Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister, de stad Gent wil bekijken of zij een deel van de Antwerpsesteenweg in Sint-Amandsberg kan overnemen van Vlaanderen. Enkele ongevallen op die weg zorgen bij buurtbewoners voor grote ongerustheid. De stad wil graag op een stuk van die weg zone 30 invoeren om de verkeersveiligheid in de buurt te verhogen. Maar Vlaanderen ziet een zone 30 op deze weg voorlopig niet zitten.
Woensdag 30 november zou de stad crisisberaad voeren met Vlaanderen over die welbepaalde weg. Wat is het resultaat van dat overleg?
Gebeurde het de voorbije jaren vaak dat een lokaal bestuur een weg overneemt van Vlaanderen? Hebt u daar cijfers over? In hoeveel gevallen gaat u akkoord met een overname?
Wat is uw beleid ten aanzien van de overname van gewestwegen door lokale besturen? Wanneer kan een overname goedgekeurd worden? Wat zijn mogelijke struikelblokken?
Dat een lokaal bestuur een weg wil overnemen van Vlaanderen om de verkeersveiligheid in de buurt te kunnen verbeteren, toont toch een wantrouwen tegenover het Vlaamse beleid in het kader van de verkeersveiligheid. Hoe staat u hier tegenover?
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw Lambrecht, ik moet in uw vraag het een en ander nuanceren want het is niet helemaal correct zoals u het stelt. Vlaanderen ziet een zone 30 op deze weg voorlopig niet zitten, zegt u. U zegt ook dat de stad Gent een crisisberaad heeft gevraagd. Ik moet dat even corrigeren. Naar aanleiding van de twee recente ongevallen op de Antwerpsesteenweg, de persberichten daarrond en de reacties op de sociale media hebben wij zelf contact opgenomen met de buurtbewoners en met de ouderverenigingen, om samen te bekijken wat her en der eventueel beter kan inzake infrastructuur. De schepen van Mobiliteit van de stad Gent is ook naar die vergadering gekomen. We hebben het daar sowieso gehad over de knelpunten op de schoolroutes.
Het resultaat van dat overleg is dat we sowieso zone 30 zullen invoeren op de Antwerpsesteenweg, zoals het gevraagd was en zoals het ook conform is met het afwegingskader van de zones 30 dat we ter beschikking hebben gesteld aan alle lokale besturen.
U vraagt waarom dat al niet eerder werd gedaan. Er was bij ons alleszins geen vraag bekend van het stadsbestuur van Gent om die zone 30 in te voeren. Dat wil ik duidelijk formeel stellen. Wat er wel is geweest, is een overleg in september tussen de mensen van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) en de stad Gent. Naar aanleiding van het nieuwe wijkmobiliteitsplan voor de stad Gent wil de stad Gent her en der een zone 30, ook op gewestwegen. Die afstemming zou volledig intern gebeuren. Zover was men nog niet gekomen. Maar op het overleg zijn wij dan, conform het afwegingskader voor de zones 30 en conform het subsidiariteitsbeginsel dat wij altijd hanteren, akkoord gegaan om daar ter plaatse een zone 30 in te voeren.
Het gebeurt regelmatig dat een lokaal bestuur vraagt om een weg over te dragen naar het lokale beleid in het kader van nieuwe mobiliteitsplannen of van andere ontwikkelingen. Men gaat dat dan telkens onderzoeken. U kent de procedure. Eerst moet de gemeenteraad zich uiteraard akkoord verklaren met de overdracht van een gewestweg. AWV moet natuurlijk ook akkoord zijn. Er is een akkoord van AWV om een weg over te dragen naar een lokaal bestuur zolang deze weg geen bovenlokale verkeersfunctie heeft. Mevrouw Lambrecht, ik denk dat u categorie 7 van onze wegen kent. Dat is wat dat betreft de leidraad.
U zegt dat er een wantrouwen is ten aanzien van het Vlaamse beleid inzake verkeersveiligheid. Dat moet ik ten zeerste tegenspreken. Wij voeren inzake verkeersveiligheidsbeleid heel wat overleg met de lokale besturen. Een aantal jaren geleden heb ik Mobiliteit Innovatief Aanpakken (MIA) gelanceerd, waarbij we de onderlinge samenwerking enorm promoten. We hebben heel veel overleg met lokale besturen. Als de lokale besturen een weg die geen bovenlokale functie heeft, willen overnemen van AWV, kan dat mits de procedure doorlopen is, er een gemeenteraadsbesluit is en dergelijke meer.
Wij hebben, zoals we al meermaals hebben aangekondigd, snel gehandeld naar aanleiding van de verkeersongevallen op deze gewestweg. We hebben met de buurtbewoners en de actiecomités ter plaatse gepraat. Er komt nog een vervolgoverleg. De mensen waren zeer tevreden over onze aanpak. We zullen die zone 30 invoeren op dat weggedeelte van de N70. We zullen verder overleggen met de stad Gent om de weg al dan niet over te dragen aan het stadsbestuur.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister, dank u wel. Dat is zeer mooi nieuws, die zone 30. Ik en sommige collega’s zijn zeker altijd blij als u meer overtuigd geraakt van de zone 30 en van de voordelen daarvan. Ooit bereiken we dat die zone 30 er in de bebouwde kom overal zal zijn. Dat is echter een ander debat. Ik had eigenlijk ook heel duidelijk om cijfers gevraagd. Ik heb het al vaak meegemaakt dat ik cijfers vraag en dan niet echt een antwoord krijg. Ik wilde eigenlijk weten of dat vaak wordt gevraagd, of de lokale overheid vaak wegen wil overnemen van de Vlaamse. Is dat een tiental keren per jaar, of hebben we het over veel meer vragen? Dat was nog een concrete vraag die ik had.
