Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het actualiteitsdebat over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde.
Na de beleidsverklaring van premier Verhofstadt in Kamer en Senaat is het goede ogenblik aangebroken voor een actualiteitsdebat. In het licht van het Vlaamse regeerakkoord moet er een stand van zaken worden opgemaakt over de positie van de Vlaamse Regering.
Waarom heel politiek Vlaanderen meent dat een splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde noodzakelijk is, ga ik niet herhalen. Ik zal wel een paar citaten uit het verleden aanhalen, om dan over te stappen naar het regeerakkoord en naar de huidige situatie.
Als oppositieleider in de Kamer heeft de minister-president destijds gezegd dat er maar vijf minuten politieke moed nodig was om deze kieskring te splitsen. Nu zijn we echter verder dan ooit van een splitsing. De voorzitter van dit parlement heeft op 27 mei samen met gewezen minister-president Somers verklaard dat een splitsing voor de verkiezingen niet mogelijk was, maar wel snel na de verkiezingen. De voorzitter van sp·a verklaarde voor de verkiezingen dat het hier ging om een rechtmatige eis die niets met extremisme te maken had. Hij meende dat de Vlamingen dit desnoods op een eenzijdige manier moesten doordrukken in het federaal parlement.
Het regeerakkoord stelt dat de Vlaamse partijen zich ertoe verbinden om een wetsvoorstel in te dienen en om het onverwijld goed te keuren, dat dit los van het Forum moet gebeuren, dat er geen tegenprestatie tegenover hoeft te staan en dat in het kader van het coöperatief federalisme alle maatregelen moeten worden genomen om een splitsing mogelijk te maken. Wat is dat eigenlijk, het coöperatief federalisme?
Vorige week heeft de minister-president gezegd dat de Vlaamse Regering eensgezind was over de te volgen strategie. Nochtans wisten we toen al dat er een groot gebrek aan eensgezindheid was inzake timing en strategie. Er waren toen al meningsverschillen over de vraag of dit al dan niet in overleg met de Franstaligen diende te gebeuren. Vorige week zondag in het programma De Zevende Dag stelde het kartel CD&/N-VA dat men het federale parlement in deze zijn rol zou laten spelen, terwijl sp·a meende dat men bij de Franstaligen moest toetsen of dit eigenlijk wel kan. Tot ieders verbazing konden de vijf Vlaamse partijen op maandag reeds een wetsvoorstel ondertekenen waarmee we het overigens inhoudelijk eens zijn. Nadien begon dan weer de onenigheid over wat er met het wetsvoorstel diende te gebeuren.
Een gevolg van dit wetsvoorstel is dat federaal premier Verhofstadt uit de wind wordt gezet. Deze hoefde geen eigen voorstel meer te formuleren. In zijn beleidsverklaring zegde premier Verhofstadt dat hij geen oplossing heeft. Hij voegde er evenwel aan toe dat de institutionele structuur van ons land van die aard is dat het in het parlement niet mogelijk is een voorstel goed te keuren dat manifest ingaat tegen de wil van een van beide grote taalgemeenschappen in ons land. Dat zou trouwens volgens hem ook niet wenselijk zijn. de gewesten en de gemeenschappen zullen daarom in de komende dagen worden uitgenodigd om deel te nemen aan het uitwerken van een duurzame regeling die door beide taalgemeenschappen kunnen worden onderschreven.
Dit doet me denken aan het vreemdelingenstemrecht waarvoor er in een van beide taalgemeenschappen geen draagvlak was en dat in het parlement toch door de strot van de Vlamingen werd geduwd.
De federale premier geeft eigenlijk een sneer naar het Vlaams Parlement en naar de Vlaamse Regering. Een gewone parlementaire meerderheid in het federale parlement volstaat niet. Minister-president Leterme kan zijn regeerakkoord wat dat betreft in de prullenbak gooien. Verhofstadt geeft toe aan de chantage van de Franstaligen die vlug een aantal ridicule wetsvoorstellen hebben ingediend. De een wil terugkeren naar de oude kiesarrondissementen waarbij Brussel-Halle-Vilvoorde zou blijven bestaan. De liberalen willen de oude provincie Brabant in ere herstellen en die opnieuw als kieskring gebruiken. Premier Verhofstadt heeft gesproken namens de federale regering en dus ook namens de VLD en namens de sp·a.
Het Vlaams regeerakkoord zegt dat er een oplossing moet worden gevonden los van het Forum. Er was sprake van onderhandelingen over dit wetsvoorstel binnen het Overlegcomité. Verhofstadt nodigt de gemeenschappen en de gewesten uit om hierover overleg te plegen, binnen een gremium dat nog niet bestaat,wellicht binnen een soort van miniforum. Dat is echt wel een surrealistische situatie. Hierbij dient men het niet alleen te hebben over Brussel-Halle-Vilvoorde, maar ook over de modernisering van de taalwetgeving, de constitutionele autonomie en de rechten van de Franstaligen en van de Vlaamse minderheid.
Wat komt er nog meer in die pot? De rechten van de Franstaligen in de Vlaamse Rand? Wat moet ik mij daar bij voorstellen? Zullen de circulaire-Peeters, het minderhedenverdrag, de zogenaamde modernisering van de taalwetgeving in Brussel en de constitutieve autonomie van het Brussels Gewest eveneens in het Forum behandeld worden?
