Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Muyters heeft het woord.
Voorzitter, ik stel niet zo vaak vragen in deze commissie, maar nu is er toch wel iets aan het gebeuren waarover ik graag de visie van de minister-president wil horen. Het gaat over de instorting van Evergande, de op één na grootste vastgoedmakelaar in China, die wellicht dreigt de wereldeconomie en de Chinese economie mee te sleuren in een negatieve spiraal.
Ik wil eerst de moeilijkheden even situeren waar Evergrande zich in bevindt. Ze hebben een schuldenlast – en luister goed, collega’s – van 263 miljard euro. Ze hebben cashflowproblemen. Er zijn achthonderd vastgoedprojecten – dat gaat dan van speeltuinen tot appartementen – die zijn stilgelegd. Er zijn 1,4 miljoen Chinezen die een woning hebben gekocht en die zitten te wachten op het krijgen van hun woning. De aandelenkoers is de afgelopen weken met 85 procent gezakt. Ik denk niet dat je een specialist moet zijn om te zien dat dit naar een crash en een faillissement kan gaan. Hier en daar zijn er specialisten die zelfs spreken over een Chinese Lehman Brothers.
Het is natuurlijk de vraag wat het bedrijf in eerste instantie zelf gaat doen. Gaan zij onderdelen afstoten? Wanneer gaan zij dat doen? De vraag is ook – want we spreken hier over China – hoe het regime met die zaak zal omgaan. Gaan ze interveniëren? Gaan ze een staatsinterventie naar het bedrijf toe doen? Hier en daar wordt geopperd dat zij bereid zullen zijn om aanzienlijke economische schade te pakken, als ze daarna stabiliteit en controle zouden hebben. Je kunt dat vergelijken met wat eerder al is gebeurd in de opleidingssector, in de technologiesector en in de gamingindustrie. De hamvraag is hoe gevaarlijk die economie gaat sputteren en daarmee een eerste dominosteentje zou omgooien naar Chinese en misschien wel wereldeconomonische effecten.
Minister-president, hoe kijkt u naar de ontwikkelingen van deze Chinese vastgoedreus? Wat is uw inschatting hoe dat de Chinese economie en het Chinese bankwezen zal impacteren? Moeten wij voor onze financiële markten en onze banken een effect verwachten? Welk effect heeft dat op de wereldeconomie, op de Vlaamse export en import en op het investeringsklimaat en zeker de Vlaamse investeringen in China?
Het is geen gemakkelijke vraag. Ik vraag eigenlijk meer naar een gevoel dan naar zeer concrete antwoorden.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Muyters, de recente berichten uit China over de moeilijkheden waarin de Chinese vastgoedontwikkelaar Evergrande zich bevindt, zijn belangrijk om op te volgen, dit om verschillende redenen, waarvan u er al enkele hebt opgesomd. Ik denk dat u meer dan terecht die vraag stelt.
De precieze gevolgen van de situatie zijn tot op vandaag nog altijd moeilijk in te schatten. Enerzijds zijn er nog heel wat onduidelijkheden. Wat met de leveranciers van Evergrande? Wat met de Chinese immobiliënsector in het algemeen? Wat met de banken? Wat gaat er gebeuren met de intrestvoeten in China? Hoe gaat de Chinese publieke opinie hierop reageren?
Anderzijds zijn er ook regelmatig nieuwe ontwikkelingen en is het gissen naar de maatregelen die de Chinese overheid zal nemen: een klassieke bail-out, flankerende maatregelen of een mix van maatregelen waarbij er gecontroleerd ontmanteld wordt, de schuld geherstructureerd wordt en de verdeling van activa? Dat is vandaag nog koffiedik kijken. Dat zijn allemaal factoren die het effect van Evergrande op de Chinese economie en op de economie wereldwijd zullen beïnvloeden.
Die onvoorspelbaarheid neemt niet weg dat we dit wel moeten opvolgen en bekijken wat dit mogelijk betekent voor de wereldeconomie en de handel indien de onzekere situatie een kettingreactie zou teweegbrengen.
Wat betreft de financiële sector, zouden volgens analisten de gevolgen voor de buitenwereld kleiner zijn dan voor China zelf. Ook de Europese Centrale Bank (ECB) schatte reeds in dat de impact op de financiële markten in Europa beperkt lijkt te zijn. Volgens statistieken van de Bank voor Internationale Betalingen is de blootstelling van Belgische banken aan Chinese tegenpartijen ook klein.
Gezien de omvang van de schuldenlast, kan men wel verwachten dat de zaak een invloed zal hebben op de groei van de Chinese economie op korte termijn. Uiteraard kan niemand voorspellen wat een en ander eventueel zou kunnen betekenen voor de Vlaamse handels- en investeringsrelatie met China, maar het is algemeen geweten dat het land een belangrijke handelspartner voor Vlaanderen is en blijft.
Zo kan er een domino-effect zijn op andere ondernemingen en instellingen in het land, gezien het belang van de vastgoedsector voor de Chinese economie en bevolking. Dit zou dan bijvoorbeeld effecten kunnen hebben op de import van consumptiegoederen uit de EU, en in het bijzonder van luxegoederen. Indirect kunnen ook andere handelsstromen impact ondervinden gezien de plaats van Vlaanderen in de mondiale waardenketens.
Onzekerheid is bovendien altijd een slechte basis voor investeerders en dus is het mogelijk dat er een periode zal volgen van een meer afwachtende houding om na te gaan hoe de markt verder reageert en of er tekenen van stabiliteit terug te vinden zijn. De impact hiervan kan te voelen zijn in veel sectoren van de economie en dus ook op de Vlaamse investeringen.
Mijn diensten blijven de ontwikkelingen natuurlijk op de voet volgen.
De heer Muyters heeft het woord.
Minister-president, dank u wel. Ik begrijp dat u weinig kunt antwoorden. Het is nog leuker eigenlijk: u hebt er zelf nog wat vragen bij gesteld.
Maar ik volg u helemaal. Ik denk dat we het belang niet mogen onderschatten, ook voor Vlaanderen. Als ik me niet vergis, zit China nog altijd in de top tien van landen waar wij vanuit Vlaanderen naar exporteren. Ik ben tevreden dat u het in elk geval verder wilt opvolgen en dat u mijn bezorgdheid deelt. Het is een complex geheel, maar een zeer belangrijk geheel. Het is niet te onderschatten welk effect dit zou kunnen hebben op de Chinese economie, met als bijeffect ook op de wereldeconomie en zeker ook op onze Vlaamse economie. Ik vraag me ook af of we door dit dossier geen beter zicht zullen hebben over hoe China reageert op economische problemen in de toekomst. Zoals u zelf zei, is opvolgen de boodschap.
Bijkomende vragen heb ik zeker niet.
De vraag om uitleg is afgehandeld.