Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het versneld invoeren van spitsstroken als tijdelijke maatregel tegen acute verkeerscongestieproblemen
Actuele vraag over het voorstel van de VAB voor de bijkomende openstelling van pechstroken
Verslag
Alvorens het woord aan de eerste vraagsteller te geven, wil ik nog opmerken dat we tijdens de actuele vragen geen papieren gebruiken. Ik herhaal die oproep omdat dit de spitsvondigheid tijdens de debatten ten goede komt. De heer Keulen is in dit verband een van de meest uitgesproken figuren.
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, ik probeer nooit een tekst af te lezen en mijn inspiratie onder meer uit uw aanwezigheid te halen. (Gelach)
Als dat geen mooie opener van deze vergadering is, weet ik het ook niet meer. Aangezien ik dit als lid van de oppositie heb gezegd, denk ik dat ik nu minstens een minuut spreektijd meer krijg.
Minister, als het goed is, mag het ook worden gezegd. De Vlaamse Automobilistenbond (VAB) heeft u een positief rapport gegeven. Het gaat dan specifiek om de installatie van een spitsstrook op de E313. We kennen dat verhaal. Gezien het succes van die spitsstrook is het begrijpelijk dat VAB nu vraagt ook op de E40, de E19 en de E34 spitsstroken te installeren.
Voorzitter, ik verwijs nu even naar een resolutie uit december 2007. U was toen nog afgevaardigd citoyen. Nu bent u afgevaardigd président. Mevrouw De Ridder was toen hoofdindiener en eerste ondertekenaar van het voorstel van resolutie. Ze vroeg de minister van Openbare Werken om, onder meer vanwege het succes in Nederland, de installatie van spitsstroken te onderzoeken.
Minister, spitsstroken zorgen voor een uitbreiding van de wegcapaciteit, voor minder files en voor minder schadelijke emissies. In de media verklaart u spontaan dat u dat wilt onderzoeken. Eigenlijk hebt u die vraag al in 2007 gekregen. We zijn ondertussen vier jaar verder. Hoever staat u en wat betekent dit voor de invoering van meer spitsstroken op de Vlaamse autosnelwegen?
De heer de Kort heeft het woord.
Ik ben blij dat de heer Keulen de spits heeft afgebeten.
Minister, ik wil u feliciteren met de eerste spitsstrook. We kunnen in de toekomst misschien beter spreken over de eerste Crevits-strook. Ik hoop dat er nog veel andere Crevits-stroken mogen komen langs onze autosnelwegen.
De eerste evaluatie van de spitsstrook ter hoogte van de E313 is positief. Dat heeft te maken met de combinatie van de signalisatieborden en de lichtkranten die zijn aangebracht. Voor een verdere implementatie moeten we nagaan waar die spitsstroken verder kunnen worden aangelegd. Wat de congestie betreft, is de Antwerpse regio Brussel voorbijgestoken voor wat het aantal filedagen betreft. De vraag is dan ook of het niet wenselijk is om verder in die richting te kijken en of de volgende hotspot in die regio, vanaf Kleine Bareel tot Sint-Job, niet verder kan worden bekeken. Zowel s ochtends als s avonds zijn er daar problemen. Nu zijn er nog meer problemen omdat er ook werken worden uitgevoerd. Maar ook wanneer die onderhoudswerken zijn uitgevoerd, zal dit een hotspot blijven.
De heer Huybrechts heeft het woord.
Minister, na een vrij moeizame start met enkele ongevallen en pannes, blijkt dat die extra spitsstrook, de eerste in Vlaanderen tussen de Antwerpse ring en de splitsing van de E313 en de E34 in Ranst een succes is. We geven dat graag toe. In Nederland blijkt dat men de reistijden met het aanleggen van extra spitsstroken tot 68 procent heeft kunnen terugdringen. In Antwerpen gaat het om 50 procent.
