Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister, u lanceerde een campagne om de verkeersveiligheid voor en in werfzones te verbeteren, want in 2019 vonden er bij wegenwerken 454 ongevallen plaats en vielen er 7 doden. Recentere cijfers over de ongevallen bij wegenwerken zullen ook niet beter zijn. Op de E17 en de E313 zijn er al een aantal dodelijke verkeerslachtoffers gevallen.
Om dit aan te pakken zult u zes verschillende affiches langs snelwegen plaatsen en een campagne lanceren op sociale media om mensen eraan te herinneren dat ze extra alert moeten zijn bij wegenwerken. De grootste oorzaak van ongevallen bij wegenwerken is dan ook onoplettendheid van bestuurders. Onderzoek van VIAS toonde al eerder aan dat de Belgen het niet te nauw nemen met de verkeersregels. Dat geldt ook voor de snelheidslimiet bij wegenwerken. Zes op de tien Belgen geven aan dat ze vergeten te vertragen bij wegenwerken. Daarbij geeft een op de vijf van de Belgische bestuurders als hoofdreden om de wegcode te volgen aan dat ze gewoon geen boete willen krijgen.
Om wegenwerken veiliger te maken voor bestuurders en voor mensen die werken aan de werf, worden er momenteel al een reeks initiatieven genomen. De werven worden aangekondigd, de maximale snelheid wordt verlaagd, en de rijstrook wordt versmald.
De campagne die u nu start is een positieve aanvulling op de initiatieven die al bestaan, maar wij denken dat er nog iets meer nodig zal zijn. Het is namelijk niet de eerste keer dat er campagnes zijn voor de verkeersveiligheid bij wegenwerken. Ook uw voorganger deed het in 2017 en 2019, en het aantal ongevallen is, volgens mijn cijfers, maar heel beperkt gedaald. In 2017 vielen er bijvoorbeeld nog 474 letselongevallen bij wegenwerken. Toen werd altijd weer gewezen op de onoplettendheid, als oorzaak van de ongevallen.
Volgens ons is ook een betere handhaving echt nodig om het verschil te kunnen maken. Dat kan via de mobiele trajectcontroles of de semivaste trajectcontroles die momenteel eigenlijk nog maar zeer beperkt worden ingezet. Zo werd de éne mobiele trajectcontrole waarover de Vlaamse Regering beschikt nog maar weinig ingezet, wat toch wel een beetje verspilling is, gezien de dure kostprijs. Daarnaast zijn er ook semivaste snelheidscontroles, waar er nu nog maar twee van ingezet worden, en het aantal zou misschien op korte termijn kunnen toenemen.
Gaat u het aantal semivaste snelheidscontroles dat ingezet kan worden, verhogen? Zo ja, kan dat nog nu, heel snel? Want we zitten eigenlijk in de zomervakantie, en dan zijn er altijd wel veel werken.
Wordt de enige mobiele trajectcontrole waarover Vlaanderen beschikt, momenteel ingezet bij wegenwerken?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Lambrecht. Ik denk dat we het er al uitgebreid over gehad hebben hier in de commissie, alsook in de plenaire vergadering. Daarbij heb ik altijd duidelijk gesteld dat we op alle werven die lopend zijn, volop willen inzetten op handhaving, maar ook op sensibilisering, in functie van de veiligheid. Ik heb toen ook al verteld dat wij, wat betreft de semivaste snelheidscamera’s, een huurcontract lopen hebben – of tenminste het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) heeft dat contract lopen – waarbij men heel snel kan schakelen en bijkomende camera’s kan inzetten. Zo werden er al vier gelijktijdig ingezet.
Ik heb toen al meegegeven dat de mobiele trajectcontrole, die inderdaad een tijdje buiten werking was, recentelijk kon worden ingezet. Die is in de nacht van 22 op 23 juni geplaatst en geijkt op de Oosterweelwerfzone net na de Kennedytunnel richting Gent. Sinds 2 juli kunnen de overtredingen die gedetecteerd worden met de mobiele trajectcontrole, verwerkt worden door het gewestelijk verwerkingscentrum (GVC) van Antwerpen.
Het is in ieder geval wel de ambitie om het huidige systeem voor mobiele trajectcontrole maximaal in te zetten in het kader van werfbeveiliging op de grote werven op snelwegen en desgevallend ook op gewestwegen. We willen zeker ook die vier semivaste snelheidscamera's inzetten. Ik denk dat ik vorige keer ook al duidelijk heb meegegeven dat er in de toekomst op de markt zal worden gekeken of er flexibelere systemen zijn dan de mobiele trajectcontrole die wij op dit ogenblik ter beschikking hebben, zodat men aan minder strenge randvoorwaarden moet voldoen voor de effectieve inzet. We hebben het toen gehad over het ruim een maand van tevoren plaatsen. Dan moet de ijkingsprocedure komen en dergelijke. Dat zijn allemaal voorwaarden die geënt zijn op dat specifieke toestel. Vandaag zouden er een aantal prototypes zijn. Die moeten natuurlijk volledig gehomologeerd zijn voor ze kunnen worden ingezet. De administratie volgt heel nauw de verdere evolutie daarvan op.
Anderzijds hebben we inderdaad recentelijk die campagne gelanceerd om, naast het verhaal van handhaving, zeker alle weggebruikers te attenderen op het verhaal van de snelwegwerven die er zijn. Onoplettendheid en overdreven snelheid blijven nog altijd zorgen voor veel leed op onze snelwegen en onze gewestwegen. Daarom blijven we inzetten op een duidelijke communicatie, waarbij we aandacht vragen voor de werven. Het is ook hier weer een en-enverhaal van handhaving en een veilige weginrichting en uiteraard ook van sensibilisering.
