Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
Mevrouw Vermeulen heeft het woord.
Minister, volgens wetenschappers moeten we meer richting een ‘biobased economy’ gaan. De ‘biobased economy’ is een economie die gebaseerd is op het zo efficiënt mogelijk gebruikmaken van gewassen en biomassa voor voeding, veevoer, materialen, chemicaliën, energie en brandstof. Zeewier zou een van die vervangers kunnen zijn. Zo vervangt zeewier bijvoorbeeld nu al chemicaliën als grondstof in lippenstift en mascara. Ook voor massaproducten als muurverf of petflessen kan zeewier als grondstof dienen. Verder kan zeewier dienen als hoofdbestanddeel voor veevoer. Bovendien is zeewier een perfect gezonde grondstof voor het menselijke eten, als stabilisator of smaakversterker.
Zeewier zal de komende jaren de wereldhandel mogelijk meer gaan bepalen dan graan en rijst. Zeewier zit namelijk boordevol eiwitten, koolhydraten, vitaminen, ijzer, jodium en calcium. In het Nederlandse Texel is een nieuwe zeewierboerderij te water gelaten. Daar wordt onder meer verder onderzoek gedaan naar de commerciële exploitatie ervan.
In uw beleidsnota lezen we dat Vlaanderen meer wil inzetten op aquacultuur, door onze kennis om te zetten in praktijk, en dat men niet langer op onderzoek wil focussen, maar net startende bedrijven wil ondersteunen om die duurzame productiesystemen verder te perfectioneren.
Zijn er reeds zeewierboerderijen geïnstalleerd op de Vlaamse binnenwateren of brakke wateren? Zo ja, waar? Het Marien Ruimtelijk Plan voorziet in zones voor aquacultuur ter hoogte van twee windmolenparken. Tot nu toe werd mij verteld dat die zones enkel geschikt zijn voor de ontwikkeling van aquacultuuractiviteiten die geïntegreerd zijn. Monocultuurprojecten worden dus in principe niet toegestaan. Kunnen er bijgevolg monoculturele zeewierakkers ontwikkeld worden op deze zones? Of zijn er andere zones waar dergelijke monoculturen wel toegelaten worden? Zo ja, waar?
Zijn er al concessies aangevraagd of uitgereikt voor zeewierboerderijen in het Vlaamse deel van de Noordzee? Hoeveel en aan welke bedrijven of welke coöperaties? Als het antwoord op de vorige deelvragen ontkennend is, ziet u binnen de krijtlijnen van uw beleidsnota een mogelijkheid om de zeewierproductie actief te stimuleren? Hoe zult u dat dan doen?
De heer De Croo heeft het woord.
Ik vind het boeiend dat dit onderwerp in onze commissie ter sprake komt. Het is een belangrijk element, niet alleen op zichzelf, maar ook binnen de verschuivingen in het verwerven van een aantal voedingsbestanddelen, zoals eiwitten, koolhydraten en noem maar op. Met de toenemende wereldbevolking is er nood aan het vinden van nieuwe betrouwbare bronnen. Het is goed dat men in Vlaanderen reeds actief met proefprojecten bezig is. Inzake algen hebben we MIRACLES, Enoptima, het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), OMEGA-Extract, en bedrijven als Proviron en Tomalgae. Die verwerken al algen in visvoer, dat naar Azië en Turkije gaat. Er is dus reeds een markt, er is al een activiteit.
In juli 2013 meldde De Tijd dat er een studie bezig was voor de Schotse kust, het project AT~SEA, rond het economisch en technisch haalbaar maken van zeewierteelt in Europa. De studie, die mede met Europese gelden werd gefinancierd, eindigt binnenkort. Het besluit volgt in de komende weken. Daar zijn ook bedrijven van bij ons bij betrokken: Sioen, Devan Chemicals, Bexco, en onderzoeksinstelling Centexbel. Het ligt ook een beetje in de lijn van wat de minister heeft aangekondigd in haar beleidsnota.
De vraag gaat natuurlijk over ons deel van de Noordzee. De Noordzee is een moeilijke zee, het is een vernauwing van grote watermassa’s van diverse temperaturen uit het noorden en het zuiden. We hebben dus een woelige zee met heel veel stromingen en met zware condities. Er is een studie, Maripas, die zegt dat zeewierteelt in onze wateren nogal duur zou kunnen uitvallen en economisch minder zou kunnen weerstaan aan praktische en betaalbare teelttechnieken. Dat moet ons niet afschrikken, maar de vraag is dus wat de mogelijkheden zijn. Om het in landbouwtermen te zeggen: is het sop de kolen wel waard, ook voor zeewier?
Minister, is het niet zo dat het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) al studies verricht heeft ter zake? Zo ja, misschien is het interessant om deze via het secretariaat te bezorgen aan de commissie.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega’s, zeewier heeft zeewater nodig. Dus er zijn geen zeewierboerderijen op de Vlaamse binnenwateren en brakke wateren. Vlaanderen is groot, Vlaanderen is een zeer mooie regio, maar we zijn niet bevoegd voor de Noordzee, dat komt toe aan federaal staatssecretaris Tommelein. (Opmerkingen)
We mogen ambitie hebben om uit te breiden. Wie weet, wordt Vlaanderen bij een volgende staatshervorming bevoegd voor de Noordzee. (Gelach. Opmerkingen)
Als de zeespiegel stijgt, komt het water tot aan Gent, en dan is het allemaal opgelost.
Het Marien Ruimtelijk Plan, mevrouw Vermeulen, is een bevoegdheid van staatssecretaris Tommelein. Er zijn wel mogelijkheden om dat te doen. Dat kan in die windmolenparken. Dat behoort tot de mogelijkheden binnen dat plan. Er zijn op dit ogenblik nog geen concessieaanvragen gedaan voor zeewierboerderijen, volgens mijn informatie althans.
Ik blijf het onderzoek naar zeewierkweek wel stimuleren. Het Vlaams Aquacultuurplatform bracht onlangs de actoren samen op een netwerkevent. De zeewierkweek voor textiel kwam daar aan bod. De firma Sioen verricht daar baanbrekend werk.
AquaValue is een project dat de Vlaamse mariene en maritieme industrie op de kaart wil zetten. Naast tal van private partners is ook het ILVO een actieve partner in het project. Zeewierteelt blijft een optie. Indien een ondernemer een duurzame zeewierboerderij in het Belgische deel van de Noordzee wil opstarten, dan heb ik in de mogelijkheid voorzien om daar subsidies en ondersteuning te geven. Mocht iemand geïnteresseerd zijn om een zeewierboerderij te beginnen, dan kunnen wij subsidies geven. Wie weet, mogen we zo’n opening nog meemaken in deze legislatuur en kunnen we daar met zijn allen aanwezig zijn.
Mevrouw Vermeulen heeft het woord.
Ik denk dat ik hier in de commissie wel een partner kan vinden om in de Vlaamse Noordzee een consortium op te richten. Wie weet.
Innovatie is het kloppend hart van onze economie, vooral het consortium AT~SEA is daar een mooi voorbeeld van. Onder meer de textielsector heeft een innovatie gedaan om zeewier te kunnen kweken en misschien commercieel te gaan exploiteren. Het is mijn overtuiging dat de overheid innovatie moet faciliteren. U hebt zonet aangehaald dat die mogelijkheid er zou komen in de toekomst.
De vraag om uitleg is afgehandeld.