Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Vanaf 1 januari 2020 is het nieuwe Taxidecreet van kracht. Dit decreet verplicht onder meer de realtimeregistratie van elke bezoldigde taxirit in Chiron, de centrale databank van de Vlaamse overheid. Via Chiron zouden geregistreerde ritten meteen geraadpleegd en gevalideerd worden door wettelijk bevoegde personeelsleden van de overheid. Door corona en de complexiteit van de te bouwen databank werd de oorspronkelijk voorziene deadline voor de verplichte ritregistratie van 1 juli 2020 verschoven naar 1 november 2020.
Begin dit jaar stelde ik u een soortgelijke vraag en toen bleek dat eind december 2020 slechts een derde van de 370 Chiron-plichtige taxibedrijven, de koppeling met de databank hadden gemaakt. Slechts 122 exploitanten zouden de plicht volledig naleven, 107 bedrijven bevonden zich nog in de testomgeving, maar een aanzienlijk deel, in concreto niet minder dan 141 exploitanten, zou volgens uw departement nog geen enkel initiatief genomen hebben om zich te verbinden met uw overheidsdatabase.
Sinds begin dit jaar is het aantal bedrijven dat met Chiron verbonden is aanzienlijk gestegen van 370 naar 490 exploitanten. Nu blijkt uit navraag van TaxiPro bij het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) dat het aantal taxibedrijven dat met Chiron verbonden is, op het moment van de vraagstelling begin mei, net geen 230 was. Nog eens 130 bedrijven zijn de connectie aan het testen en maar liefst 150 exploitanten hebben nog geen stappen genomen om contact te leggen met Chiron en zijn daarmee in theorie strafbaar.
De cijfers tonen aan dat het een half jaar later nog steeds niet perfect loopt. Er zijn duidelijk nog steeds problemen binnen de Vlaamse taxisector op het vlak van naleving. Uw administratie heeft al mails uitgestuurd met instructies en de boodschap om het nodige te doen en zette laagdrempelig in op het begeleiden en steunen van taxibedrijven. Het doel van de databank is dat de politie die rechtstreeks kan raadplegen. U gaf toen te kennen dat de privacyprotocollen op korte termijn door de politie zouden worden ondertekend zodat rechtsgeldige toegang tot de databank mogelijk zou zijn. Verder vermeldde u dat de gedoogperiode op zijn einde liep.
Minister, kunt u een stand van zaken geven? Hoe komt het dat een aanzienlijk aantal exploitanten de regeling nog altijd niet wil of kan naleven? Welke maatregelen zult u nemen om de taxisector alsnog te verplichten en te overtuigen om onmiddellijk op de databank aan te sluiten? Welke stappen zijn intussen gezet? Zijn de privacyprotocollen afgehandeld en ondertekend door de politie? Kan de politie die databank nu rechtsgeldig inkijken? Zo niet, wat is het probleem en wanneer zal dit mogelijk zijn? Trad de politie de voorbije maanden sanctionerend op of nog steeds enkel waarschuwend?
Minister Peeters heeft het woord.
Op 14 juni waren er ongeveer 500 vergunningen afgeleverd, 46 procent is volledig aangesloten, 28 procent is in test en 27 procent is niet in orde.
De sector is getroffen door de coronacrisis waardoor een deel ervan heel lang stillag en wie geen ritten uitvoert, moet zich ook niet registreren. Daarom is er een enorme vertraging.
Van de exploitanten die voordien al een taxivergunning hadden, heeft de grote meerderheid zich in regel gesteld en verbinding gemaakt met Chiron. Quasi alle leveranciers hebben hun software aangepast, met uitzondering van één. Ook Uber heeft zich nog niet in regel gesteld.
Het probleem situeert zich vooral bij de exploitanten die eerder vergund waren als verhuur van voertuig met bestuurder en enkel werkten met schriftelijke overeenkomsten voor dienstverlening van minstens drie uur. Dat is een heel divers geheel van exploitatievormen zoals vipvervoer, luchthavenvervoer, zittend ziekenvervoer en dergelijke. Zij zijn grotendeels nog niet in regel. De administratie blijft alles opvolgen opdat iedereen zo snel mogelijk de koppeling met Chiron maakt.
Het platform waarmee de databank kan worden geraadpleegd door de bevoegde personen is operationeel. De politie kan daarop inloggen en dus controle uitvoeren. Er is echter een keerzijde aan de medaille. Intussen heeft de politie laten weten op een andere manier de raadpleging te willen doen. Alles was klaar, maar de politie vraagt nu een wijziging van de werkmethode. Dat betekent dat er technisch nog een en ander moet worden aangepast en uitgeklaard. Het verzoek van de politie had te maken met privacy-issues, maar ook met de manier van raadpleging. Er moeten dus een aantal technische wijzigingen gebeuren en daarvoor is een offerte opgemaakt moeten worden. Dat geeft wat vertraging.
