Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Voorzitter, collega's, minister, bij de bespreking van de beleids- en begrotingstoelichting Toerisme 2021 hebben we reeds van gedachten gewisseld over de besteding van 150 miljoen euro investeringssubsidies in het kader van het Vlaamse relancebeleid, specifiek voor Toerisme. Uit uw antwoord hebben we onthouden dat daarvan momenteel 84 miljoen euro – u noemde dat een ‘inschatting’ – wordt voorzien voor de realisatie van een nieuw multifunctioneel congrescentrum in Antwerpen. Voor deze realisatie zal deze 84 miljoen euro van Toerisme Vlaanderen met middelen van andere beleidsdomeinen worden verhoogd. Het zou gaan om een publiek-private samenwerking (pps) en dus wordt er ‘minstens een evenwaardige inbreng van een private partner verwacht’, zei u. U zei ook dat er nog geen concreet projectvoorstel was, maar dat we dit engagement eerder moesten interpreteren als een belangrijk signaal dat u wilt blijven investeren in state of the art congresinfrastructuur in Vlaanderen omdat een vijfde van de toeristische inkomsten in Vlaanderen van het MICE-toerisme (Meetings, Incentives, Conferences, Exhibitions) komt.
Op donderdag 19 november vernemen we dat – na een dialoog met de stad Antwerpen, de Antwerpse stadsbouwmeester en het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed – KBC heeft beslist om het gebouw, de Boerentoren, te verkopen aan de Katoen Natie Groep. De herontwikkeling wordt geleid door vastgoedontwikkelaar ION. Het bedrijf van ondernemer en kunstmecenas Fernand Huts wil de toren omvormen tot een ‘cultuurtoren’, aangevuld met winkels, horeca, kantoren en appartementen. In een persverklaring benadrukt de CEO van Katoen Natie, Fernand Huts, dat hij een zo groot mogelijk deel van de nieuwe cultuurtoren voor het publiek wil openstellen “zodat ze een bezoek kunnen brengen aan tal van tentoonstellingsruimtes met tijdelijke en langdurige expo’s, aan de kunstdepots, aan het restauratieatelier, aan de film- en panoramazalen, aan de beeldentuin, de diverse horecagelegenheden, het auditorium en de congresruimtes, de boekhandel en andere shops, de markten en de binnenpleinen. Dankzij zijn toegankelijkheid en nieuwe functies wordt hij voortaan een echt en wezenlijk onderdeel van de stedelijke samenleving en een toren waar iedereen fier kan op zijn.” In deze plannen is dus duidelijk sprake van nieuwe congresinfrastructuur.
Minister, is dit project van de ‘cultuurtoren’ in Antwerpen het pps-project waarvoor u 84 miljoen euro van de toeristische investeringsmiddelen zult uittrekken?
Voor deze realisatie zal de 84 miljoen euro van Toerisme Vlaanderen met middelen van andere beleidsdomeinen worden verhoogd, zei u. Vorige week vroeg een collega bij de bespreking van de begroting Cultuur of er toevallig het ‘Museum van Vlaanderen’ in zou komen. Dat werd door minister-president Jambon ontkend. Hij zei dat het museum daar niet kwam. Ik vroeg of hij misschien andere culturele zaken zou subsidiëren via Cultuur, maar daar heeft de minister-president niet op geantwoord, waardoor ik deze vraag wil stellen. Wat zou dus eventueel de bijdrage van andere ministers zijn?
Indien de 84 miljoen euro niet aan het project van de Cultuurtoren wordt besteed, op welk ander concreet pps-project is de ‘inschatting’ van 84 miljoen euro investeringssubsidies vanuit Toerisme Vlaanderen dan gebaseerd? En welke andere beleidsdomeinen zullen dan bijdragen?
Blijft u bij uw motivering dat het zinvol is om meer dan de helft van die 150 miljoen euro uit te trekken voor een project met een MICE-infrastructuur (Meetings, Incentives, Conferences, Exhibitions) in de stad Antwerpen, omdat we daar ook al de state-of-the-art-MICE-infrastructuur, het Elisabeth Center Antwerp, hebben?
Binnen welke termijn zullen de Vlaamse middelen in het beoogde project geïnvesteerd worden?