Ik vind dat we surrealistisch bezig zijn. Zo beweert CD&V-fractieleider in de Kamer De Crem vandaag dat er niet onderhandeld zal worden. In een persmededeling van kartelpartner N-VA beweert de heer De Wever dan weer dat 'het voorstel van de premier om de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te koppelen aan andere voetangels die nu al decennia lang de communautaire pacificatie in de weg staan, hallucinant is'. U weet toch wat dit betekent? Premier Verhofstadt wil het ene aan het andere koppelen. Vandaag beweert de heer De Wever nog in een interview in De Morgen dat overleg mogelijk is maar dan wel zonder de gewesten en gemeenschappen.
Zoals we vorige week voorspelden, wordt u geconfronteerd met een coalitie die intern verdeeld is over de te volgen timing en strategie. U wordt geconfronteerd met onbetrouwbare coalitiepartners. Vorige week beweerde u nog dat u geen weet had van gemarchandeer en gesjacher. Gisteren werd u echter door premier Verhofstadt uitgenodigd om te gaan marchanderen en te gaan sjacheren. Dit is de betekenis van de beleidsverklaring van premier Verhofstadt. Deze beleidsverklaring werd ook goedgekeurd door uw coalitiepartners VLD en sp·a.
Het zijn deze coalitiepartners die uw geloofwaardigheid als regeringsleider op de proef stellen.
De passage in het Vlaams regeerakkoord over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde moet onverwijld worden goedgekeurd. Maar wat betekent de term 'onverwijld' nu precies? Werd deze term opgenomen in het Vlaams regeerakkoord om de N-VA aan boord te kunnen hijsen? Uw andere coalitiepartners tasten intussen uw geloofwaardigheid aan.
Wat betekent het coöperatief federalisme nu precies? Is dat de inhoud die de heer Bourgeois eraan geeft? Wordt het Overlegcomité inderdaad lamgelegd als de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde niet doorgevoerd wordt? Is dit de stok achter de deur? Verder wens ik graag te weten welke inhoud de term 'onverwijld' nu nog heeft.
Ten slotte denk ik dat, als u uw geloofwaardigheid als regeringsleider van deze Vlaamse regering wil behouden, u niet mag ingaan op de door de federale premier geformuleerde uitnodiging. Premier Verhofstadt schuift de hete aardappel immers naar u, uw partij en uw kartelpartner door. U moet erop staan dat het wetsvoorstel over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde op een normale manier behandeld wordt in de Kamer en de Senaat. Indien u iets anders beweert, zit u met een reuzengroot politiek probleem. (Applaus bij het VB)
Op 13 mei verkregen de burgemeesters uit Halle-Vilvoorde de belofte van de toenmalige minister-president en de toenmalige partijvoorzitters dat het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde zou worden gesplitst. Deze verbintenis werd opgenomen in het Vlaams regeerakkoord en later ook goedgekeurd op de diverse partijcongressen. Ik kan me dus niet voorstellen dat een dergelijke verbintenis niet nagekomen zou worden.
Ik geef toe dat ik vorige week, na het aanhoren van een aantal verklaringen, ook even begon te twijfelen. Ik heb echter ook begrip voor degenen die federale verantwoordelijkheid dragen. Zij willen immers rekening houden met wat er allemaal aan de andere kant van de taalgrens leeft.
Wat men zegt of de manier waarop men iets verwoordt, is eigenlijk niet zo belangrijk. Men moet men zich enkel afvragen of men ook effectief iets doet. Zo kon men de voorbije dagen vaststellen dat men zich scrupuleus aan het regeerakkoord heeft gehouden. De federale vertegenwoordigers van de partijen die op Vlaams vlak regeringsverantwoordelijkheid dragen, hebben effectief een wetsvoorstel ingediend voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Deze splitsing zal, ondanks de beweringen van diverse Franstalige politici, niet in het Forum behandeld worden.
De integrale agenda van het Vlaamse regeerakkoord en de door ons goedgekeurde resoluties van 1999 moeten overigens wel in dit Forum behandeld worden. Verder mogen al degenen die op dit Forum uitgenodigd zullen worden niet gebonden worden door de afspraken die op 26 april 2002 op federaal vlak gemaakt werden. Deze afspraken kunnen immers leiden tot de samenstelling van een paritaire senaat. Een paritaire senaat kan immers in geen geval onze goedkeuring wegdragen.
Indien men dit Forum wil laten slagen dan moet men ook rekening houden met de samenstelling. Het verleden leert ons dat men een dergelijk Forum het best samenstelt op basis van partijdelegaties van partijen die regeringsverantwoordelijkheid dragen. Ook de parlementsleden van partijen die op federaal vlak tot de oppositie behoren maar die op Vlaams vlak het regeringsbeleid steunen, moeten welkom zijn in dit Forum.
U hebt het tot nu toe voornamelijk over het Forum gehad. Ik kan enkel vaststellen dat de beleidsverklaring van premier Verhofstadt stipuleert dat de constitutieve autonomie niet meer zal behandeld worden in het Forum maar wel in een orgaan waarvoor de minister-president werd uitgenodigd.