U vraagt of de politie al sanctionerend optreedt. Ik ben niet bevoegd voor de politie. Dergelijke vraag kunt u het best stellen aan de federale minister van Binnenlandse Zaken. Mijn administratie heeft wel een rondvraag gedaan bij de meest betrokken politiekorpsen van Antwerpen, Gent en de federale wegpolitie. Hieruit blijkt dat er wel gesensibiliseerd wordt, maar nog niet gesanctioneerd. Als u meer details wilt, moet ik doorverwijzen naar de federale collega. Ook hier speelt de coronacrisis een rol en worden er andere prioriteiten naar voren geschoven.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord en de stand van zaken.
U bevestigt in uw antwoord dat er nog steeds een vierde niet in orde is. Ik heb ook begrepen dat er vooral wordt gesensibiliseerd en nog niet gesanctioneerd. Het verheugt me dat uw administratie de nodige inspanningen zal doen om dit op te volgen.
Minister, de wijziging van de werkmethode vind ik wel een verrassend element. Ik stel me meteen de vraag wanneer dat in orde zal komen. Het doet me denken aan de trajectcontroles. Kunt u hier een timing aan verbinden? Hebt u er enig idee van wanneer dat in orde zal komen?
Ik heb u in het begin van dit jaar al gevraagd om erop toe te zien dat in de taxisector geen Chiron-plicht met twee snelheden zou ontstaan. Als het ene taxibedrijf zware kosten maakt om de door u opgelegde plicht strikt te kunnen naleven, kan het andere taxibedrijf illegaal een financieel voordeel krijgen door de verplichting niet na te leven. Met de invoering van dit systeem wil de Vlaamse overheid het zwartrijden aan banden leggen, maar na bijna een jaar blijkt dat een vierde van de taxi-exploitanten nog steeds geen actienaam heeft en strafbaar is.
Op het vlak van de efficiëntie biedt de Chiron-database de taxi-exploitanten een voordeel. Er moet minder administratief werk worden verricht. Misschien kan de administratie dit in haar communicatie opnemen.
Sinds november 2020 worden alle ritgegevens met de Vlaamse overheid gedeeld. Uit de verklaring van de woordvoerder van het Departement MOW blijkt dat het aantal geregistreerde ritten licht aantrekt. In december 2020 en januari 2021 ging het om 30.000 ritten. In het voorjaar waren dat 50.000 ritten. In maart 2021 zouden al 64.000 ritten zijn geregistreerd. Ik heb een bijkomende vraag. Welke bijkomende analysemogelijkheden zijn op basis van de Chiron-database nog mogelijk zodra alle taxi-exploitanten volledig op het systeem zijn aangesloten?
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw Ryheul, ik ben het volledig met u eens. Iedereen gelijk voor de wet. Die verplichting is opgelegd en dat betekent dat iedereen aan die verplichting moet voldoen. Dat nog ongeveer een vierde niet in orde is, moet zeker worden opgevolgd. We weten dat de taxisector door de coronacrisis heel zwaar is geraakt. Veel taxi’s hebben lange tijd stilgestaan. Ik kan aannemen dat een aantal bedrijven daar nu niet echt voorrang aan hebben gegeven, maar u hebt gelijk. Iedereen gelijk voor de wet en de administratie zal dit zeker verder opvolgen.
De operationele werking van het platform was eigenlijk in orde, maar er zijn vragen gesteld over een aantal elementen met betrekking tot de privacy en de traceerbaarheid. Welke politieagent heeft wat ingekeken? De administratie heeft een nieuwe offerte moeten klaarmaken om tal van technische elementen toe te voegen. Een half jaar geleden ging de administratie ervan uit dat dit op eenvoudige wijze kon worden geregeld. Nu is het een complex verhaal en kan de administratie met betrekking tot de timing en de verdere uitrol niet onmiddellijk een antwoord geven.
We kijken ook naar onze buurlanden. Er is een sterke interesse van de Nederlandse mobiliteitsadministratie om een soortgelijke databank te bouwen en om die verouderde boordcomputers ook in Nederland te vervangen.
Het is, kortom, een complex systeem. We gaan na hoe we intensief kunnen samenwerken en ervoor kunnen zorgen dat alles technisch snel kan worden uitgevoerd. Een heel exacte timing kan ik u vandaag niet geven. Het is niet zo dat ik dat niet wil, maar ik heb de timing niet. We zullen dit alleszins moeten blijven opvolgen. Als de markt zich na de coronacrisis volledig regulariseert en alles opnieuw operationeel is, zal zeker worden nagekeken of iedereen zich aan de naar voren geschoven verplichting houdt.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de opvolging. Geen twee maten en twee gewichten. De sector heeft gebloed, maar er is ook goed nieuws voor de sector. De afgelopen weken zijn tal van versoepelingen van kracht geworden en de sector herleeft. Dat zien we ook in mijn stad. Het aantal geregistreerde ritten zal enkel toenemen. Hoewel het complex is, hoop ik dat uw diensten alles zullen opvolgen en de grote achterstand op korte termijn kunnen bijbenen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.