Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Vraag om uitleg over duidelijkheid voor cateraars in deze coronacrisis
Vraag om uitleg over terugbetaling van de hinderpremie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, een aantal cateraars heeft een brief gekregen om de hinderpremie terug te vorderen. Dat resulteert in wat onduidelijkheid. Wat zult u daaraan doen?
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
De coronacrisis is voor heel wat generaties een nooit eerder geziene crisis. Dat ook onze economie hier heel zwaar van afziet, is een understatement.
Gelukkig zijn er al heel wat goede maatregelen en acties ondernomen om onze ondernemers en de economie in zijn geheel er terug bovenop te krijgen: de coronahinderpremie, de compensatiepremie, de win-winlening, de resolutie met betrekking tot het relanceplan goedgekeurd in de plenaire vergadering enzovoort.
Onduidelijkheid is echter een aantal keer de boosdoener geweest voor heel wat ondernemers: onduidelijkheid of ze konden openen, onduidelijkheid of ze recht hadden op bepaalde steunmaatregelen, onduidelijkheid over de richtlijnen die ze moesten volgen. De sector die nu soms nog wat duidelijkheid mist zijn de cateraars. We kregen te horen dat bepaalde cateraars eerst wel recht hadden op een coronahinderpremie, maar nu het bericht hebben gekregen dat dat toch niet klopt en dat ze het reeds gekregen bedrag moeten terugstorten.
Minister, kunt u duidelijkheid verschaffen voor de cateraars, of ze wel of niet recht hebben op de coronahinderpremie? Volgens sommigen vallen ze onder de horecasector, die verplicht moest sluiten. Anderen halen dan weer aan dat ze vaak geen fysieke vestiging hebben die ze hebben moeten sluiten. Bedankt alvast om deze ondernemers de nodige duidelijkheid te verschaffen.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Minister, heel wat mensen contacteerden ons omdat cateraars en andere zelfstandigen het bericht hebben gekregen dat ze de hinderpremie die ze ontvingen, moeten terugbetalen. Bij een controle heeft het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) vastgesteld dat zij geen recht hadden op de hinderpremie, die kan oplopen tot bijna 12.000 euro.
U weet dat fraude, wat ons betreft, in de strengst mogelijke bewoordingen veroordeeld en bestraft moet worden. Dat frauduleus verkregen premies teruggevorderd moeten worden, is de evidentie zelve. Maar blijkbaar gaat het in dit geval om heel wat mensen die te goeder trouw waren. De deadline voor de aanvraag van de compensatiepremie was verstreken voor 30 juni, wat de bedrijven zeer weinig tijd gaf om het geld terug te storten, als ze ontdekten dat ze niet in aanmerking kwamen voor de hinderpremie, maar wel voor de compensatiepremie.
Heel wat van de ondernemers zeggen dat het geld dat ze ontvingen, al is uitgegeven, of toch minstens een deel ervan. Die situatie zorgt dan ook voor veel onzekerheid en problemen bij ondernemingen en sectoren die het nu al zeer moeilijk hebben, zoals de catering.
Minister, hoeveel terugvorderingen van de hinderpremie zijn er al gevraagd? Wat waren de meest voorkomende redenen voor terugvordering? Kan voor de ondernemingen die de hinderpremie moeten terugstorten en die ook in aanmerking komen voor de compensatiepremie, een regeling getroffen worden waarbij alleen het verschil tussen de twee moet worden terugbetaald? Vandaag komen zij in de problemen met de deadline voor de aanvraag van de compensatiepremie, die zoals gezegd op 30 juni lag. Dank u wel om een oplossing te suggereren, minister.
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, ik zal eerst het probleem schetsen en daar naar de oplossing gaan. Eigenlijk is er weinig onduidelijkheid geweest in de regels. We hebben van in het begin gezegd dat alleen ondernemingen die hun publiek toegankelijke locatie verplicht moesten sluiten, in aanmerking komen voor de coronahinderpremie. Dat staat letterlijk zo opgetekend in het besluit van de Vlaamse Regering op de coronahinderpremie van 20 maart. Er staat dus dat de locatie verplicht gesloten moet zijn.
De maatregelen die genomen zijn door de Nationale Veiligheidsraad vanaf 12 maart, waren erop gericht de coronaverspreiding in te perken. De eerste maatregelen die genomen werden, waren ten aanzien van winkels en horeca, dus publiek toegankelijke locaties waar veel mensen tegelijk samenkomen. In artikel 4, eerste lid, van het besluit staat letterlijk vermeld dat de coronahinderpremie van toepassing is op ondernemingen die alle dagen verplicht gesloten zijn ten gevolge van de coronavirusmaatregelen, en waarbij hun locatie verplicht gesloten is. De locatie moet in het licht van de genomen coronavirusmaatregelen gelezen worden als een publiek vrij toegankelijke locatie waar klanten ontvangen worden.
Wat de horeca betreft, staat in het besluit van de Vlaamse Regering (BVR) zelfs uitdrukkelijk vermeld dat de gelagzaal gesloten moet zijn. Je moet dus een plaats hebben waar mensen komen zitten en waar je eet. Er moet dus een verbruikszaal zijn. Dat betekent dat de coronahinderpremie gericht is op handelszaken die hun winkel, toonzaal, showroom, eetruimte of dergelijke, zoals een fotostudio, moeten sluiten.
