Verslag plenaire vergadering
Verslag
Degelijk filosofieonderwijs voor iedereen
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren Ramon, Van Baelen, Suykens, De Cock, Van Dijck en Martens betreffende het aanbieden van degelijk filosofieonderwijs voor iedereen.
De bespreking is geopend.
, verslaggever : De commissie voor Onderwijs, Vorming en Wetenschapsbeleid heeft op 5 december 2002 het voorstel van resolutie betreffende het aanbieden van degelijk filosofieonderwijs voor iedereen besproken. Initiatiefnemer was Frans Ramon, die verwees naar Socrates om duidelijk te maken dat mensen gestimuleerd moeten worden om na te denken om zelf tot oplossingen voor hun problemen te komen.
Filosofie wordt op deze manier gezien als een algemeen vak, dat leerlingen moet voorbereiden op het 'echte leven' en goed burgerschap, en niet zozeer als een levensbeschouwelijk vak. Het draagvlak voor het aanbieden van een degelijk filosofieonderwijs is groot. Het is niet nodig daar nieuwe eindtermen of ontwikkelingsdoelstellingen voor op te stellen, aangezien dit principe al werd opgenomen in de eindtermen.
Er bestaat nood aan een algemeen debat over de invulling van eigentijds filosofieonderwijs en de vraag of filosofie een apart of een geïntegreerd vak moet zijn. Ook in de lerarenopleiding zal hiervoor ruimte moeten worden vrijgemaakt, terwijl het nu bestaande optievak Wijsgerige stromingen op korte termijn van naam moet veranderen. Ten slotte zal er een begeleidingscommissie nodig zijn.
De heer Martens stelde in de commissie voor dit voorstel van resolutie te koppelen aan het VLOR-initiatief inzake culturele beschouwingen. De heer Callens merkte op dat deze materie een andere benadering vraagt in het TSO en BSO dan in het ASO. Jongeren moeten ook weten wat het nut van deze opleiding voor hen zal zijn. De heer Vanleenhove verwees naar het werkbezoek aan Noorwegen, waar al langer filosofielessen worden gegeven. Zelf wees ik erop dat er nood is aan een filosofieonderwijs op maat.
Het voorstel werd met negen stemmen bij één onthouding aangenomen. De heer Librecht verklaarde zijn onthouding aan de hand van het feit dat hij zelf eerder al een gelijkaardig voorstel had ingediend.
Ik heb inderdaad een gelijklopend voorstel van resolutie ingediend, waarin ik het had over de ruimste vorm van rationaliteit en inzichtgevende verdieping. De huidige levensbeschouwelijke vakken zedenleer en godsdienst zijn intussen zo geëvolueerd dat ze ook inleiden tot de filosofie en vormen op die manier de enige bakens van identiteit voor de leerlingen, ingebed in een zeker traditie. Omdat dit aspect onvoldoende aan bod kwam in dit voorstel van resolutie, heb ik me onthouden.
Vlaamse jongeren scoren heel goed op het vlak van leesvaardigheid en wiskunde, maar kunnen onvoldoende kritisch en zelfstandig denken. Inzicht verwerven en genuanceerd leren denken is niet alleen belangrijk voor de persoonlijkheidsontwikkeling, maar ook voor onze democratische samenleving. Het is tijd dat we filosofie en filosofie-onderwijs alle kansen bieden. Hoewel veel mensen daar positief tegenover staan, is een duwtje in de rug meer dan nodig.
Dit voorstel van resolutie sluit aan bij een pleidooi van een aantal professoren voor degelijk filosofieonderwijs. Dat is de beste leerschool om in confrontatie te treden met het standpunt van anderen, of om na te denken over de beste sociale en politieke organisatie. Filosofie is een algemeen en geen levensbeschouwelijk vak. Het is evenin onze bedoeling dat filosofie de plaats inneemt van de levensbeschouwelijke vakken. We vragen geen nieuwe eindtermen, alleen dat filosofieonderwijs binnen de bestaande eindtermen alle kansen krijgt. Het is niet de bedoeling dat de jongeren kennis maken met alle filosofische scholen, wel met levende filosofie : aansporen tot onderzoek, reflectie en zelfstandig denken.
Het idee achter dit voorstel van resolutie geniet in Vlaanderen van een ruime steun, dat bewijst het ontstaan van het Vlaamse netwerk voor eigentijds filosofisch onderwijs en de expertise die men stilaan aan het opbouwen is. In ons voorstel vragen we filosofie-onderwijs een eerlijke kans te bieden door gespreksleiders te vormen, de bestaande expertise te steunen, filosofie met kinderen te promoten, een begeleidingscommissie te vormen en onderzoek naar filosofie en democratie en naar de juiste plats voor filosofie-onderwijs te promoten. (Applaus)
De bespreking is gesloten.
We zullen om 12 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.