Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Deckx heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, het is natuurlijk geen nieuw gegeven, maar onze aandacht werd vandaag opnieuw getrokken op het feit dat er in bepaalde gesubsidieerde joodse scholen heel wat gecensureerd wordt. Wanneer een afbeelding of tekst ook maar een zweem van seksualiteit over zich heeft, wordt er blijkbaar opgetreden met afplakking, doorstreping of wat dan ook. Ook de evolutietheorie en de prehistorie worden in een aantal van die scholen blijkbaar ontkend. Ook in een aantal evangelische scholen in het Antwerpse is dat het geval.
Wat ook opvalt, is dat jongens en meisjes in bepaalde joodse scholen andere schooluren hebben, opdat ze elkaar aan de schoolpoort niet zouden ontmoeten. Dat las ik vandaag in een krantenartikel.
Minister, ik heb absoluut geen probleem met het feit dat mensen op een bepaalde manier leven en hun cultuur of religie beleven, maar ik vraag me echt af of men op zon manier de einddoelen en eindtermen die wij hier als parlement naar voren schuiven, kan bereiken. Voert u een onderzoek naar dergelijke praktijken? Als blijkt dat dat effectief een feit is, gaat u dan ook maatregelen nemen?
Minister Smet heeft het woord.
Mevrouw Deckx, ik heb ook kennis genomen van de berichtgeving in de krant vandaag. Laat me vooropstellen dat elk kind recht heeft op kwaliteitsvol onderwijs. Ook wanneer ouders kiezen voor privéscholen of collectief huisonderwijs, zegt de Leerplichtwet uit 1983 dat aan de volgende minimumeisen moet worden voldaan: Het onderwijs is gericht op de ontplooiing van de volledige persoonlijkheid en de talenten van het kind en op de voorbereiding van het kind op een actief leven als volwassene, en het onderwijs bevordert het respect voor de grondrechten van de mens en voor de culturele waarden van het kind zelf en van anderen.
Ik wil meteen een nuance aanbrengen. Je kunt niet alle joodse scholen over dezelfde kam scheren. Daar zit uiteraard verschil in. Je moet ook een onderscheid maken tussen scholen die erkend worden en scholen die niet erkend worden. De scholen die erkend worden, moeten aan de eindtermen voldoen. De onderwijsinspectie kijkt dat ook na, en elke school zit daar in een cyclus. Ook als een school een erkenning vraagt, moeten de leerplannen voorgelegd worden en wordt gekeken hoe ze die eindtermen bereiken.
In ons onderwijssysteem heeft de inspectie de rol om daarop toe te zien. Als daar problemen mee zijn, signaleert ze dat aan mij. Dan heb je een heel systeem dat in gang schiet, om ofwel de school de kans te geven zich aan te passen, ofwel de erkenning en de subsidiëring in te trekken.
Globaal wil ik nog zeggen dat we op dit moment aan het monitoren zijn hoe je met collectief huisonderwijs en privéscholen moet omgaan in onze samenleving. De vraag dient daarbij gesteld te worden of de Leerplichtwet op dit moment voldoende duidelijk is. We houden die evolutie in het oog. Als het nodig is om decretaal op te treden, zal ik niet aarzelen om dat te doen.
Minister, ik ben tevreden met uw antwoord. U volgt de situatie op.
Ik wil nog even het onderscheid benadrukken dat wordt gemaakt tussen jongens en meisjes. Dat strookt helemaal niet met het gelijkekansenbeleid dat wij hier voor ogen hebben. Het is heel belangrijk om aan te geven dat jongens en meisjes op dezelfde manier behandeld moeten worden en toegang moeten hebben tot hogere studies en later tot het beroepsleven.
Ik wil nog een bijkomende bedenking maken. Als men werkelijk op die manier optreedt ten aanzien van prenten en tekeningen met betrekking tot seksualiteit, hoe slaagt men er dan in om natuurwetenschappen en biologie aan die kinderen te onderwijzen in het secundair onderwijs?
Ik weet niet wat de resultaten van de inspectie zijn, maar ik ben daar eerlijk gezegd heel erg benieuwd naar. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, dit doet me heel erg denken aan een gelijkaardige ervaring die ik had, maar dan als minister van Inburgering. Toen we begonnen aan de verplichte inburgeringslessen, werd vanuit een bepaalde joodse hoek ik zeg duidelijk bepaalde joodse hoek en u maakt die nuance ook een heel groot bezwaar gemaakt. Dat kwam er bijvoorbeeld wegens de gemengde klassen of wegens de inhoud van de cursus maatschappelijke oriëntatie waarin bijvoorbeeld ook werd stilgestaan bij soas en waarbij ook wordt gemeld dat in ons land mensen van hetzelfde geslacht wettelijk met elkaar kunnen huwen. Er werd heel zware druk uitgeoefend, ook op mijn administratie en mijn kabinet, maar de joodse gemeenschap in haar totaliteit, uitgezonderd de ultraorthodoxen want dit geldt zelfs niet voor alle orthodoxen heeft mij toen de raad gegeven om daar nooit aan toe te geven. Ik kan u dus alleen maar de raad geven om zeker en vast op uw lijn te blijven.
Onderwijs hoort jonge mensen voor te bereiden op het latere leven en daar horen inderdaad allerlei dingen bij die heel veel mensen in hun dagelijkse beleving niet tegenkomen, maar die wel deel uitmaken van onze samenleving. Ik vraag u om er samen met uw inspectiediensten goed op toe te zien dat een aantal elementaire opvattingen die vervat zitten in onze eindtermen en in wat achteraf wettelijk omkaderd is in het leerplichtonderwijs, gerespecteerd worden en dat men er zeker en vast nooit van afwijkt.(Applaus van de heer Johan Verstreken)
De heer Sannen heeft het woord.
