Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Minister, collega’s, vorige week hebben we hier een zeer interessante hoorzitting gehad over dierenasielen. Daarmee is nog eens heel nadrukkelijk gezegd hoe het op dit moment gesteld is met – om het woord ‘broodfok’ niet te gebruiken – de commerciële partners of instellingen die effectief huisdieren in het algemeen en honden in het bijzonder verkopen, en dat de preventie op zich zeker en vast niet volstaat. Er moet preventie zijn om mensen te motiveren of te ontmoedigen om bepaalde dieren te kopen. Dat u er altijd hoog mee oploopt, is dus wel terecht.
Mijn vraag sluit daar voor een stuk bij aan en zou de mogelijkheden om daar meer regulerend in op te treden kunnen doen toenemen. Het is zo dat de Université Libre de Bruxelles (ULB) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) een AI-tool (artificiële intelligentie) ontwikkeld hebben waarmee ze kunnen bepalen of advertenties op het internet over de verkoop van huisdieren al dan niet te maken hebben met illegale handel in dieren. Het project kwam er na een vraag van de Brusselse administratie voor Dierenwelzijn. Dus alles wat Brussel doet, is niet zo slecht, maar u zult het daar wellicht niet mee eens zijn.
Het krioelt inderdaad op verschillende sites, van 2dehands tot Facebook, van advertenties waarin huis- en andere dieren worden aangeboden. Vaak gaat het hierbij om malafide handelaars. Er zijn er uiteraard ook serieuze, laat dat duidelijk zijn. Achter veel van die advertenties gaan illegale of minstens bedenkelijke handelspraktijken schuil. Zoals die AI-modellen ook gebruikt worden voor andere advertenties zou dat ook perfect kunnen om op die manier het werk van de inspectie dierenwelzijn effectiever maken. Zo blijkt alleszins ook uit de cijfers van het Brusselse Gewest dat er al heel wat advertenties gescreend zijn en dat dat model eigenlijk vrij succesvol is.
Minister, bent u op de hoogte van deze toepassing?
Zijn er eventueel nog andere dergelijke systemen? Voor mijn part moet het immers dat niet zijn.
Gebruikt de inspectie dierenwelzijn reeds analyse van data of AI-toepassingen om dierenmisbruik op te sporen of daders te vervolgen? Andere Vlaamse inspectiediensten gebruiken risicoanalyse op basis van data om zo effectief mogelijk inbreuken op te sporen. In welke mate gebeurt dat ook binnen de inspectie dierenwelzijn?
Overweegt u eventueel om deze of een andere AI-toepassing te gebruiken in Vlaanderen? Indien ja, binnen welke timing? Indien neen, waarom niet?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik denk dat we Dierenwelzijn de laatste tien jaar hebben uitgebouwd tot een volwaardige bevoegdheid, inclusief een kordaat handhavingsbeleid. Waar we kunnen, daar treden we ook op, zeker tegen dierenbeulen en mensen die op de kap van dieren streven naar commercieel gewin. Het klopt dat internet op dat vlak de zaken niet bepaald gemakkelijker maakt, in functie van controle en handhaving.
We zetten daarom ook in op innovatie en op nieuwe instrumenten die ons kunnen helpen, maar dan moeten die middelen en die instrumenten natuurlijk wel doeltreffend en betrouwbaar zijn. We volgen dit zeker van nabij op. We hebben al meer informatie opgevraagd bij de Brusselse administratie, maar daar hebben we nog geen respons op gekregen. AI wordt op dit moment nog niet gebruikt door Dierenwelzijn Vlaanderen. Maar we gaan dat project zeker wel opvolgen. In het algemeen investeren we natuurlijk ook in digitalisering. Eerder deze maand heeft onze dienst Dierenwelzijn Vlaanderen nog gereageerd op een oproep van Digitaal Vlaanderen om voorstellen in te dienen over het gebruik van AI. Tot mijn spijt is het voorstel dat mijn administratie overgemaakt heeft, meer bepaald om data te analyseren door middel van AI om de handel van honden in kaart te brengen, niet geselecteerd voor verdere uitwerking. Dat heeft ook te maken met het feit dat men maar vier projecten heeft geselecteerd, terwijl er 25 kandidaten waren. We zijn dus niet de enige die ter zake ontgoocheld werden. Maar we bekijken nu wel op een andere manier of we dat dan op eigen initiatief of met eigen middelen gestalte kunnen geven.
