Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Voorzitter, minister, naar aanleiding van de autoloze zondag op 17 september stelde Fietsersbond zes maatregelen voor om werk te maken van de Vision Zero. Dat gaat om het uitbreiden van de zone 30, verkeerslichten sneller conflictvrij maken, invoeren van een rijbewijs met punten, het weren van steeds zwaardere auto’s op de weg, een bredere verkeerseducatie en het ontwerp van onze wegen in steden en dorpen radicaal herdenken.
Veel van deze maatregelen hebben we in deze commissie al uitvoerig gesproken. Toch blijft het nuttig de dialoog hierover te blijven aangaan om de fietsveiligheid op onze Vlaamse wegen te verhogen. Ik heb daarbij volgende vragen voor u, minister.
Hoe kijkt u naar de voorgestelde maatregelen?
Zult u er bij uw federale collega op aandringen om het rijbewijs met punten in te voeren?
Hoe zult u ervoor zorgen dat fietsveiligheid ook aan bod komt bij elke vorm van verkeerseducatie?
Minister Peeters heeft het woord.
De voorgestelde maatregelen van Fietsersbond hebben we gehoord. Er staat niet veel nieuws in. Vele ervan zijn opgenomen in ons Verkeersveiligheidsplan. Halfjaarlijks stellen we daarover een voortgangsrapportering op. Deze week nog had ik met de taskforce Verkeersveiligheid een uitgebreide vergadering. Die zal straks online geconsulteerd kunnen worden.
Met een aantal maatregelen zijn we volop bezig. Ik denk aan het maximaal conflictvrij maken van verkeerslichtengeregelde kruispunten en de verkeerseducatie. De toelage van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) werd in de nieuwe overeenkomst verhoogd, van 8,22 miljoen euro in 2020 tot iets meer dan 9 miljoen euro volgend jaar. De VSV kan daarmee inzetten op sensibilisering en educatie.
De aandacht voor de veiligheid van fietsers in rijopleiding en -examen werd daarin ook opgenomen. Men focust op de aanwezigheid van die actieve weggebruikers en op de risicoperceptietest. Bij het afleggen van die test wordt specifiek de aandacht gevestigd op de fietser.
Met betrekking tot de zwaardere auto’s stimuleren wij de lichtere elektrische wagens en breiden we de zone 30 uit. Heel veel lokale besturen zijn bezig met fietszones en de zone 30. Daar zetten we volop op in. Ik denk dat de maatregelen van Fietsersbond zeker niet nieuw zijn. We zetten daar zeker op in.
De heer Meremans heeft het woord.
Dank u wel, minister. Op één zaak – het rijbewijs met punten – hebt u niet geantwoord. U weet dat wij daarvoor op federaal niveau vanuit onze partij een wisselmeerderheid aangeboden hebben. Ik denk dat dat toch belangrijk is.
Mijnheer Meremans, ik ga u onderbreken. De minister wil het nog over een aantal punten hebben.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Meremans, het was inderdaad mijn fout. Ik was vergeten dat er nog een aantal antwoorden voorbereid werden. Ik heb inderdaad niet geantwoord op de vraag over het rijbewijs met punten. Wij zijn daar alleszins voorstander van. U weet dat dat ook in het federaal regeerakkoord staat. Ik zie nog een aantal mensen knikken die daar ook voorstander van zijn. We hopen alleszins dat men daar op federaal niveau toch een doorbraak kan vinden.
Ook verkeerseducatie is op zich heel belangrijk. U weet dat wij de praktische gids ‘Fiets veilig’ ter beschikking gesteld hebben van onze scholen. Die is ook online ter beschikking. Tegelijk zijn er ook nog een aantal andere educatieve maatregelen met onder andere OKRA-SPORT+, met het kleuter-, basis- en secundair onderwijs rond leren fietsen. Er is ook het verhaal van de Fietsschool en ‘Mobiel 21’. Er worden dus heel wat educatieve projecten opgezet om ervoor te zorgen dat alle aandacht naar meer fietsveiligheid gaat.