Minister Demir heeft het woord.
Mevrouw Brouwers, ik begrijp uw bezorgdheid. Wat er met de KBC-toren is gebeurd, heb ik ook moeten vaststellen. Voor alle duidelijkheid: ik wist daar dus niets van. Ik heb ook maar in de media gelezen dat de Boerentoren door Fernand Huts is gekocht. Het is een groot cultuurproject, maar de juiste plannen errond ken ik niet.
Ik heb op geen enkel moment de intentie gehad om de middelen die we hebben vrijgemaakt in dat project te stoppen. Ik kan u geruststellen dat we dat niet zullen doen. De beslissing die we in september met de Vlaamse Regering hebben genomen, dateerde al van voor er sprake was van heel dat project rond de KBC-toren. Ik kan u rechtuit bevestigen dat de middelen niet daarvoor zijn voorzien. Dat wil ik eerst kortsluiten.
Ik denk in elk geval dat het goed is dat de Vlaamse Regering in totaal 150 miljoen euro heeft vrijgemaakt. Er is voorafgaand aan deze beslissing van de Vlaamse Regering een behoeftebevraging bij de provincies en de steden uitgevoerd door Toerisme Vlaanderen. De resultaten van deze bevraging lagen mee aan de basis van de beslissing om 100 miljoen euro voor congresinfrastructuur en 50 miljoen euro voor investeringen in de toeristische sector toe te kennen.
Op het vlak van congres- en beursinfrastructuur bleken er noden te zijn in Antwerpen, Oostende, Leuven en Brugge. Ik denk dat het goed is dat we in Antwerpen investeren. Ongeveer 16.000 mensen zijn in Antwerpen in het toerisme tewerkgesteld, er zijn 13 miljoen dagtoeristen en 4 miljoen verblijftoeristen die samen ongeveer 400 miljoen euro spenderen.
U weet dat het over een voorlopig budget gaat, en hoe minder we moeten uitgeven, hoe beter. Het bedrag is ongeveer het equivalent van het budget voor de bouw van het Flanders Meeting and Convention Center Antwerp (FMCCA). Daar stelt zich een probleem van het medegebruik door het Antwerp Symphony Orchestra, dat daar oefent. Er is dus inderdaad nood aan bijkomende capaciteit in Antwerpen en dat is ook uit de bevraging van Toerisme Vlaanderen naar boven gekomen. De coronacrisis heeft bovendien de digitale revolutie in de congressector versneld. Er zal nog altijd plaats zijn voor fysieke congressen, ik hoor dat ook van verschillende buitenlandse collega’s. Je kunt wel heel veel digitaal doen, en dat zal ook gebeuren, maar het voordeel van zulke congressen is dat je in de rand informele contacten kunt leggen. Daarom zullen die fysieke congressen nog altijd blijven plaatsvinden. De eisen zullen wel anders zijn dan vroeger, het is niet langer business as usual. Als we niets doen, zullen we echter heel die congresmarkt verliezen.
Wij moeten dus absoluut inspelen op de digitale revolutie die er is door covid. Congrestoerisme is voor Vlaanderen heel belangrijk en is een onderdeel van de toeristische sector. Die is zeer zwaar getroffen en vandaar is het ook heel belangrijk dat de Vlaamse meetinglocaties kunnen beantwoorden aan de vernieuwde vraag om concurrentieel te zijn met andere congresbestemmingen. Daarom onderzoek ik, naast de infrastructuurimpuls, andere mogelijkheden om de digitale vooruitgang van de congressen een duw in de rug te geven. Dit helpt zowel bij de venues als bij de lokale organisatoren, die hierdoor ook hun concurrentiepositie kunnen versterken. Congresorganisatoren kunnen hierdoor in Vlaanderen venues vinden om zowel een fysieke als een digitale meeting op een kwaliteitsvolle en belevingsvolle manier aan te bieden. Ik wil Vlaanderen hiervoor maximaal voorbereiden.