Het gaat dus alleen om ondernemingen die beschikken over een verplicht gesloten winkelruimte, een horeca-aangelegenheid of een vrij publiek toegankelijke locatie, bijvoorbeeld een showroom of een toonzaal, waar men in normale omstandigheden producten verkoopt of diensten verleent en ook dagdagelijks klanten ontvangt. In het geval van catering betekent dat dat enkel traiteurdiensten en catering met een eigen verbruikszaal die verplicht gesloten moest worden, in aanmerking komen voor een coronahinderpremie, en dat naar analogie van restaurants. Voedingswinkels en takeaway, zelfs met levering aan huis, mochten open blijven en kunnen dus niet genieten van de hinderpremie, tenzij ze een gelagzaal hebben, die ze dus moesten sluiten.
Ondernemingen die catering verzorgen voor feesten en evenementen, komen dus niet in aanmerking voor een hinderpremie, maar voor die ondernemingen is er wel de coronacompensatiepremie. Als ze 60 procent verliezen hebben, krijgen ze een eerste en mogelijk ook tweede compensatie.
Vanwaar komt dan die onzuiverheid? Je kunt die voorwaarden niet vatten in een NACE-code (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne). Een aantal cateringbedrijven die geen eigen verbruikszaal hebben, hebben toch onterecht een coronahinderpremie ontvangen, omdat je die niet kunt vatten. Dat is te wijten aan het feit dat die ondernemingen in de verklaring op eer bij de aanvraag verkeerdelijk aangegeven hebben dat ze een fysieke verbruikszaal hebben. Ik ga er ook van uit dat dat geen kwade trouw is dat men dat verkeerdelijk zo ingevuld heeft. Ik heb ook met enkele organisaties die uitleg geven gesproken. Het was eigenlijk voor iedereen helder waar de grens lag.
Maar er is inderdaad een probleem, collega’s, dat die terugvorderingen nu gebeuren en dat de mensen de compensatiepremie niet meer kunnen aanvragen. Daarom heb ik ondertussen een ministerieel besluit ondertekend waardoor ondernemingen die een coronahinderpremie kregen, en die geweigerd of teruggevorderd wordt, toch nog de coronacompensatiepremie kunnen aanvragen. Je moet wel kunnen aantonen dat de omzetdaling van 60 procent in de getroffen periode was, van 14 maart tot 30 april. De online applicaties zijn afgesloten, maar de mensen kunnen de aanvraag indienen door het invullen van het webformulier. En voor ondernemingen die een terugvordering lopende hebben, wordt het subsidiebedrag van de compensatiepremie in mindering gebracht bij wat ze moeten terugbetalen. Ze moeten gewoon een aanvraag indienen, en wij zorgen dan dat de compensatie automatisch gebeurt.
Collega Gennez, we hebben nu 5567 inspecties afgerond op de meest delicate dossiers, de dossiers waarvan we dachten dat er een probleem kon zijn. In 1274 dossiers is een volledige terugvordering uitgestuurd. In totaal zijn er in nog 800 extra dossiers anomalieën vastgesteld. Dat gaat dan over verkeerde openingsdagen of geen publiek toegankelijke locatie. Maar dat wordt uitgeklaard. Er was bijvoorbeeld nog een probleempje met de fotografen, maar dat is ondertussen ook opgelost. Het ging over de fotografen met een studio. Je kunt erover discussiëren of een studio waarin foto’s worden genomen, een publiek toegankelijke plaats is. Wij hebben gezegd: ja, als je op afspraak mensen ontvangt. Je kunt niet verwachten dat God en klein Pierke daar komt binnenvallen. Het is logisch dat je dat op afspraak doet. Maar er zijn ook fotografen die dat niet hebben, die gewoon op verplaatsing gaan. Voor hen is er de compensatiepremie. Maar de regel is dus altijd: als je een plaats hebt waar je mensen ontvangt, kun je de hinderpremie krijgen. En het probleem met de fotografen is ondertussen ook rechtgezet. Ik zeg het nu, om te vermijden dat er volgende week dan een vraag is over de fotografen. Daar was dus wel discussie over, wat uiteraard niet ongebruikelijk is.
De heer Ronse heeft het woord.
Ik heb daar heel weinig aan toe te voegen. Ik denk dat de problematiek goed is geschetst en dat de minister ook een oplossing wil bieden. Ik hoop dat dat ook breed en duidelijk zal worden gecommuniceerd aan alle betrokkenen en dat de kwestie daarmee afgesloten is.
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
Ik sluit me aan bij de woorden van collega Ronse. Ik dank de minister voor de oplossing die gevonden is via het ministerieel besluit. Ik hoop dat er voor de cateraars nu ook een goede relance kan worden gemaakt voor de toekomst.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Het is inderdaad de logica zelve dat de mensen enkel het verschil zouden moeten terugbetalen tussen de compensatiepremie waar ze desgevallend wel recht op zouden hebben en de hinderpremie.
We zullen de mensen die ons daarover contacteerden, daar zeker op wijzen. Het is een correcte rechtzetting in de wirwar van premies voor mensen en ondernemers.
Minister, er zijn nog redelijk wat compensatiepremies in behandeling. Is er een termijn uitgetekend wanneer ze effectief zullen worden behandeld? Ik dacht dat er nog 20.000 waren. Ondertussen zijn we toch al een aantal weken verder en de nood is bij sommigen groot.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik ben blij dat iedereen tevreden is met de oplossing. Ik moet de laatste stand van zaken bekijken, maar er lopen sowieso nog dagvergoedingen. Die worden met 14 dagen uitstel uitbetaald. Ze zijn nog niet allemaal betaald. De markten kunnen nu pas volledig open. Het zal dus nog wel een tijdje duren, tot eind juli ongeveer, voor alles is afgerond.
Die 20.000 niet behandelde dossiers, dat cijfer is niet meer helemaal actueel. Dat moet ik bekijken, zeker als het over de oorspronkelijke aanvragen gaat. Die zouden eigenlijk behandeld moeten zijn.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.