U vroeg naar een specifieke opvolging en het effect van de campagne. De Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) zorgde nadien altijd voor een meting. Maar heel concreet de effecten van deze campagne in kaart gaan brengen, dus zeggen hoeveel minder ongevallen er zijn gebeurd door die campagne, is niet mogelijk. Wij hebben aan de administratie gevraagd om het overleg grondiger te voeren en een grondiger debat op te zetten om heel dat verhaal rond de snelwegwerven en wegenwerken samen met de bouwsector meer in beeld te brengen om te kijken welke bijkomende maatregelen we nog kunnen nemen. U hebt gerefereerd aan het talrijke aantal ongevallen van vorig jaar maar ook dit jaar. Er moet inderdaad geschakeld worden. Dat kan ik alleen maar beamen. Daarom starten we nog een overleg op om te kijken wat we nog aanvullend kunnen doen in overleg met de bouwsector.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Minister, dank u wel. U hebt zeker een punt. Er is ook nood aan sensibilisering en handhaving. Het is een en-enverhaal, zoals wel bij meer dingen in mobiliteit.
Ik dacht dat er maar twee semivaste snelheidscamera's waren, maar er zijn er blijkbaar al vier in huur. Dat aantal is dus op korte tijd verdubbeld. Dat is zeer goed nieuws. Hebt u er een zicht op hoeveel we er het komende jaar gaan huren? Als het zo snel van twee naar vier kon gaan, is er misschien ook ruimte om er nog meer te hebben? Hebt u plannen om die gehuurde semivaste snelheidscamera's bij alle grote wegenwerken te plaatsen?
U hebt gezegd dat er een mobiele trajectcontrole aan Oosterweel zou staan. Hoelang zal die daar blijven staan? Hebt u er een zicht op waar dat na Oosterweel naartoe verhuist, zodat het niet gedurende enkele maanden niet zou worden gebruikt?
Mevrouw Moors heeft het woord.
Minister, we hebben het in de commissie al verschillende keren gehad over de mobiele trajectcontrole. Eerst hebben we gehoord dat de mobiele trajectcontrole niet aansluitbaar was op het AMS-systeem (ANPR-Management System) van de federale overheid. Daarna bleek dat wel mogelijk. We gingen als het ware van een teleurgesteld gevoel naar een optimistisch gevoel. Begin vorige maand hoorden we van u wat er allemaal komt kijken bij de installatie van een mobiele trajectcontrole, wat u juist hebt herhaald. Dan stel ik me toch vragen. Er moet aan verschillende voorwaarden voldaan worden. Voor men een geschikte locatie kan vinden voor de mobiele trajectcontrole, moet de werf drie maanden aaneensluitend ongewijzigd blijven. De minimale trajectlengte is 500 meter en het parket vraagt dat er een uniform snelheidsregime is. Bijkomend moet de installatie herijkt worden telkens wanneer ze verplaatst wordt, met bijkomende kosten. U hebt zojuist aangehaald dat flexibelere systemen zouden worden onderzocht door de administratie. Ik heb zojuist begrepen dat er al prototypes naar voren zouden worden gebracht. Ik stelde me de vraag of u al zicht hebt op wanneer die bruikbare alternatieven naar voren zouden kunnen worden gebracht.
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw Moors, ik heb er geen zicht op wanneer die prototypes al dan niet effectief kunnen worden gehomologeerd. Hoe sneller hoe liever natuurlijk, want als ze flexibeler zouden kunnen worden ingezet, zou dat sowieso een goede zaak zijn. Ik heb daarover gisteren nog met bepaalde sectoren gesproken. Daar gaf men mij aan dat men daar snel vooruitgang mee wil boeken, hopelijk dit jaar nog, maar daar kan ik op dit ogenblik geen garantie over geven.
Mevrouw Lambrecht, we hebben met het Agentschap Wegen en Verkeer een huurcontract van semivaste snelheidscamera’s lopen. Naar aanleiding van onder andere de vragen die we vorige keer gehad hebben, hebben we aan AWV gevraagd om na te gaan in welke mate deze maximaal kunnen worden ingezet. Op basis van het huurcontract kunnen we tot tien toestellen huren. Op dit ogenblik zijn er op een tweetal werven twee camera's werkzaam. Men is aan het onderzoeken waar er bijkomend moeten worden ingezet.
We hebben het destijds gehad over het aantal werven dat we op de snelwegen hebben. Een heel aantal van die snelwegwerven zijn van relatief korte duur. Het duurt een tijd voor het toestel er staat en geijkt is. Dan kan het misschien maar een week worden gebruikt. Men kan natuurlijk zeggen dat een week beter is dan niets, maar de afweging wordt gemaakt door AWV samen met de wegpolitie op welke manier de veiligheidsmaatregelen kunnen worden genomen. We kunnen alleszins normaliter tot tien huurtoestellen in het lopende huurcontract afnemen.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Weet u ook waar de andere trajectcontrole aan Oosterweel nadien naartoe gaat? Dat was nog een bijkomend vraagje dat u wellicht ontgaan is, want op al de rest van mijn vragen heb ik een antwoord gekregen.
Het was mij inderdaad heel even ontgaan. Men is dat aan het bekijken. Eigenlijk past dat in het antwoord dat ik juist heb gegeven. De verplaatsing van de mobiele trajectcontrole moet met een kraan gebeuren en dergelijke meer. Daar gaat al heel wat tijd overheen. Dan staat die er een maand vooraleer die opnieuw geijkt is. Dan zijn er nog alle randvoorwaarden die al zijn opgesomd. Op dit ogenblik staat hij op de werf rond Lantis. Men is aan het kijken waar die eventueel in een volgende fase zou kunnen worden ingezet, maar daar heb ik vandaag nog geen concreet antwoord op.
De vraag om uitleg is afgehandeld.