Minister, ik wil u vragen om ook op de andere knelpunten die extra spitsstrook aan te leggen. De VAB pleit voor de aanleg op de knelpunten op de E19, de E40 en de E314 van extra spitsstroken. Ik besef dat de aanleg daarvan niet in een handomdraai kan gebeuren. De funderingen moeten worden verstevigd. De geluidschermen moeten eventueel worden verplaatst. Mogelijks staan ook brugpijlers in de weg. Daar hangt ook een serieus kostenplaatje aan. We weten echter allemaal dat ook de kosten, het tijdverlies en de milieuvervuiling die worden veroorzaakt door files, enorm zijn. Ik wil dan ook pleiten om minstens te onderzoeken op welke knelpunten die extra spitsstroken kunnen worden ingevoerd en om te blijven onderzoeken of er andere manieren bestaan om de files letterlijk en figuurlijk op te lossen.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik dank u voor de positieve evaluatie. Het is fijn dat zelfs de oppositie, als het goed is, dat beaamt.
Wat de spitsstrook tussen Antwerpen en Ranst betreft, zal het nog tot begin november duren vooraleer alle dynamische signalisatie zal zijn geplaatst. De spitsstrook werkt vandaag, maar het volledige intelligente systeem wordt nog volop uitgebouwd.
Die spitsstrook is een serieuze verbetering omdat we daarmee een flessenhals oplossen. Wanneer men voorbij Ranst komt, krijgt met twee snelwegen met tweemaal twee rijstroken. Aan de andere kant is er de Antwerpse ring. Daartussen zit de zone met slechts drie rijstroken. Wanneer men die tijdens de avondspits kan verruimen met één rijstrook tot vier rijstroken, dan krijgt men een veel vlottere verkeersafwikkeling van de Antwerpse ring naar de zones voorbij Ranst.
Uit het eerste onderzoek dat heeft plaatsgevonden, bleek dat de beste zone om een test te doen voor een spitsstrook de zone tussen Antwerpen en Ranst is.
Dat is nu gebeurd. De eerste evaluatie is ook positief. Ik heb het verkeerscentrum gevraagd om toch een aantal maanden te kijken hoe het verkeer evolueert. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de volumes toenemen, dat die spitsstrook meer verkeer aantrekt, maar dat zal dan waarschijnlijk een zeer positief effect hebben op het sluipverkeer dat nu pas in Ranst of verder op de snelweg komt. Dat moeten we goed in kaart brengen. Vooraleer ik een definitieve beslissing neem om een, twee of drie nieuwe spitsstroken aan te leggen, wil ik de evaluatie van de zone Antwerpen-Ranst zien.
Dat neemt niet weg dat het nu al tijd is daarover ben ik het met jullie eens om prioritaire keuzes te maken. Als we in een nieuwe zone investeren, waar doen we dat dan? Afhankelijk van je woonplaats zie je dat natuurlijk liever gebeuren rond Antwerpen of Brussel. Op dit ogenblik worden alle uitvalswegen van Brussel en Antwerpen in kaart gebracht en wordt er een inschatting gemaakt van de potentialiteit. Wat kunnen we doen? Hoeveel zal het ons kosten? De strook tussen Antwerpen en Ranst heeft uiteindelijk meer gekost dan ik initieel dacht. Is de investering de moeite waard?
Ik heb nog geen definitieve keuze gemaakt. Ik wil eerst rustig de evaluatie afwachten. Ik denk wel dat er heel veel potentieel zit op de E40 richting Leuven ik had nu graag gezegd tussen Brussel en West-Vlaanderen, maar daar staan te veel brugpijlers in de weg. Op de E40 richting Leuven zien we heel veel switchende rijstroken en trechters die verder terug uitwaaien. Hetzelfde zie ik op de E19. Daarbij moet je er wel rekening mee houden dat het bijzonder weinig nut heeft die zaken stadinwaarts te realiseren, omdat je dan op de ring komt die oververzadigd is. Je moet die zaken vooral staduitwaarts realiseren. De E19 biedt in ieder geval heel wat mogelijkheden.
Collegas, ik hoop om de prioritering die verder gaat dan die van een paar jaar geleden waarbij we tot de keuze Antwerpen-Ranst kwamen van kostprijs, nut, winsten, enzovoort eind dit jaar rond te hebben. Dan kunnen we volgend jaar de juiste keuzes maken. Hier geldt de remmende voorsprong. We hebben geleerd uit het eerste project. Als de evaluatie positief is, kunnen we versneld nieuwe projecten realiseren, zeker als de resultaten zoals de VAB die nu aangeeft binnen enkele maanden ook effectief bevestigd worden door het verkeerscentrum.
