Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de stand van zaken betreffende de tbs-regeling in het onderwijs
Verslag
De heer Bouckaert heeft het woord.
Voorzitter, mijn actuele vraag heeft betrekking op de zogenaamde tbs. Dat staat niet voor te brave senioren. In dat geval zou het over mij gaan. Het gaat hier om de terbeschikkingstelling van leerkrachten die vanaf 58 jaar genieten van een Vlaamse versie van het brugpensioen.
In februari 2012 heeft de Vlaamse Regering de afschaffing van de tbs-regeling aangekondigd. De vakbonden waren toen heel boos en dreigden met een staking. De Vlaamse Regering heeft die staking kunnen verhinderen door te beloven onderhandelingen te voeren over overgangsmaatregelen voor de leerkrachten die al dicht bij de tbs staan.
We hebben vernomen dat minister Smet heel dicht bij een akkoord met de vakbonden stond. De Vlaamse Regering heeft afgelopen vrijdag echter een marathonvergadering gehouden. De regeling die bijna met de vakbonden zou zijn overeengekomen, zou daar zijn afgeschoten. De N-VA en de rechtse CD&V, wat dit ook moge betekenen, zouden tegen zijn.
Bovendien werd in de pers gezegd dat er ook een revanchegevoel meespeelt bij de N-VA en CD&V. Zij voelen zich gepakt, gevloerd door de nieuwe regeling van de miserietaks of verdeeltaks. Dat heeft voor vertraging gezorgd en grijpt zwaarder in op hun kiespubliek.
Tegen 15 mei moeten de leerkrachten weten wat ze gaan doen. Minister, lopen die onderhandelingen inderdaad spaak? Wat is de reden van de onenigheid in de Vlaamse Regering?
Mevrouw Deckx heeft het woord
We hebben in december vernomen dat de vervroegde pensioenleeftijd van de burgers moet worden opgetrokken. Er is dan ook een beslissing over de tbs-regeling genomen. Die wordt afgeschaft, behalve voor kleuterleidsters op de leeftijd van 58 jaar.
Het parlement heeft aangedrongen op sociaal overleg. We hebben een motie ingediend en aan de minister gevraagd om dat overleg op te starten zodat we zo snel mogelijk tot een besluit kunnen komen rekening houdend met overgangsmaatregelen voor leerkrachten die heel binnenkort onder die tbs-regeling zouden vallen. Verder was het de bedoeling te zoeken naar stimulansen om oudere leerkrachten te overtuigen om langer en gemotiveerd aan het werk te blijven.
De heer Bouckaert legt vandaag de nadruk op onenigheid in de Vlaamse Regering. Minister, ik heb dat artikel ook gelezen. U zult daar wellicht ook een antwoord op geven. Mijn zorg gaat vooral uit naar al die leerkrachten die momenteel in onzekerheid leven. Met het oog op 15 mei zou ik u willen vragen of u een stand van zaken kunt geven in dit dossier. Heel wat mensen moeten immers belangrijke beslissingen nemen. Verder moeten ook de scholen zicht hebben op hun personeelsbeleid vanaf 1 september.
Minister Smet heeft het woord.
Er wordt veel gezegd. Soms frons ik dan mijn wenkbrauwen, soms niet. Soms word ik dan een beetje geïrriteerd, zoals vanochtend op de radio. Een krant schreef dat de voorstellen van het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO) over de hervorming van het secundair onderwijs mijn voorstel zouden neersabelen, terwijl ze daar eigenlijk een bevestiging van zijn. In zon geval raak ik soms geïrriteerd.
Wat is er nu aan de hand? De Vlaamse Regering heeft een standpunt ingenomen waarover we de volgende dagen verder zullen onderhandelen met de vakbonden. Ik vind ook dat de mensen in het onderwijs duidelijkheid moeten krijgen. Dat moet gebeuren voor 1 juni omdat de scholen zich dan kunnen organiseren en de nodige aanvragen kunnen indienen. Het dossier van de tbs zal de komende dagen hopelijk op een correcte manier en in onderhandeling met de vakbonden kunnen worden afgerond. De Vlaamse Regering heeft altijd gezegd dat de beslissing over de tbs behouden moet blijven. De overgangsmaatregelen, het wachtgeld enzovoort moeten worden besproken in het kader van het loopbaandebat. We zijn daarmee bezig. Ik vraag u dan ook nog een paar dagen geduld. Dan krijgen u, mijnheer Bouckaert, maar vooral de leerkrachten duidelijkheid. Ik ben het ermee eens dat er snel een antwoord moet komen. We bereiden ons daarop voor.
