen. Een autosnelweg van het type primair II zomaar door het gebied trekken, kan voor veel mensen heel moeilijk liggen. Er moet worden nagedacht over alternatieven. Zo ligt er in Ieper een brug die nergens heen leidt. Misschien kan die worden aangesloten op de ring zodat er een verbinding ontstaat met de weg naar Diksmuide. Op het laatste stuk kan een bypass worden aangelegd naar de N8. Ik herhaal dat het bijzonder moeilijk zal zijn om het eerste deel aan te leggen.
De voorzitter : Minister Stevaert heeft het woord.
Minister Steve Stevaert : Mijnheer Malcorps, de indruk mag niet worden gewekt dat andere partijen niet bekommerd zijn over Pilkem Ridge. De heer Loones heeft het probleem al ontelbare keren aangehaald en ik neem aan dat ook CD&V, sp . a en VLD zich erover bekommeren. Los hiervan, merk ik dat er een consensus groeit over de partijgrenzen heen. Ik merk aan uw opstelling dat ook u in grote lijnen naar een consensus streeft.
De heer Johan Malcorps : Mijnheer de minister, u mag me geen woorden in de mond leggen, want met het eerste deel van het plan gaan we helemaal niet akkoord.
Minister Steve Stevaert : Mijnheer Malcorps, dan bent u het toch al voor 60 percent met de anderen eens en over de knelpunten moet nog verder worden gediscussieerd. Een gewestplanwijziging ressorteert bovendien onder de bevoegdheden van minister Van Mechelen. Laten we niet op het dossier vooruitlopen. Heel wat procedures moeten nog worden doorlopen. Noch de sp . a, noch de VLD nemen ter plaatse de beslissingen, wel de Vlaamse regering en het Vlaams Parlement.
De voorzitter : Het incident is gesloten.