De heer Meremans heeft het woord.
Minister, dank u wel voor de toevoeging. Ik hoop echt dat het rijbewijs met punten nog gerealiseerd kan worden. Ik hoor van de collega’s hier dat daar toch redelijk wat partijen voorstander van zijn. Ik denk dat dat ook nodig is, zeker in een dichtbevolkt gebied zoals Vlaanderen met heel veel mobiliteitsissues.
Ik dank u ook voor de oplijsting. Het is misschien ook de bedoeling om daar een update van te hebben, dat we weten dat dat voor ons belangrijk blijft. Vooral de fietsveiligheid in verkeerseducatie is belangrijk. We moeten daar meer aandacht aan geven, ook zoals u zegt, bij de rijopleiding en bij het rijexamen. Ook conflictvrije kruispunten zijn uiteraard belangrijk.
Het zijn inderdaad geen maatregelen die plots uit de lucht kwamen vallen. Het is goed dat we die toch nog eens even aanhalen, dat u daar ook de nodige aandacht blijft aan schenken.
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Dank voor de vragen en, minister, dank voor de toelichting.
Een van de aangehaalde punten zijn de conflictvrije kruispunten. Minister, ik weet dat u daarop inzet en ook terecht, maar we vinden toch dat het soms een beetje traag gaat. Ik heb dinsdagavond een overleg gehad in West-Vlaanderen over fietsveiligheid. Het item van conflictvrije kruispunten kwam daar ook aan bod. Er werd duidelijk gezegd dat dat geen impact heeft op de doorstroming. Ik weet dat dat soms een pijnpunt is dat aangehaald wordt, dat als er te veel conflictvrije kruispunten zijn, dat dat een impact heeft op de doorstroming. Ik heb daar gehoord dat dat niet zo is, want als er geen conflict is met de fietsers, zorgt dat ook voor een betere doorstroming van de auto. Die opmerking geef ik hier graag mee.
Ik denk dat er per jaar ongeveer 120 kruispunten aangepakt worden. De opmerking die ik ook soms krijg, is dat het toch niet moeilijk is, het is gewoon aan een paar knopjes draaien. Ik weet ondertussen dat daar veel meer techniek aanzit. Maar minister, ik doe de oproep om daar misschien toch extra mensen op te zetten om die kruispunten, de lichten die er eigenlijk al staan, aan te passen.
Wat het rijbewijs met punten betreft, denk ik niet dat ik ons standpunt nog moet toelichten. Er zijn mensen die daar bang van zijn, maar als men zich gewoon aan de regels en aan de wetgeving houdt, dan denk ik niet dat men bang moet zijn voor een rijbewijs met punten.
Collega Fournier, wat betreft uw eerste element over de conflictvrije kruispunten: de agenda van volgende week is nog niet gepubliceerd, maar twee collega’s, collega Meremans en collega Lambrecht, hebben daar vragen over ingediend. Die zijn ook goedgekeurd. Ze staan volgende week op de agenda. Ik zou zeggen ‘don’t steal their thunder’, ga daar nog niet te diep op in, want dat is uiteraard iets voor volgende week.
Collega’s, minister, ik heb bij uw antwoord een beetje hetzelfde gevoel als bij de Septemberverklaring van de minister-president, toen hij zei dat de verkeersveiligheid in Vlaanderen gestaag verbetert. Ik weet niet of u ook bijna van uw stoel viel, collega’s. Het is toch niet omdat er in de eerste jaarhelft van 2023 een beperkt aantal verkeersdoden minder zijn, dat we nu al kunnen zeggen dat de verkeersveiligheid gestaag verbetert. Ik weet niet of de minister-president dat met u besproken heeft, minister, maar hij heeft dat wel gezegd. (Lacht)
Als men de maatregelen van Fietsersbond bekijkt, verdienen die toch wel een steviger antwoord dan wat u hier zegt. Het antwoord is eigenlijk onvoldoende. De 30 kilometer per uur in de bebouwde kom is echt essentieel, men zou daar echt werk van moeten maken. Men moet dat niet overlaten aan de lokale besturen, dat heb ik al zo vaak gezegd. Men kan net zo goed de lokale besturen toelaten om een zone 50 te voorzien waar ze dat nuttig achten.
