Verslag vergadering Commissie voor Wonen, Armoedebeleid en Gelijke Kansen
Verslag
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Ik hoef het niet te herhalen: het Grondwettelijk Hof heeft de sociale last vernietigd. De lokale besturen moeten doen alsof die sociale last nooit heeft bestaan. Wij mogen in verkavelingsvergunningen, in grote verkavelingen, geen last meer opleggen aan de private verkavelaars, in tegenstelling tot voor de vernietiging. De sociale last is dus weggevallen.
Minister, in de beleidsnota hebt u heel duidelijk gesteld dat u niet de bedoeling hebt om het decreet op dat punt te repareren, om geen nieuwe dwingende regeling uit te werken naar de private actoren toe. U wilt eerder in de richting gaan van vrijwillige realisatie van sociale woningen door private actoren daarin te betrekken. U wilt de mogelijkheid onderzoeken om private actoren op basis van nieuwe formules aan te zetten tot het vrijwillig bouwen van sociale woningen.
Voor diegenen die het evaluatierapport hebben gelezen: het Agentschap Wonen-Vlaanderen kaart zeker vier keer aan – ik denk zelfs dat ik streepjes heb gezet – dat die sociale last is weggevallen en dat er niets zal worden gerepareerd.
Minister, in het kader van de vragen die worden gesteld over de evaluatie van het grond- en pandenbeleid, wil ik u vragen naar de stand van zaken rond de idee om private actoren aan te zetten tot het vrijwillig bouwen van sociale woningen. Hoever staat u daarmee?
Minister Homans heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, het klopt dat we dit thema midden februari nog hebben besproken in deze commissie. Ik wil er nogmaals op wijzen dat in het regeerakkoord staat – en daar sta ik volledig achter – dat een reparatie totaal geen zin heeft. De schorsing van bepaalde artikelen of delen uit het Grond- en Pandendecreet door het Grondwettelijk Hof was enkel en alleen gebaseerd op het feit dat er staatssteun werd gegeven. Er waren nog allerlei andere zaken waarover geen uitspraak is gedaan. Het is dus veel te riskant om het gewoon te herstellen, gelet op dat feit dat het Grondwettelijk Hof alleen al de staatssteun voldoende achtte om hele artikelen te vernietigen. Het zal niet lukken, juristen vertellen ons dat we heel weinig kans op slagen hebben.
Mevrouw Taeldeman, ik kan wel vertellen dat de Vlaamse Regering vlak voor het paasreces een principebeslissing heeft genomen om private actoren mogelijkheden te bieden om zich in te schakelen in heel de sector van het sociaal wonen. Ik heb hier een tijdje geleden al het voorbeeld gegeven van een private projectontwikkelaar die bereid is om een gebouw neer te zetten met x aantal woningen en om dat complex integraal ter beschikking te stellen van een sociaal verhuurkantoor (SVK). Dat lijkt me een mooi project. Op ons kabinet zitten er trouwens al een aantal in de pijplijn: projectontwikkelaars hebben ons al dergelijke projecten voorgeschoteld. Elke bijdrage vanuit de private sector om het sociaal woonaanbod in Vlaanderen te vergroten, is heel goed. We hebben daartoe nu dus ook het kader gecreëerd, vlak voor het paasreces, waardoor private actoren nu kunnen worden betrokken. Dit gebeurde in het licht van allerlei zaken van het Grond- en Pandendecreet.
Ik geloof er nog altijd in dat private actoren, bijvoorbeeld projectontwikkelaars, bewust zijn van het feit dat er in elke ontwikkeling nood is aan sociale woningen en dat ze dit ook op vrijwillige basis willen realiseren nu ze niet langer verplicht zijn om het te doen. Natuurlijk willen ze daarbij wel de garantie, dat kunnen we hen vanuit een economisch oogpunt niet kwalijk nemen, dat er een afname wordt gedaan. Ik ben het er ook mee eens dat als een projectontwikkelaar nog sociale woningen realiseert, hij dan de garantie moet hebben dat er ook een afname is van de woningen. Zo kan bijvoorbeeld een sociale huisvestingsmaatschappij de woningen overnemen. Ik ben redelijk positief. In Antwerpen heb ik ook al mogen ervaren dat ondanks het schrappen van de verplichting, er bijvoorbeeld in de nieuwe wijk Nieuw Zuid, een projectontwikkelaar gewoon is doorgegaan met het creëren van sociale woningen. Dat is goed.
Ik wil ook nog aanstippen, mevrouw Taeldeman, dat de financieringsplafonds gelijk moeten blijven ongeacht of het gaat over een klassiek sociaal woonproject met een sociale huisvestingsmaatschappij als initiatiefnemer of over een privaat project met een aandeel sociale woningen.
Ik ben optimistisch, maar ik vind het ook heel jammer dat het Grondwettelijk Hof bepaalde artikelen van het Grond- en Pandendecreet heeft vernietigd. Herstelling is te riskant, maar we beschikken over andere tools om er toch voor te zorgen dat ons woningaanbod wat sociaal wonen betreft in de toekomst uitgebreid zal kunnen worden.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het antwoord. In februari werd hierover inderdaad al een vraag om uitleg gesteld. Een bepaalde ontwikkelaar was toen immers bezig met een dergelijk project.
Ik heb begrepen dat de regering voor het paasreces een principiële beslissing heeft genomen over het vrijwillig realiseren van de sociale last door private ontwikkelaars. Wat is de verdere timing? En wat is de methodiek?
Nu er een beslissing is genomen, zal er hier en daar wellicht een besluit moeten worden aangepast. Kunt u iets meer toelichting geven over het concrete verdere verloop? Wegens de vernietiging van de verplichte sociale last, wordt de vrijwillige inbreng van private actoren belangrijk in de komende legislatuur.
Ik ben het volledig met u eens, mevrouw Taeldeman, vandaar dat we voor het paasreces de mogelijkheid hebben gecreëerd. Momenteel – dat was ik inderdaad vergeten in mijn antwoord – hebben we Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) de opdracht gegeven om een algemeen kader op te stellen voor de vrijwillige realisatie van sociale woningen door private actoren in functie van verhuring aan een sociaal verhuurkantoor of van verkoop aan een sociale huisvestingsmaatschappij.
Er wordt dus werk gemaakt van een algemeen kader. We kunnen nu wel het principe hebben vastgesteld evenals alle modaliteiten waarbinnen private actoren kunnen meewerken aan het uitbreiden of het verbreiden van het sociaal woonaanbod, we moeten natuurlijk ook een algemeen kader kunnen bieden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.