Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
De heer De Meyer heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, ook dit jaar maakt de minister van Omgeving, Natuur en Landbouw 300.000 euro vrij om volkstuinprojecten te ondersteunen. Dat is een terechte beslissing: volkstuintjes zijn positief voor het sociale contact en bevorderen de gezondheid, zowel door de actieve vrijetijdsbesteding die ermee samenhangt als door de gezonde lokale voeding die de volkstuinier produceert. Het belang van lichaamsactiviteit en van gezonde voeding op de volksgezondheid en het welbevinden mag niet worden onderschat, in een Europa waar nu al meer dan 20 miljoen kinderen last hebben van overgewicht, en waar tieners per dag gemiddeld minder dan de helft eten van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groenten en fruit.
Aandacht voor gezonde voeding is dus ook belangrijk in de opvoeding, en de Europese subsidies voor het schoolmelk- en schoolfruitprogramma blijven dan ook zeer zinvol. Sinds 2009 bereikt het schoolfruitprogramma bijna 9 miljoen kinderen in 25 lidstaten. Wellicht is het ook een goede zaak om schoolkinderen niet enkel via het schoolfruitprogramma meer aanbod aan groenten en fruit te bezorgen, maar ook om hen te betrekken bij het actief tuinieren.
Basisscholen overwegen daarom vaak om een schoolmoestuin aan te leggen. Schoolmoestuintjes bevorderen niet enkel het gebruik van gezonde, streekeigen en seizoensgebonden groenten en fruit, maar ook – op een praktische manier – de kennis ervan, en de interesse voor tuinieren. Enkele fruitbomen – eventueel in bakken – vervolledigen het assortiment.
Door het krappe budget aan werkingsmiddelen is dit voor de scholen nu geen prioriteit. Een steuntje in de rug van de minister van Landbouw en Plattelandsontwikkeling zou een gewaardeerde stimulans kunnen zijn. Zulke tuintjes kunnen worden aangelegd in samenwerking met de plaatselijke Landelijke Gilde, een afdeling van de Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze (Velt) of belangstellende leden van het oudercomité of andere sympathisanten van de school. Deskundig advies kan bij die bronnen worden ingewonnen. Een financieel steuntje in de rug zou deze projecten meer kansen kunnen geven. Voor de aanleg van een moestuintje met voldoende variatie in een schoolomgeving is immers wel een zeker budget vereist.
Minister, acht u het de moeite waard om deze suggestie in de toekomst te overwegen? Ze past perfect in een geïntegreerde plattelandsontwikkeling en promotie voor streekeigen en gezonde voeding. Acht u het zinvol om hierover overleg te hebben met uw collega van Onderwijs? Indien u een schoolmoestuinproject als proefproject zou willen lanceren, dan zou er deze zomer bij de begrotingsbesprekingen in een ‘beperkt’ budget moeten worden voorzien. Sommigen zeggen mij dat dit op dit moment reeds mogelijk is. Misschien moet er dan toch wat meer ruchtbaarheid aan worden gegeven.
Mevrouw Joosen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, onze fractie draagt de volkstuintjes een warm hart toe. In mijn eigen gemeente, Duffel, starten we met volkstuintjes, en het loopt storm voor die vijftig tuintjes.
Voor de schoolmoestuintjes wil ik vragen om goed af te stemmen met het onderwijs. We hebben dit even besproken bij mijn vraag over schoolfruit. Momenteel is er een traject rond die vakoverschrijdende eindtermen en de vrijheid van scholen. Dat debat is bezig, maar ik wil toch vragen om te zorgen voor een goede afstemming tussen de beleidsdomeinen.
De heer Vanderjeugd heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, we zijn het voorstel van de heer De Meyer zeker genegen. Wij vragen ons wel af of alle scholen voldoende ruimte zullen hebben, zoals bijvoorbeeld scholen in het stedelijk gebied.