Minister, collegas, ik zou willen pleiten om hiermee door te gaan en ook vooral om parallel te werken. U moet die evaluatie zeker maken. Een mens wordt nooit dommer door te studeren. Tegelijkertijd kunt u ook al beginnen met studiewerk voor elders, bijvoorbeeld de E40 Leuven-Brussel. We weten dat die spitsstroken een meevaller zijn en dat ze veel positieve aspecten hebben: meer mobiliteit, minder milieuschade. Nederland is ook hier weer een stukje gidsland. Ik wil vooral een pleidooi houden om parallel te werken, te evalueren en te bestuderen, zoals de heer Peumans, de heer Decaluwe en mevrouw De Ridder hebben gevraagd in hun voorstel van resolutie in 2007. Voorzitter, u moet mij daar toch gelijk in geven.
Minister, ga en vermenigvuldig u, wat de spitsstroken betreft. Het is belangrijk dat u aangeeft dat u de verdere mogelijkheden alleszins wilt onderzoeken. Ik wil u vragen om bij de evaluatie rekening te houden met de congestie van een hele regio. Als zon spitsstrook wordt aangelegd en er daardoor opnieuw een versnelling en een betere reistijd is, wordt het omliggende wegennet inderdaad ontlast. In de regio rond Antwerpen sta je nu ook op de gewone wegen bumper aan bumper aan te schuiven, s morgens en s avonds. We moeten dat facet mee in ogenschouw nemen bij de evaluatie en de prioriteitsbepaling.
Minister, we weten dat de paars-groene regering het onderhoud van de wegen stiefmoederlijk heeft behandeld en dat we daar nog altijd de negatieve vruchten van plukken. Ik wil u vragen om inderdaad een grondige evaluatie te maken van wat nu voorligt. We moeten nagaan op welke wegen en welke knelpunten we de middelen het best moeten inzetten. We moeten inderdaad zoveel mogelijk middelen inzetten om het fileleed, dat onze maatschappij verschrikkelijk veel geld kost, zoveel mogelijk terug te dringen.
De heer DHulster heeft het woord.
Minister, we moeten blij zijn met alles wat helpt om de mobiliteitsproblemen in en rond Antwerpen op te lossen. Het is dan ook goed dat de eerste effecten van de spitsstrook vrij positief blijken te zijn. Ik wil ervoor pleiten om ook op iets langere termijn de evaluatie te maken om op iets langere termijn de effecten van een spitsstrook te kunnen meten.
De heer Reekmans heeft het woord.
Minister, spitsstroken werken, dat is duidelijk. Het is een goede zaak voor de autobestuurders die elke dag veel te lang in de file moeten staan. Ik wilde oorspronkelijk een vraag om uitleg stellen over dit thema. Daarom heb ik de schriftelijke vragen opgezocht die ik u al heb gesteld. Op 14 september 2010 stelde ik u een vraag met betrekking tot de spitsstrook op de E40 richting Luik ter hoogte van Leuven. U liet me toen weten dat de voorbereiding daarvoor was opgestart. Dat is een jaar geleden. Nu zegt u dat u pas beslissingen wilt nemen nadat de impact van deze spitsstrook bekend is. Wat bedoelde u een jaar geleden met die voorbereiding en hoe ver staat het er vandaag mee?
De heer Van Der Taelen heeft het woord.
Twee weken geleden was er het krankzinnige voorstel van Touring om onze wegen te versmallen. Nu denkt men uit te blinken in een soort spitstechnologie door spitsstroken uit te vinden. Minister, ik vrees dat dit een illusie is. Natuurlijk zijn we er niet tegen als dat het verkeer vlotter kan maken, maar laat ons niet denken dat we daarmee het vervoer in Vlaanderen gemakkelijker gaan maken.
