Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Minister-president, we hebben het al enkele keren gehad over al dan niet samenvallende verkiezingen. Degenen die in dit land graag een institutionele status quo willen, zijn natuurlijk gebaat bij altijd samenvallende verkiezingen. Volgend jaar vallen ze hoe dan ook samen rekenkundig, niet omdat men dat per se zo gewild heeft. Alles zit echter in de pijplijn om ervoor te zorgen dat er ook na 2014 op een structurele manier samenvallende verkiezingen zijn.
In 2008, minister-president, hebt u nog geen standpunt ingenomen. U zei toen dat het over het monster van Loch Ness ging dat op het droge getrokken moest worden, omdat eerst de grondwetsartikelen nog in herziening moesten worden gesteld, wat toen nog niet het geval was. We zijn nu 2013, en nu is het wel zover: het monster van Loch Ness ligt op het droge. De grondwetswijziging ter zake ligt in de Senaat ter bespreking, net als een aantal wetsvoorstellen die daar uitvoering aan moeten geven.
U hebt vorig jaar in dit parlement gezegd dat u het persoonlijke standpunt innam tegen samenvallende verkiezingen te zijn, omdat men uw beleid apart zou moeten kunnen beoordelen. Dat is nogal wiedes. Bovendien, als er samenvallende verkiezingen zijn, worden dit parlement en dit beleidsniveau opnieuw ondergeschikt gemaakt aan de verkiezingsresultaten en de regeringsvorming op federaal niveau.
Minister-president, blijft u bij uw standpunt nu de zaken daar ter bespreking voorliggen? Is dat ook het standpunt van uw regering? Wat zult u alsnog doen om te verhinderen dat na 2014 de verkiezingen voor het federale en regionale parlement op een structurele manier samenvallen?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Mijnheer Van Hauthem, ik zal vrij kort zijn, maar zoals steeds duidelijk. In het regeerakkoord en de resoluties is niets bepaald over die samenvallende verkiezingen. Ik spreek hier in persoonlijke naam, want er is geen element in het regeerakkoord en dit parlement heeft dat in 1999 ook niet in de resoluties opgenomen. Maar ik ben persoonlijk niet voor samenvallende verkiezingen.
Het is onafwendbaar dat de verkiezingen in 2014 samenvallen. Het is een samenloop van omstandigheden dat we samenvallende verkiezingen de moeder van alle verkiezingen, zoals ze nu al worden genoemd zullen organiseren.
Ik heb de indruk dat degenen die altijd hebben gepleit voor samenvallende verkiezingen, nu wat minder enthousiast zijn. Ik krijg dus steeds meer aanhang om te zeggen dat samenvallende verkiezingen toch niet zon goed idee zijn. Ik zal geen namen noemen, maar ik heb dat aanvoelen.
Als de Senaat de grondwetswijziging goedkeurt het ligt daar voor ter bespreking kan er een mechanisme in werking treden dat, nadat de Kamer het met een bijzondere meerderheid mogelijk heeft gemaakt, ook dit Vlaams Parlement er met een bijzondere meerderheid voor zorgt dat de Vlaamse verkiezingen niet samenvallen met de andere verkiezingen. Ik ga ervan uit dat na de verkiezingen van 2014 ook dit Vlaams Parlement, wanneer het de bevoegdheid krijgt daar ga ik ook van uit , er met een bijzondere meerderheid voor zal zorgen dat er na 2014 geen samenvallende verkiezingen meer zullen zijn.
Dat is een duidelijk standpunt, waarvan ik hoop dat het aan uw vraag beantwoordt.
Minister-president, uw hoop is ijdel. Hou toch op met u weg te steken achter het Vlaams regeerakkoord. Het staat er niet in, maar er staat ook niet in dat de Vlaamse Regering pro samenvallende verkiezingen zou zijn. Wat is dat hier op de duur nog voor een parlement en een regering die zeggen dat iets waar niets over instaat in het regeerakkoord (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
Er staat ook niet in dat de Vlaamse Regering pro samenvallende verkiezingen is. U kunt misschien proberen om over iets dat niet in het regeerakkoord staat, noch in de ene, noch in de andere zin, uw regering uiteindelijk op één lijn te krijgen.
De bevoegdheid die naar hier zou komen, om het Vlaams Parlement dezelfde bevoegdheid te geven om over de duur van haar mandaat te beslissen, is pure theorie. U gaat toch niet eerst de samenvallende verkiezingen in de Grondwet structureel regelen. In die grondwetsbepaling staat dat een wet na de verkiezingen van 2014 eventueel de bevoegdheid daarvoor kan overdragen aan het Vlaams Parlement. Eerst is het een stemming over de Grondwet, dan is de zaak in de sacoche. En na de verkiezingen van 2014 moet je in het federaal parlement nog een tweederdemeerderheid vinden om het naar hier over te dragen. Dat gelooft u toch zelf niet.
Minister-president, uw antwoord voldoet mij niet. Ik hoop dat u nog enige actie onderneemt.
De heer Diependaele heeft het woord.
Ik wil me aansluiten bij het antwoord van de minister-president. Op dit moment heeft de Vlaamse Regering geen enkele impact op de verkiezingen van volgend jaar. Dat is nu eenmaal zo.
