Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer de Kort heeft het woord.
Minister, enkele maanden gelden keurden wij in dit huis de kilometerheffing voor vrachtwagens goed. De implementatie daarvan is lopende. Er werd een bedrijf/consortium aangeduid. Er is nu ook duidelijkheid over de categorieën voertuigen en over de wegen die eronder zullen vallen. Er is zelfs duidelijkheid over de besteding van de verwachte middelen.
Alles zou van start moeten gaan op 1 april 2016. Dat betekent dat tegen dan alle vrachtwagens boven de 3,5 ton het best een on-boardunit (OBU) hebben en dat tegen dan de poorten werken. Buitenlandse vrachtwagens zullen aan de grenzen een OBU kunnen huren. Bij het buitenrijden van België zullen die ook weer kunnen worden ingeleverd.
Toch zijn er risico’s. De gunning van het contract aan ViaPass wordt gechallenged door Axxès, een conculega die zich benadeeld voelt, met de volle steun van Union Professionnelle du Transport et de la Logistique (UPTR). Daarom bijvoorbeeld roept de Nederlandse ondernemersvereniging voor het transport, Transport en Logistiek Nederland (TLN), haar leden op om nog geen OBU te kopen. Ze geven ook aan dat de Duitse Maut-OBU’s allicht compatibel zullen zijn met het Belgische systeem. Op www.viapass.be lezen we: “Is het systeem compatibel met andere Europese systemen? Het Viapass-systeem is het eerste EETS-compatibele systeem (European Electronic Toll Service) in Europa. Op termijn zullen vrachtwagens de Belgische OBU ook kunnen gebruiken om in andere landen tol te betalen en zullen anderzijds buitenlandse klanten met hun OBU op de Belgische wegen kunnen rijden.”
Daarnaast zijn de Belgische organisaties Koninklijke Federatie Belgische transporteurs en logistieke dienstverleners (FEBETRA), UPTR en Transport en Logistiek Vlaanderen (TLV) blijkbaar nog steeds ontevreden over de lopende onderhandelingen betreffende de flankerende en compenserende maatregelen die zij volstrekt onvoldoende achten. Niet elke organisatie gebruikt een even sterke taal, maar er wordt toch geregeld gedreigd met verdere acties.
Minister, hoe ziet u 1 april 2016 tegemoet, wat dit probleem betreft? Welke mogelijke valkuilen zijn er juridisch en administratief nog inzake de gunning aan ViaPass en het systeem Satellic? Wat is er afgesproken inzake internationale interoperabiliteit voor de OBU’s van Satellic? Hoe verlopen de gesprekken met de sector in verband met de compenserende en flankerende maatregelen?
Minister Weyts heeft het woord.
Wat de vooropgestelde datum van 1 april 2016 betreft, kan ik zeggen dat de uitrol van het systeem voor kilometerheffing volgens plan verloopt. De technische validatie- en acceptatietesten zijn aan de gang. Er zijn momenteel geen aanwijzingen dat de gestelde datum in het gedrang komt.
Welke mogelijke valkuilen zijn er? U verwees zelf naar het uitwerken van een EETS-tolgebiedverklaring. We hebben het in de schoot van deze commissie wel al een paar keer gehad over mogelijke juridische procedures daarover.
Het is de toll domain statement. Voor elk tolgebied is er een document nodig, dus ook voor het Vlaamse Gewest, in navolging van de EETS-richtlijn zodat elektronische tolsystemen interoperabel kunnen zijn. Die toll domain statement legt de technische en werkingsvoorwaarden vast waaraan private partners moeten voldoen om te kunnen werken met het geïnstalleerde netwerk van poorten, controles en data-uitwisseling. Een interregionale werkgroep werkt hieraan, omdat we dat samen doen met de drie gewesten en we hebben afgesproken dat er één toegang is. Als je via het ene gewest erkenning krijgt, zal dat ook van toepassing zijn op de twee anderen. De voorwaarden zullen dus voor de drie gewesten zo goed als hetzelfde zijn en het systeem voor kilometerheffing heeft overal dezelfde specificaties. Tevens zal een dienstverlener die geaccrediteerd wordt in één tolgebied, onmiddellijk ook geaccrediteerd zijn in de andere tolgebieden.
