Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
STEM, dat gaat niet over mijn hese stem, maar over Science, Technology, Engineering and Mathematics. Een rist Vlaamse werkgeversorganisaties heeft een duidelijk engagement uitgesproken om STEM-onderwijs te stimuleren. Ze willen dit onder meer doen door opleidingsinfrastructuur en -materiaal ter beschikking te stellen van leraren. Heel wat organisaties, zoals het Vlaams netwerk van ondernemingen (Voka), Agoria, Comeos, essenscia, Fedustria, de federatie van de Belgische voedingsindustrie (Fevia) en de Confederatie Bouw stellen vast dat Vlaanderen nu nog Europese middelmaat is, wat de uitstroom van studenten met een STEM-diploma betreft. "We moeten een inhaalbeweging inzetten om tegen 2030 bij de top aan te sluiten", zeggen de organisaties in een STEM-manifest, dat ze op 12 november voorstelden.
De werkgevers willen daarvoor zelf hun steentje bijdragen. Zo beloven ze input over de ‘Industrie 4.0’ voor een sensibilisering van ouders, leraren en centra voor leerlingenbegeleiding (CLB's) rond studiekeuzebegeleiding. De werkgevers willen ook met extra middelen over de brug komen. Ze zullen STEM-academies financieel of organisatorisch ondersteunen en opleidingsinfrastructuur voor leraren ter beschikking stellen of financieren. Ik denk dat het alleen maar positief is om zoiets te horen. Het bewijst dat het vertrouwen van de bedrijven in de overheid zeer groot is. Anders doe je zoiets niet.
Hoe tevreden bent u met dit engagement vanuit de werkgeversorganisaties? Ik kan dan wel tevreden zijn, maar u bent dat misschien niet.
In hoeverre bent u het eens of oneens met de strategische pijlers van het manifest van 12 november?
Wat is uw ambitie wat betreft de verdere uitrol van STEM-onderwijs en zijn hefboom op de arbeidsmarkt en het bedrijfsleven?
Hoe zult u vanuit uw bevoegdheid het STEM-beleid verder ondersteunen en inspelen op dit geëngageerde manifest van de werkgeversorganisaties?
Minister Muyters heeft het woord.
Positief als ik ben, ben ik uiteraard tevreden te zien dat een aantal werkgeversorganisaties engagementen hebben uitgesproken via dit manifest, maar ik ben uiteraard ook een kritisch persoon. Wat mij opvalt, is dat het manifest een grote nadruk legt op onderwijs en studiekeuzes en minder op jobkeuze en STEM-loopbanen. Wat ik dus een beetje mis in het manifest en – eerlijk gezegd – ook in de bespreking van de Vlaamse Adviesraad voor Innovatie en Ondernemen vanmorgen, zijn de initiatieven en engagementen om leerkansen te creëren op de werkvloer, om zij-instromers binnen te brengen in STEM-beroepen en/of engagementen die leiden tot activiteiten in de vrije tijd waardoor ook volwassenen aangetrokken kunnen worden tot STEM. We hebben het daarnet gehad over van loopbaan switchen en loopbaanveranderingen en daartoe zie ik hier geen engagementen. Ik kom daar straks, bij het antwoord op uw derde vraag, nog even op terug.
De wat eenzijdige focus van het manifest neemt niet weg dat STEM-onderwijs uiteraard een belangrijke pijler blijft voor de toekomst. Hiervoor heb ik samen met Vlaams minister van Onderwijs Crevits de afstemming tussen de verschillende beleidsdomeinen versterkt. In het kader van die intensievere afstemming werd het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) aangesteld als regisseur.
Vanuit mijn bevoegdheden zal ik verder aan het onderwijs flankerende acties steunen. Zo zal ik blijven inzetten op het creëren van een draagvlak voor wetenschap en technologie, en op het verder verruimen en verbeteren van het aanbod, en ik zal meer aandacht besteden aan monitoring en kennisdeling als elementen die zijdelings ondersteunend kunnen zijn.