Ik sluit me helemaal aan bij het antwoord dat er een duidelijke controle moet worden uitgeoefend op de scholen, zeker wanneer die scholen dreigen de eindtermen niet te halen. Ik wil het een beetje uitbreiden, want ik was verrast toen ik de uitzending zag van De school van Lukaku. Ik verwijt Sint-Guido niets, want ik denk dat de school echt bezig is met de eindtermen en met het overbrengen ervan. Ik was heel erg verrast toen ik zag dat een hele grote meerderheid van de 17- en 18-jarigen in de klas de evolutietheorie eigenlijk gewoon beschouwt als een geloofsopvatting naast de andere geloofsopvattingen die zij niet accepteren. Dat wil zeggen dat het wetenschappelijke onderricht en het wetenschappelijk onderwijs niet opkunnen tegen de impact die religie blijkbaar heeft op deze jonge mensen. We moeten er toch eens over nadenken hoe we daar een antwoord op kunnen formuleren. Het is mooi dat die school probeert om de eindtermen te halen, maar ze slaagt er niet in om die 17- en 18-jarigen zo ver te brengen dat ze de evolutietheorie willen beschouwen als een wetenschappelijke theorie en niet louter als een geloofsopvatting naast die van hen.
Mevrouw Celis heeft het woord.
Minister, ik zou op mijn beurt heel graag willen aansluiten bij de vraag die mevrouw Deckx hier voorlegt en bij het antwoord dat de minister erop geeft. Toen ik het artikel in de Gazet van Antwerpen las, dacht ik dadelijk dat de joodse gemeenschap natuurlijk een gemeenschap is die bijzonder gesloten is. Het zou, zoals de heer Keulen aangeeft, over een bepaalde strekking binnen die joodse gemeenschap gaan. Desalniettemin lees ik in hetzelfde artikel dat internet en tv verboden zijn, dat men daar geen gebruik van wenst te maken. Ze zullen de volledige opvoeding thuis laten plaatsvinden enzovoort.
Het is voor die groep toch ook 2010 en bijna 2011? Hier in België wensen we kansen te geven aan iedereen en zetten we in op elk talent, moeten wij dan accepteren dat die groep dat niet neemt en zich daartegen afzet? U zegt dat u decretaal zult optreden in het geval er overtredingen worden vastgesteld. Mag ik daar dan ook uit concluderen dat die scholen extra inspectie zullen krijgen?
Mevrouw Van Steenberge heeft het woord.
Ik zou willen voortbouwen op de opmerking van de heer Sannen. Het is niet alleen op de tv dat we zoiets kunnen zien. Ik meen dat we een evolutie achteruit meemaken, minister, want gisteren was er hier een gedachtewisseling in het kader van het hoofddoekendebat en daar was ook de woordvoerster van Baas Over Eigen Hoofd (BOEH!) aanwezig. Samen met alle collegas hebben we mogen horen en ik zie nog altijd de verontwaardiging bij mevrouw De Knop dat zij van mening is dat het onder meer bij het zwemmen praktisch mogelijk moet zijn dat meisjes en jongens apart les krijgen.
Ze heeft zich niet afgekeerd van de eindtermen, maar ze zei wel dat de evolutietheorie in de lessen godsdienst niet ter sprake moest komen.
Minister, ik denk dat de inspectie niet alleen op de joodse scholen moet worden toegespitst, maar dat we stilaan ook moeten kijken naar de inspectie in de gewone scholen en andere scholen zoals de Lucernacolleges want daar zal de discussie over de evolutietheorie ook wel ter sprake komen.
De vele opmerkingen zullen we meenemen in het debat over hoe we het thuisonderwijs verder zullen opvolgen.
Mevrouw Celis heeft nog een vraag gesteld over de extra inspectie. De komende jaren is er een hele cyclus van inspectie. De kalender ligt vast, maar hij is niet publiek omdat scholen niet te lang op voorhand moeten weten wanneer ze zullen worden geïnspecteerd. Ook de joodse scholen worden geïnspecteerd. Als er daarnaast klachten zouden komen omdat er fundamentele problemen zouden zijn, dan kunnen we nog nagaan of we ad hoc moeten optreden. Er wordt gemonitord en onderzocht wat er in dat geval moet gebeuren.
Maar laat het duidelijk zijn: elke school die in Vlaanderen gesubsidieerd en erkend is, is een school die de eindtermen moet bereiken. Als een school daar niet mee akkoord gaat, dan verliest ze haar subsidies. Een paar maanden geleden is dat met een joodse school in Antwerpen gebeurd. Een school verliest dan haar subsidies en erkenning en wordt een privéschool. De maatschappelijke vraag die we zeker in de commissie moeten opvolgen, is dan: hoe kunnen we als samenleving opvolgen en erover waken dat de kinderen in onze samenleving die thuisonderwijs op privéonderwijs volgen, de fundamentele waarden van onze samenleving meekrijgen? Moeten we de leerplichtwet al of niet verder verfijnen, zoals bijvoorbeeld de Franstalige Gemeenschap dat al heeft gedaan? Deze vraag kunnen we zeker, op basis van het monitoringrapport, de volgende maanden of jaren in de commissie verder uitspitten.
Voorzitter, minister, ik dank u voor uw bezorgdheid. Ik concludeer dat de zaak absoluut zal worden opgevolgd. Ik wil aan de collegas zeggen dat ik het ten zeerste apprecieer dat ze mijn visie steunen. Ik heb er alle vertrouwen in dat we er hier verder nog over zullen praten.
Het incident is gesloten.