Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Keulen heeft het woord.
Uit de reportage van het VTM-programma Telefacts van 4 november 2014 blijkt dat er wat loos is in de wereld van de rijscholen. De kwaliteit die inherent zou moeten zijn aan zo’n opleiding blijkt in een aantal van die rijscholen afwezig.
De grote meerderheid van de rijscholen is wel in orde, laat dat duidelijk zijn, maar er is een minderheid die te groot is om dood te zwijgen, en waar dingen gebeuren die niet kunnen. Als we praten over meer verkeersveiligheid en minder verkeersdoden en -slachtoffers, is de kwaliteit van de rijopleiding daar alleszins mee gemoeid.
Rijlessen volgen in een rijschool is voor de gezinnen een dure aangelegenheid. Ik heb zelf geen kinderen, maar ken wel genoeg mensen met kinderen en die zeggen dat het stukken van mensen kost. Op basis van de kostprijs zou er dus automatisch kwaliteit moeten worden geleverd.
De reportage is ontluisterend: lesgevers die niet deugen, lessen die compleet ondermaats zijn en er zouden zelfs attesten zijn afgeleverd die onwettig zijn. De koepel Federdrive, de organisatie van de sector zelf, bekent dat waarschijnlijk 10 procent cowboys in de sector actief zijn. Dat is een ontluisterend cijfer omdat ik ervan uitga dat als de eigen belangenorganisatie spreekt over 10 procent die niet deugt, dat in de praktijk wel iets meer zou kunnen zijn, omdat zo’n belangenorganisatie er meestal belang bij heeft om zulke feiten te minimaliseren.
Het is dus zaak deze cowboys in de sector te detecteren en te verwijderen. Minister, u hebt al aangekondigd dat er meer en grondiger zal worden gecontroleerd en dat is goed. Er moet echter ook worden uitgezocht hoe het komt dat het huidige systeem niet werkt, dat enkele vissen – stinkende vissen – door de mazen van het net glippen, want meer en grondiger van hetzelfde dat niet werkt, zal ook niet tot het gewenste resultaat leiden.
Minister, op welke wijze zijn de huidige wantoestanden door de mazen van het net kunnen glippen? Hoe heeft het zo lang kunnen duren voor die feiten bekend werden? Welke beleidsmaatregelen, buiten meer controleren, gaat u nemen om de huidige cowboys zo snel mogelijk te detecteren en uit de sector te verwijderen? Er zijn heel wat gedupeerden. Welke rechten hebben deze mensen en kunnen ze eventueel verloren kosten recupereren?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik antwoord met enige terughoudendheid, want Vlaanderen is pas sinds 1 juli 2014 bevoegd voor de rijopleiding, en dan is er zelfs nog wat discussie over de uitvoering van die bevoegdheidsoverdracht. Ik kan niet al te veel informatie verstrekken over controles die onder de bevoegdheid vallen van de federale overheid, ik kan alleen een inschatting geven van een reden waardoor men toch nog door de mazen van het net glipt. Een mogelijke reden zou kunnen zijn dat de controles zich vooral toespitsten op administratieve en logistieke aspecten van een rijschool en minder op de kwaliteit van het lesgeven.
Ook zijn de mogelijke sancties en de gradatie ervan bij de vaststelling van onvolkomenheden en inbreuken ontoereikend. Dit maakt dat inspecteurs de facto weinig mogelijkheid hebben om een sanctie op te leggen die past bij de vastgestelde inbreuk. De pakkans is beperkt en de strafmaat is dat ook.
Als beleidsmaatregel is er eerst de controle. Lesgevers en rijscholen die het niet nauw nemen met de regels en kwaliteitseisen, kunnen enkel door middel van controle worden gedetecteerd. De controles zijn op dit moment hoofdzakelijk gericht op administratieve en logistieke zaken. Er wordt te weinig afgestapt in de scholen en de wagens zelf.
De pedagogische aspecten moeten meer aandacht krijgen en de kwaliteit die de rijschool aanbiedt, moet beter worden opgevolgd. Uiteraard dien ik rekening te houden met de beperkte middelen op het vlak van budget en personeel. Controles zouden ook slimmer en gerichter kunnen worden gemaakt, zoals meer afstappen in de scholen zelf en meer werken met onaangekondigde controles op basis van klachten. Soms zijn de controles aangekondigd, liet ik me vertellen.
Naast het inzetten op controle is er het aspect van het scholingsniveau, de opleiding zelf dus. Ik zal nagaan hoe ik werk kan maken van een kwaliteitsverbetering van de opleiding van rijschoollesgevers. Het gaat dan over de wijze van opleiding en de inhoud om tot het brevet te komen om te mogen lesgeven. Het gaat ook over de samenstelling van het lessenpakket met hogereordevaardigheden zoals risicoperceptie. Het is een vaak gehoorde klacht dat dat te veel ontbreekt. Dat moet beter worden aangeleerd aan kandidaat-bestuurders. De kwaliteit van de bijscholing, met name de jaarlijkse permanente vorming van de rijinstructeurs, kunnen we zeker ook bekijken.
Mensen kunnen met klachten over een rijschool of lesgever tot 15 december terecht bij de federale overheidsdienst. Daarna is dat bij de Vlaamse overheid. Ik wil er dan zeker voor zorgen dat we een toegankelijk klachtenplatform hebben op basis waarvan we meer gerichte onaangekondigde controles kunnen uitoefenen in de scholen zelf.
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, voor u is verkeersveiligheid voor de zoveelste keer een topprioriteit. Daar steunen wij u in. Het is de basis naast wat kinderen in de eerste plaats van hun ouders meekrijgen en wat ze eventueel in de scholen leren inzake verkeerseducatie. De burger en de toekomstige chauffeur hebben recht op kwaliteit omdat ze veel betalen.
In de sector gaan heel veel rijscholen heel degelijk en verantwoord te werk. Het is ook in hun belang dat kaf en koren van elkaar worden gescheiden. Een soort van klachtentoezicht dat transparant beschikbaar is voor de mensen, is niet alleen voor de gedupeerde of de toekomstige chauffeur een handvat, het draagt ook bij aan een hogere geloofwaardigheid van een sector waar geloofwaardigheid eigenlijk geen discussie zou mogen opleveren. Die sector kan dat ook niet verdragen, die moet boven alle twijfel verheven zijn. Laat de reportage van Telefacts ertoe hebben bijgedragen om misschien tot een structurele oplossing te komen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.