Ik ben ontroerd dat u de mogelijke onenigheid binnen de Vlaamse Regering zo wilt toedekken. De feiten zijn echter de feiten. In februari is de tbs-regeling afgeschaft. Daardoor is er enorm veel onrust gecreëerd bij de leerkrachten in Vlaanderen, zeker voor de mensen die legitieme verwachtingen koesteren om alsnog van die tbs-regeling te genieten. Dat dossier is nu nog altijd niet afgerond. We horen wel dat er gebakkelei is in de regering. Dat is slecht beleid, dit had al veel langer geregeld moeten worden.
Minister, ik heb de indruk dat u een beetje cavalier seul speelt in die zaken, dus zonder rugdekking van de andere partners in de Vlaamse Regering. U blijkt engagementen aan te gaan waarvoor u nadien misschien wel wordt teruggefloten. Dat politieke spelletje is niet goed voor onze leerkrachten die daarover zekerheid willen.
Minister, ik heb de indruk dat de heer Bouckaert deel uitmaakt van de regering, want hij weet, beter dan wie ook, wat daar allemaal gebeurt.
Ik wil nog eens benadrukken dat het mijn bekommernis is om te komen tot een regeling voor de Vlaamse leerkrachten. Minister, als u toch nog aan het onderhandelen bent en u zou dat nog niet gedaan hebben, dan zou ik u ook aandacht willen vragen voor de leerkrachten die al in het systeem hadden kunnen stappen maar dat nog niet hebben gedaan. Ik zou u willen vragen dat u hun rechten voor de toekomst vrijwaart. Ik vind dat een heel belangrijk item.
De heer Van Dijck heeft het woord.
Voorzitter, mijn fractie en mijn partij worden vernoemd en er wordt gezegd dat mijn partij dit vooral vanuit budgettair oogpunt bekijkt.
De onderhandelingen over de tbs-regeling zijn zeer belangrijk, want het gaat ook over de toekomst van het onderwijs. Het gaat niet alleen over een budget, maar het is ook een maatschappelijke discussie die past in het debat over langer werken. Laat me ook vooral de focus leggen op de pedagogische relevantie. Overgangsmaatregelen zijn belangrijk, maar we moeten ook het volledige spectrum van het onderwijs bekijken. Er is een contingent leerkrachten dat beperkt is. Velen roepen om kleinere klassen. Je kunt bezwaarlijk velen laten uitstromen en weinigen laten instromen en vervolgens kleinere klassen maken.
Het gaat dus niet alleen om budgettaire overwegingen, maar ook over kwaliteit. Ik heb er alle vertrouwen in dat deze onderhandelingen tot een goed einde worden gebracht vanuit de drie belangrijke invalshoeken: de budgettaire, de maatschappelijke en de pedagogische. (Applaus bij de N-VA)
De heer Watteeuw heeft het woord.
Minister, het gaat er niet over wat mevrouw Deckx suggereert of er ruzie is in de regering of niet. Het gaat over het belang van de leerkrachten en van de scholen. Ik vind het dan vreemd dat u in februari een aankondiging doet en paniek en onrust zaait en dat er nu nog altijd geen duidelijkheid is. Leerkrachten willen weten hoeveel zij zullen werken. Nu verkeren ze in complete onzekerheid. Dat gaat toch niet.
Intussen is het half mei. Wat hebt u intussen gedaan om die duidelijkheid te scheppen? Ik vraag me ook af wat u intussen hebt gedaan voor de leerkrachten die hadden gepland om zeer snel over te stappen naar de tbs-regeling, maar dat even hebben uitgesteld in het belang van de leerlingen. Ze weten nu nog altijd niet wat hun statuut is en wat zij mogen verwachten. U moet zeer, zeer, zeer dringend duidelijkheid scheppen.
De heer De Meyer heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, sommigen die hier een betoog houden, moeten wel eens nagaan wat ze in de loop van de legislatuur over dit dossier verteld hebben en in welke mate ze een consequente lijn aanhouden.
Voorzitter, dit dossier is te belangrijk voor politieke spelletjes: laat dat heel duidelijk zijn. Minister, de motie die we hebben goedgekeurd in het Vlaams Parlement, geeft de lijn aan voor onderhandelingen. De moties en de amendementen die we niet hebben goedgekeurd, geven ook een lijn aan voor de regering en voor de beslissing die ze moet nemen.
Zekerheid voor de mensen die wachten op de beslissing, is bijzonder belangrijk. Ook voor de scholen is dat belangrijk, want het is essentieel dat er op 1 september voldoende leerkrachten in de scholen zijn. Minister, als ik goed geluisterd heb, meen ik te mogen begrijpen dat we op het einde van deze week een beslissing mogen verwachten.
