Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Brouns heeft het woord.
Minister, het project DigitalForYouth.be kende al een aanzienlijk succes; dat hebt u al meermaals benadrukt. Duizenden kansarme leerlingen werden al geholpen met een laptop. De digitalisering van ons onderwijs was al volop aan de gang, maar is door de coronacrisis alleen maar in een stroomversnelling gekomen. Investeringen in ICT en digitaal onderwijs zijn broodnodig en ook u hebt al aangekondigd 4,3 miljoen euro te investeren in ICT-voorzieningen. Een initiatief dat alleen maar aangemoedigd kan worden.
Iedereen moet mee. Om niet achterop te raken is het zo belangrijk dat iedereen, en zeker de meest kwetsbare leerlingen, een laptop ter beschikking heeft en van thuis uit digitaal afstandsonderwijs kan volgen. Dit kan alleen als ze hier ook de kans toe krijgen. Volgens Het Netwerk tegen Armoede krijgen ze steeds meer meldingen van gezinnen in een moeilijke financiële situatie die zo’n laptop liever niet in huis halen. Volgens het netwerk is dat enerzijds te wijten aan de gebruiksovereenkomst die sommige scholen gezinnen voorschotelen. Bij diefstal of schade aan het toestel zouden ze dan een schadevergoeding moeten betalen. Anderzijds vragen bepaalde scholen een waarborg voor de laptop die kan oplopen van 40 tot zelfs 300 euro. Het is dan ook logisch dat gezinnen met financiële moeilijkheden hierdoor afhaken.
Minister, kunt een laatste stand van zaken geven over het aantal bezorgde laptops aan de scholen? Hoeveel laptops denkt u op lange en op korte termijn nog te bezorgen aan de scholen?
U hebt al eens aangegeven dat het uw ultieme ambitie is om elk kind dat in Vlaanderen schoolloopt, thuis toegang te geven tot een pc. Op welke termijn ziet u dit gebeuren?
Welke regeling is met scholen gemaakt voor de verdeling van de laptops aan de gezinnen?
Is volgens u een dergelijke waarborgregeling legitiem?
Welke afspraken kunnen er met scholen gemaakt worden, zodat het project zijn doel niet voorbijschiet?
Minister Weyts heeft het woord.
In totaal werden ongeveer 12.000 laptops verdeeld. Daarmee zijn de doelstellingen van de Vlaamse overheid en van de Vlaamse Gemeenschapscommissie gehaald. De middelen zijn effectief aangewend.
We hebben nu ook de broodnodige contacten gelegd tussen enerzijds de vzw DigitalForYouth.be, onderwijsverstrekkers en tal van nieuwe bedrijven die door de campagne zijn geconnecteerd met DigitalForYouth.be. Ook de komende maanden en jaren zullen die bedrijven laptops afschrijven die een tweede leven kunnen krijgen en waarmee heel wat kwetsbare jongeren geholpen zullen kunnen worden. Het is goed dat we het vuur aan de lont hebben gestoken en dit in beweging hebben kunnen zetten.
Ik heb de administratie ondertussen de opdracht gegeven om een meer structureel plan op te stellen om de digitalisering van het onderwijs te kunnen versnellen. We hebben de afgelopen maanden heel wat geleerd, ook over de voordelen van afstandsonderwijs en van digitale alternatieven. E-inclusie zal een belangrijk onderdeel moeten zijn van een structureel plan. Als uitgangspunt stellen we dat elke leerling toegang moet hebben tot een kwaliteitsvolle ICT-infrastructuur en bij voorkeur over een eigen toestel moet beschikken. Dat laatste is misschien wat hoog gegrepen en daarom zeg ik dan ook “bij voorkeur”. De Vlaamse Regering bekijkt hoe we een substantiële ICT-impuls kunnen geven.