Zodra de ‘eigen’ Tolgebiedverklaring is opgesteld, voorzien tegen midden november, moeten alle betrokken gewesten ze valideren. Op technisch vlak verlopen de operationele testen zoals gepland, de OBU’s van Satellic worden sinds begin oktober verdeeld. Momenteel bekijken de administraties nog enkele problemen met betrekking tot de taalwetgeving, bijvoorbeeld in welke mate we op de verkooppunten meerdere talen kunnen hanteren. Juridisch onderzoek daarover is lopend. Het betreft de verdeelautomaten en de facturatie.
Wat is er afgesproken inzake internationale interoperabiliteit voor de OBU van Satellic? Daarover was ook een juridische discussie en was er een dreiging met een juridische procedure. Het systeem voor kilometerheffing respecteert de richtlijn inzake de interoperabiliteit van EETS. Andere dienstverleners die hieraan voldoen, kunnen eveneens optreden om via een eigen systeem of OBU de kilometerheffing te innen voor en in naam van het Vlaamse Gewest. Omgekeerd zal de OBU die in het kader van de kilometerheffing ter beschikking wordt gesteld, ook bruikbaar zijn om elders, in EETS-conforme tolgebieden, elektronisch tol te betalen. ViaPass heeft ondertussen al een algemene informatiesessie georganiseerd om de technische vereisten en de toetredingsprocedure uit te leggen aan kandidaat-dienstverleners. Meerdere partijen hebben daarvoor hun interesse kenbaar gemaakt.
In het verleden heb ik vragen gekregen over de dreiging met de juridische procedure. Momenteel is dat blijkbaar van de baan. Hoe verlopen de gesprekken met de sector in verband met de flankerende maatregelen? De gesprekken met de sector in navolging van het engagement voor een coherent logistiek beleid verlopen in vier parallelle werkgroepen. De gesprekken zijn constructief, en vooral op vlak van de administratieve vereenvoudiging inzake de introductie van en het conformeren aan de bepalingen van het systeem voor kilometerheffing zijn een aantal afspraken genoteerd die de administratieve last voor bedrijven beperkt. De andere werkgroepen lopen nog. Een eerstvolgende vergadering is gepland half november.
De heer de Kort heeft het woord.
Ik hoor graag dat, waar vroeger dreigde een juridisch probleem te rijzen, dit nu opgelost is. Het is goed dat het systeem kan worden geïmplementeerd. Ik lees uiteraard in de berichtgeving ook wel wat sommige van de beroepsverenigingen naar buiten brengen over hoeveel de kilometerheffing in de toekomst kost. Het is van belang dat we met de inkomsten die we uit de kilometerheffing halen, daadwerkelijk in de wegen en snelwegen investeren. Op dat punt heb ik de voorbije zomer evengoed gemerkt dat vanuit de wegenbouwsector heel wat signalen komen over de vraag naar werk. Dat heeft te maken met het feit dat er voornamelijk vanuit de lokale besturen heel wat minder opdrachten bij de wegenbouwsector worden geplaatst. In de toekomst, dat zal dan voor 2017 zijn, kijkt men toch ook naar de extra inkomsten, die van belang zijn voor de wegenbouwsector.
Ik kan het betoog van collega de Kort, en zeker ook het laatste deel, onderschrijven. Het is inderdaad belangrijk om die opbrengsten in belangrijke mate in te zetten voor het verder optimaliseren van onze wegeninfrastructuur. We hebben daar immers nog werk voor de boeg. Die middelen daarop inzetten is voor onze fractie ook heel belangrijk.
De vraag om uitleg is afgehandeld.