Ook voor het Kursaal in Oostende zijn de nodige middelen uitgetrokken. Ook in Gent en Brugge zijn we bezig met state-of-the-artinfrastructuur. Ik voer in Antwerpen verschillende gesprekken en kan op dit moment nog niet zeggen welke richting het uit zal gaan. Dat zal moeten blijken uit de verschillende gesprekken met de stakeholders. We moeten de mogelijkheden verkennen: zijn er misschien gebouwen die we state of the art kunnen maken, die goed gelegen zijn en waar men de digitale revolutie kan doorvoeren of moet er een nieuw gebouw komen? Het is nog niet uitgeklaard. De gesprekken lopen, en ik hoop dat we heel snel kunnen weten welke keuze er van onderuit komt, van bij de stakeholders, zodat men de projecten snel kan opstarten. Op dat moment kunnen we ook de bedragen uit de tabellen bijsturen in functie van de besprekingen. Ik zal uiteraard de commissie daarvan op de hoogte houden.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Omdat u bij de begrotingsbesprekingen een specifiek bedrag hebt genoemd, namelijk 84 miljoen euro, waren wij allemaal nieuwsgierig waar dat over ging. U zegt dat u het nog niet precies weet en dat u nog in gesprek bent met stakeholders. Het is een pps en er zullen dus private middelen aan worden verbonden. Wij vinden het nog altijd wel zeer veel geld dat naar één project in één stad zou gaan. Bovendien weten we op dit moment nog niet over welk project het gaat.
U verwijst naar een behoeftestudie van Toerisme Vlaanderen. Voorzitter, het zou nuttig zijn om die te krijgen, anders ga ik ze schriftelijk opvragen. U zegt dat Antwerpen, Oostende, Brugge en Gent ook middelen krijgen. Ik denk dat u tijdens de begrotingsbesprekingen ook over Leuven sprak. Ik ben dus wel benieuwd om te kunnen lezen waarover dit allemaal gaat. We kunnen dit natuurlijk niet in een vraag om uitleg uitdiepen.
Ik heb dus begrepen dat het moeilijk is om een congres te houden in de Elisabethzaal, waar deFilharmonie de hele dag oefent. U zegt dat dit het probleem is en dat men daarom zoekt naar extra congresinfrastructuur. Door corona moet men zich nu wel de vraag stellen of het nog zulke grote gebouwen moeten zijn en of men niet meer moet inzetten op het digitale en het hybride. Dat kost natuurlijk ook geld. Dat is waarschijnlijk iets wat u ook nog verder zult onderzoeken.
Ik vraag dus die studie op en wij zijn zeer benieuwd wat er uiteindelijk uit zal komen. Het gaat om zeer veel geld terwijl er heel veel noden zijn, ook in andere steden met bijvoorbeeld een grote universiteit. Het is dus nog afwachten. Ik kijk ook uit naar het hybride verhaal. Ik denk dat daarrond nog heel veel te doen is, zeker in een regio als Vlaanderen waar innovatie aan de wereldtop staat.
De heer Annouri heeft het woord.
Ik wilde kort aansluiten omdat ik blij ben met alle middelen die naar een stad als Antwerpen zullen gaan, maar ik geef mevrouw Brouwers natuurlijk ook wel gelijk dat dat op basis van een zekere ratio moet gebeuren. We moeten verantwoord omgaan met de middelen die er op het Vlaamse niveau zijn. Als ik u goed begrijp, dan zegt u dat dit is gebeurd op basis van een studie die duidelijk aantoont dat hier nood aan is. Uw antwoord sluit voor een stuk aan bij het antwoord dat we hebben gekregen van een Antwerpse schepen tijdens de gemeenteraad. Er bestaat namelijk nog geen concreet plan over waar die middelen net voor zouden worden gebruikt. Ik snap dat mevrouw Brouwers het bruggetje maakt naar de Hutstoren, maar dat is iets aparts en dat bevestigt u ook.
Ik heb twee bemerkingen. Ik ben heel benieuwd wie daar zal op intekenen. Als ik het goed begrijp, kan het ook zijn dat niemand met een goed idee komt en dat de middelen niet zullen worden uitgekeerd. Dan moet er iets anders mee gebeuren. Ik zie u al bevestigend knikken.