Verder beweert u dat ook federale vertegenwoordigers moeten uitgenodigd worden voor het Forum. De beleidsverklaring van de federale regering is echter zeer duidelijk. Enkel de vertegenwoordigers van de regeringen zullen gevraagd worden om te participeren.
U moet de federale beleidsverklaring goed lezen. Er staat dat de federale regering de onderhandelingspartners zal aanwijzen. Men zal toch geen 8 federale ministers uitnodigen om deel te nemen aan dat Forum?
Verdrink de vis niet. Het gaat hier vandaag niet over het Forum maar over splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en de houding van de Vlaamse regering in dit alles.
Hier gaat het inderdaad over. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde mag niet besproken worden in het Forum maar moet behandeld worden met een wetsvoorstel. Dit wetsvoorstel moet op een normale manier afgehandeld worden. Intussen moet het mechanisme van het coöperatief federalisme zijn werk kunnen doen.
Het Overlegcomité bestaat. Iedereen mag er zaken op de agenda zetten. Het is echter niet de bedoeling dat er toegevingen zouden gedaan worden. De heer Van Hauthem had het over het minderhedenverdrag. Het Vlaamse regeerakkoord stipuleert echter dat het minderhedenverdrag onder geen enkel beding zal goedgekeurd worden. Ik ben ervan overtuigd dat onze vertegenwoordigers in dat Forum zich aan het Vlaamse regeerakkoord zullen houden.
Het is een goede zaak dat de Vlaamse Regering zich aan de strengste norm van de Hoge Raad voor Financiën houdt omdat ze zo ruimte creëert om haar eigen schulden af te betalen. Het verrast me dat het Vlaams Blok daar niet mee akkoord gaat. Door onze schuld af te betalen vergroten wij de steun op federaal niveau voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. (Samenspraken)
Ik ben het eens met premier Verhofstadt dat een zo groot mogelijke meerderheid wenselijk is. Indien dat niet lukt, zal de meerderheid in het Vlaams Parlement zich houden aan het Vlaamse regeerakkoord. Het wetsvoorstel indienen is de eerste stap. Het op het gepaste moment, dus onverwijld goedkeuren is de tweede. (Applaus bij CD&V, de VLD, sp·a-spirit en N-VA)
Op 15 juli 2004 bereikten de onderhandelaars voor een Vlaamse Regering een akkoord over het communautaire hoofdstuk van het Vlaams regeerakkoord. Het regeerakkoord bepaalt dat uiterlijk bij de start van het parlementaire jaar wetsvoorstellen over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zullen worden ingediend. Die wetsvoorstellen worden vervolgens onverwijld goedgekeurd. De Vlaamse regeringspartijen hebben woord gehouden want maandag werd dat wetsvoorstel ingediend. Het komt er nu op aan dat wetsvoorstel onverwijld goedgekeurd te krijgen. De vraag is welke strategie we daarvoor zullen volgen?
De strategie van het destructieve federalisme lijkt eenvoudig: de Nederlandstaligen gebruiken hun meerderheid in de Kamer om het wetsvoorstel tegen de wil van de Franstaligen goed te keuren. De Franstaligen zullen vervolgens de alarmbel luiden en de regering in een diepe crisis dompelen. Heeft Vlaanderen daar belang bij gezien de economische toestand? Bovendien leidt deze strategie tot niets : Brussel-Halle-Vilvoorde zal uiteindelijk niet gesplitst zijn.
Wij zijn voorstander van het constructieve federalisme: alle institutionele middelen onverwijld gebruiken. Geen enkele taalgroep kan tegen de wil van een andere taalgroep ingaan. We moeten gewoonweg akkoorden sluiten.
Wat u nu zegt, komt niet overeen met het Vlaams regeerakkoord. Want in het Vlaams regeerakkoord heeft men het over destructief federalisme. Wat mevrouw Ceysens zegt, is wat premier Verhofstadt zegt: de Vlamingen kunnen geen wet goedkeuren waar de Franstaligen zich tegen verzetten. Heel politiek Vlaanderen staat achter dit voorstel, dat verre van extremistisch is.
Ik hoor geregeld dat de economische toestand verbiedt dat we ons met dergelijke futiliteiten bezighouden. Als de Franstaligen de alarmbel luiden over deze futiliteit, veroorzaken ze een regeringscrisis. Staan zij dan niet stil bij de socio-economische toestand? (Applaus bij het VB)
De splitsing is geen futiliteit. Een alarmbelprocedure is echter geen goede zaak. We opteren voor het constructief federalisme. Het Overlegcomité is het juiste orgaan voor overleg. (Applaus bij VLD-Vivant)
Brussel-Halle-Vilvoorde moet onverwijld gesplitst worden. Ons motief daarvoor is niet het conflict maar de inhoud. We zijn namelijk tegen ongelijkheid. Franstaligen in de Rand moeten bereid zijn om zich te integreren.
Een andere reden voor de splitsing zijn de uitspraken van het Arbitragehof dat de federale wetgever tot 2007 tijd geeft om de ongelijkheid tussen Brabant en de andere kieskringen weg te werken. Zo lang willen we echter niet wachten.
Er is ondertussen een wetsvoorstel in de federale Kamer. De werkwijze van sp·a-spirit is de constructieve dialoog, niet enkel in het parlement maar ook met de federale regering en de andere taalgemeenschappen. Zo willen we de splitsing zo snel mogelijk en zonder compensaties realiseren. Voor dergelijk overleg bestaat er een structuur, namelijk het Overlegcomité.
