Commissie voor Leefmilieu, Natuurbehoud en Ruimtelijke Ordening Vergadering van 02/03/2000
Vraag om uitleg van de heer Kris Van Dijck tot mevrouw Vera Dua, Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw, over de besmetting van herten met paratuberculose in de Ardennen en de mogelijke gevolgen voor het wildbestand in Vlaanderen
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Van Dijck tot mevrouw Dua, Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw, over de besmetting van herten met paratuberculose in de Ardennen en de mogelijke gevolgen voor het wildbestand in Vlaanderen.
De heer Van Dijck heeft het woord.
De heer Kris Van Dijck : Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, deze vraag heeft misschien op het eerste gezicht geen direct belang voor het Vlaams Gewest, maar ik vond het toch opportuun ze te stellen. De fauna kent immers geen gewestgrenzen.
Een tijd geleden werd onze aandacht getrokken door het feit dat in de Ardennen op korte tijd heel wat herten stierven. Onmiddellijk werd een verband gelegd met een chronische maaginfectie, paratuberculose. Dat is vreemd, want deze ziekte komt in het wild zelden voor. We hebben enkele diensten gecontacteerd. De ene sprak over paratuberculose, een andere had het over de mycobacterium avium avium. Er was dus enige onduidelijkheid.
Paratuberculose komt naar verluidt wel voor in wildparken. Dat baart ons zorgen. Bij herten komt het ook voor op plaatsen waar het wild wordt bijgevoederd. De bacterie komt het meeste voor bij herkauwers, en zou terug te vinden zijn op besmette weiden. Ze heeft het vermogen om daar ruim acht maanden te overleven. Paratuberculose zou niet alleen een invloed hebben op de melk- en vleesproductie, maar ook de dood tot gevolg hebben, zoals bij de herten bleek.
Paratuberculose bij herkauwers wordt wel eens in verband gebracht met de ziekte van Crohn. Eerstdaags zou daarover een document verschijnen van de Europese Unie. Over deze ziekte heb ik tijdens de vorige zittingsperiode al een vraag gesteld, naar aanleiding van de bespreking van het decreet op de openbare toiletten. Het is een niet te onderschatten darmziekte, die sterk uitbreiding neemt, ook in Vlaanderen. Dat is de reden waarom ik een verband heb gelegd tussen de beide verschijnselen. Het document van de Europese Unie zal hier uitsluitsel over geven.
Paratuberculose zou ook op passieve wijze worden overgebracht door konijnen en vogels. Natuurlijke grenzen vormen daarvoor geen obstakels. In het geval van hondsdolheid werd al vaak gezegd dat de natuurlijke grens van Maas en Samber belet dat de ziekte uit de Ardennen uitbreiding neemt naar het noorden. Voor vogels is dat echter geen barrière. Er bestaat dus een gevaar dat de ziekte uitbreidt naar Vlaanderen.
Mevrouw de minister, hebt u kunnen achterhalen of het inderdaad om paratuberculose gaat, dan wel om de mycobacterium avium avium? Als het paratuberculose betreft, is dan in een bestrijdingsplan voorzien, vergelijkbaar met dat tegen rabiës? Is het nodig dat Vlaanderen dit op de voet volgt? Hebt u al maatregelen genomen, bijvoorbeeld ten aanzien van jagers? Veel Vlamingen gaan immers in de Ardennen op jacht.
De voorzitter : Minister Dua heeft het woord.
Minister Vera Dua : Mijnheer de voorzitter, collega's, maandag had een vergadering plaats met de afdeling Bos en Groen, de diensten van het Waals Gewest en de federale instanties. Daar werd het probleem van de sterfte onder herten besproken. Er kwam geen echte duidelijkheid, zodat de volgende informatie als voorwaardelijk moet worden beschouwd.
De sterfte in de streek van Marche zou niet zijn veroorzaakt door de mycobacterium paratuberculosis, maar waarschijnlijk door de aanverwante soort mycobacterium avium avium.
Eigenlijk is dit goed nieuws, want in tegenstelling tot paratuberculosis is deze ziekte niet overdraagbaar op vee. Ook voor de mens zou het risico beperkt zijn. Er werd trouwens nog geen oorzakelijk verband gevonden tussen paratuberculose bij runderen en de ziekte van Crohn.
Op uw concrete vragen kan ik het volgende antwoorden. Door de bevoegde diensten en het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer werd bevestigd dat er geen aanwijzingen werden gevonden dat paratuberculose momenteel voorkomt onder het wildbestand in Vlaanderen.
De maatregelen bij het eventueel voorkomen van paratuberculose zijn zeker niet van dezelfde grootteorde als rabiës, omdat het besmettingsgevaar voor de mens minder groot is. Vermits er momenteel geen gevallen voorkomen in Vlaanderen, is dit probleem voorlopig niet aan de orde. Indien er zich maatregelen zouden opdringen in de nabije toekomst, dan moet de federale overheid het initiatief nemen, vermits dit een federale bevoegdheid is waarbij we, als het zo ver komt, ons uiteraard zullen aansluiten.
Met de Waalse administratie is overeengekomen dat regelmatig zal worden gerapporteerd over de evolutie met betrekking tot deze ziekte op wild. Tevens werden contacten gelegd met professor Paul Simoens van de faculteit diergeneeskunde van de UG en zijn collega´s. Ook deel ik u mee dat voor België de coördinatie voor deze problematiek bij het federale ministerie van landbouw ligt, in het bijzonder bij de heer Jacques Godfroid van het Centrum voor Onderzoek in de Diergeneeskunde en Agrochemie.
Wat de risico´s van het overbrengen van de ziekte naar Vlaanderen betreft, blijkt dat de Samber en de Maas als natuurlijke buffer voor de verspreiding van paratuberculose of aanverwante bacteriën vrij zwak is, gezien ook het mogelijk voorkomen van deze ziekte op andere wildsoorten dan de herten.
Momenteel worden geen maatregelen genomen ten aanzien van de Vlaamse jagers. Algemene waakzaamheid is wel geboden en de situatie wordt dan ook op de voet gevolgd door onze bevoegde diensten. In overleg met de federale overheid kunnen altijd de passende maatregelen genomen worden indien dit noodzakelijk wordt geacht.
Tot besluit wens ik te stellen dat er geen reden is tot ongerustheid of paniek.
De voorzitter : De heer Van Dijck heeft het woord.
De heer Kris Van Dijck : Ik dank de minister voor haar antwoord en hoop dat de bevoegde minister van het Waals Gewest eenieder tijdig de nodige richtlijnen zal geven.
De voorzitter : Het incident is gesloten.