Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Het zal niet mevrouw D’Hose zijn die de vraag zal stellen, maar Erica Willegems.
Mevrouw Willegems heeft het woord.
Jong geleerd, oud gedaan. Ik stel daarom vandaag, als YOUCA-student, mijn allereerste parlementaire vraag.
Vorig jaar stelde mijn voorganger als YOUCA-student al een belangrijke vraag om uitleg in verband met de museumpas. Het werd een geanimeerd en vruchtbaar debat. Ik wil daar vandaag graag een vervolg aan breien.
De museumpas bestaat sinds 20 september al vijf jaar, en kan zeer mooie cijfers voorleggen. Het aantal abonnees is van 100.000 naar 165.000 gestegen. In totaal keerde de pas al 12 miljoen euro inkomsten uit aan de musea. Er gingen al een half miljoen passen over de toonbank, goed voor 2,5 miljoen museumbezoeken. Onder 65-plussers is de pas populair, maar ook het aantal jongeren met een pas stijgt.
Er is wel nog steeds maar één versie van de museumpas die voor iedereen 59 euro kost. Vorig jaar hebben we de suggestie over een museumpas tegen een jongerentarief besproken. U reageerde daar welwillend op, en zou daarover overleg met museumpas opstarten.
Minister, ik zei het al: jong geleerd, oud gedaan. Cultuurparticipatie op jonge leeftijd is enorm belangrijk, en een museumpas tegen jongerentarief kan daartoe bijdragen. Daarom heb ik de volgende vragen.
Vorig jaar hadden we het ook over het succes van de Nederlandse museumpas voor kinderen en jongeren. U zei toen dat u ging onderzoeken in welke mate Nederland en Vlaanderen op dit vlak vergelijkbaar zijn. Hebt u daar inmiddels informatie over ingewonnen?
Als tweede vraag: hebt u inmiddels het overleg opgestart met museumpas over tarieven voor kinderen en jongeren?
Laatste vraag: u maakte zelf gewag van het idee om 18-jarigen eenmalig een gratis museumpas te geven. Zult u dat initiatief kunnen realiseren?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Dank u voor de vraagstelling. Om op uw eerste vraag te antwoorden, of we een vergelijking met Nederland gemaakt hebben. Uit de informatie waarover we beschikken, blijkt dat het niet evident is om een museumpas voor kinderen en jongeren financieel interessant te maken, omdat Vlaamse musea al vaak werken met reductietarieven voor deze doelgroepen. 90 procent van de Vlaamse musea zijn gratis voor kinderen tot 66 jaar … (Opmerkingen)
Kinderen tot 6 jaar, dat is omdat het volgende getal dat ik moet noemen ‘66’ is. Laten we duidelijk zijn en meestal zijn de mensen tot 66 jaar ook nog niet aan het verkindsen. Maar ik herneem: 90 procent van de Vlaamse musea zijn zelfs gratis voor kinderen tot 6 jaar. In 66 procent van de gevallen zijn ze gratis voor kinderen tot 12 jaar en voor jongeren tot 18 jaar kan een gratis bezoek in een op de drie van de gevallen. Deze situatie is sterk verschillend van de Nederlandse situatie, waar men zo’n pas wel met succes in de markt heeft kunnen zetten.
Of ik overleg heb gehad met museumpas? Museumpas bezorgde ons een concreet voorstel, waarop ik niet ben ingegaan. De ontwikkeling van een kinder- en jongerenpas bleek in de voorgestelde constructie namelijk onvoldoende meerwaarde te hebben in de Vlaamse context. Uit het voorstel bleek niet dat er een concrete behoefte is aan een dergelijke pas en het was onvoldoende duidelijk wat de financiële randvoorwaarden zijn om hem te doen slagen. Het is immers niet evident een dergelijke museumpas rendabel te maken, gelet op de reeds bestaande goedkope tarieven voor deze doelgroep in de musea van Vlaanderen. Daarbij moet ook opgelet worden dat een eventuele kinder- en jongerenpas niet onrechtstreeks leidt tot een prijsstijging van het standaardtarief voor de doelgroep.
Uiteraard sta ik wel open voor het ontwikkelen van een museumpas voor kinderen en jongeren. Maar dan verwacht ik een sterk voorstel dat rekening houdt met een overtuigende businesscase voor een museumpas voor kinderen en jongeren, een goede en kloppende kosten-batenanalyse waardoor onder andere duidelijk wordt wat de prijzenstructuur zal zijn, hoe men break-even wil draaien en hoe men de ontwikkeling op middellange en lange termijn ziet. Ik wil een gedegen en aansprekend communicatieplan zien en een goed uitgewerkt plan voor partnerschappen, waarbij aangegeven wordt welke rol elke partner zal opnemen.