Men springt creatief om met de instellingen. Men beslist om een parlementair initiatief, namelijk een wetsvoorstel, te behandelen in het Overlegcomité.
Voor één keer zijn we het eens over de doelstellingen. Het constructieve en coöperatieve federalisme, dat wij toegedaan zijn, vergt echter dialoog, ook met de federale regering en de andere taalgemeenschappen. Met de strategie van de heer Van Hauthem zal er niets gerealiseerd worden. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit, Groen! en N-VA)
Mevrouw Gennez vergeet dat de voorzitter van de sp·a voor de verkiezingen gezegd heeft dat de splitsing desnoods eenzijdig en zonder overleg zal gebeuren. (Applaus bij VB)
Dank voor dat applaus voor mijn voorzitter. Om een tweede vernietiging door het Arbitragehof te vermijden, moeten we rekening houden met de politieke rechten en de politieke vertegenwoordiging van de Vlaamse Brusselaars. Daarom opteren we voor een horizontale splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde tot een kieskring Vlaams-Brabant-Brussel voor de Nederlandstaligen en een kieskring Waals-Brabant-Brussel voor de Franstaligen.
Tot slot roep ik eenieder op om niet langer elkaar te overtuigen, maar verantwoordelijkheid te nemen. Geblaat levert immers niets op. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit, Groen! en N-VA)
De eensgezindheid over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde van voor de verkiezingen blijft bestaan. Hoewel communautaire eisen niet onze speerpuntactiviteiten zijn, is ook Groen! daar ook voorstander van. De splitsing is niet alleen politiek en juridisch correct maar past ook in de principes van beter bestuurlijk beleid. Voorts is ze het een logisch gevolg van de staatshervorming, die door een Vlaamse en Franstalige politieke meerderheid werd gesteund.
Het arrest laat niet veel ruimte voor interpretatie. De splitsing van zowel het politieke als het gerechtelijke arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is ook logisch vanuit de principes van beter bestuurlijk beleid. Overtredingen van de milieuwetgeving in het Pajottenland worden door de overladen Brusselse rechters vaak niet behandeld, omdat hun prioriteiten voor misdaadbestrijding enigszins anders liggen.
Groen! blijft voorstander van een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, maar heeft vragen bij de politique politicienne die daarbij wordt opgevoerd. Die dreigt een daadwerkelijke splitsing eerder te saboteren dan te bespoedigen. Er werd in het Vlaamse regeerakkoord opgenomen dat de Vlaamse partijen in de Kamer een wetsvoorstel zouden indienen als er bij de start van het parlementaire jaar geen oplossing was. De federale regeringsverklaring heeft maar weinig problemen opgelost. De Vlaamse democratische partijen dienden dan ook het wetsvoorstel in, prompt gevolgd door tegenvoorstellen van de MR, PS en CdH. Er zal dus in ieder geval met de Franstaligen moeten worden gepraat. De vraag is echter waar: in het parlement of in het Forum?
Een ander heikel punt betreft de effecten van de splitsing voor de Nederlandstalige Brusselaars. We moeten erop toezien dat er een oplossing wordt uitgewerkt voor de situatie van de Vlamingen in Brussel, die wel eens de rekening gepresenteerd kunnen krijgen van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.
Verder moeten we er ons met zijn allen bewust van zijn dat de beste garantie voor het bewaren van het Vlaamse karakter van Vlaams-Brabant het bewaren van het groene karakter van de Vlaamse Rand is. Groen! roept de regeringen dan ook op om te investeren in het versterken van het groene karakter van de Vlaamse Rand. Dat betekent onder meer het verwerven en vrijwaren van meer bossen en open landschappen, de stadsvlucht tegengaan en de industrialisering inperken. Ofwel is de Vlaamse Rand ook een groene Rand ofwel houdt hij op te bestaan. (Applaus bij CD&V, sp·a-spirit en Groen!)
De eerste stap van het regeerakkoord is al uitgevoerd. Het wetsvoorstel over de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is ingediend. We zitten nog altijd op koers. N-VA is tevreden dat de Vlaamse meerderheidspartijen als één Vlaams front het wetsvoorstel hebben ingediend. Het regeerakkoord is ook duidelijk over de verdere gang van zaken. Het voorstel wordt onverwijld goedgekeurd. Dat betekent dat het voorstel zijn beslag krijgt langs de normale parlementaire behandeling. Dat akkoord werd maandag jongstleden nog bevestigd door de voorzitters van de Vlaamse meerderheidspartijen.
Verder zal de Vlaamse regering parallel en tegelijk de institutionele middelen aanwenden waarover ze beschikt in het kader van het coöperatief federalisme, om dat te realiseren. Dat wil zeggen dat de Vlaamse regering er alles aan doet om druk uit te oefenen als de Franstaligen doelbewust de blokkeringstrategie toepassen. Het gaat over samenwerkingsakkoorden, die bijvoorbeeld worden afgesloten in het Overlegcomité, of afspraken in verband met het stabiliteitspact. Het betekent vooral niet dat er over de splitsing zelf een onderhandelingsronde moet worden gevoerd.
