Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer De Veuster heeft het woord.
Het scheepvaartverkeer van en naar de Vlaamse havens en ook de binnenvaart lagen sinds 4 december vorige week enkele dagen voor een groot deel stil ten gevolge van een vakbondsactie tegen de hervorming van het Vlaamse ambtenarenstatuut. Zo heeft onder meer het sluispersoneel het werk neergelegd. Intussen is deze staking voorbij en is de achterstand aan de sluizen weggewerkt.
Ik spreek mij echt niet uit over de oorzaken van de onvrede bij de mensen van De Vlaamse Waterweg of andere instanties. Dat is in eerste instantie een zaak voor uw collega Gwendolyn Rutten. Maar ik maak me wel zorgen over de impact van dit soort acties op de binnenvaart en op het vertrouwen van de transportsector in een doorgedreven modal shift van het wegvervoer naar de binnenwateren. Ik pluk nog even een citaat uit de krant: “Maar één ding is zeker: de staking mag niet meer te lang duren, want de economische impact is gigantisch. Volgens experts is het vervoer over water voor de Vlaamse economie 2,3 miljoen euro per dag waard.”
Daarom heb ik de volgende vragen, minister. Hebt u zicht op de impact van deze stakingsacties op de binnenvaart? Dreigt dit soort acties impact te hebben op het draagvlak voor een modal shift naar de binnenvaart? Overlegt u hieromtrent met uw collega-minister Rutten? Zo ja, wat was hiervan het resultaat? Of komt er nog overleg?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel, mijnheer De Veuster, voor uw vragen. We hebben zeker heel wat overleg onderling en zeker naar aanleiding van de vakbondsacties de voorbije weken.
Ik kan u meegeven dat op 4 december de scheepvaartbegeleiders van De Vlaamse Waterweg rond 6 uur aan hun actie zijn begonnen en dat die zich al snel had uitgebreid tot het hele waterwegennet op het Vlaamse territorium. Die staking heeft geduurd tot 8 december, vorige week vrijdag, rond 17 uur.
Tijdens die periode hield De Vlaamse Waterweg bij elke shiftwissel een lijst bij van de werkende en de stakende sluizen, die ze verstuurden naar de schippers en de bedrijven via de scheepvaartberichten en die ze deelden op de website.
De Vlaamse Waterweg heeft alleszins zijn uiterste best gedaan om met het beschikbare personeel zoveel mogelijk sluizen te bedienen, maar door de variërende omstandigheden kon De Vlaamse Waterweg niet op voorhand overal aangeven welke sluizen operationeel zouden zijn.
Opvallend was dat sinds donderdag 7 december het aantal wachtende schepen, vooral bij de belangrijke sluizen Evergem en Wijnegem, afnam. Dit was mogelijk nadat we na een akkoord met het ACV meer werkwillige scheepvaartbegeleiders konden inzetten, voornamelijk bij deze cruciale sluizen. Daardoor verminderde het aantal wachtende schepen tijdens en na de staking.
De economische impact op de Vlaamse economie door deze wachtende schepen is nog niet concreet vastgesteld, maar zowel de binnenvaartfederaties als uiteraard ook De Vlaamse Waterweg zelf hebben door deze acties wel aanzienlijke schade geleden. We hebben meer dan zestig klachten ontvangen van schippers vanwege financieel verlies door deze staking, maar we moeten de aansprakelijkheid afwijzen op basis van overmacht enerzijds en het stakingsrecht anderzijds. Tijdens een ontmoeting met de schippers op donderdag 7 december hebben we hun zorgen gehoord over de financiële gevolgen en de behoefte aan operationele voorspelbaarheid van sluizen tijdens toekomstige acties. Ook vroegen ze toen om drinkwatervoorzieningen op hun schepen. Ook daar heeft De Vlaamse Waterweg een oplossing geboden, door externe firma’s in te schakelen die zorgden voor het drinkwater.
De lessen uit deze ervaring zijn: nog meer overleg met vakorganisaties op alle niveaus. Maar ik denk dat het ook een verantwoordelijkheid is van de vakorganisaties zelf om ook wel te weten wat de impact is van hun acties. Zij beslissen natuurlijk. Het was een actie rond het vijfsporenbeleid. Zij weten natuurlijk ook waar ze de meeste impact kunnen hebben. Daarom hebben ze zich vooral gericht op de sluizen van De Vlaamse Waterweg.
Kortom, ik ben blij dat het op vrijdag 8 december van de baan was. Maar het heeft sowieso heel wat schade berokkend en ook heel wat ongenoegen teweeggebracht bij onze schippers, die in moeilijke omstandigheden moesten voortwerken.
De heer De Veuster heeft het woord.
Bedankt, minister. Het is goed om te horen dat er toch overleg is geweest, ook met de getroffen schippers. Ondertussen is er natuurlijk ook een uitspraak van de rechtbank geweest. De Antwerpse ondernemingsrechtbank heeft De Vlaamse Waterweg gedwongen om al die sluizen opnieuw te openen na een klacht van elf binnenschippers. Door die uitspraak vraag ik mij, met alle respect voor het stakingsrecht, af of we hier niet op het spoor van een minimale dienstverlening zitten voor deze cruciale infrastructuur van onze economie, die ook cruciaal is voor de modalshiftplannen, die we hier toch ook allemaal delen, dacht ik, collega's.
Minister Peeters heeft het woord.
Ik denk dat we wat dat betreft op dezelfde golflengte zitten, mijnheer De Veuster. Moeten we ook hier niet kijken naar een minimale dienstverlening? De facto heeft De Vlaamse Waterweg dat gedaan door, zodra er een akkoord was met een vakorganisatie, het beschikbare personeel in te zetten en ervoor te zorgen dat men toch maximaal kon doorvaren. Dat zie je ook in de cijfers, dat het aantal wachtende schepen donderdag afnam.
Op het moment dat die acties er zijn en men aan tafel zit om te onderhandelen, kun je dergelijke elementen zeker niet op tafel leggen. Dan zou je alleen maar meer olie op het vuur gooien.
Het proces dat door de binnenvaartorganisaties aanhangig werd gemaakt, vond ik eigenlijk spijtig, want bij De Vlaamse Waterweg heeft men echt al het mogelijke gedaan om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk sluizen bediend konden worden. Als je natuurlijk niet al het personeel hebt en er wordt actie gevoerd, dan zet dat een rem op de economie en maakt dat dat sluizen niet kunnen functioneren.
Men zegt dat men ook actie had kunnen voeren bij mijn agentschap. Natuurlijk kan dat, maar dat heeft men niet gedaan. Wat dat betreft, is het dus een spijtige zaak. Maar een gegarandeerde dienstverlening, wat men de facto heeft proberen uit te rollen, is iets wat we te gepasten tijde op tafel moeten leggen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.