De kruispunten conflictvrij maken, moet, collega Fournier, niet alleen sneller gaan, maar ook echt conflictvrij zijn. Vandaag is rechtdoor rijden wel conflictvrij, maar men moet het volledige kruispunt conflictvrij maken. Elk conflict tussen fietsers en gemotoriseerd verkeer moet worden vermeden. Wat ons betreft, minister, is er nog heel veel werk aan de winkel.
Uiteraard werken we op federaal niveau ook heel hard om dat rijbewijs met punten te laten invoeren. Maar de aanbevelingen van Fietsersbond verdienen een steviger antwoord vanuit het beleid. Ik zal daar niet in de volgende maar in de daaropvolgende vraag over de boordstroken langs gewestwegen nog verder op ingaan.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Bex, mijn antwoorden op de vragen waren voor u niet afdoende, maar als ik bekijk wat we allemaal gedaan hebben in de voorbije jaren, is dat echt heel veel. We volgen telkens alle kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) op die in het Verkeersveiligheidsplan zijn opgenomen. Ik zeg het opnieuw, ik ben afgelopen dinsdag met de taskforce Verkeersveiligheid door alle punten en maatregelen gegaan. We doen heel veel.
Over de cijfers van Vias van het eerste jaar rond de veiligheidsstatistieken heb ik duidelijk gecommuniceerd dat dat nog geen hoerastemming mag geven. Elke dode in het verkeer is en blijft er één te veel. Dat er een lichte neerwaartse trend is in het aantal verkeersongevallen, dat is op zich een goede zaak, maar we kennen de totaalcijfers nog niet. Als we de tussentijdse doelstellingen bekijken, die we nog altijd monitoren, dan zijn we er nog zeker niet. Ik blijf inzetten op heel veel maatregelen.
U zegt dat Fietsersbond veel meer doet. Fietsersbond zorgt ervoor dat de kat de bel aangebonden blijft krijgen. We moeten ook zien wat allemaal realiseerbaar is. Als Fietsersbond zegt dat we zwaardere auto’s moeten weren uit het verkeer, sorry, maar dat is Europese regelgeving. Als een auto toegang krijgt tot de markt en verkocht wordt, wie ben ik dan om te zeggen dat die auto niet mag rondrijden? Het is vaak makkelijker om aankondigingen te doen zonder effectief aan beleid te doen.
Alleszins zetten wij heel veel maatregelen door. Voor de conflictvrije kruispunten hebben we in ons afwegingskader de voorkeur gegeven aan verkeersveiligheid boven doorstroming. Vroeger was dat andersom, de doorstroming mocht niet worden gehypothekeerd door de lichten aan te passen. Nu geven wij voorrang aan verkeersveiligheid, maar wel altijd met de boodschap dat de doorstroming niet zodanig gehypothekeerd mag worden dat je een enorme fileopbouw krijgt en dat het daardoor onveiliger wordt. Voor de rest is de norm in het afwegingskader dat de verkeersveiligheid primeert op het conflictvrije kruispunt.
Wat er ook van zij, wie ook welke aankondigingen doet, we moeten vasthouden aan ons Verkeersveiligheidsplan, met 37 concrete maatregelen. We moeten de doelstellingen en KPI’s uit het Verkeersveiligheidsplan continu blijven meten. Dat is de boodschap. Hopelijk rendeert dat, want opnieuw: elk slachtoffer is er eentje te veel.
De vraag om uitleg is afgehandeld.