Ik heb in mijn uiteenzetting gevraagd wat men bedoelt met institutionele middelen in het kader van het coöperatief federalisme. Twee meerderheidspartijen geven op die vraag een verschillend antwoord. Volgens mevrouw Ceysens betekent dit dat het dossier naar het Overlegcomité moet, terwijl u stelt dat dit comité lam moet worden gelegd. Ik kijk uit naar het antwoord van de minister-president.
We hebben voor resultaten gekozen. We willen dan ook op een constructieve manier voortwerken aan de realisatie van deze Vlaamse eis. We willen dit dossier niet misbruiken om de federale regering te laten vallen. De bespreking zal niet worden gevoerd vanuit de tegenstelling tussen de federale oppositie en de meerderheid.
We gaan ervan uit dat de afspraken worden nageleefd. Onverwijld betekent zo vlug mogelijk. Natuurlijk zullen de normale parlementaire procedures worden nageleefd. Een goed gesprek kan daarbij helpen. Vlaanderen vraagt alleen dat de Grondwet wordt toegepast in overeenstemming met het arrest van het Arbitragehof.
Het is voor ons uitgesloten dat daarvoor communautaire toegevingen worden gedaan. De Vlaamse regeringspartijen hebben zich ertoe verbonden om niet te morrelen aan de taalwetgeving en geen uitbreiding van de faciliteiten toe te staan en nooit het minderhedenverdrag te ratificeren. In de verklaring die werd opgesteld na het overleg tussen de partijvoorzitters en de 5 burgemeesters van het Uitvoerend Comité van Halle-Vilvoorde, verbonden de partijvoorzitters zich er niet alleen toe om de splitsing op de federale agenda te plaatsen maar ook dat Vlaanderen daarvoor geen prijs dient te betalen.
In de aanloop naar de jongste verkiezingen hebben de Vlaamse partijen de boodschap gebracht dat ze de burgemeesters steunen en dat ze de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde splitsen en daarvoor geen prijs betalen.
Het is dan ook jammer dat er de afgelopen weken allerlei proefballonnetjes zijn opgelaten over mogelijke compensaties aan de Franstaligen. Iedereen dient goed te beseffen dat onze geloofwaardigheid op het spel staat. Het gaat om de vraag of politici menen wat ze zeggen en doen wat ze beloven.
Het klopt niet dat er niemand wakker ligt van het dossier. In de streek stelt men al tientallen jaren vast dat de inmenging van Franstalige politici en de verfransing toenemen. Men wil dat dit stopt en de splitsing kan daartoe bijdragen.
In december keurde het Vlaams Parlement unaniem een resolutie goed waarin de regering gevraagd werd het regeerakkoord uit te voeren en de splitsing Brussel-Halle-Vilvoorde te realiseren vóór de Europese verkiezingen. Die verkiezingen zijn al lang voorbij en de splitsing is er nog steeds niet.
In het editoriaal van De Standaard van 27 april 1995 hekelde Dirk Achten reeds het steeds maar op de lange baan schuiven van de splitsing. Hij wees er daarbij op dat er al zo veel over het onderwerp gepraat werd, dat het oud en versleten leek. Hij noemde het één-zijn van Brussel-Halle-Vilvoorde een zeer vreemde situatie in een formeel federale staat, omdat de begrenzing van Vlaanderen erdoor erg relatief was, en noemde de splitsing zonder meer een prioriteit.
Ik wil erop wijzen dat dit artikel bijna tien jaar oud is. Als het probleem toen al overrijp was, kunnen we het nu niet anders dan rot noemen. Dat maakt het er zeker niet gemakkelijker op, maar moeilijk gaat ook.
Bij de aankondiging van het wetsvoorstel over de splitsing sprak de kamerfractieleider van CD&V over een historisch ogenblik. Dit vind ik een beetje voorbarig omdat er na zo veel jaar nog steeds geen positief resultaat bereikt is.
Langzaamaan is een sfeer gegroeid die suggereert dat VLD niet betrouwbaar zou zijn. De VLD is wel betrouwbaar, ook in dit dossier. Maar zij stelt wel een voorwaarde: het dossier mag niet misbruikt worden om de federale regering een poets te bakken. Dit wil niet zeggen dat wij geen vertrouwen hebben in de minister-president.
Het is zeer belangrijk dat de Vlaamse partijen een front gevormd hebben en zich eensgezind achter één inhoud en één strategie scharen. Alleen het Vlaams Blok wil niet van dialoog weten en verkiest conflicten. Het Blok heeft nog nooit een strategie van dialoog gevoerd, en nog nooit met de Franstaligen willen praten.
Ik verwijs enkel ondubbelzinnig naar het Vlaams regeerakkoord.
Het is duidelijk dat u alleen uit bent op conflict. Waarom zou dialoog verkeerd zijn?
