Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Voorzitter, de vzw Kunst, uiteraard gekend van haar Kunstenfestival Watou, kan niet rekenen op structurele subsidies op basis van het Kunstendecreet. Dit ligt niet aan de artistieke kennis en kunde, maar de vzw heeft wel een ‘volstrekt onvoldoende’ advies over het zakelijk beheer gekregen.
Voor 2017 is een oplossing gevonden. De provincie West-Vlaanderen heeft een eenmalige toelage van 225.000 euro toegekend. Vanaf 2018 zijn de provincies niet langer bevoegd voor cultuur. Los van de transitieregeling voor culturele initiatieven met bovenlokale uitstraling, hebt u zich namens de Vlaamse overheid geëngageerd om de vzw Kunst de komende twee jaar toch financieel te ondersteunen. Dit is een begrijpelijke voorafname, want zeker in die regio levert de vzw op artistiek vlak mooi werk en we willen dit blijven ondersteunen.
Voor 2018 en 2019 zou u telkens voorzien in een toelage van 135.000 euro aan de stad Poperinge die, samen met de eigen toelage, in dit geld zal voorzien voor de organisatie van het Kunstenfestival Watou door de vzw Kunst. Om aan de principes van goed bestuur te voldoen, hebt u aan de toekenning van deze Vlaamse middelen enkele voorwaarden gekoppeld. Die voorwaarden verwachten we trouwens van alle cultuurorganisaties die door de Vlaamse overheid worden gesubsidieerd.
Concreet zijn er vereisten inzake transparantie, er mag geen verstrengeling van structuren en belangen zijn, er moet helderheid zijn over het beslissingsproces, de bestuurders moeten onafhankelijk zijn en er moet een deugdelijk zakelijk beheer worden gevoerd. Die voorwaarden zijn opgelegd in het belang van de vzw Kunst. We hopen dat eenmaal we het decreet Bovenlokaal Cultuurbeleid zullen hebben, de vzw Kunst daar vanaf 2020 kan instappen met het kunstenfestival van Watou. Ze krijgen nu de kans om zich te komende twee jaar aan die voorwaarden te conformeren.
Minister, de administratie kreeg de opdracht dit met bijzondere aandacht te bewaken en hierover periodiek te rapporteren. Kunt u toelichten hoe uw administratie kennisneemt en aan u rapporteert of de vzw Kunst zich ondertussen geconformeerd heeft aan de gestelde voorwaarden van goed bestuur? Kunt u toelichten welke stappen de vzw Kunst reeds ondernam? Is de raad van bestuur van de vzw Kunst reeds uitgebreid met onafhankelijke experten? Is het vereiste niveau van transparantie en zakelijk en financieel beheer behaald? Kunt u op basis van deze gegevens gerust overgaan tot de uitbetaling van de subsidies of een voorschot aan de stad Poperinge? Welke actieve rol nam de stad Poperinge op om de vzw Kunst aan te zetten zich te conformeren aan de voorwaarden? Wanneer worden of werden deze subsidies uitbetaald? Worden er – indien nodig – bijkomende maatregelen getroffen om de vzw Kunst aan te moedigen alsnog stappen te zetten ?
Minister Gatz heeft het woord.
Op mijn voorstel heeft de Vlaamse Regering op haar vergadering van 17 november 2017 beslist dat de facultatieve provinciale subsidie, ten bedrage van 135.000 euro aan de vzw Kunst gecontinueerd kan worden via de stad Poperinge voor 2018 en 2019 wanneer zij voldoet aan de normale voorwaarden inzake goed bestuur. Die gaan over de transparantie van de structuur, geen verstrengeling van structuren en belangen, helderheid over de delegaties van het beslissingsproces, onafhankelijkheid van bestuurders en deugdelijk zakelijk beheer.
Via de stad Poperinge ontving ik een brief op 26 februari 2018 met meer informatie over de genomen stappen door de vzw Kunst inzake goed bestuur, gestaafd met stukken die de financiële transparantie verhogen of illustreren, met name de eindafrekening van het Kunstenfestival Watou 2017, een herwerkt businessplan met correcties voor de komende edities van 2018 en 2019, een financiële raming van de editie 2018, met inbegrip van een inhoudelijke vooruitblik op de komende editie die loopt van 30 juni tot 2 september 2018.
Er werden mij ook stukken bezorgd die de transparantie inzake structuur, beslissingsproces, onafhankelijkheid van bestuurders enzovoort verhogen en illustreren, met name het verslag van het Vlaams Studie- en Documentatiecentrum voor vzw’s, van 5 juni 2013, dat stelt dat “er een uitzondering is voor iemand die als voornaamste taak en hoofdberoep de dagelijkse leiding van de vzw heeft. Deze persoon kan zonder probleem zijn werknemersstatuut combineren met het statuut van bestuurder binnen dezelfde vzw.”