We moeten misschien enigszins wel een slag om de arm houden wat betreft de creatie van al te hoge verwachtingen. Het is immers niet zo dat gelijk welke nieuwe technologie een wonderoplossing zal zijn in de strijd tegen malafide handelaars en hun digitale advertenties, maar het kan wel helpen om de mazen in het net te verkleinen. We gaan dus nu bekijken hoe we zelf, als Digitaal Vlaanderen niet genoeg middelen heeft ter ondersteuning, zo’n eigen initiatief zouden kunnen uitrollen.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Dank u wel, minister. In verband met wat u ter inleiding op het antwoord gezegd hebt, was er eigenlijk iets spijtigs. Ik heb dit trouwens vorige week ook gezegd: ik denk dat het systeem van de hoorzittingen in het Vlaams Parlement ook eens aangepast zou moeten worden, in die zin dat de minister zelf of iemand van het kabinet ook altijd aanwezig is. Want vorige week was er op die hoorzitting nogal wat terechte kritiek op vooral de private sector. Ook wat het kordaat handhavingsbeleid betreft, werden er nogal wat vragen gesteld. Dat belet niet dat ik het inderdaad met u eens ben dat er heel wat gebeurd is op het vlak van dierenwelzijn sinds het een Vlaamse bevoegdheid is. Maar ook dat mag niet beletten dat elk voorstel afgedaan wordt of beantwoord wordt met die vaststelling.
Wat het concrete betreft, ben ik blij dat u zegt dat u informatie opgevraagd hebt en dat u het van nabij zult opvolgen, en ook de administratie. Ik ben persoonlijk ook geen grote aanhanger van al die nieuwe toepassingen, zeker niet als het over AI gaat, maar ik denk dat we net die nieuwe technieken en ‘uitvindingen’ moeten gebruiken om de gaten op te vullen die er tot nu toe zijn. U zegt dat men op dit ogenblik binnen Dierenwelzijn Vlaanderen die technieken nog niet gebruikt. Ik zou er inderdaad voor willen pleiten om toch eens te bekijken om dat te doen, nadat u hebt kunnen evalueren hoe het model in Brussel werkt. Ik denk dat het op het vlak van preventie, waar u sterk de nadruk op legt, om mensen te ontraden om al dan niet bepaalde huisdieren te kopen, een bijkomende tool zou kunnen zijn die in dat luik past.
Mevrouw Almaci heeft het woord.
Ik sluit mij aan bij collega Vandenhove. Sinds de start van het jaar heeft het instituut in opdracht van Brussel 33.500 advertenties gescreend. Dat is meer dan een menselijke equipe kan. Ze hebben daarin vastgesteld, aan een tempo van tweehonderd advertenties per dag, dat de helft van die advertenties afkomstig waren uit Vlaanderen, 40 procent uit Wallonië en 10 procent uit Brussel, en dat de totale waarde van al die advertenties, met andere woorden de potentiële omzet voor degene die die dieren aanbood, 8 miljoen euro was. Dat is natuurlijk wel fors. Het toont aan – daar deel ik het pleidooi – dat de illegale dierenhandel op dit moment echt floreert via dat soort websites en dat je vuur met vuur moet bestrijden volgens mij. Dit is een aantal dat je menselijk niet kunt gaan opsporen, met geen enkele equipe. Dat is gewoon te veel, tweehonderd per dag, en dat zal helaas nog wel stijgende zijn. Je equipe zal dus altijd onderbemand zijn voor de grootte van de problematiek. Aanvullend AI-technologie gebruiken is ongelooflijk belangrijk, denk ik.
Mijn aanvullende vraag is dus de volgende, minister. Ik ben het eens met het in overleg gaan met de andere regionale overheden, gezien ook de problematiek in Wallonië, met uw collega-ministers, maar men moet het ook op de agenda zetten van het komende Europese voorzitterschap. Dit zal immers ook wel grensoverschrijdend gebeuren en niet alleen in eigen land. Dank u wel.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik ben het eens dat we gebruik moeten maken van innovatieve toepassingen en nieuwe ontwikkelingen om de mazen in het net zo klein mogelijk te maken. We hebben zelf daartoe al een voorstel uitgewerkt vanuit de administratie om daar ook AI in mee te nemen. Dat is niet geselecteerd, we gaan dus bekijken hoe we dat zelf kunnen doen. We hebben ook al Brussel gecontacteerd met betrekking tot hun voorstellen, maar ook rechtstreeks de VUB, die ter zake samen met de ULB de technologie ontwikkeld heeft, om te bekijken in welke mate we dat in Vlaanderen kunnen uitrollen. Of dat gebeurt op basis van dezelfde of een gelijkaardige technologie is nu niet zo belangrijk. Alleszins nemen we dit op.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister. Ik hoop dat dit een vervolg krijgt en dat we ook in Vlaanderen op de een of andere manier zullen gebruikmaken van dat systeem. Afgaande op mijn inschatting van uw antwoord, is dat de bedoeling. Ik zou dus zeggen: bedankt, ga ermee aan de slag. We volgen het op.
De vraag om uitleg is afgehandeld.