Wij willen wel praten, maar dan vanuit een meerderheidspositie. Vlamingen maken tenslotte zestig procent van de bevolking uit. U praat met de zekerheid dat u toegevingen zult doen, wij niet. Wij willen nu eindelijk verwerven waar we al zo lang recht op hebben. (Applaus bij het VB)
Ik wil het geheugen van de Vlaams Blok-fractie even opfrissen. Op 22 januari hielp het Blok de federale kieshervorming op Europees en Vlaams vlak hervormen, ondanks het feit dat de splitsing Brussel-Halle-Vilvoorde daar niet in voorzien was, en keurde het een amendement van Geert Bourgeois over de splitsing niet mee goed. Bovendien hielp het blok die dag een meerderheid leveren voor een herfederalisering en het opnieuw unitair Belgisch maken van de aanduidingen van de provinciehoofdplaatsen van de kieskringen. (Applaus bij N-VA)
Wij willen een open Vlaanderen, waarin we praten met andere culturen. Waarom zouden we dan niet met de Franstaligen mogen praten? Ondanks culturele akkoorden met achttien landen, is er geen dergelijk akkoord met Wallonië, en dat betreur ik.
Ik ben verheugd omdat Vlaanderen door de federale overheid voor het eerst aanzien wordt als een volwaardige gesprekspartner in een moeilijk communautair probleem. In het verleden hebben wij zeer veel resoluties goedgekeurd, maar bij de uiteindelijke beleidsbeslissingen werden we steeds aanzien als een ondergeschikt bestuur.
Voor het eerst wordt het Vlaamse niveau betrokken bij de beleidsbeslissingen inzake de communautaire problematiek. Dat heeft wellicht te maken met de asymmetrische samenstelling van de regeringen. Indien de Vlamingen in een geest van coöperatief federalisme met de Franstaligen tot een oplossing kunnen komen, zou het Vlaamse niveau opgewaardeerd worden van een feitelijk ondergeschikt naar een volwaardig nevengeschikt niveau.
Daarom steunt mijn fractie de minister-president op de manier die door mevrouw Ceysens werd verwoord. (Applaus bij VLD-Vivant)
De splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is voor de Vlamingen reeds meer dan veertig jaar een brandend strijdpunt, en terecht. Het Arbitragehof heeft in zijn arrest duidelijk gemaakt dat de instandhouding van deze kiesomschrijving haaks staat op de indeling in provinciale kieskringen en dat het dus een schending is van het gelijkheidsbeginsel. Het Arbitragehof benadrukt ook dat het bij de splitsing van het kiesarrondissement niet verboden is af te wijken van de regels die worden toegepast in de andere kieskringen. Het zegt nergens dat de lijstverbinding tussen de Vlaamse en de Brusselse lijsten geen evenwichtige maatregel zou zijn. In zijn advies bij het wetsvoorstel van de Vlaams-Brabantse burgemeesters stelt de Raad van State trouwens dat er geen bezwaar is tegen de apparenteringsregel op zich. Het wetsvoorstel van de Vlaamse meerderheidspartijen verdient dus onze steun.
Met dit voorstel willen we dus een constructieve invulling geven aan het arrest van het Arbitragehof. Het voorstel past binnen ons grondwettelijk kader. Hiermee wordt ook het Vlaams regeerakkoord uitgevoerd. Niets staat een loyale en constructieve houding in de weg. Dat betekent niet dat er hiervoor ook een prijs moet worden betaald. Het regeerakkoord stelt trouwens dat er geen sprake kan zijn van een ratificatie van het Minderhedenverdrag. De partijvoorzitters hebben aan de burgemeesters beloofd dat ze zich zullen inzetten om dit dossier op de federale politieke agenda te zetten. Het wetsvoorstel blijft geïnspireerd op het baanbrekend voorbereidend werk van burgemeesters, schepenen, gemeenteraadsleden en provincieraadsleden van Vlaams-Brabant. Zij hebben duidelijk aangetoond hoe onlogisch de instandhouding van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde eigenlijk wel is. Zo hebben ze een unieke Vlaamse eendracht weten te realiseren.
Ik roep de Franstaligen op om zich te bezinnen over de essentiële beginselen van onze rechtstaat. De splitsing van het kiesarrondissement is nodig om te handelen conform onze grondwet, conform de rechtspraak van de Raad van State en conform onze staatsstructuur met zijn indeling in taalgebieden en het vastleggen van de grenzen tussen gewesten en gemeenschappen.
Onze geloofwaardigheid staat in dit dossier op het spel. Het federale parlement moet de splitsing realiseren. De tijd is er rijp voor. (Applaus bij sp·a-spirit)
De Franstaligen zijn het niet eens met de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde.
De faciliteiten en de instandhouding van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde waren Vlaamse toegevingen in 1963. Beide toegevingen worden nu door de Vlaamse partijen weer op de helling gezet.
Het gaat er de Vlamingen niet alleen om te voldoen aan de opmerkingen van het Arbitragehof. Er zijn immers nog andere oplossingen mogelijk die ook kunnen leiden tot een oplossing die voldoet aan het arrest van het Arbitragehof.
Sommigen zeggen dat er geen gesprek hoeft te zijn met de Franstaligen, anderen pleiten voor een dialoog, maar menen dat dit niet mag gepaard gaan met toegevingen. Wat is dan de betekenis van het woord dialoog? De fractieleiders van VLD en van sp·a in de Kamer zijn nochtans van oordeel dat er toegevingen zullen moeten worden gedaan. Wat is het standpunt van de Vlaamse regering?
Ik ben er ook niet van overtuigd dat het juridisch correct is om de lijstverbinding alleen mogelijk te maken tussen Brussel en Vlaams-Brabant en tussen Brussel en Waals-Brabant en niet in de andere provincies. Wat zou het Arbitragehof oordelen indien er hierover een klacht zou worden neergelegd?