De laptops die via DigitalForYouth.be worden uitgedeeld, komen terecht bij de scholen. Dat was van in het begin onze duidelijke keuze: scholen weten het best welke leerlingen nood hebben aan ondersteuning en bovendien maakt het de logistieke oefening een stuk sneller. Dat zorgde er trouwens ook voor dat elke leerling een contactpunt had in de vorm van de ICT-coördinator. Die gegevens stonden altijd vermeld. Wanneer er vanuit de school een laptop werd gedistribueerd, was er dus ook altijd een aanspreekpunt dat kon worden gecontacteerd bij concrete vragen of eventuele problemen bij de opstart en dergelijke.
Er kon ook worden gewerkt met een bruikleenovereenkomst. Het departement heeft bij het begin van de crisis, dus nog voor er sprake was van het laptopproject, al een model opgesteld dat scholen kunnen gebruiken om eigen ICT-materiaal ter beschikking te kunnen stellen van leerlingen. Er was daarbij geen sprake van een waarborg, wel van een aansprakelijkheidsregeling. Klasse en KlasCement hebben dat verder verspreid.
Ik ben geen voorstander van een waarborgregeling voor de laptops van het project met DigitalForYouth.be. Dat was ook niet de bedoeling. Ik heb mij laten vertellen dat dat zeer uitzonderlijke gevallen waren en we hebben die ook kunnen oplossen. In dezen was het een school van het katholiek onderwijs. Ik heb dan ook aan Lieven Boeve gevraagd om daarin tussen te komen en te bemiddelen. Hij heeft dat ook gedaan, met succes. Ik weet niet of er nadien nog gevallen zijn gesignaleerd. Men heeft daar iets te groots van gemaakt, wat spijtig is, omdat het volgens mijn informatie om een betrekkelijk alleenstaand geval ging.
Ik wil wel opmerken dat scholen ook eigen laptops of laptops van derden hebben. Daar zijn ze natuurlijk vrij om te vragen wat ze willen. Dat is evident. Scholen mogen aan de leerlingen en de ouders vragen om goed zorg te dragen voor dat toestel en ervoor te zorgen dat dat goed en efficiënt wordt onderhouden. Maar een waarborg geven, lijkt mij toch heel vreemd en nogal contraproductief. Het is aan de scholen zelf om een regeling te treffen die redelijk, billijk en haalbaar is voor de gezinnen in kwestie. Ik wil opmerken dat dat in de vele honderden scholen die deelnamen aan dit project, veelal zeer goed is verlopen. Scholen zijn in dezen echt niet uit op geldgewin, maar willen in eerste instantie dat de meest kwetsbare leerlingen worden geholpen, dat zij efficiënt worden bijgestaan. En daarop mogen we allen best wel trots zijn.
De heer Brouns heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. U spreekt over een structureel plan, een structurele aanpak, een versterking van IT in het onderwijs. Betekent dat concreet dat alle scholen die vandaag een schrijven hebben gekregen waarin stond dat zij geen hoop meer moesten koesteren op een laptop in het kader van het lopende project, wél nog een laptop zullen krijgen? Heel wat scholen zaten niet in de eerste bedeling, in de 12.000. Zullen alle geformuleerde noden worden gelenigd? Want dat leid ik uit uw antwoord af, namelijk dat alles wat er werd gevraagd, nog zal worden geleverd, en dat scholen die een brief kregen waarin stond dat ze geen laptop zouden krijgen, die in een latere fase wél nog zullen krijgen.
Nee, dat heb ik niet gezegd, hé.
Dat is dan de vraag. Zal de school die vandaag een schrijven heeft gehad dat ze geen hoop meer moet koesteren op een laptop die ze heeft aangevraagd in het kader van het project, nog een laptop krijgen? Dat is een vraag die ik bijkomend wil stellen.
Mevrouw Beckers heeft het woord.
Mijnheer Daniëls, ik waarschuw u, ik ga op de regionalistische toer.
