Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Vanaf 1 oktober 2023, dus vrij recent, kunnen mensen een specifiek rijexamen voor speedpedelecs afleggen. Dat examen geeft een rijbewijs AM. Het is alvast een goede zaak dat je het rijexamen niet enkel meer met een bromfiets kunt afleggen, maar nu ook met de speedpedelec. Dat lijkt me een logische evolutie in vervoersmiddelen.
Voor het praktijkexamen moet je vier manoeuvres uitvoeren in één vloeiende beweging in maximaal één kwartier tijd. Alleen, wanneer we de proeven in detail bekijken, stellen er zich toch enkele vragen. De eerste proef, slalommen tussen kegels is anders voor speedpedelecs dan voor bromfietsen. De kegels zetten we voor het rijexamen met bromfietsen drie meter uit elkaar. Voor speedpedelecs zetten we die 1,70 meter uit elkaar. In de praktijk is dat toch niet zo eenvoudig. Het blijkt eigenlijk wel heel moeilijk te zijn. Ondanks dat fietswielen groter zijn dan die van een bromfiets, wordt de draaiafstand enorm verkleind. Het is de logica zelve: een bromfiets heeft kleinere wielen, dan kun je gemakkelijker draaien. Met een fietswiel is dat niet zo eenvoudig. Misschien moeten we met de commissie eens de test doen. We laten de Leuvenseweg afsluiten en dan doen we ineens die oefeningen. Ik ben benieuwd.
Het derde manoeuvre is er een, vreemd genoeg, dat vijftien jaar geleden eigenlijk al geschrapt is uit de praktijktest met een bromfiets, namelijk het rijden over een plank. Dat doet me denken aan piraten. Als de kapitein de slag verloor, dan moest hij de plank op en dan verdween hij in de zee, meestal gevolgd door haaien. Het rijden over een plank is niet zo eenvoudig. De reden waarom die test veranderd is, is heel simpel: het blijkt te gevaarlijk om van die plank af te vallen. Maar nee hoor, we voeren die opnieuw in voor de praktijktest van de speedpedelec, begrijpe wie begrijpen kan.
De vraag stelt zich nu wat nu eigenlijk de beste keuze is: het rijexamen met de speedpedelec afleggen of toch op zoek gaan naar een brommertje om de slaagkansen te verhogen? Het is toch jammer dat de slaagkansen met een fiets lager zouden liggen dan met een bromfiets voor hetzelfde examen. Ondanks alles doen we er alles aan om de fiets en de speedpedelec te promoten.
Minister, kunt u duiden waarom er specifiek voor deze keuzes geopteerd werd?
Zal deze test geëvalueerd worden, zodat er eventueel kan worden bijgestuurd?
Wat zult u doen om er toch voor te zorgen dat de fiets de eerste keuze is om deze test af te leggen?
Ik doe een oproep naar de commissievoorzitter om dit in de praktijk voor ons aller ogen uit te voeren.
Dank u wel, collega Meremans, ik zou dat heel graag doen, maar we zullen dat na de verkiezingen doen. (Gelach)
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Meremans, dank u wel voor uw vraag. Zoals u het allemaal plastisch omschrijft, lijkt het alsof het examen met een AM-voertuig, een speedpedelec of een bromfiets, bijna een circusvoorstelling is, maar in de praktijk verloopt het toch iets anders. (Gelach)
Alleszins is een kandidaat vrij om te kiezen met welk voertuig hij het praktijkexamen wil doen. Het praktijkexamen is er vooral omdat we de behendigheid willen testen van diegene die zich met een speedpedelec of een bromfiets verplaatst. Onder het rijbewijs AM valt de bromfiets, de lichte vierwieler of de speedpedelec.
Het nieuwe praktijkexamen voor de categorie AM met een speedpedelec werd in nauw overleg met GOCA Vlaanderen (Groepering van Erkende Ondernemingen voor Autokeuring en Rijbewijs) ontwikkeld. Er werden daarbij voorafgaandelijk verschillende oefeningen getest. Die testen werden gedaan door personen die veel ervaring hebben met het examineren en ook met het rijden met een speedpedelec.
Uit de testen bleek dan ook dat de gekozen manoeuvres de juiste oefeningen zijn om de rijvaardigheid van de bestuurder met een speedpedelec te evalueren. Het klopt inderdaad, als u de kegeloefening omschrijft, dat voor een bromfiets die kegels drie meter uit elkaar staan. Maar een afstand van drie meter, dat is heel simpel voor een speedpedelec. Omdat men juist de behendigheid wil testen, heeft men voor speedpedelecs de kegels op 1,7 meter geplaatst om zodoende die behendigheid te kunnen testen.