De Franstaligen vragen niet dat het raamakkoord over de minderheden zou worden geratificeerd in ruil voor de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Op federaal vlak werd er immers reeds in 2001 beslist om dit akkoord te ratificeren.
Dit varkentje moet gewassen worden. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is niet bepaald een grote stap voorwaarts in de inrichting van de federale staat. Hiervoor bestaan andere middelen zoals bijvoorbeeld de toekenning van fiscale autonomie.
De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is enkel de rechtzetting van een anomalie en een aberratie. Vele Franstaligen in Halle-Vilvoorde hebben de indruk dat dit gebied tweetalig kan worden en het een verlengstuk is van Brussel.
Deze problematiek had al lang moeten opgelost zijn. Indien destijds het Egmontpact was goedgekeurd, dan zouden we nu niet meer met een dergelijk probleem geconfronteerd worden.
We moeten de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde nu regelen. Anders lopen we het risico dat de volgende federale verkiezingen ongeldig verklaard worden.
Met de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde wordt de verfransing van de Vlaamse Rand geen halt toegeroepen. Daarvoor is meer nodig; hebben we nood aan een krachtdadig Vlaams beleid en een soort cultuuromwenteling bij de Franstaligen.
De splitsing mag niet geregeld worden in het Forum, maar moet geregeld worden met een wetsvoorstel. Dit wetsvoorstel is in overeenstemming met het Vlaams regeerakkoord, baseert zich op een voorstel van de Vlaamse burgemeesters en houdt rekening met de opmerkingen van de Raad van State. Het wetsvoorstel zal een normale parlementaire behandeling kennen die niet wordt opgeschort door een overlegcomité.
Dit is weer een nieuwe constructie. Wat is het nu? Bestaan er nog andere dan de nu gekende varianten?
In het Vlaams regeerakkoord heeft men het over 'parallel' en 'tegelijk'.
Er is geen dubbele interpretatie mogelijk. De normale procedure wordt gevolgd, zonder hoogdringendheid en vertragingspogingen.
Onafgezien van een eventueel overlegcomité tikt de klok. Het deert me niet dat de federale premier een oproep lanceert om dit probleem, in een dialoog van gemeenschap tot gemeenschap, binnen een overlegcomité te bepraten. Op deze manier worden de gemeenschappen immers betrokken bij het overleg dat daar gevoerd zou worden.
Nu is het vooral van belang dat de Vlaamse partijen op één lijn blijven staan indien ze resultaat wensen te boeken. Onverwijld is onverwijld in parlementaire procedures. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit, Groen! en N-VA)
Ik wil nog eens schetsen waar wij ons bevinden in verband met de besluitvorming rond de splitsing van het kies- en gerechterlijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde.
In juli werd in het nieuwe Vlaamse regeerakkoord een passage opgenomen waarbij de Vlaamse regeringspartijen, bij de vorming van de Vlaamse regering, het engagement van de burgemeesters van het arrondissement Halle-Vilvoorde van 13 mei 2004 overnemen. Het Vlaams regeerakkoord stipuleert dat de Vlaamse regeringspartijen hiertoe hun fracties in Kamer en Senaat vragen om, los van het door de federale regering aangekondigde Forum, uiterlijk bij de start van het parlementaire jaar, wetsvoorstellen tot splitsing in te dienen en onverwijld goed te keuren. De passage sluit af zeggend dat de Vlaamse regering parallel en tegelijk de institutionele middelen, waarover ze in het kader van het coöperatief federalisme beschikt, zal aanwenden om dit te realiseren.
Op mijn initiatief kwam de voorbije weken een technische werkgroep bijeen. Het is immers belangrijk dat een wetsvoorstel dat gedragen wordt door alle Vlaamse meerderheidspartijen, sluitend is op juridisch vlak.
De werkgroep vergaderde een aantal keren in september. Er groeide een consensus over een verticale splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde en over de oprichting van de twee kieskringen Brussel en Vlaams-Brabant. Bij deze laatste zou er dan mogelijkheid tot apparentering bestaan. Dit voorstel is trouwens gebaseerd op een wetsvoorstel dat in oktober 2003 door de Vlaamse meerderheidspartijen werd ingediend in de Kamer.
Vorige week daagde de heer Van Hauthem ons uit en verspreidde hij allerlei onheilstijdingen over de mogelijke indiening van een wetsvoorstel over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Op maandag 11 oktober werd een wetsvoorstel ingediend.
Ook over de splitsing van het gerechtelijk arrondissement werd binnen de werkgroep een consensus bereikt. De partijvoorzitters voorzien hieromtrent nog in bijkomende besluitvorming over een aantal juridische modaliteiten.
Voor de verdere behandeling van de wetsvoorstellen voorziet het Vlaams regeerakkoord dat de voorstellen tot splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde in het federale parlement moeten plaatsvinden. De inoverwegingneming zal morgennamiddag plaatsvinden. Nadien kunnen de wetsvoorstellen geagendeerd worden in de Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken.
De behandeling en de goedkeuring van de wetsvoorstellen moeten losstaan van het door de federale regering aangekondigde Forum. Dit is de procedure die in het Vlaamse regeerakkoord vastgelegd werd.
