Verslag plenaire vergadering
Verslag
Ambtenarenzaken 1999-2004
Bespreking
Aan de orde is de beleidsnota Ambtenarenzaken 1999-2004, ingediend door de heer Sauwens, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambte-narenzaken en Sport.
Deze beleidsnota heeft me voor een dilemma geplaatst. Ofwel zal ik deze beleidsnota bespreken en ga ik voorbij aan wat de regering werkelijk van plan is. Ofwel ga ik in op wat tijdens de beruchte vergadering in Leuven werd afgesproken en ga ik voorbij aan wat in de beleidsnota staat.
Op 1 januari 2000 diende de minister zijn beleidsnota in. Kort daarna werd echter een verregaande hervorming aangekondigd van de werking van de openbare diensten waarvan in de beleidsnota niets terug te vinden is. Waarover moeten we het nu hebben? Mijn fractie heeft in dit verband een brief gericht aan de voorzitter van dit parlement : een parlement laten debatteren over een nota die naast de kwestie is is immers onbehoorlijk. De minister heeft na ons initiatief een addendum toegvoegd aan zijn beleidsnota. Een dergelijke werkwijze is een unicum in de korte geschiedenis van deze instelling. Ik betwijfel of de minister ons zou hebben ingelicht over de beslissingen van de vergadering van Leuven zonder onze tussenkomst bij de parlementsvoorzitter. Het is trouwens niet duidelijk om welk soort vergadering het precies ging. Wat bedoelt de minister met een informele vergadering?
Soms komen we in het weekend bij elkaar om te vergaderen.
Bedoelt u met informeel dat iedereen een geruit hemd moest dragen?
De beleidsnota werd begin januari ingediend. Intussen hebben we niet stilgezeten. De regering werkt voort. De beslissingen van Leuven werden gedurende de afgelopen weken geconcretiseerd. Het gaat om een vertaling van de principes die tot uiting komen in de beleidsnota, zoals het op elkaar afstemmen van de verschillende beleidsniveaus, het subsidiariteitsbeginsel, een geïntegreerd loket voor personeelsbeleid enzovoort. We hebben de beleidsnota bijgestuurd, zodat de formele beslissingen aan het Vlaams Parlement werden bezorgd. Er is geen sprake van tegenspraak. Integendeel : met de beslissingen van Leuven worden de principes van de beleidsnota geconcretiseerd. Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen een beleidsnota en een beleidsbrief. Een nota stelt de principes vast die in een beleidsbrief worden geconcretiseerd.
Professor Moesen wees er in analyses op dat betere overheidsdiensten ons naar de Europse top zouden kunnen brengen. Hoe beter de instellingen werken, hoe meer de mensen ook vertrouwen hebben in de overheid. De regering moet de aanbevelingen van professor Moesen dan ook ernstig nemen.
Louter voor de pret mag men ook niet hervormen en veranderen. Ook de minister heeft vroeger gewezen op het feit dat al te vaak veranderen niet goed is voor de motivatie bij het personeel en de administratie.
Mag ik hier even op reageren? Personeel en administratie moeten mee veranderen. Iedere stap moet stimulerend werken. Veranderingen die niet nuttig zijn, draaien echter negatief uit.
Ik vraag mij af of de Vlaamse ambtenaren wel voldoende bij de hervormingen betrokken zijn.
Een stuk van de bureaucratie moet dringend weggewerkt worden. De norm moet de klantgerichtheid worden. Veranderingsprocessen moeten dus versneld doorgevoerd worden.
De 4 strategische doelstellingen die deze regering vooropstelt, zijn de volgende : de juiste mens op de juist plaats, flexibele organisatievormen, permanente ontplooiing en evenwicht tussen organisatie en mens. Om deze te bereiken zullen de veranderingen doorgevoerd worden. De beleidsnota van deze regering komt echter in grote lijnen overeen met de beleidsnota van de vorige regering.
Soms hanteert men echter wel vage termen waar iedereen zich in kan vinden. Wie is er bijvoorbeeld geen voorstander van minder en eenvoudigere regelgeving?
We hebben ons doelbewust gehouden aan de visie van de strategische planning. Hierbij hebben we ons steeds afgevraagd waar het om gaat en wat onze beleidsdoelstellingen zijn. Hiervoor werd dan een plan ontworpen.
In de oorspronkelijke nota staan er toch algemene termen waar iedereen voorstander kan van zijn? Indien de krachtlijnen van deze nota in het verlengde liggen van de voorgaande regering, dan besluit ik dat er een grote discrepantie bestaat tussen de theorie en de praktijk, tussen de beleidsnota en de beslissingen van Leuven. Beleidsuitvoering is de taak van de overheid en van privé-instellingen. Het beleid zelf moet uitgestippeld worden door de regering. Is het dan ook niet goed dat er zou verdergewerkt worden op de lijn die door de vorige regering werd uitgezet? Wij hopen dat de princiepsverklaring van Leuven geen middel is om andere doelen te bereiken, bijvoorbeeld nieuwe benoemingen van secretarissen-generaal. Achter de aangekondigde hervormingen kunnen nobele bedoelingen zitten, maar ze roepen toch ook heel wat concrete vragen op. De huidige departementen zouden omgebouwd worden tot kerndepartementen. Hoe zal dat gebeuren? Moet men eerst niet bepalen wat de kerntaken van de overheid eigenlijk zijn? Wat moet de overheid en de administratie nu precies doen?
Ik moet bekennen dat we het vermoeden en de vrees hebben dat er ook andere bedoelingen achter al deze hervormingen schuilen. Ik heb reeds gewezen op het matrixmodel. De redenen voor het verlaten van het matrixmodel zijn mij tot op heden echter onduidelijk.Het grote discours van de afschaffing van de kabinetten, van het volledig doorschuiven van de beleidsvoorbereiding naar de administratie en van het invoeren van mandaten voor topambtenaren zou er kunnen op neerkomen dat de top van de administrtie zuiver politiek ingevuld wordt. Denken we hierbij maar aan de recente aanstelling van de secretaris-generaal voor het departement Economie, Werkgelegenheid, Binnenlandse Aangelegenheden en Landbouw of de aanstelling van collega Bril tot regeringscommissaris.
Wat denkt u van Export Vlaanderen?
Dat is positief maar soms komt men wel eens tot andere conclusies.
Deze regering voert consequent de depolitisering van de ambtenarij door. Het is niet omdat er ooit eens mensen op een kabinet gewerkt hebben dat het steeds gaat om politieke benoemingen.
Door de heren Van den Abeelen, Holemans, Vandenbossche en Van Vaerenbergh werd tot besluit van de behandeling van deze beleidsnota een met redenen omklede motie ingediend.
Wij zullen op woensdag 26 april 2000 om 16 uur de hoofdelijke stemmingen over de moties en de beleidsnota houden.