Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister-president, ik wil even polsen naar uw reactie naar aanleiding van de resultaten bij de parlementsverkiezingen in Polen.
Ik wil eerst even verwijzen naar de opkomst die met 73 procent van de kiezers heel groot was. Er waren opvallend veel jongeren en vrouwen bij. Dat lijkt mij een goede zaak. Die verkiezingen waren heel belangrijk omdat Polen de voorbije jaren bestuurd werd door de rechts-conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). In de commissie hebben we al verschillende keren over Polen van gedachte gewisseld, en dan hebben we vastgesteld dat niet alles daar positief verloopt. Er is een schending van de lgbtqi-rechten, de inperking van het recht op abortus, het controleren van staatsmedia en dergelijke meer. Dat zijn dingen die we niet graag zien verschijnen.
Nu, men is hoopvol dat er nu, na de verkiezingen, verandering op til is. De huidige regeringspartij is nog steeds de grootste, maar lijkt geen meerderheid te kunnen vormen in het parlement. Voormalig voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk zou met zijn Burgercoalitie en twee andere oppositiepartijen wel voldoende zetels halen. Het kan nog enige tijd duren voor de nieuwe regering is gevormd, maar er is hoop dat Polen een meer pro-Europese koers zal varen.
Louter informatief wou ik weten, minister-president, hoe u de impact inschat van de verkiezingsuitslag van Polen voor de Europese Unie, meer specifiek wat betreft enkele moeilijke dossiers zoals het migratiepact en de rechtsstaat.
Vlaanderen heeft op een aantal domeinen een samenwerking met Polen, namelijk op vlak van Cultuur, Handel en Gezondheidszorg. Ziet u een invloed daarop naar aanleiding van de verkiezingsuitslag? Zijn er opportuniteiten? Wat gebeurt er met de Vlaamse Vertegenwoordiging ter plaatse?
Ik wou even horen wat u denkt van deze verkiezingen en de gevolgen ervan voor de samenwerking met Polen
Minister-president Jambon heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Talpe. Dit is mijn inschatting van de verkiezingsuitslag.
De regerende partij Recht en Rechtvaardigheid is na de verkiezingen de grootste partij in het parlement gebleven, maar behoudt geen meerderheid. Drie oppositiepartijen hebben samen een meerderheid van de zetels en zouden onder leiding van Donald Tusk een coalitie op de been kunnen brengen. Indien Tusk erin slaagt om een coalitie te vormen, zal dit ongetwijfeld invloed hebben op de relaties met de Europese Unie. Deze waren de afgelopen jaren, op zijn minst gezegd, toch erg gespannen, zeker wat betreft de discussies over de rechtsstaat. In die zin was het bezoek van Tusk aan de Europese Commissie amper tien dagen na de verkiezingen voor mij veelbetekenend.
Een regering onder leiding van Donald Tusk zal verschillende hervormingen willen doorvoeren. Het herstel van de rechtsstaat is een prioriteit voor de drie potentiële coalitiepartners, maar zal tijd vergen. De versoepeling van het toezicht op ngo’s en de ontwikkeling van een wettelijk kader voor een samenlevingscontract zijn hervormingen die mogelijks sneller kunnen worden doorgevoerd. Over het migratiepact van de EU zal er in Polen – net zoals elders in Europa - verder worden gedebatteerd.
Het is nu aan de Poolse president Andrzej Duda om een formateur aan te duiden.
Zoals u aangaf is de samenwerking tussen Vlaanderen en Polen veelzijdig en gaat ze reeds ver terug in de tijd. Ik verwacht dan ook niet dat het feit dat er nu in Polen een nieuwe regering aantreedt een bepalende impact zou hebben op die banden.
Het is mogelijk dat de regeringsvorming enige tijd zal vergen. De nieuwe Poolse regering mag tot op het niveau van afdelingshoofd nieuwe personen benoemen. Het zou kunnen dat ook een aantal ambassadeurs zal worden vervangen. Vertraging in de benoemingen zou weleens tot het uitstel van bepaalde overlegmomenten met Vlaanderen kunnen leiden.
Losstaande van het kleurenpalet van de volgende regering in Warschau, deel ik alvast mee dat we begin september 2024 de tachtigste verjaardag van de bevrijding van delen van Vlaanderen tijdens de Tweede Wereldoorlog door Pools generaal Stanislaw Maczek zullen herdenken. Voor de ontplooiing van activiteiten in Polen zal ik de diplomatieke vertegenwoordiging in Warschau raadplegen. Ik kan u alvast zeggen dat ik in de eerste helft van volgend jaar een bezoek aan Warschau plan. Ik hoop dat de politieke situatie er tegen dan duidelijk is en dat er een nieuwe regering is. Dat staat in ieder geval op de planning.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Dank voor uw antwoord. Ik had niets anders verwacht . Ik hoop in ieder geval dat er toch snel een regering kan worden gevormd, en dat we kunnen evolueren naar een land waar minder rechten worden geschonden, waar meer pro-Europa wordt gehandeld en de samenwerking met Vlaanderen nog verbetert.
Ik kijk er ook naar uit om u te ondervragen naar aanleiding van uw bezoek aan Warschau. Ik zal u vragen met wie u daar hebt gesproken en wat daar uit de bus is gekomen. Bij deze heb ik dus al een nieuwe vraag om uitleg. Bedankt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.