Ik kreeg stukken over de publicatie in het Belgisch Staatsblad van de statutenwijziging van de vzw Kunst en de nieuwe samenstelling van de raad van bestuur evenals de akte betreffende de personen gemachtigd om de vereniging te vertegenwoordigen en het toezichtverslag van het Departement CJM, van 29 augustus 2016 aangaande het boekjaar 2015. Tot slot was er nog een reorganisatienota, die door de vzw Kunst ook aan mijn kabinet werd bezorgd.
In haar reorganisatienota engageert de vzw Kunst zich tot de volgende punten. Wat betreft de transparantie van structuur en de vereiste om geen verstrengeling te hebben van structuren of belangen zal de vzw Kunst haar engagement ten aanzien van het provinciebestuur inzake het project Coming World Remember Me (CWRM) afwerken, zoals beschreven in de overeenkomst tussen beide partijen. Dit project wordt onder toezicht van de provinciale griffie afgerond in het voorjaar van 2019. De vzw Kunst zal na het afsluiten van het project CWRM verder instaan voor de realisatie van het Kunstenfestival Watou, met uitzondering van het literaire luik. Voor het geheel van dit project zal blijvend, nauw en transparant worden samengewerkt met IJsberg vzw die, net zoals in de voorbije jaren, zal instaan voor de inhoudelijke invulling van het literaire luik van Kunstenfestival Watou, waaronder onder andere Zomerzinnen. IJsberg vzw zal verder zelfstandig optreden bij de organisatie van evenementen met een literair karakter. Dit zal gebeuren voor eigen rekening en/of in opdracht van externe partners. Het evenement zal voornamelijk plaatsvinden in de provincie West-Vlaanderen. De inhoudelijke ontwikkeling van het project Damme Boekendorp zal daarin een belangrijk onderdeel zijn. IJsberg vzw vraagt hiervoor jaarlijks een projectsubsidie aan bij het VFL. IJsberg vzw is actief lid van het OLO, dat deel uitmaakt van het BoekenOverleg. De werking van de vzw Combat is enkel afhankelijk van de werking van het project CWRM en wordt na 2018 overbodig en opgeheven.
Er worden ook inspanningen gedaan inzake de normale voorwaarden van goed bestuur. De organisatie is sedert 2016 op zoek naar bijkomende en neutrale bestuurders. Dit zijn, bij voorkeur, spelers uit het culturele veld of mensen die hun ondernemingszin en organisatorische kwaliteiten bewezen hebben in de bedrijfssector. De vzw stelt dat het niet evident is om gemotiveerde en betrokken kandidaten te vinden die zich op een regelmatige basis willen of kunnen engageren voor de vzw Kunst. De organisatie streeft er dit jaar naar om minimum twee extra bestuursleden aan te trekken.
De vzw wil ook de helderheid over delegaties van het beslissingsproces vergroten. De raad van bestuur van vzw Kunst wordt driemaal per jaar samengeroepen. Tijdens dit overleg worden de werking van de voorbije periode besproken, de genomen beslissingen geëvalueerd en de te nemen richting bepaald. Noodzakelijke en/of ingrijpende beslissingen worden ook door de raad genomen. Bij uitzondering en wanneer een dringende situatie zich opdringt, wordt een extra overleg gehouden.
De werking van vzw Kunst houdt enkel nog de afwerking van het project CWRM en de organisatie van Kunstenfestival Watou in. In 2019 wordt er onderzocht en geëvalueerd of de bestendiging van het festival na 2019 nog haalbaar is. Ik ga ervan uit dat wanneer de problematiek waarover we het nu hebben, opgelost geraakt en de inhoudelijke programmering verder goed verloopt, dit de bedoeling moet zijn en blijven. De voorzitter en de zakelijke leider, beiden tewerkgesteld binnen vzw Kunst, nemen in onderling overleg alle beslissingen voor de dagelijkse werking van de vzw. Waar nodig, worden vooraf alle medewerkers gehoord. Nadien rapporteren beiden aan de raad van bestuur.
