Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, dit is een enigszins technische vraag om uitleg, maar ze raakt een belangrijk onderdeel van de werking van VDAB, namelijk de kruising van de databanken van VDAB met andere relevante databanken.
De aanleiding is een bericht dat me is overgemaakt over een werknemer die van VDAB een brief had gekregen om zijn activeringsinspanningen te bespreken. Aangezien hij werkte, leek een gesprek met VDAB hem op dat ogenblik niet zinvol en heeft hij niet geantwoord. Ook een tweede brief van VDAB werd niet beantwoord omdat hij nog steeds aan het werk was. Er volgde een schorsing door de Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen (RVA), zonder dat hem in de praktijk een uitkering werd betaald. De impact was voor de persoon in kwestie niet voelbaar, tot hij opnieuw werkloos werd. Pas dan werd hij voor het eerst met zijn schorsing geconfronteerd. Hoewel hij steeds in zijn recht was geweest, had hij geen recht op een uitkering. Hij had inderdaad op de brief kunnen reageren, maar besefte op dat ogenblik de hoogdringendheid niet. Toen hij vroeg de beslissing te herzien, bleek dat de herzieningstermijn van drie maanden reeds was overschreden. Tijdens de periode waarin de beslissing had kunnen worden herzien, was deze persoon uiteraard nog aan het werk.
Uit artikel 111/24 van het besluit van de Vlaamse Regering houdende de organisatie van arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding van 5 juni 2009 blijkt het volgende: “Met behoud van de toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen over verjaring kan de controledienst zijn beslissing herzien binnen de termijn voor het instellen van een beroep bij het bevoegde rechtscollege of, als het beroep al is ingesteld, tot de sluiting van de debatten als: vastgesteld wordt dat de beslissing van de controledienst is aangetast door een juridische of materiële vergissing; op de datum waarop de beslissing is ingegaan, het recht door een wettelijke of reglementaire bepaling is gewijzigd; een nieuw feit of nieuw bewijsmateriaal dat een weerslag heeft op de rechten van de verzoeker, ingeroepen wordt; vastgesteld wordt dat de beslissing van de controledienst is aangetast doordat de verplicht ingeschreven werkzoekende onjuiste of onvolledige verklaringen heeft afgelegd, een vereiste aangifte niet heeft gedaan of te laat heeft gedaan, onjuiste of vervalste stukken heeft voorgelegd of onregelmatigheden heeft begaan.”
Het zou gaan om iemand die als gedetacheerde in Vlaanderen actief is. De plichten betreffende de betaling van de personenbelasting, de socialezekerheidsbijdragen van de werknemer en de werkgever en de rechten betreffende het eventueel ontvangen van uitkeringen blijken in dit verband vaak moeilijk te volgen.
Alleszins, het doet wel vragen rijzen over de benutting van mogelijkheden van het kruisen van databanken. De VDAB zou te allen tijde moeten kunnen zien voor wie RSZ-bijdragen worden betaald en dus werkt, alsook wie RVA-uitkeringen ontvangt en dus niet werkt. Ook bij buitenlandse tewerkstellingen kan Limosa interessante gegevens bezorgen. Indien al deze gegevens worden samengelegd, kunnen controle en sanctionering efficiënter gebeuren. Brieven blijven sturen naar mensen die al werken, zal niet zinvol zijn.
Uit hetzelfde besluit, art. 111/22, blijkt namelijk dat:”§ 2. De controledienst houdt, voor zover die informatie ter beschikking is uiterlijk op het moment van het verhoor, rekening met: 1° de informatie, afkomstig van de verplicht ingeschreven werkzoekende;2° de informatie, afkomstig van de bemiddelaar. Hieronder vallen het dossier dat de bemiddelaar heeft bezorgd aan de controledienst, de beoordelingen en de evaluaties die de bemiddelaar heeft opgemaakt conform afdeling 2; 3° de informatie, afkomstig van partnerorganisaties; 4° de beslissingen die zijn genomen binnen een periode van twaalf maanden vóór de controledienst een beslissing heeft genomen; 5° de informatie, afkomstig van de RVA, met inbegrip van de door RVA of de diensten van de andere gewesten bevoegd voor de controle op de beschikbaarheid opgelegde sancties, als die sancties zijn opgelegd binnen de periode van vierentwintig maanden vóór de controledienst een beslissing heeft genomen.”
Daarnaast kan men ook de vraag stellen of de statistieken van de VDAB dan nog wel up-to-date zijn, wanneer blijkt dat mensen die wel werken toch nog als werkzoekenden worden behandeld. Misschien is onze werkloosheidsgraad wel beter dan gedacht.
Minister, klopt het dat deze herzieningstermijn inderdaad slechts drie maanden is? Indien blijkt dat bepaalde beslissingen onrechtmatig zijn genomen, dan zou men toch steeds moeten kunnen ingrijpen. Is een aanpassing van het besluit aan de orde?
Blijkbaar wordt nu pas, hoewel de mogelijkheden toch al lang bestaan, de laatste hand gelegd aan een kruising met de databank van de sociale zekerheid. Waarom nu pas, wat waren de moeilijkheden?