De heer De Meyer pleit ook voor financiële steun. Wij zijn daar niet per definitie tegen. Het is misschien goed om eens na te gaan wat de gemiddelde kostprijs van zo’n tuintje is. Is daar al onderzoek naar gebeurd? Kunnen scholen vandaag al in aanmerking komen voor ondersteuning voor volkstuintjes?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, mijnheer De Meyer, ik ben het er volledig mee eens dat scholen moeten inzetten op gezonde voeding maar ook op het bewustmaken van jongeren van wat streekeigen producten zijn en hoe ze worden geproduceerd.
We ondersteunen zulke projecten al. Ik heb een overzicht bij van verschillende scholen die nu al een subsidie krijgen vanuit Landbouw voor het aanleggen van een schooltuin en volkstuintjes. Als we een oproep lanceren voor volkstuinen, kunnen ook scholen intekenen. Het is indrukwekkend hoeveel initiatieven er al bestaan. Vaak zijn het ook samenwerkingen met dichtbijgelegen volkstuinen.
Ook via het Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) kunnen dergelijke projecten gesubsidieerd worden. Als er op het platteland een voorstel is om vanuit scholen iets te doen rond moestuinen en volkstuinen, kan subsidie worden gegeven.
Er zijn soms een paar praktische problemen. Er is overleg met Onderwijs, maar zo’n moestuin moet in de maanden juli en augustus natuurlijk ook worden onderhouden. Vaak is dat een praktisch probleem en daarom is de samenwerking met vrijwilligers of bestaande volkstuinen interessant.
De afstemming met Onderwijs is vanzelfsprekend. We hebben dat dan ook gedaan. We hebben contacten over gezonde voeding en schoolfruit.
Mijnheer Vanderjeugd, u vroeg naar de gemiddelde kostprijs. Daar is geen onderzoek naar gebeurd, maar we hebben wel de ingediende projecten waarvan we de kostprijs kennen en wat men ervoor krijgt. Vaak is er samenwerking met Velt of anderen met veel ervaring. Ik ben het dus volledig met u eens.
Mijnheer De Meyer, waar het kan – en het bestaat inderdaad al –, moeten we daar meer ruchtbaarheid aan geven. U hebt gelijk. We kunnen een rondschrijven richten aan het onderwijs om dat nog meer te promoten. Dan kunnen we wijzen op de bestaande mogelijkheden, zodat ook scholen er meer gebruik van kunnen maken. Daar zullen we op ingaan.
De heer De Meyer heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat u zich aangesproken voelt door mijn vraag om uitleg. U zegt dat het nu al kan via projecten van volkstuinen en zelfs binnen PDPO. Het is zeer goed dat u daar extra ruchtbaarheid aan geeft. Jammer genoeg zijn er ook scholen die dit onvoldoende weten. Ik ben zeer tevreden dat u er meer ruchtbaarheid wilt aan geven.
Het is juist dat juli en augustus voor praktische problemen kunnen zorgen, maar scholen die in zo’n project stappen, moeten zich verzekeren van onderhoud in die maanden door vrijwilligers: een vereniging, een oudercomité of leerkrachten.
Mevrouw Joosen en mijnheer Vanderjeugd, ik ben tevreden met uw steun. Er mag en moet inderdaad afstemming zijn met het onderwijs. Anderzijds mogen we niet overdrijven met bijkomende regeltjes, want dan maken we het complexer. De vrijwilligheid en ongecompliceerdheid van zo’n project zijn bijzonder belangrijk als we het slaagkansen willen geven.
Dat niet alle scholen even geschikt zijn, spreekt voor zich. Sommige scholen hebben veel ruimte, andere niet. Twee bakken met een fruitboom of wat groenten kunnen al een stimulans zijn om dit onder de aandacht te brengen. Het fundamentele is een levenshouding bijbrengen waarin aandacht wordt gevaagd voor gezonde en streekeigen voeding.
De vraag om uitleg is afgehandeld.