Minister, in Het Belang van Limburg lees ik dat er meer dan 12.000 laptops zijn verdeeld. Hulde daarvoor, dat hebt u goed gedaan. Maar van die 12.000 zijn er maar 1100 voor Limburg. Ik lees ook nog in Het Belang van Limburg, een heel belangrijke bron voor ons Limburgers, dat nog 68 procent van de Limburgse secundaire scholen op laptops wacht en dat zeker de helft van de gevraagde laptops voor kwetsbare leerlingen eind mei nog niet geleverd is. Minister, ik vind het jammer dat Limburg op dit vlak achtergesteld is. Dat wilde ik eventjes zeggen.
Ik hoor dat u het hebt over een structureel plan: e-inclusie, elke leerling toegang tot kwaliteitsvolle ICT-infrastructuur. In welk budget gaat u hiervoor voorzien? Bovendien zegt u dat de ICT-coördinator een aanspreekpunt was. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we inderdaad het belang van de ICT-coördinator gedurende deze crisis fel waarderen. Daar gaan we het volgende week nog over hebben in de commissie Onderwijs. Ik vind het wel heel positief dat u het belang van die ICT-coördinator nog eens onderstreept.
Minister Weyts heeft het woord.
Mijnheer Brouns, ik schudde neen omdat ik niet wil vooruitlopen. We hebben een plan uitgewerkt waarmee we naar de regering willen gaan in het kader van de ICT-ondersteuning. Meer kan ik er nog niet over zeggen. Ik wil daar niet op vooruitlopen.
Wat Limburg betreft: ik ken die cijfers die gerapporteerd werden niet. We hebben dat ook niet regionaal opgesplitst. Ik heb begrepen dat Het Belang van Limburg dat schrijft op basis van een eigen telronde. Meer kan ik daar niet over zeggen. Over de accuraatheid van die informatie durf ik me niet uit te spreken.
Ik wil alleszins op de proppen komen met een nieuw ICT-plan, dat zich vooral richt op de heropstart in september. De eerste financiële impuls die we gedaan hebben, bedroeg ongeveer 5 miljoen euro, vooral voor de huidige coronaperiode. Ik wil ook vooruitkijken en op vlak van ICT ook proberen een impuls te geven, maar ik kan daar nog niet op vooruitlopen. We moeten die discussie nog voeren in de schoot van de Vlaamse Regering.
De heer Brouns heeft het woord.
Dank u wel, minister. Ik voel dat u graag iets zou willen aankondigen, maar dat we nog heel even geduld moeten hebben. Ik verwacht positief nieuws op dat vlak. Ik voel dat u staat te popelen, maar we zullen nog even geduld hebben.
Collega's, ik denk dat we vandaag niet anders kunnen dan concluderen dat de wereld ten tijde van corona is kunnen blijven doordraaien dankzij het World Wide Web, de digitale connectiviteit. Die heeft ons als het ware gered. Die heeft ook ons onderwijs als het ware gered in heel moeilijke tijden en heeft ervoor gezorgd dat we onze kinderen zijn kunnen blijven onderwijzen, dat wij met elkaar verbonden zijn gebleven om maatregelen te nemen die belangrijk zijn om het leerrecht van al onze jongeren te kunnen waarborgen in die heel moeilijke periode.
Minister, zoals u terecht aangeeft, is er veel meer nodig dan die 20.000 laptops. Ik denk dat we samen de ambitie mogen hebben om voor elk schoolgaand kind in Vlaanderen een laptop te voorzien. Naar infrastructuur is dat een absoluut minimum. Maar voor die versnelling en versterking van een duurzame verankering om te komen tot een ICT-geïntegreerd onderwijs, is inderdaad een totaalplan nodig. Samen met mijn fractie wil ik daar absoluut bondgenoot in zijn om daar onze schouders mee onder te zetten. Als er iets is waarmee we de voorbije weken zijn geconfronteerd in ons onderwijs, dan is dat de nood aan een degelijk structureel plan voor die duurzame verankering om te komen tot een heel performant ICT-geïntegreerd onderwijs. Wij staan daar voor met CD&V. Ik kan alleen maar zeggen dat we u daar ten volle in willen steunen. Ik kijk ook uit naar uw middelen en uw plannen die u de komende dagen of weken daarrond zult meedelen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.