Ten tweede geef ik gewoon mee dat ik het goed vind dat er wordt geïnvesteerd in grote congresruimtes om internationaal toerisme en het congrestoerisme aan te trekken als daar nood aan blijkt te zijn. We mogen echter niet vergeten dat er binnen Vlaanderen en de steden zelf nood is aan congresruimtes voor mensen die misschien niet de middelen hebben om grote zalen te boeken. Ik denk dan aan de vele kleine organisaties die Vlaanderen rijk is en die ook nood hebben aan vergaderruimtes om elkaar te ontmoeten, dingen te kunnen plannen en zichzelf te kunnen versterken. Ik wil gewoon de boodschap meegeven dat men niet mag vergeten om ook daarin te investeren, overal waar daar nood aan is.
Minister Demir heeft het woord.
Dank aan de collega’s die zijn tussengekomen. Ik wil nogmaals zeggen dat wij voorafgaand een behoeftebevraging bij de steden en de provincies hebben gedaan. Daaruit zijn Antwerpen, Oostende, Leuven en Brugge naar boven gekomen als de steden die echt wel nood hebben aan postcoronacongresinfrastructuur, waarbij rekening wordt gehouden met de digitale revolutie, hybride mogelijkheden en een state-of-the-artinfrastructuur.
In Oostende wordt daarom in het Kursaal een enorm bedrag geïnvesteerd, maar dat geld komt vooral van Cultuur.
Voor alle duidelijkheid, mevrouw Brouwers, ook Leuven heeft op vraag van de stad en de universiteit een uitbreiding gevraagd. We zullen daar ook op ingaan en we zullen daarvoor de gevraagde bedragen vrijmaken. Dat staat mee op de planning en dat komt er dus ook aan.
Voor alle duidelijkheid: het bedrag dat we momenteel in de tabellen voor Antwerpen hebben opgenomen, is ongeveer het geïndexeerde bedrag dat men heeft gestoken in de renovatie van de Elisabethzaal. Vandaar dat de administratie dat heeft opgenomen. De Elisabethzaal is vaak bezet. Er is dus nood aan infrastructuur, voor een stad die bijna 13 miljoen dagjestoeristen en 4 miljoen verblijfstoeristen telt die ongeveer 400 miljoen euro spenderen. Het zou een gemiste kans zijn als wij niet inspelen op het postcovidcongrestoerisme, dat er ook heel anders zal uitzien.
Collega Annouri, er is op dit moment inderdaad nog geen concreet project. De middelen zetten we aan de kant. Ik ga geen geld uitdelen voor projecten die niet goed zijn. Die periode is voorbij. Het moet en zal ook beantwoorden aan de digitale uitdagingen, ook in het congrestoerisme. Ik wil met Vlaanderen de boot niet missen. We moeten investeren en het zal moeten beantwoorden aan de dingen die we hier hebben besproken. Ik hoop dat, uit de gesprekken die nu lopende zijn, goede projecten naar boven komen. De administratie zal uiteraard mee beoordelen of ze zin hebben of niet en dan zullen we de nodige middelen investeren. We gaan absoluut de middelen niet onnodig uitbesteden – dat ligt niet in mijn aard. We kunnen ze dan aan andere dingen geven. Het moet echt wel gaan over hoe we concurrentieel kunnen zijn als het gaat over congrestoerisme, over hoe we kunnen inspelen op de digitale revolutie, over hoe we de beleving van Vlaanderen maximaal kunnen meegeven aan de deelnemers. Het zal aan die voorwaarden moeten voldoen. Wordt vervolgd.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de bijkomende informatie. Het is nu al een beetje duidelijker waar het hoge bedrag vandaan komt. Hoe het wordt uitgegeven, zal nog afhangen van hoe het verloopt. Het heeft me enkel een beetje nieuwsgierig gemaakt. Ik weet niet of het mogelijk is om aan het verslag toe te voegen over welk concreet project het in Leuven precies zou gaan. U kunt het misschien niet uit het hoofd zeggen, maar het kan misschien wel worden doorgegeven aan het secretariaat zodat men dat bij het antwoord kan voegen, als dat mogelijk is.
We kunnen dat doorsturen. Het zou gaan over de uitbreiding van de site van de Romaanse Poort. Ik hoop u wat blijer te maken.
Dat is fantastisch. Dat is heel goed.
De vraag om uitleg is afgehandeld.