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, goede collega Lambrecht, u stelt eigenlijk een heel interessante vraag. Ik geef al voor een stukje een antwoord op de vraag die u hebt gesteld: ik denk dat elke gemeente een aantal van zulke dossiers heeft. Dat zijn eigenlijk gewestwegen die in de loop der tijd, eventueel door de aanleg van ringwegen en andere wegen, de facto een lokale functie hebben gekregen. Dat zijn de oude staatsbanen. Die lopen soms nog door een dorps- of gemeentecentrum. Als er dan een ringweg werd aangelegd, en tot in de jaren 80 kon dat nog, maar nu is dat allemaal een stuk moeilijker geworden met de actiecomités, meed het doorstromend verkeer dan plotseling het centrum van het dorp of de gemeente. Die gewestwegen, die staatsbanen, die N-wegen hebben dus de facto een lokale functie gekregen. Ik denk dat dat in elk van de driehonderd Vlaamse gemeentebesturen voor een aantal wegen speelt.
Alleen, wat is dan het punt van betwisting? Omdat de wegen de facto een lokale functie kregen, is daar doorheen de jaren niet meer in geïnvesteerd door AWV en het vroegere Bruggen en Wegen. Die liggen er vaak erg sjofel bij. Je ziet daar echt hoeveel lagen asfalt een weg kan krijgen. Bij sommige is dat ontelbaar. Met wat lapmiddelen wordt dat dan begaanbaar gehouden. Dat is dan heel vaak het struikelblok: een lokaal bestuur van een stad of gemeente wil die weg overnemen op voorwaarde dat AWV die weg in orde brengt en laat beantwoorden aan de hedendaagse weginrichtingsverwachtingen die een zwakke of een andere weggebruiker mag hebben op het ogenblik dat hij zich in het verkeer begeeft. Dat is eigenlijk heel vaak het punt van discussie. Heel wat lokale besturen hebben zulke wegen, en in het verlengde daarvan, zowel aan de kop als aan de staart van die oude staatsbaan, zijn er dan gemeentewegen. Dan ligt daar een slecht stuk tussen. Mensen begrijpen dat niet. In Vlaanderen zijn ook die wegen dan feitelijk woonstraten geworden. Daar zegt men dat men wordt vergeten door het bestuur. Dan moet je verwijzen naar AWV, en dat wordt door mensen dan weer als vluchtgedrag geïnterpreteerd. Het gaat echter heel vaak over budgetten en het in orde brengen van de weg. Dan moet je als lokaal bestuur ook tevreden zijn dat dat dan minimaal in orde is. Men gaat dat wel volgens de regels van de kunst doen, maar niet met alle mogelijke theoretische voorzieningen om iets helemaal optimaal of ideaal te maken. Daar speelt dat echter. Ik kan u zo drie wegen in Lanaken noemen. Bij ons zijn dat de Bessemerstraat, de Nijverheidslaan en de Koning Albertlaan. Minister, schrijf het op. Ik denk dat er daarover besprekingen zijn met elk stads- en gemeentebestuur, maar dan gaat het heel vaak over het eerst in orde brengen van die wegen alvorens de overdracht kan plaatshebben. Dát is heel vaak de struikelsteen, want voor de rest is AWV dat soort wegen ook liever kwijt dan rijk. Dat heeft echt niks te maken met “blijf van mijn erf”. Het gaat dan daarover.
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw Lambrecht, ik had het inderdaad nog niet over de cijfers. Ik moet mij daarvoor excuseren. Door de korte tijdsspanne tussen het ontvangen van de vraag en het beantwoorden ervan heeft mijn administratie nog niet kunnen opgeven hoeveel kilometer gewestwegen er werd overgedragen aan de lokale besturen. We hebben dan zelf nog wat opzoekwerk gedaan. Ik weet bijvoorbeeld dat in 2018 in heel Vlaanderen 7 kilometer werd overgedragen. Meestal ging het over kleine wegdelen op een gewestweg die eigenlijk meer een lokale functie hebben. Ik wil mij zeker engageren om u die bijkomende cijfers te bezorgen. Ze zijn opgevraagd bij AWV. Ik weet niet voor welke periode u het wenst te weten. U kunt het met een schriftelijke vraag doen, of wij kunnen u de cijfers nasturen.
Mijnheer Keulen, ik kan u bijtreden: als een gemeente vraagt om wegen die een louter lokale functie hebben en die geen bovenlokale functie meer hebben, over te nemen, zal AWV daarin meegaan. Ze moeten dan wel in een goede staat van onderhoud zijn. Soms gebeurt de overdracht met een financiële compensatie voor het in orde brengen van de weg, andere keren vraagt men de weg eerst over te dragen. Het voorbeeld daarvan is de Turnhoutsebaan in Antwerpen. Die stond al heel lang op de agenda maar daar wilde het stadsbestuur de weg niet overnemen, terwijl er toch een gevaarlijke situatie was. We hebben daar dan een zone 30 van gemaakt.
Kortom, we blijven dat altijd nauw opvolgen. Ik heb alleszins heel duidelijk het signaal gegeven aan AWV dat als lokale besturen vragen om een weg die geen bovenlokale functie meer heeft, over te dragen, om daar positief in mee te gaan. We hebben de bevraging lopen bij de lokale besturen hoeveel lokale besturen al gebruikmaakten van het afwegingskader inzake zone 30 dat we ter beschikking hebben gesteld, en ook over hoeveel zones 30 en fietsstraten er werden ingevoerd. We blijven dat nauw opvolgen, altijd met het subsidiariteitsprincipe voor ogen: lokale besturen weten het best hoe hun terrein op gemeentelijk vlak wordt heringericht.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister, dank voor de uitleg. Voor verdere uitleg zal ik schriftelijke vragen indienen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.