Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Jans heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, cijfers die Kind en Gezin zeer recent bekendmaakte, bevestigen een aanvoelen, namelijk dat de leeftijd waarop vrouwen moeder worden steeds hoger wordt. Voor het eerst in Vlaanderen is het aantal vrouwen in de categorie 35-39 jaar dat bevalt van een kindje groter dan het aantal vrouwen in de leeftijdscategorie 20-24 jaar. Het aantal vrouwen dat moeder wordt in die laatste groep is op dit moment historisch laag. De leeftijd van de moeder bij het eerste kind schuift stilaan op richting 30 jaar.
Sociologisch is het uitstellen van een kinderwens een gekend fenomeen en zeer goed te verklaren en zeker ook te begrijpen. Maar op medisch vlak zijn er nu eenmaal risico’s verbonden aan het uitstellen van een kinderwens en het bevallen op hogere leeftijd. Hoe ouder de moeder bij de bevalling, hoe lager de vruchtbaarheid, hoe hoger de kans op miskramen en op aangeboren afwijkingen. Deze evolutie geeft aan dat het belang van een goede preconceptionele en prenatale zorg groeit. Het gaat over een gezonde levensstijl, voldoende beweging, een beleid ten aanzien van roken, alcohol vermijden, foliumzuur slikken enzovoort.
In uitvoering van de resoluties inzake een preventief en ondersteunend beleid rond fertiliteitsbehandelingen en het gebruik van foliumzuur voor en tijdens de zwangerschap werd op 23 februari 2015 de website www.gezondzwangerworden.be gelanceerd. Dat is zonder meer een zeer goed initiatief. De website bundelt tips rond gezondheid en zwanger worden. De website richt zich tot wensouders en aanstaande ouders, maar ook tot zorgverleners ter ondersteuning van consultaties en advies.
Minister, welke doelstellingen werden vooropgesteld bij de ontwikkeling van de website? Op basis van welke criteria gaat u deze website evalueren, kijken of we de doelen halen en eventueel bijsturen? Minister, wat zijn eventueel de mogelijke verdere plannen voor deze website, die we ten zeerste ondersteunen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Mevrouw Jans, de website gezondzwangerworden.be heeft tot doel het preventieve gezondheidsbeleid te ondersteunen met betrekking tot preconceptioneel advies in het algemeen en foliumzuur in het bijzonder. Concreet geeft de website koppels met een kinderwens informatie over gezond zwanger worden. Ik verwijs ook graag naar mijn antwoorden op uw schriftelijke vragen 704 en 705 van 12 juni 2015 over dit onderwerp.
Ik geef de doelstellingen en opdrachten die aan de basis liggen van het ontwikkelen van de website: het bundelen van alle informatie rond een correct foliumzuurgebruik, het oplijsten van de consensus binnen andere subthema’s op het vlak van preconceptioneel advies, het uitbouwen van een aantrekkelijke, toegankelijke, gebruiksvriendelijke en duidelijke website, aangepast aan de mogelijkheden van de sociale media, en het samenwerken met de verschillende thema-experten bevorderen.
De ontwikkeling van de website werd gefinancierd via een overheidsopdracht. Zoals u weet, is de procedure hiertoe zeer strikt, wat garanties biedt voor een kosteneffectieve aanpak. In het bestek werden de hierboven beschreven opdrachten concreet omschreven, zodat de verwachtingen duidelijk waren. De gunningscriteria bepaalden dat de kwaliteit en volledigheid van de aangeboden dienst voor 60 procent door moest wegen. Dat kon worden geëvalueerd aan de hand van het verplicht toe te voegen plan van aanpak. De prijs kreeg bij de gunningscriteria een gewicht van 30 procent. De beoordeling gebeurde aan de hand van een duidelijke en gedetailleerde prijsofferte, die een kostenberekening omvatte, onderverdeeld volgens de opdrachtonderdelen. Het gewicht voor de kwaliteit en ervaring van het projectteam bedroeg 10 procent.
Op basis van welke criteria wordt deze website geëvalueerd? Deze vraag overloop ik voor elk van de vier doelstellingen. Ten eerste, het bundelen van alle informatie rond een correct foliumzuurgebruik: er gebeurde een concretisering van het advies van de Hoge Gezondheidsraad door systematische evaluatie van de literatuur en internationale richtlijnen. Zodra alle informatie over correct foliumzuurgebruik was samengebracht aan de hand van gevestigde richtlijnen en de wetenschappelijke state-of-the-art, werden de resultaten en de consensustekst voorgelegd aan de opdrachtgever en het netwerk van experten. Daarbij werden de relevantie, correctheid en betrouwbaarheid geëvalueerd om een door experten aanvaard document te maken.