Wat de oefening met de plank betreft, die maakt al lange tijd deel uit van de test met een bromfiets. Er was discussie over, want men wilde eigenlijk testen of je door een nauwe omgeving kunt fietsen. Als men dat alleen met lijnen deed, dan was dat niet zo duidelijk wie er gelijk heeft, de examinator of de speedpedelecer. Daarom heeft men beslist om een plank van 20 centimeter breed, die 2 centimeter hoog is te gebruiken. Het is dus echt niet zo dat je op een meter hoogte zou moeten fietsen. Dan zie je heel goed of de fietser wel of niet op de plank blijft. Dat is de oefening die men daarvoor heeft gekozen. Ik heb het zelf niet uitgevonden, het is GOCA Vlaanderen die dat zo heeft voorgelegd. Dat gebeurde op basis van de expertise tussen examinatoren en speedpedelecers.
Een kandidaat is verplicht om vier uur praktijkles te volgen. Het is de bedoeling dat we zodoende die behendigheid testen. We weten allemaal dat er meer fietsongevallen gebeuren met speedpedelecs. Weet wel dat wie een rijbewijs B heeft, niet verplicht is om een dergelijk rijexamen af te leggen.
Ik kan u alleszins meegeven dat er een maandelijks overleg is met GOCA Vlaanderen en mijn administratie. Als er zich problemen voordoen met het praktijkexamen, dan zullen deze zeker opgevolgd worden. Na één jaar zal er met GOCA Vlaanderen een algemene evaluatie gebeuren. Maar omdat iemand met een rijbewijs B dat niet hoeft af te leggen, zult u ook begrijpen dat er op dit moment nog maar zeer weinig mensen effectief een examen hebben afgelegd.
De heer Meremans heeft het woord.
Dank u wel, ik heb het een beetje plastisch uitgelegd. Ik denk dat dat soms nodig is. Ik heb dat in het onderwijs ook altijd moeten doen. Ik zou toch willen vragen, minister, om goed te monitoren dat we het onderscheid niet zo groot maken tussen wat bromfietsen en speedpedelecs wel of niet moeten doen. Het zou toch jammer zijn dat er daardoor mensen dat examen niet afleggen. Ik zou dus echt willen vragen om dat toch op te volgen, en eventueel te kijken naar een mogelijke aanpassing. Ook al is die plank maar 2 centimeter hoog, die test is wel afgevoerd voor bromfietsers. Ik vind het beetje raar dat die wel wordt ingevoerd voor speedpedelecs, zeker in het kader van de promotie van die fietsen.
Mijn vraag is om dat toch eens aan te kaarten, als er nog eens een overleg is met GOCA, en te bekijken of daar eventueel iets aan kan worden gedaan.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Ik wil de collega bedanken voor de vraag. Ik wil toch ook benadrukken dat – gezien het grote aantal ongevallen met die speedpedelecs – we als overheid zeer omzichtig moeten omgaan met het ervoor proberen zorgen dat mensen niet zomaar met speedpedelecs gaan rijden, maar goed gefundeerde examens afleggen, als het al moet. Zodanig dat die cijfers naar beneden kunnen.
Ik zou graag zelf collega Meremans willen bijtreden. Dank u voor de vraag.
Ik denk dat er inderdaad een groeiende groep mensen zal zijn die geen rijbewijs B heeft, en ook geen rijbewijs voor de bromfiets heeft, maar in de toekomst wel een speedpedelec zou willen gebruiken. Het is dan goed dat er zo’n rijexamen bestaat, maar dan moeten die praktische oefeningen en de praktische testen wel haalbaar zijn. Voor de rest heb ik geen bijkomende vragen.
Minister Peeters heeft het woord.
Eigenlijk is de vraag specifiek vanuit de sector zelf gekomen dat als ze voor een rijbewijs willen gaan, ze een rijbewijs met praktische proef willen afleggen voor een speedpedelec, en niet met een bromfiets. Je kunt die twee niet met elkaar vergelijken, maar ze vallen allebei onder dat AM-rijbewijs.
Dat praktijkexamen bestaat uit slalom, stapvoets rijden, smalle doorgang, en plots remmen. Tot nu toe is er nog maar één persoon die effectief het examen heeft afgelegd. Die is ook voor 100 procent geslaagd, dat kan ik u zeggen. (Opmerkingen)
Nee, dat was ik niet. Ik heb nog niet meegedaan. Misschien slaag ik ook wel niet. Misschien is het een suggestie van de heer Meremans om hieronder eens een dergelijk parcours op te zetten en ons met een speedpedelec te laten rijden. Maar zelfs dat stapvoets rijden is niet evident.
Ik denk dus dat het goed is dat de mogelijkheid gecreëerd is. Straks zijn er inderdaad minder mensen die een rijbewijs B hebben, en toch kiezen voor een speedpedelec, daar was er vraag naar. We hebben het nu gedaan. Het verloopt tot nu toe goed, maar we blijven dat natuurlijk monitoren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.