▶ "Mijn hart bloedt wanneer ik Jan Jambon zie" - Filip Dewinter
"We zetten onvoldoende in op meer Vlaamse autonomie." Dat zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Filip Dewinter (Vlaams Belang) in een gesprek met journalist Jan De Meulemeester. Dewinter werd uitgenodigd naar aanleiding van de 50ste verjaardag van het Vlaams Parlement. Hij vindt dat het Vlaams Parlement veel meer de hefboom en motor moet worden van de Vlaamse onafhankelijkheid.
Het Vlaams Parlement bestaat 50 jaar. Een halve eeuw geleden werd de Cultuurraad voor de Nederlandstalige Taalgemeenschap, als voorloper van het Vlaams Parlement, boven de doopvont gehouden. Door de opeenvolgende staatshervormingen is de Vlaamse autonomie de voorbije vijf decennia stelselmatig gegroeid. “Wij zijn niet ondergeschikt aan het federale niveau. Er is geen hiërarchie tussen de verschillende parlementen in dit land. En dat is anders dat bijvoorbeeld in Catalonië, Baskenland, Schotland, … . We hebben een unieke rol te spelen en we moeten hier meer gebruik van maken”, zegt Filip Dewinter (Vlaams Belang).
Vlaanderen heeft een volwaardig autonoom parlement, maar in de praktijk heerst er volgens politicoloog Carl Devos een soort pikorde. “Er is het federaal parlement en daaronder staat, in die informele hiërarchie, het Vlaams Parlement. Mensen leven nog met het idee dat het Vlaams Parlement een soort van zij-parlement is, een onderafdeling van het federaal parlement. Wat helemaal niet klopt. Die beeldvorming heeft het Vlaams Parlement ook zelf gecreëerd.”
Overlegcomité
Volgens waarnemers heeft Vlaams minister-president Jan Jambon er altijd voor gekozen om zich in dat Overlegcomité consensusgericht op te stellen, en steeds het compromis van premier Alexander De Croo (Open Vld) te volgen. Voor Vlaams volksvertegenwoordiger Filip Dewinter (Vlaams Belang) is dit pijnlijk om te zien. “Mijn hart bloedt wanneer ik Jambon op die persconferenties van het Overlegcomité zie, als een soort vazal van die federale leenheer De Croo. Dat kan toch niet de bedoeling geweest zijn van een Vlaams-nationalist?”
De perceptie dat het Vlaams niveau ondergeschikt is aan het federale niveau is volgens Carl Devos enkel maar versterkt door de coronacrisis. “Een nationale ramp wordt steeds gecoördineerd vanuit het federale niveau. Het is de premier die het Overlegcomité samenroept. Dat heeft ertoe geleid dat mensen denken dat het Vlaamse niveau, zeker tijdens deze coronacrisis, enkel moet volgen wat er op het federale niveau beslist wordt.”
Vlaams-nationalistische meerderheid in 2024?
Mogelijk behalen het Vlaams Belang en de N-VA bij de volgende verkiezingen in 2024 meer zetels dan de andere Vlaamse partijen samen. Dan kan een Vlaams-nationalistische regering tot stand komen. Maar volgens politicoloog Carl Devos zal N-VA de boot afhouden. “Ik zie het niet gebeuren. Ik denk dat heel veel mensen binnen de N-VA op de rem zullen staan. Ze zullen het risico niet willen nemen, omdat zij nog in provincies en elders, als gevestigde beleidspartners, een rol willen spelen. Ik denk dat ze niet zullen willen meegaan in die revolutionaire strijd van het Vlaams Belang. Ik vrees dat dat scenario niet zal gebeuren.”