Ten tweede, het oplijsten van de consensus binnen andere subthema’s op vlak van preconceptioneel advies: wereldwijd groeit het besef van het belang en de nood aan een integrale preconceptiezorg en worden richtlijnen ontwikkeld. Helaas werden tot op heden geen globale richtlijnen en standaarden ontwikkeld, waardoor nationale aanbevelingen op veel punten verschillen van elkaar. Thema’s werden daarom gezocht door middel van een screening van de websites met betrekking tot richtlijnen en aanbevelingen over preconceptie.
Het betreft hier websites van onder andere volgende organisaties: de Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen, de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen, Domus Medica, Centres for Disease Control and Prevention, National Guideline Clearinghouse, het Nederlands Huisartsen Genootschap, the National Institute for Health and Clinical Excellence, de World Health Organization, het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg en de Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie.
Op basis van deze richtlijnen, aangevuld met relevante en recente literatuur, is een inventaris gemaakt van alle belangrijkste subthema’s binnen de preconceptiezorg. Deze lijst werd voor feedback en bijsturing voorgelegd aan het netwerk van experten. De definitieve inventaris is vervolgens bezorgd aan het agentschap Zorg en Gezondheid, waarna opdrachtgever en -nemer in overleg bepaalden welke thema’s verder moesten worden uitgewerkt en verdiept. De definitieve tekst werd ter validering voorgelegd aan experten binnen de verschillende inhoudsgebieden.
De derde doelstelling is het uitbouwen van een aantrekkelijke en toegankelijke website. De volgende kwalitatieve en kwantitatieve parameters over het gebruik van de website worden maandelijks opgevolgd: het aantal gebruikers en evolutie hiervan in de tijd, het surfgedrag, de demografische variabelen en vragen van bezoekers en acties die hieruit voortvloeien. Maandelijks ontvangt het agentschap Zorg en Gezondheid een opvolgrapport met de resultaten van elk van de bovenstaande criteria.
De vierde doelstelling is het samenwerken stimuleren met de verschillende thema-experten. De lijst van experten vindt u op de website gezondzwangerworden.be onder de rubriek ‘over de website’, en heb ik ook vermeld in het antwoord op uw schriftelijke vraag.
U vroeg naar de plannen. Zoals ik in mijn antwoord op vraag om uitleg 1289 van mevrouw Schryvers reeds aangaf, zijn we er ons van bewust dat we met de website niet alle lagen van de bevolking bereiken. De website brengt voor het eerst alle relevante informatie samen over gezondheidsaspecten in de preconceptionele fase en is een belangrijke maar slechts eerste stap in de promotie van dit thema. Ik heb de opdracht gegeven aan de betrokken actoren – het agentschap Zorg en Gezondheid, Kind en Gezin en de betrokken beroepsgroepen – om te bekijken op welke manier deze doelgroepen het beste kunnen worden bereikt over dit thema.
Ondertussen voorzie ik in een financiële ondersteuning voor het onderhouden en actueel houden van de website. De subsidie loopt tot en met 31 december 2016. De website is een interactief medium. De bezoeker kan vragen stellen of bedenkingen meegeven die kunnen leiden tot aanpassingen aan de website. De website wordt ook aangepast bij het verschijnen van nieuwe evidentie.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Minister, dank u voor de informatie. Ik ben ervan overtuigd dat de maandelijkse opvolging van de gegevens op termijn kan leiden tot een verdere verfijning om na te gaan hoe we de doelgroepen nog beter kunnen bereiken. Ik ben blij dat er een officiële, goede en duidelijke overheidswebsite is. We hebben deze morgen nog uitgebreid van gedachten gewisseld over het spectrum aan onlinehulpverlening. Ook in dit segment zijn er heel wat apps en websites die niet zo informatief zijn en niet zo’n helder doel hebben als deze website.
Ik vind het erg goed dat het belang aan prenatale zorg toeneemt. Preventie kan niet vroeg genoeg starten. In dat kader is het erg positief dat de Huizen van het Kind zich niet enkel richten tot ouders maar ook tot aanstaande ouders. Ook daar kunnen initiatieven worden genomen of ondersteund. Dat biedt kansen voor de toekomst.
De vraag om uitleg is afgehandeld.