Dan het idee van de eenmalig gratis museumpas onder de 18. Uit diezelfde informatie waarover we momenteel beschikken, blijkt dat de prijszetting voor kinderen en jongeren momenteel niet het grootste probleem is. Daarom zit het op korte termijn niet in de scope van mijn beleid. Voor deze doelgroep richten we ons in eerste instantie op het verzekeren van een kwalitatief aanbod in gezinsverband. In het project ‘Gezinsvriendelijk museum’ onderzoeken Publiq, museumpas en Musées et Société en Wallonie de mogelijkheden om een vorm van kwaliteitsgarantie te verzekeren voor publieksvriendelijk aanbod. Dat project ondersteunen we in het kader van de projectoproepen culturele samenwerking tussen de Vlaamse en Franse Gemeenschap. Ook Krokuskriebels, een project van de Gezinsbond in samenwerking met onder andere het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed (FARO) en meer dan negentig musea in Vlaanderen en Brussel, steunden we de voorbije twaalf edities. Het project verbindt families met onze musea en zet in op kwaliteitsvolle activiteiten op maat. Tot slot wil ik nog toevoegen dat participatie van kinderen en jongeren een prioriteit vormt in mijn strategische visienota cultureel erfgoed. We moeten dus structureel inzetten op de cultureelerfgoedorganisaties die ondersteund worden binnen dat decreet.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik geef het woord aan Lotte.
Dank u wel voor uw helder antwoord.
Als er al bestaande, goedkopere tarieven zijn, zouden die misschien beter iets duidelijker gecommuniceerd worden naar de jongeren toe, want ikzelf wist dit niet. Het succes van de museumpas ligt aan goede communicatie. Bij deze doe ik een oproep aan de verschillende organisaties om een goede businesscase te maken. Dat zou een heel goed idee zijn.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Ook voor de laatste vraag geef ik graag het woord door aan iemand die kundiger is dan ik.
Ik ben in het verleden ook al een paar keer op de museumpas terechtgekomen. Ik begrijp ten volle de bekommernis van collega D’Hose. In een antwoord op een schriftelijke vraag van mij uit januari 2022 bleken de cijfers die museumPASSmusées zelf ter beschikking had gesteld aan uw kabinet, met betrekking tot de jongerencultuurparticipatie ter gebruikmaking van de museumpas, op z’n minst zorgwekkend. 0,64 procent van alle gebruikers waren jonger dan 16 jaar. De categorie tussen 16 en 25 jaar scoorde met 2,32 procent ook niet bepaald goed. Samengevat: slechts 2,96 procent van de museumpasgebruikers blijkt jonger te zijn dan 25 jaar. Dit percentage staat in schril contrast met het aandeel van deze bevolkingsgroep binnen de totale bevolking. Een jongerentarief kan ongetwijfeld een aantal van die jongeren over de streep trekken, maar daarvoor is volgens mij wel iets meer nodig dan alleen een tariefvermindering.
Daarom heb ik een bijkomende vraag, of liever: een suggestie. Ik weet dat de museumpas vooral een zaak van de musea en de cvba museumPASSmusées is en dat zij autonoom handelen. Maar zou het geen goed idee zijn om samen met deze cvba een specifiek op de jongerendoelgroep geënte promocampagne op te zetten, waarbij naast het departement Cultuur ook bijvoorbeeld de departementen Jeugd en Onderwijs zouden kunnen worden betrokken, gelet op hun expertise en communicatiekanalen, om een zo breed mogelijk segment van de doelgroep te kunnen aanspreken?
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik wil mij aansluiten bij de laatste vraag, gesteld door collega Saar Greunlinx, die, collega Brusselmans, inderdaad slimmere vragen stelt dan u hier vaak doet. Het is dat u daartoe zelf de deur opende.
MuseumPASSmusées is inderdaad een aparte organisatie die autonoom werkt en eigenlijk gewoon een samenwerkingsverband is van verschillende musea. De overheid zelf speelt daar geen rol in. Enkel bij de opstart hebt u dat wel even mee gefaciliteerd en wat subsidies voorzien, maar nadien is dat losgelaten. En dat draait op zich goed.
Ik begrijp wel de vragen naar aparte tarieven voor jongeren, en ik steun ook uw oproep om daar werk van te maken, maar u zegt dat u een plan verwacht. Wat ik mij dan afvraag, minister, is of u dan ook een rol voorziet voor de overheid. Is er een engagement dat u vanuit de Vlaamse Regering als minister van Cultuur wilt aangaan ten aanzien van museumPASSmusées? Zo ja, wat is dat engagement dan?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor jullie opmerkingen en bijkomende vragen.
Ik heb juist gezegd dat er al heel veel musea tarieven voor jongeren hebben en dat je met de museumpas daarom niet noodzakelijk beter af bent dan zonder de museumpas. Als museumPASSmusées daarop wil inspelen, moeten ze wel met iets beters komen dan er vandaag op het terrein al is.
Op twee banken is de vraag naar communicatie gesteld, en ook, mijnheer Van de Wauwer, naar de rol van de overheid. Communicatie is altijd de alfa en de omega van alle dingen. Dat is nooit goed genoeg, dat kan altijd beter. Ik ben wel bereid om als overheid met museumPASSmusées rond de tafel te gaan zitten, om te bekijken hoe we op communicatief vlak kunnen verbeteren. En, mijnheer Brusselmans, uw alter ego, Saartje … (Opmerkingen)
Saar – dat was niet denigrerend bedoeld – heeft gelijk dat we het departement Jeugd daar ook bij moeten betrekken. Op dat vlak zal ik initiatief nemen. (Opmerkingen)
Ja, soms vragen ze aan mij: “Mijnheer, mogen wij Jan zeggen?” Dan zeg ik altijd: “Ja, Jef zou belachelijk zijn.” (Gelach)
Mevrouw Rogiers heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord. Ik ben blij dat u verdere initiatieven zult nemen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.