Verder vinden wij dat elk beleidsniveau op zijn merites moet worden beoordeeld, zoals dat in elke federale staat in de wereld gebeurt. Wij zijn dus ook tegen samenvallende verkiezingen. We zullen zien. Die teksten zijn in juli vorig jaar ingediend en moeten worden aangepast. Sindsdien zijn ze niet geagendeerd.
De heer Van Rompuy junior heeft een voorstel ingediend om de deelstaatverkiezingen zes maand te vervroegen, maar zelfs dat schaamlapje heeft men hem niet gegund. We zullen nu zien wat er gebeurt na 2014, want het staat vast dat ze volgend jaar zullen samenvallen.
De heer Bouckaert heeft het woord.
Ik pleit in het debat over samenvallende verkiezingen voor consequentie in de argumenten. Men is tegen samenvallende verkiezingen omdat men zegt dat in een federalisme met twee, tweeënhalf of drie, een deelstaat te zwaar weegt, zodat dat het federale regeringsniveau doorkruist. Dat is het meest gehoorde argument tegen samenvallende verkiezingen.
Wel, wie dat zegt, die doekt het federalisme beter op. Ofwel keren we dan terug naar de unitaire staat, ofwel wordt het land gesplitst in twee onafhankelijke staten. Als men eerlijk gelooft in een federale staat of in een confederale staat verder uitgediept , dan is men tegen samenvallende verkiezingen.
Voorzitter, ik wil ook eerlijk zijn. Mijn partij beschikt over kwalitatief zeer hoogstaande mensen, maar we zijn niet zo talrijk, en als de verkiezingen zouden samenvallen, dan zou dat een beetje moeilijk liggen. Daarom spelen we hen graag twee keer na elkaar uit. Dat geef ik grif toe.
De heer van Rouveroij heeft het woord.
Collegas, in 2009 waren er Vlaamse en Europese verkiezingen, in 2010 federale verkiezingen, in 2012 provinciale en gemeenteraadsverkiezingen. In 2014 zijn er samenvallende verkiezingen. Eindelijk, want door de bomen van de verkiezingen kan de kiezer op den duur het bos niet meer zien, en dat lijkt me geen goede zaak voor de politiek en de politieke partijen. Wij hopen alleszins dat ten minste 2015, 2016 en 2017 jaren zullen zijn waarin op alle bestuursniveaus kan worden geregeerd, waar de dingen zullen kunnen worden gedaan die we horen te doen, zonder de slagschaduw van een verkiezing. In 2018 worden de kiezers immers andermaal opgeroepen, dan weer voor de provincie- en de gemeenteraadsverkiezingen.
Voorzitter, het verbaast me altijd als democraten pleiten voor minder verkiezingen in plaats van voor verkiezingen voor elk niveau apart. (Applaus bij CD&V en LDD)
Natuurlijk moet de volwassenheid van elk niveau worden gerespecteerd. Federaal werd gesteld dat de begroting niet kon worden goedgekeurd omdat er gemeenteraadsverkiezingen waren. Die gemeenteraadsverkiezingen kunnen niet leiden tot dat gevolg, tot dat uitstel van de begroting. In alle bescheidenheid, we hebben aangetoond dat het mogelijk is een begroting goed te keuren, ook al is men zich lokaal aan het opwarmen voor die verkiezingen.
Mijnheer Bouckaert, ik dank u voor uw oprechtheid. Die siert u uitermate. We kennen voorbeelden van kleine partijen die groot worden en van grote partijen die minder groot worden. Het politieke landschap evolueert. De heer Diependaele deelt mijn standpunt.
Als volwassen deelstaat heeft Vlaanderen er recht op dat we aan de kiezer voorleggen wat we hebben gedaan en dat de politieke partijen kunnen zeggen wat ze zoal aan de kiezer voorstellen als die voor hen kiest. Dat lijkt me een volwassen toestand. Ik hoop dat we dat ook na 2014 kunnen realiseren, dus zonder samenvallende verkiezingen.
Minister-president, als we dat willen realiseren, dan moeten we dit nu tegenhouden. Men wil immers geen aparte verkiezingen. Men wil geen politieke en communautaire avonturen. Men wil geen federale en regionale meerderheden die van elkaar verschillen. Men wil dat niet. Dat zou tot institutionele avonturen kunnen leiden. Daarmee geeft men eigenlijk ook toe dat in dit land het federalisme compleet mislukt is. Uw rol stel ik echter toch ter discussie, want wat is nu uiteindelijk uw soortelijk gewicht? U bent de minister-president. U bent de belangrijkste man in uw partij, want u wordt volgend jaar het boegbeeld, en u slaagt er niet in om zelfs uw eigen partij ervan te overtuigen die grondwetsherziening voor de toekomst niet goed te keuren. Zelfs het schaamlapje dat dit Vlaams Parlement ooit de bevoegdheid zou krijgen quod non , krijgt u niet. Ik vraag me dus af wat het soortelijk gewicht is van een minister-president die in eigen naam wel goede standpunten vertolkt, maar zelfs zijn eigen partij niet op die lijn krijgt. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.