Ik hoor de heer Keulen praten over spitsstroken op de E40 naar Brussel. Waar gaan die autos naartoe in Brussel? U kunt 38 rijstroken aanleggen, maar in Brussel zijn de straten tot nu beperkt tot maximaal twee rijstroken! Minister, ik denk dat het een illusie is. Ik apprecieer dat u het wil onderzoeken, maar denk toch niet dat het mobiliteitsprobleem in Vlaanderen kan worden opgelost door het aanleggen van extra stroken op plaatsen waar normaal autos in panne staan.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Om aan te sluiten bij de opmerking van de heer Van Der Taelen: ik denk dat we goed in het achterhoofd moeten houden waarom we die spitsstroken aanleggen en dat we zeker, zoals in heel de evaluatie tot nu toe al aan bod is gekomen, de spitsstroken niet naar de steden toe leggen, want dat is het probleem verleggen. Het is heel duidelijk dat we voorstander zijn van spitsstroken vanuit Brussel en vanuit Antwerpen, net om die flessenhalzen te vermijden. Daarom mijn pleidooi om de spitsstroken grondig te evalueren. Dat mag wat mij betreft snel gebeuren. De voorbeelden uit Nederland zijn ook positief. Dat moeten we ook mee in aanmerking nemen. Minister, mijn vraag aan u is om zo snel mogelijk te evalueren en ook andere trajecten aan te pakken.
Collegas, ik denk dat ik daarnet niet duidelijk genoeg geweest ben. De heer Van Der Taelen heeft niet geluisterd. Ik heb daarnet gezegd: spitsstroken aanleggen naar Antwerpen en naar Brussel, heeft geen zin, want je komt op de ring terecht! Spitsstroken aanleggen vanuit Brussel, richting Leuven, als je weet dat je verderop meer capaciteit hebt, betekent het oplossen van een flessenhals. Dat is een zegen voor de ring, mijnheer Van Der Taelen, want dan zorg je ervoor dat het verkeer in de avondspits sneller weg kan.
Gebruik dus de zone tussen Antwerpen en Ranst. Ik heb het daarnet ook uitgelegd, maar blijkbaar heb ik te snel gesproken. Je komt van de ring in Antwerpen, je hebt drie rijstroken en vanaf Ranst heb je er twee keer twee. Dat betekent dat je een flessenhals oplost door een pechstrook te gebruiken. Voor degenen die bang zijn dat ze in panne zullen vallen: er zijn pechhaventjes. Daarenboven is het een intelligent systeem. Als er een calamiteit is, dan komt er een rood kruisje op de borden en kun je de spitsstrook niet meer gebruiken. Dat is de filosofie.
De leden die denken dat we daardoor de Vlaamse congestieproblemen zullen oplossen, hebben ongelijk. Het is een middel om fouten of gebreken in het netwerk door plotse versmallingen, te herstellen door de doorstroming op een betere wijze te laten gebeuren.
De opmerkingen van de heren Reekmans en Keulen sporen volledig gelijk. Ik heb en dat blijkt uit het antwoord op de schriftelijke vraag van de heer Reekmans helemaal niet gewacht om studies aan te vatten voor nieuwe spitsstroken en om praktische voorbereidingen te doen. Ranst heeft mij immers geleerd dat het twee jaar duurt: bouwvergunning, pechhaventjes, stabiliteit enzovoort. Wij kunnen dus perfect de voorbereidingen doen, zodat we precies weten wat we allemaal moeten doen, maar voor de investeringsbeslissing wacht ik nog tot ik definitieve cijfers heb van het Verkeerscentrum.
Ik ben heel blij dat diverse collegas vroegen om de evaluatie af te wachten. Ik heb dat ook in mijn eerste antwoord aangehaald. Ik vind het goed dat VAB een eerste evaluatie doet, maar ik wil het hele systeem uitgerold zien en de filecijfers krijgen over enkele maanden, om zeker te weten dat de geïnvesteerde euros opbrengen wat we nu denken dat ze zullen opbrengen, en dat ze dat ook op duurzame termijn zullen blijven doen.
Dus ja, er zal verder geïnvesteerd worden in spitsstroken. En neen, er wordt niet gewacht met de praktische voorbereiding en studies tot ik mijn evaluatie heb. Maar ik zal het Verkeerscentrum wel laten evalueren, opdat men achteraf niet zou moeten zeggen dat men de effecten niet ziet. Ik wil de zekerheid dat er verder heel positieve effecten zullen zijn.
Het stuk Brussel-Leuven en het stuk E19 staduitwaarts zijn voor mij heel goede voorbeelden, maar ik heb er zo nog een twee- of drietal die zeker het onderzoeken waard zijn.
Het incident is gesloten.