Naar analogie met de federale premier ben ik ook van oordeel dat de tijd rijp is om een regeling uit te werken die een antwoord biedt aan het arrest van het Arbitragehof. Een vlotte en spoedige regeling dringt zich dus op.
Met betrekking tot de in de federale beleidsverklaring voorziene uitnodiging aan de gemeenschappen en gewesten om mee te werken aan een duurzame en doorzichtige oplossing van de splitsing van kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde kan ik stellen dat de Vlaamse regering uiteraard bereid is om met andere taalgemeenschappen gesprekken aan te knopen over specifieke dossiers. Deze gesprekken kunnen binnen het overlegcomité plaatsvinden.
In overeenstemming met de letter en de geest van het Vlaamse regeerakkoord kan een dergelijke uitnodiging echter niet betekenen dat de goedkeuring van de wetsvoorstellen die op federaal vlak werden ingediend afhankelijk worden gemaakt van de instemming van andere taalgemeenschappen.
Ook voor de aangekondigde federale initiatieven over een aantal instititutionele hervormingen is het Vlaamse regeerakkoord duidelijk.
Vooreerst opteert de Vlaamse regering met betrekking tot de modernisering van de taalwetgeving in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest uitdrukkelijk voor de optie voor tweetalige ambtenaren in plaats van tweetalige diensten.
Met betrekking tot de constitutieve autonomie van Brussels Hoofdstedelijk Gewest voorziet het Vlaamse regeerakkoord in de gewaarborgde vertegenwoordiging en evenwichtige en effectieve beleidsparticipatie van beide taakgroepen op alle niveaus.
Voor de rechten van de Franstaligen verwijs ik naar de passage in het Vlaamse regeerakkoord die stipuleert dat wij streng toekijken op de naleving van de taalwetgeving, vooral in de faciliteitengemeenten.
Ten slotte stelt het Vlaamse regeerakkoord, met betrekking tot het minderhedenverdrag, dat de Vlaamse regering er zich toe verbindt dat ze het minderhedenverdrag onder geen beding zal goedkeuren.
We hebben kennis genomen van de door de federale premier aangekondigde oprichting van een Forum. De Vlaamse regering wil met een deelname aan dit Forum de engagementen en overeenkomsten van het Vlaams regeerakkoord waarmaken. Dit impliceert dat de Vlaamse regering een aantal voorstellen zal indienen om, met het oog op de realisatie van een aantal homogene bevoegdheidspakketten, een aantal aangelegenheden naar Vlaanderen over te hevelen.
Daarnaast zullen ook nog een aantal voorstellen ingediend worden die in het verlengde liggen van de goedgekeurde resoluties van 1999.
Er bestaan inderdaad valabele argumenten om de Vlaamse vertegenwoordiging van dit Forum te laten bestaan uit parlementsleden van de meerderheidspartijen die actief zijn op de verschillende parlementaire niveaus.
Ten slotte wil ik, speciaal ter attentie van de heer Van Hauthem, de term coöperatief federalisme nog eens uit de doeken doen. Deze vorm van federalisme is gebaseerd op samenwerking, overleg en loyauteit. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit, Groen! en N-VA)
Ondanks alle toespraken, heb ik geen duidelijke definitie gehoord van coöperatief federalisme. Wat premier Verhofstadt gisteren zegde, was eigenlijk dat minister-president Leterme het maar moet oplossen.
Premier Verhofstadt nodigde de minister-president bovendien uit om te bespreken welke dossiers allemaal gekoppeld zullen worden aan de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Daarop ingaan, is ingaan op de chantage van de Franstaligen. Ik heb minister-president Leterme de essentiële vraag gesteld of hij op de uitnodiging zal ingaan, maar hij heeft niet geantwoord.
Het wetsvoorstel is inderdaad ingediend, maar over de te volgen strategie is niemand het eens. De N-VA weigert het dossier te verwijzen naar een buitenparlementair gremium.
CD&V blijft op de vlakte. Sp·a en VLD willen het voorstel naar het Overlegcomité verwijzen. Ik begrijp waarom minister-president Leterme het standpunt van de Vlaamse Regering niet kenbaar maakt.
Het streven van premier Verhofstadt naar een consensus zal erop neerkomen dat de vier wetsvoorstellen, gekoppeld worden aan de faciliteiten, het minderhedenverdrag en de taalwetgeving in Brussel.
Minister-president Leterme heeft evenmin verduidelijkt wat onverwijld precies betekent. Wij hebben het wetsvoorstel overgenomen en vandaag ingediend. Morgen vragen we het voorstel hoogdringend te behandelen. We merken dan wel wie ons zal steunen. (Applaus bij het VB)
De bespreking is gesloten.
Actualiteitsmotie
De voorzitter: Door de heer Caluwé, mevrouw Ceysens, mevrouw Gennez en de heren De Wever en Lauwers, en door de heren Van Hauthem en Van Overmeire werd tot besluit van dit actualiteitsdebat een actualiteitsmotie ingediend. Ze zal worden gedrukt en rondgedeeld.
Volgens het Reglement moet over deze moties vandaag gestemd worden, na een schorsing van minimum 10 minuten en maximum 1 uur. Ik stel voor dat we stemmen nadat we de agenda hebben afgewerkt. Is het Parlement het eens met deze interpretatie van het Reglement? (Instemming)