Met welke databanken heeft VDAB nog een kruising, of maakt VDAB plannen om gegevens te delen? Ik denk aan de RIZIV-, leefloon-, en andere databanken.
Minister Muyters heeft het woord.
De herzieningstermijn is inderdaad vastgesteld op drie maanden, te rekenen vanaf de kennisgeving van de administratieve beslissing. De problematiek die u schetst, is gelukkig eerder uitzonderlijk, omdat VDAB al vanaf 2005 de informatie kruist met diverse databanken. Ik kom daar straks op terug. Kunnen werken met dat de bronnenmateriaal uit die databanken zorgt ervoor dat VDAB bij de beoordeling van de dossiers van werkzoekenden in bijna alle gevallen kan terugvallen op juiste en volledige informatie. Naar aanleiding van uw vraag heb ik beslist dat, als er een onterechte beslissing is genomen ten gevolge van foute informatie, de mogelijkheid van rechtzetting altijd bewaard zal blijven. Ik zal de wetgeving daarvoor laten aanpassen. Het is niet meer dan rechtvaardig, als de persoon in kwestie zelf geen fout heeft gemaakt, dat hij daar niet op één of andere manier voor moet boeten. Met de huidige wetgeving is dat niet mogelijk. We zijn nu aan het onderzoeken hoe ze aangepast moet worden.
In het kader van de in de vraag beschreven problematiek heeft VDAB al sinds 2005 effectief een directe koppeling van zijn databanken met de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ), het Nationaal Intermutualistisch College (NIC) en de ziekenfondsen, de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening en het Rijksregister.
VDAB heeft nog koppelingen operationeel of gepland tussen zijn databanken met de databanken van: het Federaal agentschap voor de kinderbijslag (FAMIFED) de POD Maatschappelijke Integratie, de OCMW’s, de andere regionale bemiddelingsdiensten Actiris, ADG en Forem, de uitbetalingsinstellingen van de werkloosheidsuitkeringen het Vlaams Agentschap Inburgering het Departement Werk en Sociale economie, het ESF-agentschap Vlaanderen, het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen, het Agentschap voor Onderwijsdiensten, het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming – SYNTRA Vlaanderen en het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Met die databanken is in koppeling voorzien of is die gepland. U noemde Limosa, maar daar is geen uitwisseling mee. Ik heb niet geïnformeerd waarom dat niet zo is. Waarschijnlijk is dat onmogelijk of levert dat problemen op.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Een aanpassing van de wetgeving lijkt mij inderdaad nuttig. Ook voor uitzonderlijke gevallen moeten we een adequaat antwoord bieden.
Wat betreft de koppeling aan databanken, weet ik dat VDAB daar al heel lang over nadenkt en ook al resultaten heeft geboekt. De lijst van wat gepland is en nog moet gebeuren, is bijzonder lang.
U had gevraagd met welke andere databanken er een koppeling was. Er is al een uitwisseling van data met alle diensten die ik heb opgesomd, behalve de OCMW's. Er is in al die gevallen een eerste stap gezet. Het is ‘work in progress’.
Dat is positief. Wat betreft die koppeling met de OCMW's: dat is inderdaad een prioriteit. Steeds meer OCMW's willen samenwerken met VDAB voor arbeidsbemiddeling. Die koppeling van databanken is op dat vlak essentieel. In het debat over de al dan niet eindigheid van de werkloosheidsuitkeringen is het een conditio sine qua non om een goede samenwerking te hebben en minstens die koppeling te hebben. Mochten meer uitkeringen van werkzoekenden worden stopgezet, dan komt men uiteraard automatisch bij het leefloon en het OCMW terecht.
Het zou goed zijn mocht u nog kunnen onderzoeken waarom die koppeling met Limosa niet gebeurt. Het lijkt me vreemd dat dit niet kan en het lijkt mij wel nuttig om dat te doen, gezien het steeds toenemende belang van buitenlandse tewerkstelling in Vlaanderen. Mocht u dat alsnog kunnen opnemen, zou dat bijzonder positief zijn.
Mevrouw Kherbache heeft het woord.
Minister, in de opsomming van de instanties waarmee informatie wordt uitgewisseld, heb ik onderwijs niet gehoord. Dat is nochtans belangrijk. Of heb ik dat gemist? Is dat al actief?
Minister Muyters heeft het woord.
Er zijn er twee, namelijk het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen en het Agentschap voor Onderwijsdiensten. U vraagt dat vooral voor de NEET’s (not in education, employment or training), neem ik aan. Ik heb tijdens een vorige commissievergadering al gezegd dat die uitwisseling nu kan beginnen omdat we eindelijk de toelating hebben van de Privacycommissie. Het gebeurt nog niet, maar het is een opmaak. De machtiging is er, maar de koppeling gebeurt nog niet, maar wordt wel uitgewerkt.
Wat betreft het OCMW: daar moeten we nog aan beginnen, maar dat willen we echt wel doen.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Het is bijzonder belangrijk om die koppeling efficiënt te benutten. Ik ben blij dat er werk van wordt gemaakt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.