Met betrekking tot de onafhankelijkheid van bestuurders wil de vzw het volgende doen. Het verslag van het Vlaams Studie- en Documentatiecentrum voor vzw’s van 5 juni 2013 en opgemaakt op verzoek van vzw Kunst, stelt dat de RSZ en de sociale inspectie geen bezwaar zien in het feit dat een leidinggevende medewerker eveneens een bestuursmandaat van dezelfde vzw aanhoudt. Onafhankelijke bestuurder Steven Maeyaert is daarbij steeds in nauw contact met de leidinggevende en volgt alle beslissingen nauw op. Er is ook steeds ruimte voor diepgaander overleg tussen de bestuurders. Uit bezorgdheid van vzw Kunst om een neutraal en onafhankelijk bestuur aan te houden en op verzoek van de administratie zal desalniettemin worden uitgekeken naar twee aanvullende bestuurders die de maatschappelijke en culturele diversiteit van vzw Kunst versterken. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de vertegenwoordiger van IJsberg vzw ontslag neemt als lid van vzw Kunst zodra een vervangende, neutrale en onafhankelijke bestuurder zetelt binnen het bestuur van vzw Kunst.
Vanaf de eerstvolgende raad van bestuur en algemene vergadering, gepland in april 2018, zal de samenstelling van het bestuur van vzw Kunst er als volgt uitzien: de heer Jan Moeyaert, voorzitter van de raad van bestuur; de heer Steven Maeyaert, bestuurder; de heer Willy Tibergien, bestuurder. Bijkomende leden van de algemene vergadering zijn: een lid van IJsberg vzw; de heer Gunter Pertry, erevoorzitter van de vzw Kunst; de heer Jan Durnez, burgemeester van Ieper; de heer Christof Dejaegher, burgemeester van de stad Poperinge; de heer Jurgen Vanlerberghe, schepen Toerisme van de stad Poperinge.
Vanaf de eerstvolgende raad van bestuur en algemene vergadering zal de samenstelling van het bestuur van IJsberg vzw er als volgt uit zien: de heer Jan Moeyaert, voorzitter; mevrouw Lieselotte Moeyaert, afgevaardigd bestuurder; mevrouw Lily Soenen, bestuurder; de heer Joachim Coens, bestuurder. Een bijkomend lid van de algemene vergadering van de stad Poperinge, vertegenwoordigd door haar schepen van Cultuur, is ontslagnemend. Een nieuw onafhankelijk lid wordt gezocht.
Met betrekking tot het deugdelijk zakelijk beleid blijkt uit de brief van de stad Poperinge dat vzw Kunst de precaire financiële situatie, waarin zij zich in 2013-2014 bevond, heeft omgebouwd naar een solvabele financiële situatie. Dit lag volledig in de lijn van de verwachtingen, aangezien de aanzienlijke financiële inspanningen voor CWRM, nodig in 2014, vanaf 2015 voor extra eigen inkomsten konden zorgen. Vzw Kunst en IJsberg vzw worden zakelijk en financieel uitgebreid en extern begeleid en gecontroleerd. Dit gebeurt onder andere door: het aanstellen van een interne zakelijk leider; een dagelijks bestuur door een intendant en een zakelijk leider; het organiseren van wekelijkse teamvergaderingen; het hebben van een vast extern boekhoudkantoor dat een volstrekt gescheiden en volledige boekhouding per vzw aanhoudt; een overleg in de raad van bestuur die minstens om de vier maanden samenkomt; het jaarlijkse onafhankelijk doorlichten van het revisorverslag en de balanspresentatie met de raad van bestuur en de algemene vergadering; een juridische begeleiding door sponsor Deloitte Consult, het kantoor Roeselare, op afroep; een juridische en administratieve begeleiding door het Vlaams Studie- en Documentatiecentrum voor vzw’s (VSDC); een regelmatige btw-administratie en externe controles; een externe opvolging van de lonen en de personeelsadministratie door Securex; een regelmatige onderwerping aan RSZ- en belastingcontroles; het indienen en navolgen van een gedetailleerd subsidiedossier, dat nauwgezet opgevolgd en gecontroleerd wordt door alle subsidieverlenende overheden.
Sedert het werkingsjaar 2016 is de werking van vzw Kunst en IJsberg vzw nog fijner uitgelijnd. De vzw Kunst is organisator van CWRM en Kunstenfestival Watou. Voor het literaire luik van het Kunstenfestival Watou is er de partner IJsberg vzw, die zich ondertussen steeds meer profileert als een zelfstandige literaire organisatie.
De aanstelling van de onafhankelijke experten en de uitbreiding van de raad van bestuur zijn, volgens de aangeleverde informatie, nog niet gebeurd. Men engageert zich om dit jaar twee onafhankelijke bestuurders op te nemen in de raad van bestuur. Daar zal op worden toegezien.