Mevrouw Vanderpoorten heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, uiteraard willen leerkrachten weten waar ze staan, maar ik denk dat de minister dat ook wel wil weten. Het zal wel zijn dat het geen evidente beslissing is voor de Vlaamse Regering. Ik kan me daar echt wel iets bij voorstellen.
Mijn vraag gaat over het loopbaandebat. U hebt altijd gezegd dat deze beslissing zou passen in het loopbaandebat. Wordt daarover de volgende dagen al iets bekend? Anders wordt er alleen een negatieve beslissing genomen over het beroep van leerkracht en ik denk dat het eerder afradend zou werken voor toekomstige leerkrachten dan dat het aantrekkelijk zou zijn.
Ik heb me de afgelopen maanden, mijnheer Watteeuw, wel degelijk met dit dossier beziggehouden. We hebben eerst opnieuw het loopbaandebat opgestart. Dat moest gebeuren en is ook gebeurd. We hebben dan ook opnieuw over tbs gesproken. Ik heb me laten leiden door de beslissing van de regering, als uitgangspunt uiteraard, maar ook door de redenen die ons ertoe genoopt hebben om die beslissing te nemen. Dat gaat niet enkel om de besparing of het budgettaire aspect, ook de arbeidsmarkt speelt mee, net als het maatschappelijke aspect.
Uiteraard, mijnheer De Meyer, laat ik me ook leiden door een resolutie die is goedgekeurd door meerderheid en oppositie in dit parlement. Mijnheer Bouckaert, ik zou niet zeggen dat ik een cavalier seul ben, als ik op basis van die principes de onderhandelingen voer. Ik voer die onderhandelingen vanuit een rechtvaardig en redelijk oogpunt, maar ook heel duidelijk vanuit de beslissing die de regering heeft genomen.
Wij zullen, als we de beslissing over tbs moeten nemen, niet over het hele loopbaandebat kunnen beslissen. Daarvoor hebben we meer tijd nodig. Ik hoop dat we het verder kunnen zetten. Het loopt op dit moment. We moeten nu eerst die duidelijkheid over tbs geven en dan uiteraard meteen verder gaan in het loopbaandebat. Het blijft mijn ambitie om daarover de komende maanden duidelijkheid te kunnen geven.
Ik ben het absoluut eens met degenen die vinden dat we zo snel mogelijk duidelijkheid moeten geven aan de leerkrachten en aan de scholen. Mijnheer Watteeuw, heel concreet, in april zijn er mensen op tbs kunnen gaan. U hebt dat blijkbaar niet gezien, maar het is wel gebeurd. De aanvragen die waren ingediend, zijn daadwerkelijk behandeld in april. In afwijking van onze initiële beslissing hebben we die mensen toch op tbs laten gaan.
We zullen zo snel mogelijk duidelijkheid verschaffen. Ik hoop dat we dat kunnen doen in goede en redelijke onderhandelingen met de vakbonden en alle partners rond de tafel. Zodra er nieuws is, twijfel ik er niet aan dat u dat via de geëigende kanalen zult vernemen.
Vrijdag, minister?
Minister, het is juist dat u zich laat leiden door de resolutie van het Vlaams Parlement, maar die resolutie geeft algemene regels. Naargelang de gedetailleerde regeling voor tbs, kan dat toch honderdduizenden en miljoenen euros schelen. Dat is natuurlijk niet uitgewerkt in de resolutie.
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat u een regeling hebt getroffen met de vakbonden en dat die dus echt wordt teruggefloten door de regering. Minister Muyters is ook kwaad omdat hij in zijn miserietaks 10 miljoen euro heeft gemist door de vertraging die te wijten is aan de socialistische coalitiepartner.
Ik verwijs naar de vraag van mevrouw Helsen straks. U speelt ook voor een stuk cavalier seul voor de hervorming van het secundair onderwijs. Mensen doen schitteren hebt u uitgevaardigd en nu vertelt de hoofdspeler in het secundair onderwijs, goed voor 75 procent van de leerlingen, daarover toch fundamenteel andere dingen. Ik ben voor de afschaffing van tbs, maar ik zou toch één uitzondering maken, namelijk dat de Vlaamse Regering ter beschikking wordt gesteld. (Rumoer)
Minister, ik begrijp dat u aan het werk bent. Ik wens u heel veel succes, zodat u snel kunt landen. Mijnheer De Meyer, u weet blijkbaar meer dan de anderen hier. Ik hoop dat u gelijk hebt en dat er vrijdag inderdaad een concreet antwoord komt op de vele vragen die in het onderwijsveld leven. Ik dank u.
De actuele vragen zijn afgehandeld.