Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Croo heeft het woord.
Minister, heel recent werd het pilootproject huidkankerscreening onder leiding van professor Brochez afgerond. Het betreft een pilootproject waarin de kostenefficiëntie van twee verschillende screeningsmethodes naar huidkanker wordt vergeleken: enerzijds de letselgerichte screeningsmethode, waarbij alleen specifieke letsels worden gescreend die de personen uit de doelgroep op basis van vooraf bepaalde criteria bij zichzelf hebben vastgesteld, en anderzijds de systematische totale huidinspectie, waarbij personen uit de doelgroep die willen deelnemen, aan een totale huidinspectie worden onderworpen. Er wordt een risicocalculator opgesteld die de bevolking kan hanteren als triage-instrument om te bepalen of ze met een bepaald letsel naar de arts moeten. De werkelijke en verwachte kost van huidkanker in België wordt berekend en er wordt ingeschat hoe vroegtijdige detectie die kosten kan beïnvloeden.
Het pilootproject omvatte twee screeningsregio’s, twee niet-naburige Oost-Vlaamse gemeenten met vergelijkbare demografische kenmerken, namelijk Nevele en Wichelen. Uit het doctoraatsonderzoek van doctor Isabelle Hoorens blijkt dat sensibilisering voor het gebruik van zonnecrème en een verbod op zonnebanken de gezondheidszorg een besparing van 309 miljoen euro opleveren. Door die vorm van primaire preventie zal elke geïnvesteerde euro zo’n 3,6 euro uitsparen op de gezondheidszorg op de lange termijn.
In 2014 streden reeds 137.117 Belgen tegen huidkanker, en dat aantal zal tegen 2034 verdrievoudigen tot een kleine 400.000. De jaarkost van huidkanker voor de maatschappij bedroeg in 2014 bijna 107 miljoen euro, maar de cumulatieve kost loopt over 20 jaar op tot 3,2 biljoen euro. Volgens doctor Hoorens werden daarbij zowel de kosten die direct verband houden met de ziekte als de indirecte kosten, zoals werkonbekwaamheid, in rekening gebracht.
Volgens doctor Hoorens toont preventie door populatiegebaseerde screening aan dat per 100 inwoners tussen de 2,3 en 3,2 personen melanomen of niet-melanome huidkankers hebben. Dat blijkt uit de klinische studie in Nevele en Wichelen. Ongeveer 2000 van de 10.000 inwoners die een uitnodiging hadden ontvangen, gingen op het aanbod in. De investeringskost per extra kwaliteitsvol levensjaar bedraagt voor mannen 30.271 euro en voor vrouwen 16.660 euro. Dat is allebei gunstiger dan de ‘willingness to pay’-drempel van 35.000 euro per jaar die wordt aangenomen.
In uw antwoord op mijn vorige vraag om uitleg over de preventie van huidkanker, van 27 oktober 2015, gaf u het volgende mee: “De volledige conclusies, ook op het vlak van de effectiviteit van een aanbod van screening op populatieniveau, met andere woorden, het bevolkingsonderzoek, moeten nog worden gefinaliseerd en vrijgegeven. […] Op dit moment is er nog steeds onvoldoende wetenschappelijke evidentie om een bevolkingsonderzoek naar huidkanker te organiseren. De effectiviteit van een aanbod van huidkankerscreening moet nog worden onderzocht. Tot wanneer daar duidelijkheid over is, zullen we niet onmiddellijk extra middelen kunnen mobiliseren.”
Minister, hoe staat u tegenover de resultaten van dit onderzoek? Erkent u dat sensibilisering voor het gebruik van zonnecrème en een verbod op zonnebanken de gezondheidszorg een besparing zal opleveren? Welke maatregelen kunt u en zult u nemen wat betreft de sensibilisering voor het gebruik van zonnecrème en een eventueel verbod op zonnebanken?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Collega, het pilootproject kreeg inderdaad van mij de toestemming voor een bevolkingsonderzoek. De onderzoekers kwamen twee keer een toelichting geven in de Vlaamse Werkgroep Bevolkingsonderzoek. Mijn administratie was ook aanwezig op de rondetafel die eind 2015 werd georganiseerd door de Stichting tegen Kanker, die het onderzoek geïnitieerd en mee gefinancierd heeft.
De wetenschappelijke publicatie over gezondheidseconomische aspecten van huidkankerscreening is nog niet verspreid. De resultaten heb ik alleen maar kunnen vernemen via de pers. De studie in kwestie is nog niet vrijgeven, omdat de wetenschappelijke publicatie nog niet rond is. U begrijpt dat wij de studie zelf in haar volledigheid moeten kunnen analyseren, alvorens we een aantal uitspraken kunnen doen.
De resultaten over de screeningsaspecten van het pilootproject zijn wel al gekend. Het is, in geval van bevolkingsonderzoek, nog niet geheel duidelijk welke de te screenen doelgroep juist moet zijn en welke screeningsstrategie dan het best wordt toegepast. Ook moet beslist worden wie er moet screenen en onder welke kwaliteitsvoorwaarden. Er moet ook klaarheid zijn over welke letsels juist moeten worden opgespoord in een bevolkingsonderzoek: maligne melanoom, basocellulair melanoom enzovoort. Dat zijn een aantal specifieke zaken die gedetailleerd moeten worden.
Dat zijn dus allemaal parameters die de kost van een bevolkingsonderzoek mee zullen beïnvloeden. Zonder zicht te hebben op aspecten van de studie, kunnen we daar moeilijk een standpunt over innemen.
Of de sensibilisering voor het gebruik van zonnecrème en een verbod op zonnebanken een besparing zullen opleveren, zal wellicht blijken uit de definitieve resultaten van de studie. Een aantal vragen die te maken hebben met maatregelen, zoals een verbod op zonnebanken, vallen duidelijk onder federale bevoegdheid.
Wat sensibilisatie betreft, denk ik dat er in Vlaanderen al heel veel gebeurt, precies op initiatief van de ngo’s. Maar om een globale strategie te bepalen als reactie, denk ik dat we het best eerst de totale officiële publicatie van die wetenschappelijke studie afwachten.
Mevrouw Croo heeft het woord.
Aangezien de studie al deels gepubliceerd is in het tijdschrift van het UZ Gent, denk ik dat de publicatie al rond is. Anders zou doctor Hoorens ook niet gedoctoreerd kunnen zijn. We hebben ook van haar de cijfers gekregen. Ik zie dus niet in waarom we niet verder zouden gaan met die sensibilisering. Het opzetten van sensibilisering voor zonnecrème kan via verschillende kanalen, bijvoorbeeld via het Vlaams Apothekers Netwerk. Dat hoeft allemaal niet zo veel geld te kosten, maar we kunnen er wel heel wat mee bereiken. En we weten intussen al lang genoeg dat zonnebanken heel nefast zijn voor onze gezondheid. Ik vraag mij af waarom er nog getreuzeld wordt om dat te verbieden. (Opmerkingen van minister Jo Vandeurzen)
Het is een doctoraatsthesis. Daaruit heb ik de cijfers gehaald.
Maar is het dan allemaal gepubliceerd? Een samenvatting in een tijdschrift is nog iets anders. (Opmerkingen)
Ik zal de administratie vragen of zij weten dat die studie vrij zou zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.