Het behalen van het vereiste niveau van transparantie en het zakelijk en financieel beheer door de vzw Kunst zijn afhankelijk van de uitvoering van haar engagementen, zoals die zijn vermeld in de reorganisatienota. Aangezien ze nogal gedetailleerd en analytisch zijn vermeld, denk ik dat de vooruitzichten eerder goed zijn te noemen.
Ik zal op basis van de engagementen van de vzw Kunst, die ik net uitvoerig heb overlopen, overgaan tot de uitbetaling van het voorschot van 80 procent. De stad Poperinge heeft mij laten weten een actieve rol gespeeld te hebben in het bezorgen van alle noodzakelijke informatie over de naleving van alle voorwaarden inzake goed bestuur door vzw Kunst. In die zin was er op maandag 5 februari 2018 een overleg in Poperinge tussen vertegenwoordigers van de vzw Kunst en het college van burgemeester en schepenen.
De subsidies zullen normaal gezien, als alles vlot verloopt, tegen eind mei 2018 worden uitbetaald. Ik zal in het subsidiebesluit uitdrukkelijk opnemen dat de subsidie wordt verleend op voorwaarde dat de vzw Kunst voldoet aan de normale voorwaarden inzake goed bestuur die ik daarnet heb vernoemd en die ook in de reorganisatienota van de vzw terugkomen. Voor de uitbetaling van de 20 procent, het saldo dus, zal de vzw tegen 31 maart 2019 een correct eindverslag moeten overmaken aan mijn administratie via de normale KIOSK-applicatie (Integraal Opvolg Systeem Kunsten). Het eindverslag bestaat daarbij uit een inhoudelijk verslag en een financiële verantwoording. Ik zal zowel aan mijn administratie als aan de stad Poperinge melden dat de organisatie in haar verslag uitdrukkelijk melding moet maken van de vooruitgang dienaangaande.
Dit was een zeer gedetailleerd antwoord. Ik hoop dat de engagementen zullen worden uitgevoerd. Dan kan iedereen met een gerust gemoed verder vooruitkijken.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Minister, dank u voor het inderdaad zeer uitgebreide antwoord. U volgt die voorwaarden goed op. Er zijn wat stapjes gezet. Er zijn nu vooral engagementen uitgesproken waaraan nog niet voldaan is, maar waar men werk wil van maken. We gaan dat een kans geven.
Het is goed dat u in de subsidieovereenkomst uitdrukkelijk vermeldt dat aan die voorwaarden voldaan moet zijn en dat men in het jaarverslag 2019 daarvan een omstandig verslag moet geven. We zullen dat verder opvolgen.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Ik zal mij niet met de West-Vlaamse dossiers bemoeien. U kunt zich voorstellen dat wij ook onze contacten hebben. De namen zijn trouwens genoemd. Ik heb gehoord dat men echt bereid is om verder op zoek te gaan naar externe experten en om te doen wat afgesproken is. Wij hebben er alle vertrouwen in dat dit goed zal aflopen. We moeten ook vertrouwen geven aan de mensen die daarbij betrokken zijn, ook in de stad Poperinge.
Voorzitter, ik zie u ongelooflijk neen schudden. Wij gaan er altijd van uit dat je van onderuit de kans moet geven om op een goede manier verder te werken.
Men heeft, zoals mevrouw Coudyser zegt, al stapjes gezet. Geef hun nu de kans en de tijd om verder te gaan op de ingeslagen weg. Het is niet altijd eenvoudig om de juiste experten te vinden.
Mevrouw Brouwers, u sprak mij rechtstreeks aan. Ik geef veel vertrouwen. Ik ben het helemaal eens met het antwoord van de minister. Maar de antecedenten van dit verhaal geven niet meteen vertrouwen. Ik leg mij neer bij wat de minister zegt. Ik hoop dat daarop wordt toegezien.
De regels van goed bestuur, zoals ze aan bijvoorbeeld het Kunstendecreet zijn gekoppeld, moeten, zoals de minister zowel in zijn visienota als in een specifiek ministerieel besluit uitdrukkelijk stelt, bij uitbreiding ook van toepassing zijn, zeker naar de geest, op dit soort regelingen. We zijn ondertussen ruim anderhalf jaar na de beslissing van het Kunstendecreet waardoor vzw Kunst eruit viel. Later vond deze vzw via de omweg van de provinciale inkanteling wel haar weg. Het weze haar gegund, maar ze heeft al ruim een jaar en negen maanden de tijd gehad om zich in die richting te begeven – ik zal mij voorzichtig uitdrukken – en ik zie niet veel signalen dat dat gebeurd is. Het spijt mij. Ik geef vertrouwen aan die bestuurders, maar met de nodige voorzichtigheid. Dat is een persoonlijke bedenking.
De vraag om uitleg is afgehandeld.