Tot slot blijven we duaal leren als troefkaart uitspelen om jongeren zin te doen krijgen in een STEM-beroep.
Ik kom nog even terug op mijn opmerking in mijn antwoord op uw eerste vraag, namelijk de wat eenzijdige nadruk in het manifest op studiekeuze. In afstemming met de sectoren zijn er nu addenda bij dertien sectorconvenants in voorbereiding waarbij het de bedoeling is dat de sectoren hun acties inzake STEM versterken of nieuwe acties opzetten met de focus op het promoten van STEM-beroepen.
Er wordt in dit kader ook een intersectorale STEM-adviseur aangesteld die verantwoordelijk zal zijn om met open blik STEM-initiatieven over provinciale en sectorale grenzen heen te tillen. Hij zal daarbij aandacht hebben voor intersectorale communicatie. Uiteraard blijft VDAB een actieve partner in dit domein, bijvoorbeeld via zijn Immaginovation-programma, een samenwerking van de T2-campus en het Europees Sociaal Fonds (ESF). Dit programma wil via de creatie van vernieuwende concepten jonge, maar ook wat oudere talenten, techniek en technologie laten ontdekken om zo meer tech-carrières te laten openbloeien.
Leerkrachten en medewerkers in STEM-academies kunnen al langer terecht in het gratis VDAB-aanbod van de STEM-workshops. Al jarenlang zetten de beroepenfilms van VDAB die technische beroepen in de kijker.
Er zijn ook de ‘Doedagen’, waar kinderen in de VDAB-centra kennis maken met technische beroepen. De tiendagenregeling biedt leerkrachten uit het technisch en beroepsonderwijs de mogelijkheid om hun leerlingen opleiding te geven op de infrastructuur van VDAB. Tot slot sensibiliseert VDAB ook leerlingen in de richting van STEM-opleidingen door de goede arbeidsmarktkansen in beeld te brengen in het schoolverlatersrapport.
Samenvattend, ik ben blij met het engagement van de werkgeversorganisaties. Het vormt een goede basis voor meer en nieuwe vormen van samenwerking. Het komt er nu op aan dit engagement samen ook hard te maken.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het uitgebreide antwoord.
We hebben inderdaad het VARIO-memorandum waar u daarnet naar verwezen hebt en waar het ook vanmorgen over ging. Daarin is ook sprake van een vernieuwd actieplan. U spreekt ook over een eenzijdige focus op studiekeuze. Ik had het nog niet vanuit die invalshoek bekeken. Ik was tevreden dat bedrijven nu eens meewerken aan iets wat de overheid wil instrumentaliseren. Hebt u al concrete afspraken met de sectoren die dat momenteel hebben ondertekend om die eenzijdige focus op studiekeuze bij te sturen naar beroepskeuze? We hebben een manifest maar niemand belet dat zij dat binnenkort bijsturen in functie van de gesprekken die er zijn geweest. Zijn er momenteel gesprekken om die focus te verbreden?
Minister Muyters heeft het woord.
In die addenda loop ik zoals gewoonlijk voorop. We hebben dit opgenomen in die addenda, om STEM niet alleen vanuit het onderwijs te bekijken maar ook vanuit de loopbaan. In die addenda hebben we die zij-instroom opgenomen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, voor mij is het belangrijkste wat ik hier hoor dat er een goede samenwerking, een goede communicatie en een goed overleg is tussen de bedrijfswereld en de overheid. Ik denk dat dit enkel positief kan zijn. We waren lang vragende partij om met betrekking tot de STEM-richtingen in hun geheel iets te doen. Het gaat dan niet enkel om de studiekeuze, maar ook om de zij-instroom. Er zijn nu bottom-up initiatieven genomen, wat volgens mij altijd het beste is. Als we die initiatieven nog wat kunnen bijsturen zodat ze nog beter in uw visie passen, zult u in ons uiteraard een bondgenoot vinden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.